မြန်မာပြည်သတင်း ဒိုင်ယာရီ Aug/ September 25

Sept 26 ။ မြန်မာပြည်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လက အင်အားပြင်း မြေငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်ခဲ့မှုကြောင့် လူပေါင်း ၄ ထောင်နီးပါး သေဆုံးခဲ့ရပြီး အခု ၆ လပြည့်ချိန်ထိ ငလျင် ပြန်လည် ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေ နှေးကွေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ငလျင်ဒဏ် ခံစားခဲ့ရသူတွေ ပြောပြချက် BBC သတင်းအရ သိရပါတယ်။

စစ်ကော်မရှင် ကျင်းပမယ့် ၂၀၂၅ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ရောက်ကြမယ့် နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ တသီးပုဂ္ဂလကိုယ်စားလှယ်လောင်း စုစုပေါင်း ၅,၀၀၀ နီးပါး အမည်စာရင်းတင်သွင်းထားပြီး အဲဒီထဲမှာ ကြံ့ခိုင်ရေး ပါတီက အများဆုံးဖြစ်ပေမဲ့ ပြည်သူ့ပါတီနဲ့ ပြည်သူ့ရှေ့ဆောင်ပါတီတွေထက် ကျော်လွန်ပြီး ဒုတိယအများဆုံး ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တင်ထားနိုင်တာကတော့ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွှတ်ရေး ပါတီဖြစ်နေပါတယ်။ 

Sept 25 ။ NUG ရဲ့ ထူးခြားတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတခုကို ဒီနှစ်မကုန်ခင်မှာ ပြည်သူသိအောင် ကြေညာနိုင်မယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးနေဘုန်းလတ်က ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းမှာ တိုင်းရင်းသားတပ်တွေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေ လျော့ကျသွားပေမဲ့ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်း မန္တလေးတိုင်းနဲ့ အညာဒေသ တဝိုက် ထိုးစစ်တွေ အရှိန်မြှင့်နေပါတယ်။ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်တွေ စိုးမိုးထားတဲ့ အညာဒေသမှာ မြန်မာစစ်တပ်က လေကြောင်း တိုက်ခိုက်ရေးနဲ့ လက်နက်ကြီးတွေ အဓိက အသုံးပြုပြီး ထိုးစစ်ဆင်နေတာပါ။ 

Sept 24 ။ တိုင်ဖွန်း မုန်တိုင်း ရာဂါဆာ ရဲ့ အရှိန်ကြောင့် နေပြည်တော်မှာ မိုးများပြီး တောင်ကျရေတွေ ဆင်းလာလို့ ရပ်ကွက်တချို့ ရေကြီးရေလျှံတာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတဝန်းမှာ မိုးကြီး၊ ရေကြီးမှုတွေနဲ့ မြေပြိုမှုတွေ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မိုးဇလ ဦးစီးဌာနက သတိပေးချက်တွေ ထုတ်ပြန်ခဲ့ရပါတယ်။

"အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်ရင် အဆိပ်ပင်ရေလောင်းတဲ့ တရားခံ ဖြစ်နိုင်တယ်"လို့ ပြောခဲ့တဲ့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်း အပါအဝင် ခေါင်းဆောင်တွေကို စစ်ကောင်စီက ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေနဲ့ အမှုဖွင့်ပါတယ်။ ရွေးကာဥပဒေလို့ခေါ်တဲ့ “ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများကို
နှောင့်ယှက်ဟန့်တား ဖျက်ဆီးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေ”မှာ အခန်း ၈ ခန်းနဲ့ ပုဒ်မ ၃၂ ခုရှိပြီး ထောင်ဒဏ် ၃ နှစ်ကနေ သေဒဏ်အထိ ချနိုင်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်တွေ ပါပါတယ်။ 

Sept 23 ။ ရွေးကောက်ပွဲဝင်ဖို့ အနားပေးလိုက်တဲ့ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေနေရာမှာ အစားထိုး ခန့်အပ်မှုတွေ လုပ်လိုက်တာကြောင့် ထိပ်တန်းစစ်ဘက်ရာထူး အပြောင်းအလဲတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ သံရုံးတချို့က ပြည်ပရောက်မြန်မာပြည်သားတွေကို ရွေးကောက်ပွဲမှာ ကြိုတင်မဲပေးဖို့ ပုံစံ-၁၅ တင်ဖို့ ဖိအားပေးနေကြောင်း ပြည်ပရောက် မြန်မာအသိုက်အဝန်းက DVB သတင်းဌာနကို ပြောပါတယ်။ 

