kaiစိတ်ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်အခြေအနေများ ယခုလတွင် စိတ်ရောဂါကြောင့်၊ တနည်းအားဖြင့် Mental Illnesses များနှင့် ဆက်စပ်၍ စွပ်စွဲပြစ်တင်ခံရခြင်း (stigma) ရှိနေပါသေးသည်။ “Stigma” ကို အင်္ဂလိပ်အဘိဓာန်၌ အောက်ပါအတိုင်း အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားပါသည်- မြန်မာလူမျိုးတိုင်း နားလည်ပါသည်။ စိတ်ရောဂါဖြစ်သည်ဟု ဆိုလိုက်ရုံနှင့် မြန်မာများက အထင်သေးတတ်ပါသည်။ ကဲ့ရဲ့စရာ၊ ရှုတ်ချစရာ၊ အပြစ်မြင်စရာဟု ထင်တတ်ကြ၍ ဝေဒနာရှင်ကိုယ်တိုင်ကရော၊ ဆွေမျိုးမောင်နှမများကပါ Mental Illnesses များကို ဖုံးကွယ်ထားတတ်ပါသည်။ ဒီလို stigma ကြောင့် တော်ရုံတန်ရုံ စိတ်ပညာရှင် (psychologist) နှင့် ပြီးရမည့်ကိစ္စ၊ ကုထုံး (therapy) နှင့် ပြီးရမည့်ကိစ္စဟာ ကြီးထွားသွားတတ်ပြီး စိတ်ရောဂါအထူးကုဆရာဝန် (psychiatrist) နှင့် တွေ့ရ၊ ဆေးဝါးသုံးဆောင်ရသော အဆင့်သို့ ရောက်သွားတတ်ပါသည်။ Mental Illnesses […]
အမေရိကားတွင် ရောက်နေကြသည့် မြန်မာအများစုမှာ ကားမောင်းနေစဉ် accident နှင့် ကြုံတွေ့ရမည်ကို လွန်စွာ ကြောက်တတ်ကြပါသည်။ အကယ်၍ accident နှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့လျှင် ဘာလုပ်ရမည်၊ ဘယ်လို ပြောရဆိုရမည်ကို မသိသူများ ရှိပါသည်။ အချို့မှာ သိနေသည့်တိုင် အင်္ဂလိပ်စကား ကောင်းကောင်း မပြောနိုင်၍ မိမိပြောချင်သည်ကို မပြောတတ်သူများလည်း ရှိပါလိမ့်မည်။ အကယ်၍ ပြောမှား၊ ဆိုမှား ဖြစ်ခဲ့ရင် မိမိဘက်က မှန်ပါလျက်နှင့် အရှုံးပေါ်ပြီး accident ဟာ မိမိရဲ့အပြစ် ဖြစ်သွားတတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အောက်ဖေါ်ပြပါ အချက်လေးများကို အထူး သတိပြုစေလိုပါသည်။License မပါဘဲ ၊ မရှိဘဲ လုံးဝ ကားမောင်းဖို့ မစဉ်းစားပါနှင့် ။ အလားတူပင် Car insurance မရှိဘဲ ကားမောင်းဖို့ လုံးဝ […]
ယခင်လက မတတ်သာ၍ ရဲအရာရှိများနှင့် ပတ်သက်ခဲ့ရပါက ဘယ်လိုနေထိုင်ရမည်၊ ဘယ်လိုပြောဆိုဆက်ဆံရမည် စသဖြင့် အတော်အသင့် ဖော်ပြခဲ့ပြီးပါပြီ။ လိုက်နာကျင့်သုံးကြဖို့ ထပ်မံတိုက်တွန်းလိုပါသည်။ ယခုလတွင်တော့ ရုတ်တရက် နေထိုင်မကောင်း၍ ဖြစ်စေ၊ accident တစ်ခုခုနှင့် ကြုံကြိုက်၍ဖြစ်စေ၊ ဆေးရုံသို့ သွားရမည်ဆိုပါက ဆေးရုံဝန်ထမ်းများ၊ သူနာပြုများ၊ ဆရာဝန်များနှင့် ပြောနိုင်ဆိုနိုင်အောင်၊ ပြောတတ်ဆိုတတ်အောင် ဖော်ပြပေးလိုပါသည်။ ဦးစွာပထမ စာဖတ်သူအားလုံးကို health insurance ရှိနေပါစေ။ မရှိသေးပါက မဖြစ်မနေ ရယူထားပါဟု သတိပေးလိုပါသည်။ ဤနိုင်ငံတွင် health insurance မရှိခဲ့ပါက အလွန်ပင် ဒုက္ခရောက်ပါသည်။ ကျန်းမာရေးကို လျှော့တွက်၍ မရပါ။ မိမိကိုယ်မိမိ နေထိုင်မကောင်း မဖြစ်နိုင်ဘူးဟု မထင်ကြပါနှင့်။ insurance ရှိသူများကိုလည်း လိုအပ်သည့် စာရွက်စာတမ်းများ အဆင်သင့်ဆောင်ထားဖို့ သတိပေးပါရစေ။ Accident ဖြစ်၍ သတိလစ်နေခဲ့ပါက စာရွက်စာတမ်း […]
ယခင်လက ယာဉ်ထိန်းရဲများက မိမိ၏ကားကို အကြောင်းတစုံတရာကြောင့် ရပ်တန့်ခဲ့လျှင် မည်သို့နေရမည်၊ မည်သို့ပြောဆိုရမည်ဆိုသည်ကို အထိုက်အလျှောက် တင်ပြခဲ့ပြီးပါပြီ။ ယခုလတွင် လိုအပ်သည်လေးများကို ဖြည့်စွက်ပြီး စာရေးသူ၏ကိုယ်တွေ့ အတွေ့အကြုံလေးများပေါ် အခြေခံထားသည့် Conversation များကို ဖေါ်ပြပေးလိုပါသည်။ ဦးစွာပထမ မှာကြားလိုသည်မှာ ကားမမောင်းခင် မိမိ၏ကားထဲမှာ လိုအပ်သည့် အရေးကြီးသည့်စာရွက်စာတမ်းများကို အဆင်သင့် ဆောင်ထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ပြင်ဆင်ထားသင့်ပါသည်။ LicenceProof of registrationProof of insurance Necessary စာရွက်စာတမ်းအားလုံးကို အလွယ်တကူပြနိုင်ရန် စီစဉ်ထားပါ။ အဆင်မသင့်၍ ရဲများနှင့် ကြုံတွေ့ရသည့်အခါ၊ ဆက်ဆံရသည့်အခါ အလွယ်တကူ ထုပ်ပြနိုင်ဖို့အရေးကြီးပါသည်။ ရဲများက တောင်းဆိုသည့်အခါမှ အကြီးအကျယ် ရှာရဖွေရပြီဆိုလျှင် တမျိုးတမည် ထင်သွားနိုင်ပါသည်။ စာရေးသူ တချိန်က ရေးသားဖေါ်ပြဘူးသည့် perception နှင့် reality […]
– Prof: Myo Kyaw Myint ယခုလိုနှစ်ဟောင်းကုန်၍ နှစ်သစ်ကူးမည့်အချိန်ကာလမျိုး၌ မြန်မာ Activist တိုင်း သိနားလည်သင့်သည့် ဝေါဟာရနှစ်ခုမှာ Modernization နှင့် Westernization တို့ ဖြစ်ပါသည်။ Modernization ကို Webster Dictionary က ယခုလို အဓိပ္ပါယ် ဖေါ်ပြထားပါသည်။ Modernization is the process of adapting something to modern needs or habits. It carries the institutions and values of society along with it, in what is generally regarded as a […]
နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး ဆောင်ရွက်ရင်း အင်္ဂလိပ်စာသင်ကြားကြပါစို့(၉) Activism လုပ်ငန်းကို နှစ်ရှည်လများ စွဲပြီးလုပ်လာသူ မြန်မာ Activists တိုင်း ရန်ဘက်များ opponents နှင့် ရန်သူများ enemies များနှင့် ရင်ဆိုင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအခါမှာ အပြန်အလှန်ထိုးနှက်ချက်များကို မလွှဲသာမရှောင်သာ ကြုံတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတော့ မိမိရဲ့ရန်သူကို ထိထိမိမိ ထိုးနှက်နိုင်ဖို့၊ ရန်ဘက်ရဲ့၊ ရန်သူရဲ့ထိုးနှက်ချက်ကို ပညာပါပါ ပြန်လည်ချေပနိုင်ဖို့ The art of insult ကို နားလည်တတ်ကျွမ်းဖို့ လိုလာပါပြီ။ ဒီပညာဟာ ထင်သလောက် မလွယ်ပါ။ အင်္ဂလိပ်လိုတော့ It is easier said than done လို့ ဆိုရမှာပါ။ တိမ်မယောင်နဲ့နက်ပါတယ်။ လွယ်မယောင်နဲ့ ခက်ပါတယ်။ You need […]
