Category: Contributor, Columnist


kaiMarch 17, 20227min3681
            အင်္ဂလိပ်စကား ပြောချင်သူများမှာ စကားလုံးတွေ ဘယ်လောက် ကြွယ်ဝနေပါစေ၊ ပြောစရာအကြောင်း ရှိနေဦးမှ ဖြစ်မှာပါ။ ပြောစရာအကြောင်း မရှိရင် နှုတ်ပိတ်နေရမှာပေါ့။ ဒီတော့ မိမိရဲ့ အကြောင်းကို စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းအောင် ပြောတတ်ဖို့ လိုလာပြီလေ။ မိမိရဲ့အကြောင်းဆိုတော့ အထွေအထူး စဉ်းစားနေစရာ မလိုပါ။ ဉပမာ – မိမိက ညီအကိုမောင်နှမတွေထဲမှာ အကြီးဆုံးလား၊ အငယ်ဆုံးလား၊ အလတ်လား စသည်ဖြင့် အရေးမကြီးလှတဲ့ ကိစ္စလေးကိုဘဲ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းအောင် ပြောလို့ရပါတယ်။ ဉပမာ ဖော်ပြပေးထားတဲ့ Dialog လေးကို ကြည့်ကြပါစို့။ Friend: Hey, you know Zaw, right? You: Sure, he’s a good friend. Friend: He’s always […]


kaiFebruary 19, 20221min3490
မြန်မာဂဇက်အယ်ဒီတာ့သင်ပုန်း – ၂၀၂၂ ဖေဖော်ဝါရီ“Sino-Russian မဟာမိတ်”လွန်ခဲ့သောနှစ်ငါးဆယ်၏ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၁က သမ္မတရစ်ချက်နစ်ဆင်သည် ချိုင်းနားပြည်သို့ဆိုက်ရောက်သွားပြီးချူအင်လိုင်း၊မော်စီတုံးတို့နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ စစ်‌အေးခေတ်၏အကြီးဆုံးပြိုင်ဖက်ရုရှားနှင့်ချိုင်းနားကြား သူတို့ချင်းဝေးကွာအောင်ပြုနိုင်ခဲ့၏။ ယခုမူကားပြောင်းပြန်။ ဆောင်းအိုလံပစ်ဖွင့်ပွဲဖေဖော်ဝါရီ၄ရက်နေ့က သမ္မတရှီနှင့်သမ္မတပူတင်တို့ကိုယှဥ်တွဲလျှက်တွေ့ကြရ၏။ ယိုင်နဲ့သွားသော အမေရိကား၏စူပါပါဝါကို ဖိနင်းရင်း ကမ္ဘာသစ်အတွက် နိုင်ငံပါဝါစဥ်စာရင်းသစ်ပြုစုရန်အသင့်ပြင်လာနေကြပုံဖြစ်ပါသည်။ရုရှားသည် ဒုကမ္ဘာစစ်ပြီးခေတ်တွင် အမေရိကား၏အဓိကပြိုင်ဖက်ဖြစ်ပြီး စစ်အေးခေတ်တလျှောက် ၁၉၄၅-၉၁လုံးတွင် ကြီးစွာခြိမ်းခြောက်နိုင်ခဲ့သူဖြစ်၏။ ၁၉၈၉ ဆိုဗီယက်ယူနီယံပြိုကွဲပြီးနောက် စစ်အေးနေရာတွင် အစွန်းရောက်ဘာသာရေးအခြေပြုအရှေ့အလယ်ပိုင်းအာရပ်နိုင်ငံများ၏ စစ်ပူတို့ဖြည့်ဝင်လာသည်။ အီရတ်စစ်၊အာဖဂန်စစ်၊အာရပ်ရုန်းကန်မှုများနှင့်ဆီးရီးယားစစ်ပွဲတို့နောက် အိုင်းစစ်၏ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင် ကေးလက်ဖ်၂ဦးလုပ်ကြံခဲ့ရပါသည်။ အာဖဂန်နစ္စတန်သို့ဝင်ရောက်ထားမှုကို အစိမ်းဖြတ်,ဖြတ်ကာ အမေရိကန်တို့ထွက်ခဲ့ချိန်ဝယ် အရှေ့တွင် နဂါးကြီးမှာအမောက်ထောင်ထ ရုပ်လုံးကြွနေပါပြီ။ “အနောက်ဆင်း၍အရှေ့တက်”အနောက်နိုင်ငံတို့၏အဓိကနိုင်ငံရေးအယူအဆ လွတ်လပ်ကမ္ဘာနှင့်ဒီမိုကရေစီမှာ မြန်မာ၊လစ်ဗျား၊ယီမင်၊အီသီယိုးပီးယား၊အဇာဘိုင်ဂျန် စသည့်ကမ္ဘာအနှံ့နိုင်ငံများသာမက အမေရိကပြည်တွင်း၌ပင် ကြီးစွာခြိမ်းခြောက်ခံထားရကား တသွေးတသံတမိန့်ဆန်သည့် အော့တိုကရေစီတို့ခေတ်နှင့်အတွေးအခေါ်တို့တင်လာသည်မှာ မှားသည်ဟုမဆိုနိုင်ရာ။ အိန္ဒိယ၏ဒီမိုကရေစီမှာလည်း ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ၏အမျိုးသားရေးအကြောင်းပြတင်းကြပ်မှုများကြောင့် ၂၀၂၁အတွင်းအဆင့်တခုချခံလိုက်ရသည်။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးတို့သည် အော့တိုခရေစီသို့ဦးတည်နေသည်မြင်ရမည်။လွတ်လပ်ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်အမေရိကားတွင် ၂၀၂၀ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကိုပစ်ပယ်ပြီး အာဏာကိုအကြမ်းနည်းနှင့်သိမ်းရန်အထိ ပြင်ဆင်မှုများဖြစ်ခဲ့သည်။ ရုန်းကန်မှုများအတွင်း […]