Sept 22 ။ ရန်ကုန်က အထည်ချုပ်စက်ရုံတချို့ အော်ဒါအမှာ နည်းလာတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ စက်ရုံတွေ ပိတ်သိမ်းနေပြီး ကြိုတင်အကြောင်းမကြားတဲ့အတွက် အလုပ်သမားတွေ အခက်ကြုံနေကြပါတယ်။ မြန်မာပြည်က အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(MGMA)ရဲ့ ၂၀၂၅ ဩဂုတ်လ ဒေတာတွေအရ နိုင်ငံတွင်း လုပ်ငန်းလည်ပတ်နေတဲ့ MGMA အဖွဲ့ဝင်
အထည်ချုပ်စက်ရုံ ၅၈၉ ခု ရှိပြီး (၅၆)ခုက ယာယီပိတ်သိမ်းထားပါတယ်။

ရှေးဟောင်းကမ္ဘာယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ်ဇုန်ဖြစ်တဲ့ ပုဂံဒေသကို လည်ပတ်သူ အဝင် နည်းပါးလာတာကြောင့် ခရီးသွားလုပ်ငန်း အမှီပြုဒေသခံတွေ အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်လာနေပြီး တနိုင်တပိုင် လုပ်ငန်းတွေလည်း ရပ်ဆိုင်းလာနေရကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ 

Sept 21 ။ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မောင်မောင်အေး ဟာ ချိုင်းနား စစ်ဘက်နည်းပညာကုမ္ပဏီတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး ဒရုန်း ထုတ်လုပ်ရေး၊ လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစစ်လက်နက်ပစ္စည်းတွေအပိုင်း နည်းပညာ ပူးပေါင်းနိုင်ရေး ဆွေးနွေးထားကြောင်း စစ်ကော်မရှင်က သတင်းထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့နယ်ထဲက လေးကေ့ကော်ဒေသကို မြန်မာစစ်တပ်က အင်အားအလုံးအရင်းနဲ့ စစ်ကြောင်းထိုး ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး KNU/ KNLA ၊ PDF ပူးပေါင်းတပ်တွေနဲ့ တိုက်ပွဲပြင်းထန်ခဲ့ပါတယ်။ 

Sept 20 ။ စစ်ခေါင်းဆောင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲများကို နှောင့်ယှက်ဟန့်တားဖျက်ဆီးခြင်းမှ ကာကွယ်ပေးရေးဥပဒေနဲ့ ဖမ်းဆီးခံရသူ ၁၄ ယောက် ရှိခဲ့ပါပြီ။

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)က သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ ဆော့လော်မြို့နယ်မှာ တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ခဲ့ကြောင်း KIA ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံတွေက ပြောပါတယ်။ 

Sept 19 ။ ဒီတပတ်တာကာလအတွင်း အရပ်သားပြည်သူတွေကို ပစ်မှတ်ထားပြီး စစ်အုပ်စုရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု (၂၂)ခု ရှိခဲ့ပြီး အရပ်သားပြည်သူ ၄၁ ယောက် သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း ဉာဏ်လင်းသစ် သုတေသနအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ချိုင်းနားကုမ္ပဏီ ဝမ်ပေါင်ရဲ့ လက်ပံတောင်းတောင် ကြေးနီစီမံကိန်းထဲက လုပ်ငန်းတွေ ဒီနှစ်ထဲ အားလုံးနီးပါး ပြန်လည်ပတ်နေပြီလို့ သိရပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အကျိုးတူ ပူးပေါင်းထားတဲ့ ဝမ်ပေါင် ကုမ္ပဏီဟာ စီမံကိန်းနေရာတွေ တိုက်ခိုက်မခံရဖို့ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တချို့ကို ငွေကြေးနဲ့ ကမ်းလှမ်းညှိနှိုင်းပြီး ယန္တရားတွေ မထိခိုက်အောင် ကာကွယ်ခဲ့ကြောင်း BBC သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။ 

