ဒီပို႔စ္ကို ခရီးသြားေတြ အေရာက္အေပါက္နဲတဲ့ ေနရာေလးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဘူတန္ဆိုတာ ဘယ္လုိလို႔ အက်ဥ္းေလာက္သိရုံ  ဓါတ္ပံုေလးေတြ ကို ကိုယ့္ ရြာသားေတြအတြက္ ေဒသႏၱရ ဗဟုသုတအေနနဲ႔ တင္ရုံေလာက္လို႔ ေတြးထားခဲ့ေပမဲ့ တကယ္တင္မိေတာ့ ဓါတ္ပံုခ်ည္းပဲဆို ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မရွိႏိုင္တာမို႔ သက္ဆိုင္တဲ့အေၾကာင္းအရာေလးေတြ ထည့္ခ်င္ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့တဲ့ (၅)ႏွစ္က အေၾကာင္းအရာမို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပန္ေဖာ္လို႕႔ မရေတာ့ဘူး ထံုးစံအတိုင္း အင္တာနက္ဆိုတာခ်ည္းထဲ ၀င္ေမႊရင္း ေျပာရမွာမို႔ သိပ္ေတာ့ အားရ ပါးရ မရွိတာ အမွန္ပါ ဒါေပမဲ့ စာဖတ္သူေတြအတြက္ အက်ိဳးအျမတ္မျဖစ္ေတာင္ အက်ိဳးမဲ့ေတာ့ မျဖစ္ေစရဘူးဆိုတဲ့ ေစတနာေလးနဲ႕ ေရးျဖစ္တာအတြက္ကေတာ့ ေက်နပ္မိပါတယ္…..