kaiFebruary 17, 20228min3320
ယခုလို Omicron Variant ကို ကြောက်လန့်နေရချိန်မှာ နေထိုင်မကောင်း ဖြစ်ခဲ့လျှင် ဆရာဝန်နှင့် တွေ့ရဖို့ မလွယ်ကူလှပါ။ ယခင်တုန်းကလို ဆေးရုံ အသာပြေးသွားလိုက်၊ ဘာဖြစ်သလဲဆိုတာကို လက်ဟန် ခြေဟန်ရဲ့ အကူအညီနဲ့ နားလည်အောင် ရှင်းပြဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့ပါ။ COVID လူနာများနှင့် ပြည့်လျှံနေ၍ တော်ရုံတန်ရုံ ကိစ္စများကို Phone သို့မဟုတ် Video Visit အဖြစ် ပြောဆိုရဖို့ ဖြစ်လာပါသည်။ ထိုအခါ အင်္ဂလိပ်စကားကို သွက်လက်ချက်ခြာစွာ မပြောနိုင်သူများ၊ မပြောဝံ့သူများအတွက် အခက်အခဲ တွေ့ရှိရပါပြီ။ ဒီတော့ မဖြစ်သင့်တာလေးတွေ မဖြစ်ရအောင် နမူနာ dialog တိုလေးများဖြင့် ကူညီပေးလိုပါသည်။ ဖုံးနှင့် ဖြစ်စေ၊ Video နှင့် ဖြစ်စေ၊ ဆရာဝန်တို့ nurse တို့နှင့် စကားပြောရမည်ဆိုလျှင် […]


kaiJanuary 17, 20221min3771
ယခု ၂၀၂၂ ပထမဆုံးလမှာ မြန်မာတွေကို တော်တော်လေး ဒုက္ခပေးတတ်တဲ့ -ed အသံလေးကို မှန်မှန်ကန်ကန် အသံထွက်တတ်ရန် လေ့လာကြပါစို့။ -ed မှာ အသံထွက် ၃မျိုးတိတိ ရှိပါတယ်။ မြန်မာလို ‘တ’နဲ့ တူတဲ့ /t/ ဆိုတဲ့ အသံလေးရယ်၊ မြန်မာ ‘ဒ’နဲ့ တူတဲ့ /d/ ဆိုတဲ့ အသံလေးရယ်၊ မြန်မာ ‘အစ်’ သံနဲ့ တူတဲ့ /id/ ဆိုတဲ့အသံလေး ဖြစ်ပါတယ်။အကြမ်းအားဖြင့်တော့ /p,k,/ ဆိုတဲ့ အသံလေးတွေရဲ့နောက်မှာ /t/ သံ ထွက်ရပါတယ်။ ဉပမာ pumped, dumped, linked, pickedအလားတူပင် /b,g,n,m/ ဆိုတဲ့ အသံလေးတွေရဲ့ နောက်မှာ /d/ ထွက်ရပါတယ်။ ဉပမာ lobbed, logged, […]


