ရာမညမြေ (သို့) ရွှေမြိုင်သို့ ခြေဆန့်ခြင်း

ဘုရားသမိုင်းကတော့ မြတ်စွာဘုရားသည်(ရာဇရြိုလ်ပြည်တွင် သီတင်းသုံးတော်မူရာ၊ ရှစ်ဝါအလွန်)သက္ကရာဇ် (၁၁၁)-ခုနှစ်၊ ဟေမန္တဥတု တန်ဆောင်မုန်းလအတွင်း၊ရဟန္တာအပါး(၅၀၀)နှင့်တကွဒေသစာရိဘကွချီတော်မူလေရာ၊ယောနကတိုင်းသာဂလပြည်ကြင်းမိုင်မြို့သို့ဆိုက်ရောက်တော်မူလေ၏။ကြင်းမိုင်မင်းမှာ တောင်နန်းစံမိဖုရားကြီးမှဖွားမြင်တော်မူသော သားတော်တစ်ကျိပ်၊ မြောက်နန်းစံမိဖုရားမှဖွားမြင်တော်မူသော  သားတော်တစ်ကျိပ် ပေါင်းသားတော်နှစ်ကျိပ်ရှိတော်မူ၏။ထိုမင်းတို့ကိုးကွယ်

ဆည်းကပ်သော ကပ္ပိန္နမည်တွင် ရှင်ရသေ့တစ်ပါးလည်းရှိ၏။ ထိုမင်းညီနောင်နှစ်ကျိပ်တွင်အကြီးဆုံးသောမင်းသားသည်

မြတ်စွာဘုရား ကြင်းမိုင်မြို့သို့  ဆိုင်ရောက်လျှင် ရှေ့ဦးစွာပင် ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်မြတ်ကိုဖူးမြင်တွေ့ကြုံလေ၏။သို့ကာလ သုံးလောကသခင်နိဗ္ဗာန်ခွင်သို့ ကယ်တင်နိုင်သောရှင်တော်မြတ်ဘုရားဖြစ်ကြောင်း စုံစမ်းမေးမြန်းသိရှိရလေသော်ရှိခိုးပူဇော်ပြီး

လျှင် နောင်အစဉ်မပြတ် ရည်မှတ်ကိုးကွယ်ရန်ကိုယ်တော်အစားအဖြစ် တစ်စုံတစ်ရာပေးသနားတော်မူပါမည့်  အကြောင်းတောင်း

ပန်လျှောက်ထားသည်တွင်  ဘုရားရှင်ကိုယ်တော်မြတ်က တွေးဆတစ်ဖန် ရွှေဉာဏ်တော် စက္ခူဖြင့်မျှော်ရှုထောက်စပြိးသော်

 ဆံတော်တစ်ဆူပေးသနားတော်မူလေ၏။ ထို့ပြင်ကျန်သောမင်းတစ်ကျိပ်ကိုးပါးနှင့်တကွကပ္ပိန္နရှင်ရသေ့တို့ကလည်းဘုရားရှင်ထံဆည်းကပ်ခိုဝင်ပြီးသော် နောင်တော်ကြီးနည်းတူဆံတော်တစ်ဆူဘကစီရလိုပါကြောင်းဖြင့်။ ခညောင်းဝပ်တွား လျှောက်ထား

တောင်းပန်အသနားခံကြပြန်လေလျှင် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ရသေ့ကြီးနှင့်တကွ မင်းသားတို့အားရွှေကြုပ်တစ်ခုစီလုပ်၍

ရသေ့ကြီးနှင့်တကွ မင်းတစ်ကျိပ်ကိုးယောက်တို့သည် ရှေ့တော်မှောက်သို့ ရောက်ကြပြန်ရာ၊ဘဂဝါအတုလသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသုံးလောကထွဋ်ထားရှင်တော်ဘုရားကဆံတော်တစ်ဆူစီပေးသနားတော်မူလေသတည်း။ထို့နောင်ဘရားရှင်တော်မြတ်သည် ကြင်းမိုင်မြို့မှ၊(ယခုအခါ ကျိုက်ခမီမြို့နှင့် ခရီး ၃ မိုင်ခန့်အကွာတောင်အရပ်တွင်ရှိ) တောင်ဝိုင်းခေါ်တောင်ပေါ်သို့ကြွရောက်နေ

သန့်တော်မူပြီးမှတစ်ဖန်ဆက်လက်၍မြောက်ဘက်သို့ရောက်ပြန်တော်မူရာ နောင်အခါတွင်ဆံတော်ကို  ဌာပနာပြီးလျှင် စေတီတည်လတံ့သောကြောင်းခြင်းရာကိုမြင်တော်မူ၍ အောက်အတို့၌ကောင်းမြတ်ဆန်းကြယ်တင့်တယ်စွာဂူရှိသော(ယခုရေလယ်ဘုရားတည်ထားသည့်) ကျောင်းဆောင်ပေါ်၌တစ်ဖန် နေသန့်ပြန်ပြီးသော် သုဝဏ္ဏဘူမိ(သထုံ) မြို့သို့ ကြွချီတော်မူလေသတည်း။

ရွှေဆံတော်တစ်ဆူစီရရှိထားသောရသေ့ကြီးနှင့်တကွ  မင်းသားနှစ်ကျိပ်တို့သည်မိမိတို့ကိုဆီကိုငှရထားကြသောဆံတော်မြတ်

တို့ကို မြစ်ဆိပ်ကမ်းနားထူးခြားသောနေရာအရပ်မှာ ဌာပနာ၍ စေတီတည်ကိုးကွယ်ကြမည်ဟု ရည်ရွှယ်စိတ်တမ်းရွှင်လန်း