ဘူတန္ေငြ ngultrum

ဦးပါေလရာ ေမးတဲ့ ဘူတန္စီးပြားေရးအေၾကာင္း နဲနဲ ရႊီးရရင္ (:D) တိုင္းျပည္ရဲ႕၀င္ေငြက စိုက္ပ်ိဳးေရး၊သစ္ေတာ နဲ႔ ေရအားလ်ွပ္စစ္ကို အိႏၵိယႏိုင္ငံဆီေရာင္းတာေတြကေန အဓိကရေနပါတယ္ ဘူတန္သံုးေငြက ngultrum ပါ ၊ သူ႔ေငြကို အိႏၵိယ ရႈပီး နဲ႔ခ်ိတ္ထားပါတယ္ ဒီေန႔ေပါက္ေစ်းက အေမရိကန္တစ္ေဒၚလာကို ngultrum ၅၀    ရွိပါတယ္ ၊တစ္ေဒၚလာမွာ ရႈပီးလဲ ၅၀ ပါပဲ၊ဘူတန္ စီးပြားေရးဟာ ကမာၻ႕အေသးငယ္ဆံုးစီးပြားေရးလုပ္ငန္း ေတြထဲ စာရင္း၀င္ေပမဲ့ ဒီႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ လွ်င္လွ်င္ျမန္ျမန္နဲ႔ကို တိုးတက္လာေနပါတယ္ ၂၀၀၅ မွာ ၈% ၊ ၂၀၀၆ မွာ ၁၄% ထိ တိုးတက္လာလို႔ ကမာၻမွာ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈ ဒုတိယ အလွ်င္အျမန္ဆံုး ႏိုင္ငံ လို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္ တိုးတက္ရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းက ေရအားလ်ွပ္စစ္ စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ပါ ၊ ဘူတန္ရဲ႕ ဂ်ီဒီပီက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၄ ဘီလီယံ  ရွိၿပီး တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြက ၁၉၇၈ အေမရိကန္ေဒၚလာ ရွိပါတယ္ (ျမန္မာက ၄၂.၉ ဘီလီယံဂ်ီဒီပီ ၊ တစ္ဦးခ်င္း ၀င္ေငြက ၇၀၂  ပါ ) ၊ အခုလို ဘူတန္ စီးပြားေရးတိုးတက္လာတာ Singye ဘုရင္ ေၾကာင့္ ဆိုရင္လဲ မမွားပါဘူး ၊ Singye ဘုရင္က ၁၉၇၂ မွာ  Gross National Happiness ဆိုတာကိုထြင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ တိုးတက္မႈဆိုတာကို တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ ေပ်ွာ္ရႊင္မႈဆိုတာနဲ႔ တိုင္းတာခဲ့ပါတယ္ ေနာက္  ျပည္သူ လူထုရဲ႕ ဆန္႕က်င္မႈ ကန္႕ကြက္မႈ၊ ေတာင္းဆိုမႈ တစ္စံုတစ္ရာ မရွိပဲ မိမိ ဆႏၵအေလွ်ာက္ တိုင္းျပည္မွာ က်င့္သံုးေနတဲ့ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္ကေန ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စနစ္ကို ေျပာင္းေပးခဲ့ပါတယ္ တကယ္ေလးစားဘုိ႕ေကာင္းတဲ့ ဘုရင္တစ္ပါးပါ ဒါေၾကာင့္လဲ အခုအခ်ိန္ထိ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုးရဲ႕ ရိုေသခ်စ္ခင္မႈကို ရေနတာ ျဖစ္မွာပါ ၊ ၂၀၀၈ မွာ အသက္ ၂၈ ပဲ ရွိေသးတဲ့ ေအာက္စဖို႔ဆင္း သူ႔သားေတာ္ကို အာဏာလႊဲေပးခဲ့ပါတယ္ သူလဲေလ ေလာကီသားပဲရယ္ လို႕ ေျပာရမွာ တစ္ခုက ပါရိုမွာ ရွိတဲ့ စားေသာက္ဆိုင္ တစ္ခုမွာ ညစာသြားစားၾကေတာ့ နံရံမွာ ဘုရင္ပံုေတြ႕တယ္ အမ်ိဳးသမီးပံုေတြေတြ႕တယ္ ေမးၾကည့္ေတာ့ မိဘုရားေတြပါတဲ့ (၃)ေယာက္လို႔ထင္တယ္ ၾကာေတာ့ နဲနဲ ေ၀၀ါး၀ါးေတာ့ ျဖစ္ေနေပမဲ့ တစ္ေယာက္ထက္ပိုတာေတာ့ ေသခ်ာတယ္ အဲ သူ႔သား အခုဘုရင္ကေတာ့ သူ႔မိဘုရားကို ေတာ္ေတာ္ခ်စ္ပံုရတယ္ လူၾကားထဲ လက္ေလးတြဲသြားရတာနဲ႔ ၾကင္နာယုယျပရတာနဲ႔ ဆိုဒ္တစ္ခုမွာ ေတြ႕လိုက္မိတာ သူ႕အေနနဲ႕ မိဘုရားအမ်ားႀကီး မယူဘူး ဒီတစ္ေယာက္ပဲယူပါမယ္ လို႔ ေျပာထားတာ ေတြ႕မိပါတယ္ ဒီစကား ဘယ္ႏွႏွစ္ခံမလဲ ဆိုတာေတာ့ ေငြေရာင္ပိတ္ကားေပၚ ဆက္လက္ရႈစားၾကည့္ရမွာေပါ့ (က်ဳပ္တို႕ ရြာထဲက ကိုေၾကာင္ႀကီးနဲ႕ သိပ္မကြာဘူးလို႔ ေျပာရမယ္ထင္တယ္ ကိုေၾကာင္ႀကီးကေတာ့ သူမစဘူးတဲ့ ရြာသူအပ်ိဳေခ်ာဆိုလို႕ ေဒါက္တာ့ခ်စ္ခ်စ္ တစ္ေယာက္ပဲရွိမယ္ ထင္တယ္ ) ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္  ဘုရင္ Singye က စိတ္ေကာင္း ႏွလံုးေကာင္းနဲ႔ အေျခခံေကာင္းေတြကို ေျပာင္းလဲေပးခဲ့တာေတာ့ အမွန္ပဲ ၊ အဲ စီးပြားေရး အေၾကာင္းဆက္ရရင္ ဘူတန္ရဲ႕ ျပသနာက ကုန္းတြင္းပိတ္ ႏိုင္ငံမို႔ ေရလမ္းကမရွိ၊ ကားလမ္းကလဲ ေတာင္ႀကိဳေတာင္ၾကား ေဖာက္ရတာမို႔ နည္းပညာ ေငြေၾကးကခက္ ရထားလမ္းကလဲ အိႏၵိယနဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားတာ ရွိေပမဲ့ အခုထိ မေဆာက္ျဖစ္ေသး အဲဒီေတာ့ သူ႕ထြက္ကုန္ပစၥည္းေတြ ပို႔ဘုိ႕ သြင္းဘုိ႔ ကိစၥေတြမွာ အခက္အခဲ ရွိၿပီး ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဖြံ႕ျဖိဳးေအာင္မလုပ္ႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတာပါ….