kaiDecember 14, 20211min3261
ယခုလမှာတော့ Accent modifications လို့ ခေါ်တဲ့ accent ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးနိုင်အောင် accent reduction လို့ ခေါ်တဲ့ accent ကို လျော့နည်းသွားနိုင်အောင် အထောက်အကူ ပေးနိုင်မဲ့ နည်းလမ်းလေးတွေကို ဖော်ပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ဦးစွာပထမ Accent ဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘာကြောင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးဖို့ လိုအပ်တာလဲ ဆိုတာကို နားလည်ထားဖို့ လိုပါတယ်။ accent ဆိုတိုင်း မကောင်းတာ မဟုတ်ပါ။ မြန်မာစကားမှာတောင် ကိုယ်သဘောကျနေတဲ့ ကချင်မလေးက ကချင်သံဝဲဝဲလေးနဲ့ မြန်မာစကားပြောတော့ … “တယ် နားဝင်ချိုပါလား” တဲ့။ ကိုယ် ကြည့်မရတဲ့ လူမျိုးခြားတယောက်က မြန်မာစကားကို ဝဲတဲ့အခါကြတော့ “နားထဲ သံရေပူနဲ့လောင်းထည့်လိုက်သလို ခံစားရပါလား”။တချို့ကပြောတတ်သေးတယ်။ native speaker တယောက်နဲ့ တူအောင် ပြောတတ်မှ […]


kaiNovember 15, 20215min322
Learn to Speak English             ယခင်လက အင်္ဂလိပ်စကားပြောသည့်အခါ အသံထွက်ကောင်းဖို့ အင်္ဂလိပ်စကားရဲ့ Rhythm ကို အတုယူပြီး ပြောနိုင်ဖို့ လေ့ကျင့်ထားနိုင်တဲ့ Exercise လေးတွေ ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ယခုလမှာတော့ မြန်မာတွေကို ဒုက္ခပေးတတ်တဲ့ ဝေါဟာရလေးတွေကို မှန်မှန်ကန်ကန် အသံထွက်နိုင်ဖို့ အကြံပေးလိုပါတယ်။ ဉပမာ – walk နဲ့ work ဆိုပါတော့။             လူတော်တော်များများကို ဒုက္ခပေးတတ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ စာရေးသူရဲ့ မိတ်ဆွေ တယောက်လည်းဖြစ်၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် တယောက်လည်း ဖြစ်တဲ့ Marsha Chan ကို ညွှန်းလိုပါတယ်။ သူ့ရဲ့ you tube video တွေမှာ အသံထွက် မှန်အောင် ပါးစပ်ကို ထားပုံထားနည်း၊ လျှာကို ထားပုံထားနည်းများကို […]


kaiOctober 15, 20215min381
            မည်သူမဆို အင်္ဂလိပ်စကား ပြောသည့်အခါ အသံထွက် မှန်လိုကြပါသည်။ မည်သူမျှ အင်္ဂလိပ်စကားကို မြန်မာသံကြီးနှင့်၊ ငပိသံကြီးနှင့် မပြောလိုကြပါ။ ဒီတော့ အင်္ဂလိပ်စကားကို ပီပီသသနှင့် တဖက်သူ နားလည်နိုင်အောင် ပြောတတ်ဆိုတတ်ဖို့ လိုပါသည်။ ဒီလိုပြောနိုင်အောင် ဉီးစွာပထမ မြန်မာစကားနှင့် အင်္ဂလိပ်စကားတို့ရဲ့ ကွာခြားမှုကို သိထားဖို့ လိုပါသည်။ မြန်မာစကားမှာ အသံတမျိုးတည်း ရှိသည့် စကားလုံး များပါသည်။              Monosyllable ဟုလည်း ခေါ်ဆိုနိုင်ပါသည်။ အင်္ဂလိပ်စကားမှာတော့ polysyllable ဟု ခေါ်သည့် အသံ ၂မျိုး၊ ၃မျိုး၊ ၄+၅ မျိုးအထိ ရှိသည့် ဝေါဟာရတွေ များပါသည်။  ဉပမာ –  psychology (4 syllables) argumentative (5 syllables) ။ […]


