အရက္စြဲတယ္ဆိုတာဘာလဲ ?

အေမရိကမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူ ၁၂ေယာက္ အနက္ ၁ေယာက္က အရက္ရဲ႕ေက်းကၽြန္ သို႔မဟုတ္ အရက္မေသာက္ရ မေနနိုင္တဲ့ ေရာဂါစြဲကပ္ေနၾကပါတယ္တဲ့။

အရက္ေသာက္ၿခင္းနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ ၿပသနာရွိေနခဲ့ၿပီဆိုရင္ ဘယ္လိုမ်ား ေၿပာၿပနိုင္မွာတဲ့လဲ ?

အေၿဖက ရွင္ထင္တာထက္ ပိုၿပီးရိုးရွင္းေကာင္းရိုးရွင္းပါလိမ့္မယ္

လြယ္လြယ္ေၿပာရရင္ေတာ့ ရွင့္မွာ ဒီအတြက္ ေမးခြန္းေမးဖုိ႔ၿဖစ္လာၿပီဆိုတာနဲ႕ ၿပသနာရွိေနၿပီဆိုတဲ့ အေၿဖမ်ိဳးဘဲထြက္မွာပါ။ အကယ္ေရြ႔႕ ရွင့္ဘ၀ထဲက တၿခားလူေတြက ရွင့္ကို ၿပသနာရွိေနၿပီလို႔ေၿပာလာခဲ့ရင္လဲ ဒါဟာ တကယ့္ၿပသနာပါဘဲ။ ရွင့္အေနနဲ႕ ၿဖစ္လာမဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြကို သိလ်က္နဲ႕ ဆက္ေသာက္ေနအံုးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၾကီးမားတဲ့ၿပသနာရပ္တခုအတြက္ အညႊန္းကိန္းေဖာ္ေဆာင္မိတာမ်ိဳးၿဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။

အရက္ေသာက္ၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္လာတဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားဖူးသူ အမ်ားစုကေတာ့ လြယ္ကူရိုးရွင္းစြာဘဲ အရက္ၿဖတ္လိုက္ၾကပါတယ္။ အရက္ေသာက္ရာကေန ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ အရွက္ရစရာ သို႔မဟုတ္ သီးသန္႔ပိုဆန္တဲ့ ထိခုိက္နာက်င္မွုတခုခုေၾကာင့္ ေနာက္တေန႔ မနက္မိုးလင္းလို႔ အိ္ပ္ယာနိုးတာနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ‘ေနာက္ဒါမ်ိဳး လံုး၀မၿဖစ္ေစရဘူးလို႕’ ေရရြတ္လိုက္ၿပီး ေနာက္ဘယ္ေတာ့မွ အရက္မေသာက္ၿဖစ္ဘဲ ကိစၥၿပတ္သြားတာမ်ိဳးပါ။ ဘာၿပသနာမွလဲ မတက္လိုက္ပါဘူး။

ရွင့္မွာသာ အဲဒီလို ၿပသနာမ်ိဳးၿဖစ္ေနခဲ့မယ္ဆိုရင္—ငါဘယ္ေတာ့မွ မေသာက္ေတာ့ဘူး ဒါမွမဟုတ္ ငါဒီေလာက္မူးေအာင္ မေသာက္ေတာ့ဘူးလို႔ေရရြတ္ၾကည့္လိုက္ပါ—-ဒါေပမဲ့ ရက္အနည္းငယ္ၾကာၿပီးတဲ့ေနာက္ ရွင္ကိုယ္တိုင္ ဘယ္ေတာ့မွမလုပ္ေတာ့ဘူးလို႔ က်ိန္ဆိုထားတဲ့ ကိစၥကိုဘဲ ထပ္လုပ္မိေနတာမ်ိဳးၿဖစ္လာခဲ့ရင္ ရွင္ဟာ အနည္းဆံုးေတာ့ အရက္ရဲ႕ေက်းကၽြန္အဆင့္ အဆိုးဆံုးအၿဖစ္ အရက္စြဲၿခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကိုေရာက္ေနပါၿပီ။

အရက္ရဲ႕ေက်းကၽြန္ဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ၿပရရင္ အရက္ကို အႏၱရာယ္ရွိေလာက္ေအာင္ ေသာက္သံုးၿခင္း တနည္းအားၿဖင့္ အရက္စြဲၿခင္းၿပသနာ လို႔ေၿပာနိုင္ပါတယ္။ ရွင့္အေနနဲ႕ အရက္မေသာက္ရ မေနနို္င္ၿဖစ္တယ္ မၿဖစ္ဖူးဆိုတာက ေမးခြန္းတခု၊ ေနာက္တခုက ရွင့္ကိုရွင္ အရက္စြဲသူတေယာက္လို႔ ယံုၾကည္ေနၿပီလား ဒါကေနာက္တဆင့္မွေမးရမယ့္ေမးခြန္း။
ရွင့္မွာ အရက္စြဲၿခင္းၿပသနာရွိေနၿပီလို႔ထင္လာရင္ ကၽြမ္းက်င္သူေတြနဲ႔ စကားေၿပာၿပီး က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွုခံယူတာ ေစာင့္ၾကည့္အကဲၿဖတ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္သင့္တယ္။ အြန္လိုင္းမွာေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အကဲၿဖတ္ေစာင့္ၾကည့္တာမ်ိဳး လုပ္နိုင္တဲ့ တကိုယ္ေရ ေရာဂါရွာေဖြစမ္းသပ္မွုနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြက ရွင့္ကိုအေထာက္အကူေပးနိုင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္လိုေတာ့ ေဆးကုသမွုပိုင္းဆိုင္ရာအၾကံဥာဏ္မ်ိဳး ေပးနိုင္မွာမဟုတ္ဖူး။