Sept 18 ။ လွတ်လပ်ရေးရတာ(၇၇)နှစ် ရှိပြီဖြစ်တဲ့ မြန်မာပြည်မှာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ ကြီးစိုးတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးကာလ အနှစ် ၆၀ ဝန်းကျင်အထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၆၂ မှာ ပထမဆုံးအာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း၊ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးစောမောင်၊ သူ့ကိုဆက်ခံသူ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေနဲ့ ၂၀၂၁ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ယင်းမာပင် ခရိုင်၊ ဆားလင်းကြီးမြို့နယ်ထဲက ဆားခါးရွာမှာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်သည်နဲ့ ကလေးမိခင်တွေ အပါအဝင် အမျိုးသမီး ၉ ယောက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုကို အရေးယူပေးဖို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ကို တိုင်ကြားထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

Sept 17 ။ စစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာ ငွေကြေးချမ်းသာသူတွေက စည်ပင်ဝန်ထမ်းတချို့နဲ့ ပေါင်းပြီး ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းက လယ်ယာမြေတွေကို အဓမ္မသိမ်းယူ၊ မြေဂရန်ထုတ်နေတဲ့အတွက် နစ်နာတဲ့ လယ်သမားတွေ စုပေါင်းကာ မြို့တော်ခန်းမရှေ့မှာ ဆန္ဒပြဖို့ စာတင်ခဲ့ပေမဲ့ ခွင့်ပြုချက်မရဘူးလို့ လယ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။

ကချင် လွတ်လပ်ရေးတပ် ကေအိုင်အေနဲ့ ပူးပေါင်း ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲ ဆင်နွှဲနေခဲ့တဲ့ ဗန်းမော်မြို့မှာ မြန်မာစစ်တပ်က အသာစီး ပြန်ရပြီး နေရာတချို့ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ရေလမ်းကြောင်းကနေ လူသူ၊ လက်နက် အင်အား အများအပြား ပို့ဆောင်နိုင်ခဲ့တာကြောင့်လို့ BBC သတင်းက တင်ပြပါတယ်။ 

Sept 16 ။ ရန်ကုန်မြို့လယ်က မြို့တော်ခန်းမ လုံခြုံရေးဂိတ်မှာ ပေါက်ကွဲမှု တခုဖြစ်ခဲ့ပြီး မြို့ပြပြောက်ကျားအဖွဲ့ တဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Freeland Attack Force အဖွဲ့ကတော့ ဒီတိုက်ခိုက်မှုကို သူတို့ လုပ်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်မှာ နှစ်ပေါင်း ရာနဲ့ချီ သက်တမ်းရှိတဲ့ မြို့မဂျာမေဗလီကြီးကို ၁၃ နှစ်ကြာပိတ်ထားရာက အာရက္ခတပ်တော်(AA)က ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်ပါပြီ။ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုတွေ AA က လုပ်ဆောင်နေကြောင်း အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်ခုံရုံး ICC ကိုတင်ဖို့ တိုက်တွန်း၊ စွပ်စွဲမှုတွေ ရှိနေချိန်မှာ ဒီဗလီကြီးကို
ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်တာပါ။ 

Sept 15 ။ မြန်မာပြည်တွင်း ဆီစက်တွေက ထွက်တဲ့ ပဲဖတ်၊ နှမ်းဖတ်၊ နေကြာဖတ်၊ မုံညင်းဖတ်၊ ပန်းနှမ်းဖတ်၊ ပဲပုတ်ဖတ် စတဲ့ ဆီကြိတ်ဖတ်တွေကို တိရစ္ဆာန်အစာအဖြစ် အသုံးပြုနေရာ လတ်တလော ဆီကြိတ်ဖတ်ဈေးတွေ မြင့်နေတာကြောင့် မွေးမြူရေးကဏ္ဍအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိလာပြီး အများပြည်သူ နေ့စဉ် ဝယ်ယူ စားသုံး နေတဲ့အသား၊ ငါး၊ ဥနဲ့ နို့ဈေးတွေ မြင့်လာနိုင်ကြောင်း မြန်မာပြည် ဆီစက်ပိုင်ရှင်များ အသင်း(MEOMA)က သတိပေးထားခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကော်မရှင်ရဲ့ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၈ ခုက မြို့နယ် ၅၆ နေရာမှာ ရွေးကောက်ပွဲ မကျင်းပဘူးလို့ မနေ့က ကြေညာပြီး အဲဒီနေရာတွေထဲ စစ်အုပ်ချုပ်‌ရေး မကြေညာထားတဲ့ မြို့နယ်တွေလည်း ပါဝင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။