kaiOctober 13, 20213min280
လက်သုံးချောင်းထောင်တော်လှန်ရေးစခဲ့သူမှာ စူဇန်းကောလင်းစ် ရေးသားသော The Hunger Games Trilogy ဝတ္တုကိုရုပ်ရှင်ရိုက်ကူးသည့် ဇတ်ကောင်ဆယ်ကျော်သက် ကက်နစ်စ်အဲဗာဒင်းန်အမည်ရ Gen Z အမျိုးသမီးငယ်ဖြစ်သည်။ ညာဖက်လက်၏လက်သုံးချောင်းကိုပူး၍ နမ်းပြီးထောင်ပြသောဟန်ကို ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးအမှတ်အသား လွတ်လပ်ခြင်း၊ညီမျှခြင်း၊သွေးစည်းချစ်ကြည်ခြင်းတို့ပေါင်းထည့်ယူ၍ ၂၀၁၄ထိုင်းစစ်အစိုးရအာဏာသိမ်းခြင်းကို ဆန္ဒပြရာ၌သုံးခဲ့ကြသည်။ ဟောင်ကောင်မှ ၂၀၁၄နှင့် ၂၀၁၉-၂၀ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုများတွင်လည်း အသုံးပြုခဲ့ပြီး ၂၀၂၁တွင် မြန်မာတို့လက်ပေါ်ရောက်ခဲ့ခြင်းပါ။ဂရိဒဏ္ဍာရီကို အခြေခံထားသော စာရေးဆရာ၏ဇတ်ကွန့်မြူးမှုတို့သည် တခါတရံ တကယ့်အဖြစ်တို့ကိုလွှမ်းမိုးသည်လည်းရှိ၏။ တကယ့်အဖြစ်တို့က ပို၍ဆန်းကြယ်သည်လည်းဖြစ်၏။ဇတ်လမ်း၃တွဲပါ အဆိုပါရုပ်ရှင်သည် ခရိုင်အသီးသီး၏ အကောင်းဆုံးလူငယ်များကို အချင်းချင်းသတ်ဖြတ်စေကာ ခေါင်းဆောင်ညွှန့်တုံးစေရင်း အာဏာကို ၇၅နှစ် ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်သော သမ္မတစနိုး၏ ဂိမ်းကစားကွက်ဖြင့် အခြေတည်သည်။ အချင်းချင်း သတ်ဖြတ်နေကြရင်း သူမ၏မဟာမိတ်တဦးအသတ်ခံလိုက်ရသည်ကို ထိခိုက်ခံစားလိုက်ရသော ကက်နစ်စ်သည် ကစားကွက်၏ မူလရည်ရွယ်ရင်းမှခွဲထွက်လျှက် လက်သုံးချောင်းထောင်ပြရင်း ဆိုင်ရာခရိုင်အသီးသီး၏ တော်လှန်ရေးစိတ်ဓာတ်ကို လှုပ်နှိုးလိုက်သည်။ Mockingjay […]


kaiOctober 4, 202117min450
YiYi Kline, 56, is one of the best known Burmese personalities in the U.S. since she migrated to the U.S. from Burma in 2000. In addition to her job as a registered nurse in the I.C.U. at Kindred Hospital Riverside in Los Angeles, she was active on social media, with almost 64,000 followers on Facebook. […]


kaiSeptember 9, 20216min200
Recall Election = California ပြည်နယ်၏ လက်ရှိ governor ကို ဖြုတ်ချပြီး အသစ်ရွေးချယ်မည့် electionLarry Elder = Governor ရွေးကောက်ပွဲ၌ republican ပါတီ၏ candidate တဦးMask Mandate = Mask မဖြစ်မနေ တပ်ဆင်ခိုင်းသည့် စည်းကမ်း ဥပဒေAnti-Vaxxers = ကာကွယ်ဆေး မထိုးလိုသူများ ဖော်ပြပါ dialog လေးကို လေ့လာထားရင် စကားပြောတဲ့အခါ၊ ဆွေးနွေးခွင့် ကြုံရတဲ့အခါ အဆင်ပြေပါလိမ့်မယ်။Friend: What’s your position on the recall election?You: You know me, I think it is totally unnecessary.Friend: Why? What […]


