မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ဖြေလျော့မှုကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အလေးအနက် ထောက်ခံ

မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ဖြေလျော့မှုကို အလေးအနက် ထောက်ခံကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့ ရောက်ရှိစဉ်
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟီလာရီကလင်တန်နှင့်တွေ့ဆုံပြီးနောက် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ဝါရှင်တန်ဒီစီရှိ U.S. Institute of Peace တွင် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့က ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

”အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေ ဖြေလျော့တာကို ကျွန်မအလေးအနက် ထောက်ခံပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျွန်မတို့ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မိမိတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ကံကြမ္မာအတွက် စတင်တာဝန်ယူရမှာ ဖြစ်လို့ပါ။ ဒီမိုကရေစီဖြစ်ထွန်းရေး အရှိန်အဟုန်ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် အမေရိကန်ရဲ့ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုတွေအပေါ် မိမိတို့အနေနဲ့ မမှီခိုသင့်တော့ပါဘူး။ ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ကိုယ့်ဖာသာကိုယ် ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုအနေနဲ့ ကျွန်မတို့ကို ကူညီနိုင်တဲ့ တခြား နည်းလမ်းတွေလည်း ရှိပါတယ်”ဟု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟီလာရီကလင်တန်၏ မှတ်ချက်စကားများတွင် ကုန်သွယ်ရေး အရေးယူပိတ်ဆို့မှုအကြောင်းအရာကို တိုက်ရိုက်မပြောကြားခဲ့သော်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ ယင်းကဲ့သို့ အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ဖြေလျော့မှုကို အလေးအနက်ထောက်ခံကြောင်း ပြောကြားမှုသည် အိုဘားမားအစိုးရ၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ
ဖြေလျော့မှုအလားအလာကို မြင့်တက်စေသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံမှ ပို့ကုန်များ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ တင်သွင်းမှု ပိတ်ပင်ထားမှုအား ဖြေလျော့ကြောင်းကို မြန်မာသမ္မတ ဦးသိန်းစိန် လာမည့်ရက်သတ္တပတ်အတွင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နယူးယောက်မြို့တွင် ကျင်းပမည့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံသို့ တက်ရောက်ရန် လာစဉ်အတွင်း
ကြေညာဖွယ်ရှိကြောင်းလည်း သုံးသပ်မှုများရှိနေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖော်ဆောင်နေသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများနှင့် ပတ်သက်၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဗွီအိုအေ(မြန်မာပိုင်း)နှင့် သီးသန့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် ”ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုံးဝမရှိဘူးဆိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ပြည်သူတွေအတွက် အများကြီးတော့ ထပ်ပြီးတော့ လိုသေးတာပေါ့နော်။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံဟာ တကယ်ပဲ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတခုဖြစ်ဖို့၊ ဒီမိုကရေစီ လူ့အဖွဲ့အစည်းတခုဖြစ်ဖို့ ဆိုလို့ရှိရင်တော့ ထပ်လုပ်စရာတွေ ရှိသေးတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး လုံးဝမရှိဘူးဆိုတာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါတော့ နည်းနည်းတဘက်စောင်းနင်းအမြင်လို့ ကျွန်မထင်ပါတယ်”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ”ကျွန်မတို့ နိုင်ငံမှာ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး ရဖို့၊ ဒီလိုပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ကျွန်မတို့ တကယ်ကို ကူညီနိုင်ဖို့ဆိုလို့ရှိရင် တိုင်းရင်းသားတွေရော၊ အစိုးရဘက်ကရော လိုလားရမယ်။ အဲဒါမှ ကျွန်မတို့က ဝင်ပြီးတော့ ကူညီနိုင်မှာ။ ကျွန်မတို့အဖွဲ့ နိုင်ငံရေးအမြတ်ထုတ်ဖို့ ကျွန်မတို့သာ လုပ်ပေးမှဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့သဘောနဲ့ ကျွန်မတို့ မလုပ်ချင်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့လည်း တကယ်ပဲ ကြိုးပမ်းမှုတွေရှိနေလို့ရှိရင် အဲဒီကြိုးပမ်းမှုတွေကို ထိခိုက်တဲ့အလုပ်မျိုးလည်း ကျွန်မတို့ မလုပ်ချင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် အချိန်မရွေး အဆင်သင့်ပဲ၊ ကျွန်မတို့ကို သုံးချင်တယ်ဆိုရင် သုံးပါ။ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံအတွက်သုံးတယ်ဆိုတာ လိုလိုချင်ချင်နဲ့ လက်ခံရမယ့်ကိစ္စပါ”ဟု ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဗွီအိုအေ(မြန်မာပိုင်း)နှင့် သီးသန့်တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
ဒီလိုပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ ကျွန်မတို့ တကယ်ကိုကူညီနိုင်ဖို့ ဆိုလို့ရှိရင် တိုင်းရင်းသားတွေရော၊ အစိုးရဘက်ကရော လိုလားရမယ်။ အဲဒါမှ ကျွန်မတို့က ဝင်ပြီးတော့ ကူညီနိုင်မှာ။ ကျွန်မတို့အဖွဲ့ နိုင်ငံရေးအမြတ်ထုတ်ဖို့ ကျွန်မတို့သာ လုပ်ပေးမှ ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့သဘောနဲ့ ကျွန်မတို့ မလုပ်ချင်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့လည်း တကယ်ပဲကြိုးပမ်းမှုတွေ ရှိနေလို့ရှိရင် အဲဒီကြိုးပမ်းမှုတွေကို ထိခိုက်တဲ့အလုပ်မျိုးလည်း ကျွန်မတို့ မလုပ်ချင်ဘူး . . .

ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ဖြစ်ခဲ့သည့် Communal Violence လူအုပ်စုချင်း အကြမ်းဖက် ပဋိပက္ခများဖြစ်ခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ဆိုတဲ့ အဖွဲ့တချို့က ဒီကိစ္စမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တက်တက်ကြွ ကြွ မပြောပါလားဆိုပြီး ဝေဖန်ကြသည်နှင့်ပတ်သက်၍ ဗွီအိုအေ(မြန်မာပိုင်း)၏ မေးမြန်းမှုကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ”တက်တက်ကြွကြွ မပြောပါလားဆိုတာက ဘာကိုအခြေခံပြီး ပြောတာလဲတော့ မသိဘူးပေါ့နော်။ ကျွန်မဆိုလို့ရှိရင် ပရော်ဖက်ဆာ ကင်တားနားနဲ့လည်း တွေ့ခဲ့တယ်။ ဟိုတလောဆိုရင်လည်း တူရကီနိုင်ငံရေးဝန်ကြီးနဲ့ တွေ့တယ်။ ဒီကိစ္စတွေကို သေသေချာချာ ဆွေးနွေးကြတယ်။ လူ့အခွင့်အရေး ဘယ်လောက် အရေးကြီးတယ်ဆိုတာ ပြောတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ မူက လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးဆိုတာ ခွဲခြားလို့ မရဘူး။ လူ့အခွင့်အရေး ကြေညာစာတမ်းနိဒါန်းမှာကို ပါပြီးသား၊ လူ့အခွင့်အရေးကို တရားဥပဒေစိုးမိုးခြင်းနဲ့ ကာကွယ်ရမယ်၊ စောင့်ရှောက်ရမယ်ဆိုတာ ပါပြီးသားပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ကနေပြီးတော့ အခုအချိန်ခါမှာ ငြိမ်းချမ်းရေးရအောင်လို့ ပဋိက္ခတွေငြိမ်းအောင်လို့ လုပ်နေတာဟာ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းက လုပ်နေတာ။ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က လုပ်နေတာ။ အဲဒီအုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က လုပ်နေတဲ့ကိစ္စတွေကိုလည်း ကျွန်မတို့က ထိခိုက်အောင် မလုပ်ချင်ဘူး။ တကယ်ပဲ တခုခုလုပ်နိုင်လို့ရှိလို့ရှိရင် ကျွန်မတို့ လုပ်ပေးမယ်။ ဒါပေမယ့် ကိုယ်က မလုပ်နိုင်ဘဲနဲ့ သက်သက်ဝေဖန်တဲ့အလုပ်တွေလည်း ကျွန်မတို့ မလုပ်ချင်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့လည်း တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ပဋိပက္ခပိုပြီးတော့ ကြီးပွားစေမဲ့ အမျက်မုန်းတီးမှုတွေပိုပြီးတော့ ထောင်လွှားစေမယ့် အပြောတွေလည်း ကျွန်မတို့မပြောချင်ဘူး။ ဒီလို မပြောလို့ ဘက်လိုက်ပြီးတော့ မပြောလို့ ကျွန်မတို့ကို မကျေနပ်ဘူးဆိုရင်တော့လည်း ကျွန်မတို့ ခံရမှာပဲ။ ကျမလန်ဒန်မှာတုန်းကပေါ့နော်။ အဲဒါကတော့ ကချင်ပြည်နယ်မှာ ဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်လို့ပါ။ ကချင်လူငယ်တယောက်က ကျွန်မကိုထပြီးတော့ ဝေဖန်ပါတယ်။ ကျွန်မက ဘာဖြစ်လို့ တပ်ကို Condemnation ပေါ့နော်။ သူက အဲဒီလိုသုံးတယ်။ ဘာဖြစ်လို့ မရှုတ်ချသလဲပေါ့နော်။ ကျွန်မက ပြောတယ်။ ကျွန်မတို့က Condemnation အလုပ် လုပ်ချင်တာ မဟုတ်ဘူး။ Reconciliation အလုပ်ကို လုပ်ချင်တာ။ ပြန်လည်ရင်ကြားစေ့ရေးအလုပ်ကို လုပ်ချင်တာ။ ဘယ်သူ့ကိုမှ ရှုတ်ချပြီးတော့ တိုက်ခိုက်တဲ့အလုပ်ကို လုပ်ချင်တာ မဟုတ်ဘူး။ ဒီလိုလုပ်ခြင်းအားဖြင့် ပြန်လည်ရင်ကြားစေ့ရေးဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ ဒီအတိုင်းပဲ ကျွန်မတို့ကနေ နှစ်ဘက်စလုံးကို ကြည့်တဲ့နေရာမှာ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို အခြေခံပြီးတော့ ကျွန်မတို့ ကြည့်မယ်။