ဘူတန္ နဲ႕ အိႏၵိယက နယ္စပ္ခ်င္း ဆက္စပ္ေနသလို ဆက္ဆံေရးကလဲ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္ စီးပြားေရး စစ္ေရး အကုန္ပါ   စီးပြားေရးမွာ ဘူတန္နဲ႔ အိႏၵိယက လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ ကို ၂၀၀၈ မွာ လက္မွတ္ထိုးထားတယ္ အိႏၵိယကို ျဖတ္ၿပီး တတိယႏိုင္ငံတစ္ခုကို ဘူတန္က ပို႔မဲ့ ဘူတန္ကိုသြင္းမဲ့ ကုန္ေတြအတြက္ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးထားပါတယ္ အိႏၵိယနဲ႔ ဘူတန္ႏွစ္ႏိုင္ငံသားေတြက တႏိုင္ငံကေန တႏိုင္ငံသြားရင္ ဗီဇာမလို ပတ္စ္ပို႔မလို မွတ္ပံုတင္နဲ႔ပဲ သြားလို႔ရသလို ဘူတန္ႏိုင္ငံသားေတြ အိႏၵိယ မွာ ဘာကန္႔သတ္ခ်က္မွ မရွိပဲ လြတ္လပ္စြာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္ ဘူတန္ေငြေၾကးကို အိႏၵိယရႈပီးနဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ထားသလို ဘူတန္မွာလုပ္တဲ့ တင္ဒါမွာ ရႈပီးနဲ႔ေပးသြင္းတာကို လက္ခံထားပါတယ္ ၊ စစ္တပ္မွာ စစ္သား ၁၆၀၀၀ ပဲ ရွိတယ္ အဲဒီစစ္သားေတြကို အိႏၵိယကေလ့က်င့္ေပးတယ္ ဘူတန္မွာ ေရတပ္မရွိဘူး ေလတပ္မရွိဘူး လိုအပ္တဲ့ ေလေၾကာင္း အကူအညီကို အိႏၵိယကေပးတယ္ ဒါေတြက ဘူတန္ရဲ႕ စီးပြားေရး နဲ႔ အိႏၵိယ ရဲ႕ ဆက္ဆံေရး ႏိုင္ငံက တရုတ္နဲ႔ အိႏၵိယ ၾကားရွိတယ္ဆိုေပမဲ့ တရုတ္ႀကီးနဲ႕က ဟုတ္တိပတ္တိ ဆက္ဆံေရး မရွိဘူး  ၂၁ ႏိုင္ငံနဲ႔ သံအဆက္အသြယ္လုပ္ထားေပမဲ့ ဘူတန္မွာသံရုံးဖြင့္ထားတာ အိႏၵိယ နဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ပဲ ရွိတယ္  ၊ ဘူတန္ မွာ ၁၉၉၉ မွ ရုပ္ျမင္သံၾကား အသံုးျပဳႏိုင္လို႔ ကမာၻေပၚမွာ ရုပ္ျမင္သံၾကား အသံုးျပဳတာ ေနာက္ဆံုးႏိုင္ငံ လို႔လဲ မွတ္တမ္း၀င္တယ္ ၊ ဘူတန္ အခ်ိန္က ျမန္မာထက္ နာရီ၀က္ေနာက္က်တယ္ ၊ အခ်ိန္ ကြာဟမႈ သိပ္မရွိလို႔  ေရာက္ကာစ သိပ္မပင္ပန္းေတာ့ဘူးေပါ့…