kaiAugust 25, 20211min320
လော့စ်အိန်ဂျလိစ် ကောင်တီမှ အသိအမှတ်ပြုထောက်ခံသောသတင်းစကား။ COVID-19 (ကိုဗစ်-၁၉ ) ဆေးစစ်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆရာဝန်တစ်ဦး၏မှတ်စု။Dr. Erika Flores Uribe, လော့စ်အိန်ဂျလိစ် ကောင်တီပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုများဌာန။ COVID-19 (ကိုဗစ်-၁၉ )ဆေးစစ်ခြင်းအားဖြင့် ကျွန်ုပ်အတွက် ရောဂါကူးစက်ခြင်းကိုတားဆီးဖို့ရာ ဘယ်လိုဘယ်ပုံကူညီသလဲ။COVID-10 (ကိုဗစ်-၁၉) ဆေးစစ်ခြင်းအားဖြင့် အကယ်၍ သင့်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ရှိနေသည်ဆိုပါ သင့်အားသိရှိရန်ကူညီပေးပြီး သင့်မိသားစု၊ မိတ်ဆွေများနှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို မပျံ့နှံ့မကူးစက်စေရန် ကာကွယ်ပေးပါသည်။ အကယ်၍ ဆေးစစ်ချက်သည် ပေါ့စတစ်/ရောဂါပိုးရှိသည်ဟုဆိုပါက သင်ကတဆင့်အခြားသူများကို မပျံ့ပွားမကူးစက်စေရန် သီးသန့်ခွဲနေပါ။ သင့်အနီးပတ်ဝန်းကျင်ကသူများကိုလည်း သူတို့တတွေလည်း သီးသန့်ခွဲနေရောဂါခြေချုပ်ပြုလုပ်နိုင်ရန်အတွက် သင့်မှာရောဂါပိုးရှိကြောင်းကို သူတို့အား သိရှိပါစေ။ အဆိုပါနည်းအားဖြင့် ကျွနု်ပ်တို့သည် ဗိုင်းရပ်စ်ပျံ့ပွားကူးစက်မှုကို ရန်တန့်စေနိုင်မှာဖြစ်ပြီး အနာဂတ်မှာ COVID-19(ကိုဗစ်-၁၉)ရောဂါတဟုန်ထိုးဖြစ်ပွားမှုကို ကာကွယ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။COVID-19 (ကိုဗစ်-၁၉)ဆေးစစ်မှု နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဟာ တိကျတဲ့အဖြေရရှိမှုမှာ ကွာခြားကြပါသလား? ထိုသို့ဆိုပါက ဘယ်ဆေးစစ်နည်းက […]


kaiAugust 13, 202110min481
မြန်မာပြည်မှာ စစ်တပ်က သောင်းကျန်းလို့ အားရတော့ ယခု COVID 19 ရဲ့ အလှည့် ရောက်လာပါပြီ။ လူတွေ တဖြုတ်ဖြုတ်နဲ့ သေနေကြချိန်မှာ ဒီမှာရှိတဲ့ မြန်မာတွေအနေနဲ့ ဆုတောင်းပေးရုံ၊ လှူဒါန်းပေးရုံကလွဲလို့ ဘာမှ မတတ်နိုင်တဲ့ အချိန်ပါ။ ဒီတော့ I want, I need, I hope စတဲ့ စကားစုလေးတွေကို သုံးတတ်လာအောင် dialog လေးတွေနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုပါတယ်။ I want ဆိုတာကတော့ မိမိ ဖြစ်စေချင်တာလေးတွေပေါ့နော်။ You: I really want peace in Myanmar. Friend: We all do, but now you have a bigger […]


Thakhin Kai BworJuly 14, 20218min710
            ယခုလမှာ ခေတ်စားပြီး လူအသုံးများနေတဲ့ Expression လေးတွေကို နားလည်လာအောင်၊ ကိုယ်တိုင် စကားပြောတဲ့အခါ သုံးတတ်လာအောင် dialog လေးတွေနဲ့ ပူးတွဲပြီး ဖော်ပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဉီးစွာပထမ G.O.A.T ဆိုတဲ့ expression လေးကို တွေ့ဖူးကြမှာပါ။ G.O.A.T ဆိုရင် ဆိတ်ပေါ့။ ဆိတ် ဆိုရင် ချက်စားပစ်လိုက်မယ် မထင်ကြပါနှင့်။ G.O.A.T ဆိုတဲ့ expression လေးရဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကတော့ greatest of all time ပါ။ ဉပမာ – မြန်မာတွေ ငြင်းခုံကြမယ်ပေါ့။ ဘောလုံးသမားတွေထဲမှာ ယခု နံမည်ကြီးတွေ ဖြစ်တဲ့ Ronaldo တို့ Messi တို့  Neymar တို့နဲ့ တချိန်က နံမည်ကြီးခဲ့တဲ့ Pele […]