Sept 14 ။ မြန်မာစစ်ကော်မရှင်က လုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် စင်္ကာပူနဲ့ ထိုင်းရောက်မြန်မာတွေ ကြိုတင်မဲပေးဖို့ စာရင်းလာမပေးကြတာကြောင့် စာရင်းကောက်ယူနေတာကို ရက်ထပ်တိုးကြောင်း စစ်တပ်ဩဇာခံ သံရုံးတွေက ကြေညာပါတယ်။

မန္တလေးမြို့၊ မဟာအောင်မြေမြို့နယ်၊ ရဲမွန်တောင်ရပ်ကွက်ထဲက Cover Club ဆိုင်မှာ"ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္စာမိ" သီချင်းကို DJ တီးခတ်ခဲ့တဲ့ DJ Violet နဲ့ ကလပ်ပိုင်ရှင်အပါအဝင် ၄ ယောက်ကို ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ(၅၀၅-က)နဲ့ အမှု ဖွင့်ထားကြောင်း စစ်ကော်မရှင်က ပြောပါတယ်။ 

Sept 13 ။ အာရက္ခတပ်တော်(AA) ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်မြို့နယ်၊ သရက်တပင်ရွာက “ပညာပန်းခင်း ကိုယ်ပိုင်အထက်တန်းကျောင်း‌”ပေါ်ကို မနေ့က မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ လေကြောင်းဗုံးနှစ်လုံးကြဲချမှုကြောင့် သေဆုံးသူ အယောက်(၂၀)ထိ ရှိခဲ့ကြောင်း BBC သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။

 

ပြည်တွင်းစစ်နောက်ခံနဲ့ ကျင်းပမဲ့ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာ နေရပ်စွန့်ခွာသူ မဲဆန္ဒရှင် မကြုံစဖူး အရေအတွက်နဲ့ သန်းပေါင်းများစွာရှိနေပြီး၊ မြန်မာပြည်တဝန်း နေရပ်စွန့်ခွာသူဦးရေ ခန့်မှန်းခြေ(၃.၅)သန်းခန့်ရှိကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး(UNOCHA)က စာရင်းထုတ်ထားပါတယ်။

Sept 12 ။ နှစ်စဉ်ကျင်းပနေကျ တောင်ကြီးတန်ဆောင်တိုင် မီးပုံးပျံပွဲတော်ကို လာမယ့် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်ကနေ နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်အထိ ၈ ရက်ကြာ ကျင်းပသွားမယ်လို့ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ရိုးရုာမီးပုံးပျံ ပညာရှင်များအသင်းက သတင်းထုတ်ပါတယ်။

စစ်ခေါင်းဆောင်ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ရဲ့ လူယုံတဦးဖြစ်သူ အငြိမ်းစားဗိုလ်ချုပ်ကြီးအောင်လင်းဒွေး ဟာ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနဲ့ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ(USDP)ကနေ ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ပြိုင်မယ်လို့ သိရပါတယ်။ 

Sept 11 ။ မြန်မာပြည်မှာ မိုလ်ဘိုင်းဖုန်း သုံးစွဲသူတွေရဲ့ တည်နေရာ၊ အချက်အလက်တွေကို အချိန်နဲ့ တပြေးညီ ခြေရာခံနိုင်ဖို့ ချိုင်းနား နည်းပညာကုမ္ပဏီ ဂျီကျီး(GEEDGE) ကူညီနေကြောင်း JUSTICE FOR MYANMAR အဖွဲ့က အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) ပါတီဝင်ဟောင်းတချို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အင်အားစုပါတီ(NDF) ၊ အမျိုးသားနိုင်ငံရေးဒီမိုကရက်တစ် ပါတီ၊ အမျိုးသမီးပါတီ(မွန်) အပါအဝင် ပါတီ ၄ ခုကို ပြည်‌ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က (အယူခံ ဝင်ခွင့်မရှိ)ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း လက်ရှိ UEC က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ 