သင္ဖူးကို သြားျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းေလး ဆက္ရေအာင္  မျပန္ခင္ တစ္ရက္က ဘူတန္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ သင္ဖူးကို သြားၾကတယ္ ပါရိုကေန သင္ဖူးကို ၅၅ ကီလိုမီတာ ေ၀းပါတယ္ လမ္းကေတာ့ ေတာ္ေပၚေတြ ေတာင္ၾကားေတြ မွာေဖာက္ထားတဲ့ လမ္းပဲ ေျမျပန္႔ မရွိဘူး လမ္းကေတာ့ ေကာင္းတယ္  လမ္းတေလ်ာက္ ၿမိဳ႕ေတြ ရြာေတြေတာ့ မရွိဘူး  ေတာင္ေစာင္းေလးေတြမွာ တအိမ္စ ႏွစ္အိမ္စေလာက္ပဲ ေတြ႕႔မိတယ္ ကားေမာင္းတာက ျမန္မာျပည္နဲ႕႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ ဘယ္ကပ္ေမာင္း သြားေနတဲ့လမ္းနဲ႕ အၿပိဳင္ ေတာင္ေျခမွာ စမ္းေခ်ာင္းေတြ စီးေနတာေတြ႔တယ္ ေရအားေတာ့ေကာင္းတယ္ ရြာထဲက ပရိုဓါတ္ပံုဆရာေတြနဲ႔သာ ေတြ႕လိုက္ရင္ ပံုေကာင္းေတြ ထြက္လာမွာ သြားတဲ့ လမ္းတ၀က္ေလာက္မွာေတာ့ အိႏၵိယ ကို သြားတဲ့ လမ္းခြဲရွိတယ္ အတားအဆီးေတြ ဂိတ္ေတြ အခုိင္အမာ မရွိဘူး ေမာင္းတံတစ္ခု တားထားတာပဲ ရွိတယ္ သင္ဖူးအ၀င္မွာေတာ့ တံတားႀကီးတစင္း ေဆာက္လက္စရွိတယ္ အခုဆိုရင္ေတာ့ သံုးေနၿပီေပါ့ အရင္ဆံုး ၿမိဳ႕အ၀င္ က ၿမိဳ႕ဦးေစတီကို ၀င္ဖူးတယ္ ဘူတန္က ဗုဒ္ဓဘာသာ ႏိုင္ငံ ဟိႏၵဴကိုးကြယ္မႈလဲ ရွိတယ္ ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြမွာေတာ့ ဗလီ ၊ ဘုရားေက်ာင္း လံုး၀ မေတြ႕႔ဘူး ဘူတန္ရဲ႕ၿမိဳ႕႔ေတာ္ ဆိုေပမဲ့ သင္ဖူးက ပဲခူးေလာက္ေတာင္ မစည္ဘူး ၊ ေရာက္တာနဲ႕ ျပတိုက္ Textile Museum နဲ႔ Folk Heritage Museum ၀င္ၾကည့္တယ္ သူတို႔ရဲ႕ ရိုးရာ၀တ္စံုေတြ ရက္လုပ္ပံုေတြ ျပထားတယ္ ၊ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ လက္နက္ေတြ ျပထားတယ္ ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ေအာင္ လုပ္ထားတာမ်ိဳး မဟုတ္ပဲ ေရွးမူမပ်က္ သပ္သပ္ယပ္ယပ္ ျပတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားပဲ ျပတိုက္ထဲမွာ ဓါတ္ပံု ရိုက္မရလို႕ အျပင္ဘက္က ပံုေတြပဲ ရိုက္ခဲ့ရတယ္ ၿမိဳ႕ကို ပတ္ၾကည့္တယ္ အမွတ္တရ ပစၥည္း၀ယ္တယ္ စာတိုက္ကို၀င္ ပို႔စ္ကဒ္ ၀ယ္တယ္ ျပတိုက္ေတြမွာ ေရာင္းတဲ့ ပစၥည္းေတြက ျမန္မာ အျမင္နဲ႔ဆိုရင္ ေစ်းႀကီးေတာ့ မ၀ယ္ျဖစ္ပါဘူး  ေစ်းေဘးက စာအုပ္ဆုိင္ တစ္ဆိုင္ေရာက္လို႔ ၀င္ၾကည့္ေတာ့ စာအုပ္က အိႏၵိယမွာပံုႏွိပ္ၿပီး ေရာင္းတာမို႔ ျမန္မာမ်က္ေစ့နဲ႔ကို တန္ေနတာနဲ႔ ေရာင္းအေကာင္းဆံုးစာရင္း၀င္ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္ ၀ယ္ျဖစ္တယ္  ၿမိဳ႕ထဲမွာ အစိုးရအဖြဲ႕ ရံုးထိုင္တဲ့ ေနရာေတြကိုေတာ့ အေ၀းကပဲ ျမင္ခဲ့ရတယ္ ဘုရင့္နန္းေတာ္ကေတာ့ ၿမိဳ႕ထဲမွာ မဟုတ္ပဲ ေတာင္ေပၚမွာရွိတယ္ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းတိုေလး တစ္ခုရွိတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာၾကတယ္၊ ေန႔ခင္းပိုင္း ထမင္းစားေသာက္ၿပီး ပါရိုကိုျပန္တယ္ ၊ ပါရိုေရာက္မွ ၿမိဳ႕ထဲမွာ ခဏနား စတိုးဆိုင္ေလးေတြ ကို ဗဟုသုတ လုိက္ၾကည့္တယ္ …