ဘယ်ဘက်ကိုမှ ကိုယ့်ရဲ့ နိုင်ငံရေး အကျိုးအမြတ်ထွက်ရေးအတွက် ဘက်လိုက်ပြီးတော့ပြောတာမျိုး ကျွန်မတို့ မလုပ်ဘူး။ ဒီလိုဘက်လိုက်ပြီး ပြောတာဟာ ပဋိပက္ခတွေကို ပြေငြိမ်းသွားစေမှာ မဟုတ်ဘူး။ နောက်ပြီးတော့လည်း အခု အုပ်ချုပ်ရေးဘက်ကနေ ကြိုးစားနေတဲ့ ကိစ္စတွေကိုလည်း မပြီးမြောက်သေးခင်ကို ကျွန်မတို့အနေနဲ့ ပျက်စီးအောင်လို့၊ အခက်အခဲဖြစ်အောင်လို့ လုပ်ဖို့ ကျွန်မတို့ ရည်ရွယ်ချက် မရှိဘူး။ ကျွန်မတို့ ဘာလုပ်ပေးနိုင်တာရှိလဲ။ လုပ်ပေးနိုင်တာ ရှိရင် ကျွန်မတို့ လုပ်ပေးမယ်။ ဒုက္ခသည်တွေကို ကျွန်မတို့တတ်နိုင်သမျှကူညီပါ တယ်။ NLD ကသိတဲ့အတိုင်းပဲ။ သိပ်ပြီး ချမ်းသာတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဒုက္ခသည်တွေကို တတ်နိုင်သမျှ ကျွန်မတို့ အကူအညီတွေ ပေးတယ်။ ဟိုဘက် ဒီဘက်မခွဲခြားဘဲနဲ့ ကျွန်မတို့ အကူအညီပေးတယ်။ ကျွန်မတို့ရဲ့ အကူအညီကို အုပ်ချုပ်ရေးဘက်ကပဲ တောင်းတောင်း၊ တခြားအကူအညီတောင်းနိုင်ဘက်က တောင်းလို့ ကျွန်မတို့မှာ ပေးနိုင်တဲ့အနေအထားမှာရှိရင်တော့ ကျွန်မတို့က အဆင်သင့်ပါပဲ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့ မရောက်ရှိမီ နာရီပိုင်းအလိုတွင် မြန်မာသမ္မတဦးသိန်းစိန်သည် အကျဉ်းသား ၅၁၄ ဦးအား စက်တင်ဘာလ ၁ရ ရက်နေ့တွင် ပြစ်ဒဏ်လွတ်ငြိမ်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ထိုအထဲတွင် အကျဉ်းကျနေသည့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားအချို့လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

နှစ်ပေါင်း ၂ဝ ကျော်အတွင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိလာသည့် ခရီးစဉ်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အတွက် နေအိမ်အကျယ်ချုပ်မှ
ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာပြီးနောက်ပိုင်း တတိယအကြိမ်မြောက် ပြည်ပခရီးစဉ် ဖြစ်သည်။

Ref; Eleven media