Sept 10 ။ ဒီမိုကရေစီနဲ့ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို အခြေခံတဲ့ ပြည်ထောင်စုကို လိုလားတဲ့ PDF တွေနဲ့ ရည်မှန်းချက် တူတာကြောင့် နိုင်ငံအကျိုးအတွက် ဆန္ဒရှိရင် လာရောက်ပူးပေါင်းကြဖို့ စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ချက်တစောင် ထုတ်ပြီးဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။ PDF တွေကို တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေက အသုံးချနေကြောင်းလည်း မြန်မာစစ်တပ်က ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းဒေသ၊ မန္တလေးတိုင်းအထက်ပိုင်းမှာ တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေပြီး မန္တလေး PDF ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မတ္တရာမြို့နယ်အရှေ့ခြမ်း ရွာတွေ၊ စခန်းတွေကို လက်လွှတ်ခဲ့ရတာတွေ ရှိကြောင်း ဒေသခံတွေနဲ့ တော်လှန်ရေးတပ်တွေက ပြောပါတယ်။ မြန်မာစစ်တပ်က တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်တွေ သိမ်းထားတဲ့နယ်မြေတွေကို ပြန်ရဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့လက စပြီး လေကြောင်းရော မြေပြင်ကပါ နည်းမျိုးစုံနဲ့ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်နေခဲ့တာပါ။ 

Sept 09 ။ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကျန်းမာရေးအခြေအနေ စိုးရိမ်နေရချိန်မှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းက ဆေးကုသခွင့်မပေးတာဟာ အသက်အန္တရာယ် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ပြီး ဒါကို တာဝန်ခံရမယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က မနေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းမှုအောက်မှာ
နှလုံးရောဂါ အခြေအနေ စိုးရိမ်ဖွယ်ဖြစ်နေပြီး လုံလောက်တဲ့ ဆေးကုသမှု မရရှိကြောင်း သားဖြစ်သူ ကိုထိန်လင်း(ခ)ကင်မ်အဲရစ်က အသိပေးခဲ့တာပါ။

မြန်မာပြည်အတွင်း လူဦးရေ(၁)သိန်းမှာ တီဘီ ရောဂါပိုးကူး စက်ခံရသူ အယောက်(၈၀၀)ကျော် ရှိနေတာကြောင့် ရန်ကုန်မြို့က ဆေးရုံတွေမှာ လူနာတွေ တီဘီရောဂါ ရှိ၊ မရှိ ရန်ကုန်တိုင်း ကျန်းမာရေးဌာနက လိုက်လံစစ်ဆေးပြီး ပိုးတွေ့ရင် တခါတည်း ဆေးကုသပေးမယ်လို့ BBC သတင်းက ပြောပါတယ်။ 

Sept 08 ။ မြန်မာ – ထိုင်း ကုန်သွယ်ရေးမှာ အရေးပါတဲ့ ကရင်ပြည်နယ် မြဝတီမြို့နဲ့ ကော့ကရိတ်မြို့ကို ဆက်ထားတဲ့ အာရှလမ်းမအပြင် မြဝတီမြို့၊ မြို့စောင့်တပ်၊ သင်္ဃန်းညီနောင်က ခြေမြန်တပ်ရင်းတွေကို ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေ လက်လွှတ်လိုက်ရပြီလို့ သိရပါတယ်။

မသမာသူ လူလိမ်အဖွဲ့တချို့က မြန်မာပြည်တွင်းမှာ လူငယ်တွေကို ဖမ်းခေါ်ဆောင်သွားပြီး မိဘတွေဆီကနေ ငွေညှစ်တောင်း၊ ရွေးနိုင်ရင် ပြန်လွှတ်ပြီး လာမရွေးနိုင်ရင် စစ်မှုထမ်းအဖွဲ့တွေဆီ ရောင်းစားနေကြောင်း ဒေသခံမိသားစုဝင်တွေက ပြောပါတယ်။ 

Sept 07 ။ မြန်မာပြည်မှာ ဝမ်းရေး မဖူလုံသူတွေ မနှစ်ကထက်(၃)သန်းကျော် တိုးလာပြီး နိုင်ငံအတွင်း လူသုံးဦးမှာ တဦးက ဝမ်းရေးမဖူလုံမှု ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအစီအစဉ်(WFP)က ပြောပါတယ်။ မြန်မာပြည်တွင်း စစ်ပွဲပဋိပက္ခတွေ ဆက်လက်ပြင်းထန်နေပြီး၊ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှုနဲ့ ကုန်ဈေးနူန်း ကြီးမြင့်မှုတွေ ကြုံနေရတာပါ။