အြန္လိုင္းမွာ ရွာေတြ႔နိုင္တဲ့ တခ်ိဳ႕ အခ်က္အလက္ေတြကုိၾကည့္ပါ

Alchol Abuse Screening Quiz

ေမးခြန္း အခု၂၀ေလာက္ ေၿဖလုိက္ရံုနဲ႕ ရွင္အရက္ေသာက္ေနတဲ့ ပံုစံက အႏၱရာယ္ကင္းရဲ႕လား၊ စြန္႔စားခန္း၀င္သလိုၿဖစ္ေနၿပီလား၊ အႏၱရာယ္ရွိေနၿပီလား ဆိုတာကို သိနိုင္ပါလိမ့္မယ္။ စမ္းသပ္မွုနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ကေတာ့ အေမး အေၿဖအားလံုး ေပါက္ၾကားမွာလဲ မဟုတ္သလို ဘယ္သူမွလဲမသိတဲ့ပံုစံမ်ိဳးနဲ႕ မွတ္တမ္းတင္တာလဲရွိမွာမဟုတ္ဘဲ ရွင့္တေယာက္ထဲအတြက္ သီးသန္႔ၿဖစ္မွာပါ။ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ေတြကို ေဖၚထုတ္နိုင္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးဆန္တဲ့ ေမးခြန္းေတြေမးမွာမဟုတ္ပါဘူး။

AA’s 12 Questions

ဟုတ္တယ္ မဟုတ္ဖူး ၂မ်ိဳးဘဲေၿဖရတဲ့ ေမးခြန္း ၁၂ခု ကေတာ့ A.A. နဲ႔ရွင့္အေၿခေနကို ဆံုးၿဖတ္ေပးမွာၿဖစ္ၿပီး ရွင့္မွာ အရက္စြဲၿခင္းနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ၿပသနာအၾကီးၾကီး ရိွေနၿပီဆိုရင္လည္း မခၽြင္းမခ်န္ထုတ္ၿပပါလိမ့္မယ္။

CAGE Questionnaire

အေမရိကန္စိတ္ပညာရွင္အသင္းက ဖန္တီးလိုက္တဲ့ ေမးခြန္းေလးခုကေတာ့ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွုပိုင္းနဲ႔ပတ္သတ္လို႔ လူနာရဲ႕ အရက္ေသာက္သံုးမွုပမာဏအေပၚ ေစာင့္ၾကည့္အကဲၿဖတ္ဖို႔ လိုမလို လ်င္လ်င္ၿမန္ၿမန္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ခ်ေပးမွာၿဖစ္ပါတယ္။

Short Alcohol Tests

အရက္စြဲၿခင္းၿပသနာေတြကို လ်င္ၿမန္စြာ ရွာေဖြေဖၚထုတ္ေပးမဲ့ အၿခားေသာ စမ္းသပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ MAST, the AUDIT, the FAST စတာေတြ အၿပင္ ေၿမာက္ၿမားစြာရွိေနပါေသးတယ္။

ရွင့္မွာသာ အရက္စြဲၿခင္းၿပသနာၾကံဳေတြ႔ေနရၿပီး အဲဒီအတြက္ တခုခုလုပ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ ကမၻာေလာက္ၾကီးတဲ့ အကူအညီေတြ ရွာေတြ႔နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပထမဆံုးအေနနဲ႕ ရွင့္ရဲ႕က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ အၾကံၿပဳ ေစာင့္ေရွာက္ေနသူဆီ အရင္ဆံုးဆက္သြယ္ၿပီး ရွင္ ဘယ္ေလာက္ပမာဏထိ အရက္ေသာက္နုိင္တယ္ဆိုတာကို ရိုးရိုးသားသား ဖြင့္ေၿပာဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။ ရုတ္တရက္ အရက္ၿဖတ္ၿခင္းဟာ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါလကၡဏာေတြကို ခံစားရေစမွာၿဖစ္ၿပီး သိပ္မသိသာတဲ့အေၿခအေနကေန အသက္အႏၱရာယ္ၿဖစ္ေစတတ္တာမ်ိဳးထိ ၾကံဳနိုင္ပါတယ္။

အႏၱရာယ္ကင္းတဲ့ အရက္ေသာက္ၿခင္း ဆိုတာဘာလဲ ?

(ဆက္ရန္)

By Shwe Ei
ရွာေဖြစုေဆာင္းေ၀မွ်သည္။
26th April 2013

About Shwe Ei

Shwe Ei has written 44 post in this Website..

   Send article as PDF