အမေရိကသမ္မတ၏ပေါ်လစီသည် တကမ္ဘာလုံး၏ နိုင်ငံရေးစီးပွားရေးလူမှုရေး စစ်ရေးများသို့ သိသာစွာသက်ရောက်နိုင်ပါသည်။ သမ္မတဖျက်လျှင် ကမ္ဘာပျက်ပါလိမ့်။ တနည်းအားဖြင့် အမေရိကား၏သမ္မတရွေးပွဲသည် ကမ္ဘာ့သမ္မတရွေးပွဲဟုပင်ဆိုနိုင်သည် တမုံ့။ “မိရိုးဖလာ ကွန်ဆာ့ဗေးတစ်မြန်မာတွေ” မြန်မာနိုင်ငံမှ အမေရိကားသို့ပြောင်းရွေ့အခြေချလာသူတို့မှာပြည်သူပိုင်သိမ်း၊ မြန်မာ့ရှယ်လစ်ပါတီလမ်းစဉ်ပါတီ၏ ပေါ်လစီများ ၊ လူမျိုးရေးအဓိကရုန်း၊ ဦးသန့်၊ အလုပ် သမား၊ ၁၉၈၈ အရေးတော်ပုံနှင့် ၂၀၀၇ သင်္ကန်းရောင်တော်လှန်ရေး စသည်တို့ကြောင့် မိခင်နိုင်ငံမှ ထွက်ခွာ၍ ရောက်ရှိလာသူအများစုဖြစ်ပေရာ ဆိုရှယ်လစ်၊ အစိုးရထိန်းချုပ်မှုများခြင်း၊ အာဏာရှင် စသည်များကို မကြိုက်မနှစ်သက်သူအများစုပါ။ သို့နှင့် သဘာဝအလျှောက် ညာ/ ရှေးရိုးစွဲများဖြစ်ကြ၏။ကမ္ဘာ၏ ခေတ်အခြေအနေမှာမူ ပြောင်းပြန်ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းမျိုးဆက် (Millenials, Gen Z-er )များသည် မိရိုးဖလာဘာသာရေး၏အစွဲမရှိ ဘာသာမဲ့များလာသည်ဟု Pew ဆန်းစစ်ချက်များကပြဆိုသည်။ အထူးသဖြင့် ဥရောပနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာသော အရှေ့အာရှနိုင်ငံများသည် စံချိန်တင်ဘာသာမဲ့များဖြစ်လာနေကြသည်။ […]

လူနှစ်မျိုးသာရှိသည်။များပြားလှသည့် နှစ်မျိုးနှစ်စားတို့ဝယ် နိုင်ငံရေးနွယ်ပြဆိုသည်ကား လစ်ဘရယ်(လွတ်ပြန့်စွဲ-ဘယ်နှင့် ကွန်ဆာ့ဗေးတစ်(ရှေးရိုးစွဲ-ညာ)သာဖြစ်၏။ “ရှိပြီးသားကိုကိုင်ဆုပ် မပြုပြင်မပြောင်းလဲလိုသူ”နှင့် “ရပြီးသားကိုပြင်ဆင် သစ်ဆန်းကြည့်လိုသူ”များပါ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီး၏ နိုင်ငံရေးဇတ်ခုံတို့ဝယ် ဘယ်/ညာတို့သည် လူဦးရေအချိုးဖြင့် မျှခြေအနီးဆုံးဖြစ်ကာ အပြန်အလှန်ဆွဲယူထိမ်းကြောင်းကြခြင်းဖြင့် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ အစွန်းနှစ်ဖက်ရှောင်နိုင်ခဲ့ပြီး တိုးတက်ခဲ့ကြသည်။ လူဦးရေအားဖြင့် ၅၀% +အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်လျှင်ဖြစ်သလောက် ဘယ်/ညာ ပါတီတို့တလှည့်စီအုပ်ချုပ်ကြရင်း ရှေ့သို့ချီ သမိုင်းအမည်တွင်နိုင်ခဲ့ကြ၏။ “မြန်မာဟူသမျှ ရှေးရိုးစွဲခဲ့ကြ”မြန်မာတို့သည် မူလကွန်ဆာ့ဗေးတစ် ရှေးရိုးစွဲများဖြစ်သည်။ အစွန်းရောက်နေသည်မူ၍ ရှေးစွန်းစွဲဟုပင်ခေါ်နိုင်သည်။ ရှေးအစဉ်အဆက် ထောင်စုနှစ်မျှ ထေရဝါဒဘာသာရေး၏ဘုန်းတော်ကြီးပညာသင်ကြားရေးစနစ်တွင်သာ အရိုးစွဲခဲ့ကြရကား ပညာရေးတွင်ဘာသာရေးကိုး၍ တိုး၍တွန်းကာ အစွန်းရောက်သွားဟန်ရှိသည်။ ဤသည်မျိုးအလယ်ခေတ်ဥရောပခေတ်၌လည်းဖြစ်ခဲ့ဖူးပါသည်။ နှစ်၁၀၀၀ ကျော်ကြာခံစားကြရပြီးနောက် ၁၆ရာစုတွင် သူတို့ထိုးထွက်နိုင်ခဲ့ကြ၍ တိုးတက်သောဥရောပကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ကြ၏။မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉ရာစုနှစ်လည်လောက်မှ ရှေးစွန်းစွဲ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းပညာရေး၊ သက်ဦးဆံပိုင်ဘုရင်နှင့်တွဲထားသည့်နိုင်ငံရေးစံနစ်တို့အား ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်ကြိုးစားလာသူတို့ရှိသောအခါ ရှေးစွန်းစွဲနှင့် လွတ်ပြန့်စွဲတို့ကြီးမားသောပဋိပက္ခဖြစ်လာသည်။ မြင်ကွန်းမြင်းခုံတိုင် အရေးအခင်းဖြင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲလိုသူ […]

ဖေဖော်ဝါရီသည် မြန်မာသမိုင်းအတွက် မှတ်တမ်းကျန်ရစ်မည့်လဖြစ်သည်။ ၁ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်း ၃နှစ်ပြည့်အပြင် ၂၀၁၀ နအဖလက်ထက် ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးသန်းရွှေပြဋ္ဌာန်းသွားသော စစ်မှုထမ်းဥပဒေကို လက်ရှိအာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ချိုင်းနီးစ်နှစ်ကူး ၁၀ရက်နေ့တွင် အသက်သွင်းလိုက်သောလဖြစ်၍ပါ။ စစ်မီးသည် မြန်မာတို့၏အိမ်တိုင်းတံခါးဝသို့ရောက်လာခဲ့ပါပြီ။ “ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်းဥပဒေ”အသက်ဝင်လာခြင်းကို သတင်းသမားရှု့ထောင့်မှ ဖြစ်နိုင်ခြေ/ဖြစ်ခြေ ၄ချက်ထား သုံးသပ်ကြည့်ပါမည်။ “(၁) ပြုန်းတီးလျော့ကျနေသော စစ်သည်အင်အားကိုဖြည့်စည်းရန်” မြန်မာ့တပ်မတော်သည် Global Firepower (GFP 2024)စာရင်းအရ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံပေါင်း ၁၄၅တွင် အဆင့်၃၅နှင့် စစ်သည်အင်အား၃သိန်းမှ ၄သိန်းထိရှိနိုင်သည်ဆိုသည်။ အချို့မှာအင်အားဤမျှလောက်မရှိ၊ လက်ရှိ ၁၅၀၀၀၀တွင် တိုက်ခိုက်ရေးစစ်သည် ၇သောင်းခန့်ဟုသာဆိုသည်။ Justice For Myanmar မှ JUNE 14, 2022ရေးသားသတင်းတွင် စစ်တပ်သုံး Mytelဆဲလ်ဖုံးမှတဆင့်ကိုယ်ပိုင်နံပါတ်နှင့်ကောက်ယူစာရင်းအရ တပ်စခန်းပေါင်း၃၇၉တွင်းအင်အား ၃၈၆၅၀၀ဟုဆိုထားသည်။ Mytel၏နက်ဝပ်သည်ဗီယက်နမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဋ္ဌာန၏Viettel နှင့်ဖက်စပ်ဖြစ်ပြီး ဗီယက်နမ်တွင်မည်သည့်ဆက်သွယ်ရေးပစ္စည်းများသုံးစွဲသည်မသိရသော်လည်း မြန်မာစစ်တပ်သည် ချိုင်းနားထုတ် […]

၂၀၂၃ကိုနှုတ်ဆက်ပါသည်။ ၂၀၂၄သည် လှုပ်ရှားခုန်ဆွခြင်းများဖြင့်စောင့်၏။ ဖြစ်နေသော စစ်ပွဲကြီးများ ရပ်တန့်သွားမည့်အခြေအနေမမြင်ရသလောက် ပို၍တိုးလာမည့် စစ်နှင့်ပဋိပက္ခအခြေအနေများကိုမြင်ရနေသဖြင့် ၂၀၂၄သည် တနင်္ဂနွေဂြိုလ်မင်း တဖက်ကသံလျက် တဖက်က ခွက်ကိုင်လျှက်ဆင်းလာမည်ဟု ဆိုရပေမည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏တဝက်ကျော်ရှိသော အမေရိကား၊ ရုရှား၊ ထိုင်ဝမ်၊ အိန္ဒိယ နှင့် အင်ဒိုနီးရှား စသည့်နိုင်ငံတို့တွင် ကမ္ဘာအခြေအနေပြောင်းလှန်သွားနိုင်သည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးများရှိကြ၏။ “အမေရိကအင်ပါယာ”၂၀၂၄ နိုဝင်ဘာ ၅ရက်နေ့တွင် သမ္မတအပါအဝင်ကွန်ဂရက်၏အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကြီးရှိရာ ဆိုင်ရာပါတီများ၏သမ္မတလောင်းများ အမတ်များ ကန်င်ပိန်းဆင်း စည်းရုံးနေကြပါသည်။ အထူးသဖြင့် အထိန်းမထပ် ယိမ်းတတ်သော အဆုံးအဖြတ်ပေးပြည်နယ်များဖြစ်သည့် မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနား၊ ဂျော့ဂျီယာ၊ အာရီဇိုးနား၊ မီချီဂန်၊ ဝစ္စကိုဆန် ပန်ဆန်ဗေးနီးယား တို့တွင် အလုအယက်တည်း။အကယ်၍ သမ္မတထရမ့်သာပြန်လည်ရွေးကောက်ခံရလျှင် ပြည်တွင်းစစ်ကြီးဖြစ်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းထားချက်များရှိသည်။ ဒီဇင်ဘာလဆန်းပိုင်းက NETFLIXမှမျှောလွှင့်လိုက်သော သမ္မတဟောင်းအိုဘားမားတို့ထုတ်လုပ်သူဖြစ်သည့် “Leave the World Behind” ရုပ်ရှင်တွင် […]

နိုဝင်ဘာ၁၅ရက်နေ့က ဆန်ဖရန်စစ္စကို/ဝုဆိုက်ဒ်တွင် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းဆုံးနိုင်ငံကြီးနှစ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ၂ပါးတွေ့ကြသည်။ တွေ့ဆုံပွဲဖြစ်မြောက်ရန် နှစ်ချီပြင်ဆင်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ကြားမတိုင်မှီက ဆိုင်ရာနိုင်ငံထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးသမားများ အပြန်အလှန်ကူးလူသွားလာ အကြိုသဘောတူညီချက်များရယူထားကြပြီးဖြစ်ပါသည်။ သမ္မတနှစ်ဦးတွေ့ကာ ကမ္ဘာသိပြောလိုက်ကြခြင်းဖြင့် အတည်ပြုလိုက်ခြင်းသာ။ သဘောတူချက် အဓိက၃ချက်သာတွေ့ရပြီး နံပါတ်တစ်မှာ အမေရိကားမြေတွင် အမေရိကန်နှစ်စဉ်၁သိန်းကျော်သေဆုံးစေနေသော မူးယစ်ဆေးဖန်တ‌နေယ်/အို့ပီရွိုက်တို့အား ထိမ်းချုပ်ကန့်သတ်ရန်ဖြစ်သည်။အမေရိကားမြေသို့ ဝင်လားသောအဆိုပါမူးယစ်ဆေးဝါးများ၏အဓိကလမ်းကြောင်းမှာ တောင်ဖက် မက်ဟီကိုပြည်နယ်စပ်မှဖြစ်ပြီး အဆိုပါတောင်ဖက်ပြည်ထောင်များသည် ဘိန်းစိမ်းအား ဓာတုဆေးဝါးဖြင့်ကျားကန်အဆင့်မြှင့်ရာဝယ် လိုအပ်သော ကမ်မစ်ကယ်ကုန်ကြမ်းများအား ချိုင်းနားပြည်မှတင်သွင်းကြရသည်ဖြစ်ပါ၏။ ထိုတင်သွင်းနေမှုကို ထိန်းချုပ်ပေးရန် သမ္မတဘိုင်ဒန်မှ သမ္မတရှီအားတိုက်ရိုက်တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အပြန်အလှန်အဖြစ် ချိုင်းနားအနောက်ဖက်ဝီဂါများအရေးအခင်းကြောင့် ၂၀၂၀ကထဲက စီးပွားရေးဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့ထားသော ချိုင်းနားဝန်ကြီးဌာနအောက် သိပ္ပံစမ်းသပ်ဓာတ်ခွဲခန်းတို့အား ဒဏ်ပယ်ဖျက်ပေးမည်ဖြစ်လေသည်။ ဖန်တ‌နေယ်/အို့ပီရွိုက်တို့မှာ မူလဘိန်းစိမ်းအား ကမ်မစ်ကယ်တချို့ဖြင့်ပြုပြင်ချက်လုပ်၍ အဆင့်မြင့်မူးယစ်ဆေးဝါးဖြစ်စေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဒေတာအချက်အလက်များအရကောက်ရလျှင် ကမ္ဘာတွင် ဘိန်းအထုတ်ဆုံးတိုင်းပြည်၂ခုမှာ အာဖဂန်နစ္စတန်နှင့် မြန်မာပြည်ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၂ တွင် အာဖဂန်ပြည်အားအုပ်ချုပ်ထားသော တာလီဘန်တို့၏အထူးအမိန့်အရ ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုအား လျှော့ချပစ်ခဲ့ရာ […]