ချိုင်းနား စစ်တပ်ရဲ့စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု၊ ကာကွယ်ရေးစွမ်းအားနဲ့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတွေဟာ ကမ္ဘာကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေရဲ့ ရန်ကနေ အကာအကွယ်ပေးနိုင်တာကို ယုံကြည်ကြောင်း မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

Sept 06 ။ စစ်ကောင်စီရဲ့ နိုင်ငံခြားငွေ အဓိက စီးဆင်းလည်ပတ်နေတဲ့ မြန်မာ့နိုင်ငံခြားကုန်သွယ်မှုဘဏ်(MFTB)နဲ့ မြန်မာ့ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ ကူးသန်းရောင်း၀ယ်ရေးဘဏ်(MICB)တို့ကို US က အရေးယူ ပိတ်ဆို့ထားတာ ၂ နှစ်ကျော် ရှိလာပြီး ကမ္ဘာ့ဘဏ္ဍာရေးစနစ်ထဲ ဝင်ရောက်ခွင့်မရအောင် အရေးယူဒဏ်ခတ်ခံထားရတဲ့ မြန်မာစစ်ကော်မရှင်က ချိုင်းနား၊ ရုရှားတို့နဲ့
ပေါင်းပြီး သီးခြား”ဘဏ္ဍာရေး‌ ဂေဟစနစ်”တခု တည်ဆောက်ဖို့ကြိုးစားနေကြောင်း BBC သတင်းက ဖေါ်ပြပါတယ်။

စစ်ကောင်စီက ပြည်ပနိုင်ငံတွေက သွင်းအားစုတွေ၊ သွင်းကုန်ပစ္စည်းတွေကို ကန့်သတ်ခဲ့တာကြောင့် မြန်မာပြည်တွင်းက အသေးစား အလတ်စား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ထိခိုက်လာနိုင်ကြောင်း ပညာရှင်တွေက သုံးသပ်နေကြပါတယ်။

Sept 05 ။ ပြည်ပကနေ ကုန်ပစ္စည်း တင်သွင်းမှုတွေ မြန်မာစစ်တပ်က ကန့်သတ်ခဲ့ပြီးနောက် ကုန်ကြမ်းရှားပါးမှုတွေကြောင့် ကုန်စျေးနှုန်း မြင့်တက်မှုတွေ ကြုံနေရပြီး၊ အသေးစားနဲ့ အလတ်စား စီးပွားရေး လုပ်ငန်းတချို့လည်း ပိတ်သိမ်းရတဲ့ထိ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး စျေးကွက်ထဲမှာ ဆေးဝါး၊ အိမ်သုံးပစ္စည်းနဲ့ အလှကုန် ဆိုင်ရာ ပစ္စည်း ပြတ်လပ်မှုတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာပြည်ဟာ စီးပွားရေးကျဆင်းတာနဲ့အတူ ပြည်သူ ၃ ယောက်မှာ ၁ ယောက်နှုန်း ဝမ်းရေးမဖူလုံတာကို ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ အစီအစဉ်(WFP)က ပြောပါတယ်။ 

Sept 04 ။ စစ်ကော်မရှင် ကျင်းပမယ်ဆိုတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို လက်ခံကူညီမယ်လို့ ကရင်နယ်ခြားစောင့်တပ် BGF ကနေ ပြောင်းလဲ လိုက်တဲ့ ကရင် အမျိုးသား တပ်မတော် (KNA) ဘက်က ပြောပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကတည်းက ဖမ်းဆီး ခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ နှလုံး ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ကြောင်း သားဖြစ်သူ ကင်မ် အဲရစ်(ခေါ်)ကိုထိန်လင်းက ထုတ်ပြောပြီး အသက် ၈၀ အရွယ် မိခင်ကို အမြန်ဆုံး လွှတ်ပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

Sept 03 ။ မြန်မာပြည်ထဲမှာ ဥပဒေမဲ့ ခိုးဆိုးလုယက်၊ နေအိမ်ဖောက်ထွင်း၊ လုယက် အဓမ္မကျင့်ဖို့ ကြံစည်တာတွေ ခပ်စိပ်စိပ် ဖြစ်နေရာ ကျုးလွန်ခံရသူတွေက လူမှုကွန်ရက် အွန်လိုင်းပေါ် တင်ကြလို့ သိရတာဖြစ်ပြီး အများမသိတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေ အများကြီးရှိကြောင်း BB‌C သတင်းကနေ သိရပါတယ်။