ပါရိုကေန သင္ဖူးကို ၅၅ ကီလိုမီတာ ေ၀းတယ္

ၿမိဳ႕ဦးေစတီ

အသက္ကေလး ရယ္တဲ့ ရွည္ေစလို ဘုရား တရားရိပ္ကိုခို

ဘူတန္ ဦးဇင္း

Textile Museum ေရွ႕

အခြန္ နဲ႕ အေကာက္ခြန္ရုံး

Folk Heritage Museum အ၀င္

ျပတိုက္ထဲကို အသြား

အစိုးရအဖြဲ႕ ရုံးထိုင္တဲ့ ေနရာ ကို လွမ္းျမင္ရတာ

စာတိုက္ႀကီး

ရုပ္ရွင္ရုံ

ဘူတန္ေဘာလံုးကြင္း

သင္ဖူး ၿမိဳ႕လယ္

ေခါင္းေလာင္း လွည့္ၿပီး ဆုေတာင္းေနတာ

အိႏၵိယကို ခြဲသြားတဲ့ လမ္း နဲ႔ ဂိတ္

ေတာင္ေတြၾကားက စမ္းေခ်ာင္းေလး

အျပန္လမ္းကေန လွမ္းျမင္ရတဲ့ ပါရို

ပါရို ၿမိဳ႕လယ္

ထမီဆင္ေလးေတြ

စတိုးဆိုင္ထဲမွာ

 

ဘူတန္က အျပန္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို တိုက္ရိုက္ပ်ံတာမရွိေတာ့ ျမန္မာျပည္ကုိ ေက်ာ္ ၿပီးမွ ဘန္ေကာက္ကိုသြား ေရာက္မွ ရန္ကုန္ကိုေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ရတယ္ ဘူတန္သူ ဘူတန္သားေတြကေတာ့ ၾကားခဲ့ရ ျမင္ခဲ့ရတာေတြအရ စိတ္ခ်မ္းသာမႈ ေရခ်ိန္ျမင့္ၾကတယ္ ဘာေၾကာင့္လဲ အစိုးရရဲ႕ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာင္းၿပီး တရားမွ်တစြာ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔လား ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္က ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ႏိုင္ၾကလို႔လား လုိခ်င္စရာမ်ားမ်ား မရွိတဲ့အတြက္ ေလာဘတရား နဲေနတာလား လူမ်ိဳးကိုက ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္ၾကလို႔လား ဆိုတာေတြရဲ႕ အေျဖက သူတို႔ေတြရဲ႕ ရင္ထဲမွာ ရွိေနမွာပါ ၊ ကြ်န္ေတာ့္အေနနဲ႕ အေျဖမွန္ကို မေပးတတ္ေပမဲ့ အာရွမွာ အေပ်ာ္ရြင္ဆံုး ႏုိင္ငံဆုိတာ အတြက္ မွန္ကန္ေၾကာင္း အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံမွာ ျဖစ္သလို ရုပ္၀တၳဳ ပစၥည္းေတြ ျပည့္စံုမႈ မရွိေပမဲ့ အားလံုးသာ ညီရင္ေတာ့ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ တုိင္းျပည္ တစ္ခု ျဖစ္ႏိုင္ပါလားလုိ႔ လဲ စဥ္းစားမိပါတယ္…

 

 

 

ေမာင္ဆန္း

About ေမာင္ဆန္း

has written 64 post in this Website..

မေကာင္းတာ မေတြးနဲ႕ မႀကံနဲ႕ မလုပ္နဲ႕ ၊ ကုသိုလ္ရမဲ့ဟာလုပ္ ၊ စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ျငိမ္းခ်မ္းေအာင္ေနပါ