သင့်ရဲ့လက်ဖဝါး.. ဘယ်ညာပေါ်မှာ.. ဂမ္ဘီရ M လို့ခေါ်တဲ့.. အင်္ဂလိပ်အက္ခရာ M စာလုံး.. ရှိပါသလား..။ လူရဲ့အဓိကလိုင်း၄ခုဖြစ်တဲ့.. အသက်၊ .. ၊ ဦးခေါင်း(ပညာရေး)၊ နှလုံးသားနဲ့.. အောင်မြင်ခြင်း(ငွေကြေး) ပေါင်းဆုံ..ဖြတ်သန်းပြီးဖြစ်တဲ့..M သဏ္ဌာန်လမ်းကြောင်းပါ..။ အဲလိုရှိနေရင်.. ဒါတွေဖြစ်ပါမယ်…. ဖြစ်နိုင်ပါတယ်.. တဲ့..။ “ဘယ်ဖက်မှာရှိရင်…” ကံကောင်းသူ..၊ တာဝန်ယူ/တာဝန်ခံတတ်တဲ့.. ခေါင်းဆောင်မှုအရည်အချင်းရှိသူ…၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချ.. ခိုင်မာသူ..၊ M ..Money . မန်းနီး.. ငွေကြေးအဆင်ပြေသူ..၊ စကားပြောကောင်းသူ..။ “ညာမှာရှိရင်..” လက်တွေ့ဆန်သူ..၊ ပြဿနာတွေဖြေရှင်းနိုင်သူ၊ ရည်မှန်းချက်အောင်မြင်အောင်.. ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကြိုးစားတတ်သူ..၊ M ..Marriage အိမ်ထောင်ရေးကံကောင်းချစ်သူတိုင်းနဲ့ရသူ..။ ငွေကြေးစီမံခန့်ခွဲမှုကျွမ်းကျင်သူ… ။ “ဘယ်/ညာ ၂ဖက်လုံးရှိရင်..” အင်မတန်စွမ်းသူပါ..။ ခေါင်းဆောင်.. အုပ်ချုပ်သူဖြစ်တယ်တဲ့..။ အောင်မြင်တဲ့ဘဝရှင်ဖြစ်ပါတယ်..။ ဘုရားသခင်က.. ရွေးချယ်ထားသူ.. THE CHOSEN လို့တောင်.. […]
နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး ဆောင်ရွက်ရင်း အင်္ဂလိပ်စာသင်ကြားကြပါစို့(၈) ယခုလမှာ Activism လုပ်ငန်းကို အောင်အောင်မြင်မြင် လုပ်လိုကြတဲ့ activist တိုင်း သိနားလည်သင့်တဲ့ ဝေါဟာရလေးတွေကို အရင်ဆုံး လေ့လာကြပါစို့။Justice , injustice , ethics , ethical , Self – reflection , self – appraisalJustice ဆိုတဲ့ စကားလေးနဲ့ စကြရအောင်။ Justice ဆိုတော့ တရားမျှတမှုပေါ့နော်။ ပညာရှင်တယောက်က Activism is working to turn injustice into justice လို့ ဆိုထားပါတယ်။ injustice ဆိုတာက မတရားမှုများလို့ ဘာသာပြန်နိုင်ပါတယ်။ မြန်မာတွေ အားလုံးလိုလိုကောင်းကောင်းနားလည်ကြပါတယ်။ စစ်အစိုးရ ဖန်တီးထားတဲ့ injustice […]
ယခုလမှာတော့ Activism လုပ်ငန်းအတွက် အထူးအရေးပါတဲ့ recording ၊ တနည်းအားဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ခြင်းအကြောင်း တင်ပြရင်း အင်္ဂလိပ်စာ လေ့လာကြပါစို့။ recording လုပ်တယ်ဆိုတာ လွယ်မယောင်နဲ့ ခက်ပါတယ်။ တိမ်မယောင်နဲ့ နက်ရှိုင်းလှပါတယ်။ recording လုပ်လိုသူတိုင်း သိထားအပ်တဲ့ လိုက်နာကျင့်သုံးအပ်တဲ့ expressions လေးများကို ဦးစွာဖော်ပြပေးလိုပါတယ်။ ပထမဆုံး ဝေါဟာရလေးကတော့ information ပါ။ information က အရေးကြီးပါတယ်။ ပညာရှင်တယောက်က information is power လို့ ဆိုဘူးပါတယ်။ မှန်ပါတယ်။information က သိပ်ကို အရေးကြီးတဲ့အတွက် မြန်မာစစ်အစိုးရကဆိုရင် disinformation အကြီးအကျယ် လုပ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဗြောင် မလိမ်နိုင်ရင်တောင် အမှန်တရားကို ဖုံးကွယ်ဖို့ ကြိုးစားလေ့ရှိပါတယ်။ တိုင်းသူပြည်သားတွေကို အမှောင်တွင်းမှာ ထားခဲ့ပါတယ်။ အတိတ်က အောင်မြင်ခဲ့သော်လည်း […]