အာရက္ခတပ်တော်(AA)ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မူးယစ်ဆေးဝါးသုံးစွဲတာတွေအပြင် ရောင်းဝယ်‌မှုတွေပါ ပိုမိုမြင့်တက်လာနေပြီး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသူတွေကို (AA)က အရေးယူမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ပြောဆိုပေမယ့် ဖမ်းဆီးခံရသူတွေထဲမှာ အေအေတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေလည်း ပါဝင်ကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။ 

Sept 02 ။ ဩဂုတ် ၁ လတည်းမှာတင် မြန်မာပြည်နေရာအနှံ့ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု အကြိမ်ရေ(၂၀၄)ကြိမ်နီးပါး ပြုလုပ်ခဲ့တာကြောင့် အရပ်သားပြည်သူ(၂၃၅)ယောက် သေဆုံးပြီး လူ(၃၉၀) ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြောင်း DVB သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။

ရန်ကုန်နဲ့ မန္တလေးလို မြို့ကြီးတွေမှာ မျက်နှာနဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာအစိတ်အပိုင်းတချို့ ခွဲစိတ်ပြုပြင်တာအထိ ကုသပေးနေတဲ့ အလှအပရေးရာ(Aesthetic)ဆေးခန်းတွေထဲ အမည်ခံဆရာဝန် သုံးပြီး ဆေးပညာ တတ်ကျွမ်းနားလည်သူက ကုသတာ မဟုတ်တဲ့ ဆေးခန်းအတုတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ 

Sept 01 ။ လက်ရှိ စပါးဈေးကွက်မှာ တင်း(၁၀၀)ကို ကျပ်ဆယ်သိန်းဝန်းကျင်လောက်ထိ ဈေးကျသွားလို့ စပါးစိုက် တောင်သူတွေ အရှုံးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရကြောင်း ဆန်စပါး စိုက်ပျိုးသူတွေက ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၂၈ ရက်က အင်အားပြင်း ငလျင်ကြောင့် မန္တလေးမြို့ပေါ်မှာ လူသေဆုံးမှုများခဲ့တဲ့ စကိုင်းဗီလာ ကွန်ဒိုပြိုကျမှုမှာ သေဆုံးခဲ့သူတဦးချင်းစီကို ကျပ်သိန်း(၁၀၀)စီ ပေးမယ်လို့ ကွန်ဒိုရဲ့ NTL ဆောက်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီက ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ 

Aug 31 ။ စစ်အာဏာသိမ်း(၄)နှစ်ခွဲ ကာလရောက်လာချိန်မှာ မြန်မာ့စီးပွားရေးက အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းတွေ ဖန်တီး မပေးနိုင်တာကြောင့် မြန်မာလူငယ်တွေ ပြည်ပကိုထွက်ခွာနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဖွံ့ဖြိုးမှုအစီအစဉ်(UNDP Myanmar)ရဲ့ စစ်တမ်းက ဖော်ပြပါတယ်။

မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် နရန်ဒြာမိုဒီတို့ဟာ ချိုင်းနား၊ တီရန်ကျင်းမြို့မှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။  

ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့(SCO) ဆွေးနွေးပွဲတက်ဖို့ အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ်ရော၊ မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်ပါ ချိုင်းနားကို ရောက်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရန်ဒြာမိုဒီက ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တွေ့ဆုံချိန်မှာ ကုန်သွယ်ရေး၊ စွမ်းအင်နဲ့ မြေရှားသတ္တုတူးဖော်ရေးကိစ္စတွေ ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း မိုဒီက ပြောပါတယ်။

Aug 30 ။ လာမယ့်ဒီဇင်ဘာ ၊ စစ်တပ်က ဦးဆောင်ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ပါတီ(၆၁)ပါတီထဲက တပြည်လုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် နိုင်ငံရေးပါတီ(၉)ခု ရှိကြောင်း ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သတင်းထုတ်ပါတယ်။