Learning English through Activismယခုလမှာတော့ Activism လုပ်ငန်းများအနက် အထူးအရေးပါတဲ့ Fund raising အကြောင်းကို ဖေါ်ပြလိုပါတယ်။ fund raising လုပ်လိုသူများ သိသင့်သိထိုက်တဲ့ အင်္ဂလိပ်ဝေါဟာရလေးများကို အရင်လေ့လာကြရအောင်။ AppealA fundraising or donation appeal asks supporters to contribute money to your cause. Typically ask is part of a fundraising campaign. It can be delivered via letter, email, social media, or online campaign page – or a combination […]
နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေးဆောင်ရွက်ရင်း အင်္ဂလိပ်စာ သင်ကြားကြပါစို့(၃) Activism လုပ်ငန်းတွေကို ဆောင်ရွက်ရင်း English skills ကို တိုးတက်လာနိုင်စေကြောင်း အရင်လက အတော်အသင့် ဖေါ်ပြခဲ့ပါတယ်။ ယခုလမှာ writing skills တိုးတက်လာစေမဲ့ activism လုပ်ငန်းလေးတွေ ဖေါ်ပြလိုပါတယ်။ ဦးစွာပထမ bumper sticker လေးတွေ တီထွင်ကြရအောင်။ လူသုံးများတော့ Save Myanmar ဆိုတဲ့ Bumper sticker လေးက စ စဉ်းစားကြည့်ရင် မသင့်တော်လှပါ။စာရေးသူတို့ မြန်မာလူမျိုးတွေဟာ တခြားလူမျိုးတွေ၊ အမေရိကန်တွေ ကယ်မှ၊ ဒုက္ခတွင်းက လွတ်မယ့်လူမျိုး မဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီး မြန်မာနိုင်ငံကြီးကို ပြန်လည်ထူထောင်ကြမှာပါ။ ဒီတော့ ထိမိမဲ့၊ အဓိပ္ပါယ်ရှိတဲ့ Bumper sticker လေးကို တီထွင်ကြရအောင်။ ကားမှာ တပ်ဆင်ကြရအောင်။ […]
အမေရိကားရဲ့.. တက္ကသိုလ်/ကောလိပ်တွေဝင်ခွင့်.. SAT or ACT မလိုအပ်ဖူးလို့.. လွန်ခဲ့တဲ့.. ၃-၄နှစ်ကလုပ်ခဲ့တာကို.. တက်ဆပ်တက္ကသိုလ် University of Texas at Austin က.. ပြန်ပြီးအသက်သွင်းလိုက်ပါတယ်..။ Brown, Yale, Dartmouth, M.I.T., Georgetown and Purdue တို့ကလည်း.. SAT or ACT ပြန်လိုတယ်.. လုပ်ပြီးသားပါတဲ့..။ သတင်းအဆိုအရ.. U.T. Austin မှာ.. fall 2025 ဝင်ခွင့်တွေက.. SAT ပြန်ဖြေရမယ်… တဲ့..။ .. တက္ကသိုလ်/ကောလိပ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်.. မလိုဘူးလုပ်ခဲ့တာပါ..။ SAT . မလိုတဲ့.. တက္ကသိုလ်စာရင်း ..အောက်ပီဒီအက်ဖ်မှာ… ကြည့်..။ Test Optional and Test Free […]
Their duty – to protectInstead they oppressThe Myanmar Military I rememberHearing your voiceIn the classroom next to mineWhen I checkedThere you wereWriting complex formulas on the blackboardAnd regaling your studentsWith stories to make the numbers come to life How tragicTo hear of your deathShot down in the middle of the streetLike an animalThose of us […]