ချိုင်းနားသမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်တို့ ဒီနေ့ ချိုင်းနား၊ တီယန်ကျင်းမြို့မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဒီခရီးစဉ်မှာ မြန်မာပြည် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးညိုစော လိုက်ပါတာမတွေ့ရဘဲ စစ်ကော်မရှင် အတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီးရဲဝင်းဦးနဲ့ တပ်ချုပ်ဖြစ်လာမယ်လို့ ရေပန်းစားနေတဲ့ ညှိနှိုင်းကွပ်ကဲရေးမှူး (ကြည်း၊ရေ၊လေ) ဗိုလ်ချုပ်ကြီး"ကျော်စွာလင်း"လည်း လိုက်ပါသွားပါတယ်။  

Aug 29 ။ အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်နဲ့ ကျင်းပမယ့် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွေအတွက် မဲဆန္ဒရှင်တဦးဟာ တမဲသာ ပေးရမယ်လို့ စစ်ကော်မရှင်ခန့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အဲဒီ တမဲဟာ နိုင်သူ အကုန်ယူစနစ်ရော၊ အချိုးကျကိုယ်စားပြု PR အတွက်ပါ ထည့်သွင်း ရေတွက်မယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုတွေ များနေတာကြောင့် ရန်ကုန်ကနေ နယ်မြို့တွေကို ကုန်ပစ္စည်းပို့တဲ့ ယာဥ်လိုင်းတွေ ဝန်ဆောင်မှုတွေ ခေတ္တရပ်ထားရကြောင်း ယာဥ်လိုင်းတွေက ပြောပါတယ်။ ယာဥ်လိုင်းတွေ အနေနဲ့ ပို့ကုန်မရှိတဲ့အပြင် လမ်းတလျှောက်ပေးရတဲ့ ဂိတ်ကြေးတွေကြောင့် တွက်ခြေမကိုက်ဘဲ ယာယီရပ်နားထားရတာလို့ ဆိုပါတယ်။ 

Aug 28 ။ ခြေထောက်နဲ့လှေလှော်တဲ့ အင်းသားတွေရှိရာ၊ တောင်ပေါ် ရေကန်၊ အင်းလေးဒေသမှာ ဆိုးရွားတဲ့ ရေကြီးမှုတွေလို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်နေလို့ အင်းလေးကန်ကို အရေးတကြီး ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုနေကြောင်း သဘာဝရင်းမြစ်များ စီမံခန့်ခွဲမှုဆိုင်ရာပညာရှင်တွေက ထောက်ပြဆော်သြခဲ့ပါတယ်။

မန္တလေးတိုင်း၊ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်ထဲက ဖယောင်းတောင် ရွှေတွင်းကို မြန်မာစစ်တပ်က သာလွန်အင်အား အသုံးပြုပြီး ပြန်လည်ထိန်းချုပ်လိုက်ကြောင်း ဒေသခံနဲ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်က BBC ကို သတင်းအတည်ပြုပါတယ်။ 

Aug 27 ။ ချင်းပြည်နယ်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း(၆၇)ကျောင်း အပါအဝင် ဘာသာရေးအဆောက်အအုံ(၁၀၀)ကျော် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း UCA News မှာ ဖော်ပြပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီး(၄)နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း စစ်တပ်ရဲ့ ပြင်းထန်စွာဖိနှိပ်မှုကြောင့် လူပေါင်း(၆,၀၀၀)ကျော် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း(AAPP)ရဲ့ အချက်အလက်တွေက ပြောပါတယ်။ 

Aug 26 ။ အမျိုးသားစာပေ တသက်တာဆုရ စာရေးဆရာ ချစ်စံဝင်း(အသက် ၈၆)ဟာ လူကြီးရောဂါနဲ့ ဒီနေ့ ရန်ကုန်မြို့မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီလအတွင်း မြန်မာစစ်တပ်က မိုးကုတ်မြို့ကို လေကြောင်းနဲ့ အကြိမ်ကြိမ် ဗုံးကြဲခဲ့တာကြောင့် ကလေးနဲ့အမျိုးသမီးတွေအပါအဝင် ပြည်သူ(၄၀)ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း BBC သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။ ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးအတွင်း တအာင်းတပ်(TNLA)ထိန်းချုပ်ခဲ့တဲ့ နောင်ချိုမြို့ကို မြန်မာစစ်တပ်က ဒီနှစ်ထဲ ပြန်ထိန်းချုပ်အပြီးမှာ မိုးကုတ်၊ ကျောက်မဲ၊
သီပေါမြို့နယ်တွေဘက်ကို စစ်ကြောင်း၊ လေကြောင်းတွေနဲ့ ဖိအားပေးပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။