ဝမ်းသာ စေတနာရှိသည့်အတိုင်း ကျေးကျွန်သင်းပင်းမင်းချင်းဗိုလ်ပါများနှင့်တကွ စေတီတည်အံ့သော နေရာရှာတွေ့ကြသော

အခါယခုရေလယ်ကျောက်ဆောင်အတွင်း၌သန့်ရှင်းစင်ကြယ်ထူးဆန်းတင့်တယ်သောဂူ ကိုတွေ့မြင်ကြရလေ၏။ ထိုအခါ ကပ္ပိန္နရသေ့ကြီးနှင့်တကွ မင်းသားနှစ်ကျိပ်တို့သည် အထူထူးသောပွဲလမ်းသဘင်ဆင်ယင်ကျင်းပလျှက် အထူးထူးသောအမွှေး

အကြိုင် ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့် တစ်လပတ်လုံး ပူဇော်လှုဒါန်းကြပြီးမှ ရသေ့ကြီးနှင့်မင်းသားတို့သည်မိမိတို့အသီးသီးရရှိကိုးကွယ်

ကြသောဆံတော်(၁၁)ဆူကိုဌာပနာရန်ထပ်မံ၍ရွှေကြုပ်(၁၁)လုံးနှင့်အောက်ခံကလပ်(၁၁)ချပ် တို့ကိုပြုလုပ်ကြကုန်၏။ ထိုသို့

အတွင်းသို့ထည့်သွင်းပြီးလျှင် ဂူထဲ၌ဌာပနာကြခြင်း။ ထိုမှတစ်ပါးလေးလက်မခန့်ရှိသောစိန်နှင့်ပတ္တမြားကို မြတ်စွာဘုရား

သဏ္ဍန်တော်နှစ်ဆူထုလုပ်၍ ဌာပနာကြခြင်း၊ ထို့ပြင်ရသေ့ကြီးနှင့်တကွမင်းသားနှစ်ကျိပ်တို့သည် စိန်ပန်း ပတ္တမြားပန်း ရွှေပန်း

ငွေပန်း များနှင့်တကွပူဇော်ကန်တော့ဟန်ပုံသဏ္ဍန်များကိုလည်းရွှေစင်ဖြင့် သွန်းလုပ်၍ ဌာပနာကြခြင်း။ ဤကဲ့သို့ဌာပနာ

ကြပြီးသော် တောင်သင့်ရာ လူတစ်ချို့ကို ရွေးချယ်၍အစောင့်အရှောက်ထားပြီးနောက် ဆယ်ဆူသော ဆံတော်များဌာပနာရန်

စေတီတော်တည်ရာအရပ်ကိုရှာတွေ့ကြသော် ယခု မော်လမြိုင်မြို့အထက်မြစ်မကြီးနှစ်ကွေ့ခွဲအကွာတွင် အရှေ့ဘက်ကမ်း

၌သိုက်မြိုက်တင့်တယ်ရှုမညီးဖွယ်သောတောင်တစ်တောင်ကို တွေ့မြင်သဘောကျလျက်နေ့ရက်မကြာမှီအတွင်း ထို်တောင်ပေါ်

တွင် ကောင်းစွာရှင်းလင်းခင်းကျင်းလှုဒါန်းပွဲလမ်းသဘင်တို့ဖြင့်ယခင်ဆံတော်မြတ်များကို ပူဇော်သည်နှင့်မခြား ပူဇော်လှုဒါန်း

ကြပြီးထိုကျန်သောဆံတော်မြတ်၉၁၀)ဆူကိုရှေးနည်းအတူဌာပနာကြလေကုန်၏။ထို့နောက်မှ မင်းတစ်ကျိပ်နှင့်တကွ ထက်

ဝက်သောဗိုလ်ပါတို့သည် ပထမဆံတော်(၁၁)ဆူကို ဌာပနာသောဂူ၏အပေါ်တွင် စေတီတည်လုပ်ရန်ပြန်လာကြပြီးလျှင် ဘိနပ်တော်(၁၅)တောင်အမြင့်(၁၈)တောင် ရှိစေတီကိုတည်ထားကြကုန်၏။ဤသို့အားဖြင့် ဆံတော်(၁၁)ဆူ ဌာပနာ

ထားသောစေတီတော် ကိုဧကဒဿမစေတီတော်ဟုခေါ်ကြလျက် ဘွဲ့တော်တံဆိပ်ခတ်နှိပ်ကြကုန်၏။ ထိုစေတီတော် နှစ်ဆူကို

ဘိနပ်တော်မှလုံးပတ်အကျယ်အဝန်း အမြင့်ပမာဥတူစွာတည်ကြကုန်ရာ။ သက္ကရာဇ်(၁၁၇)ခုနှစ်အတွင်း၊ပြီးမြောက်အောင်မြင်ခြင်း

သို့ရောက်လေသည်။အထက်တွင်ဖော်ပြခဲ့သော ဆံတော်(၁၁)ကိုဌာပနာထားသည့်{ ယခုရေလယ်ဘုရားကြီး} ဂူနှင့် ခရီးတစ်မိုင်

ကွာ(တောရကျောင်း)ဆင်ပုန်းဂူ၊ ထိုဂူမှနှစ်မိုင်ကွာသင်္ကန်း(လှန်း)တောင်၊ ထိုတောင်မှထားဝယ်မြို့သို့အရေခံတိုးလျှိုးပေါက်

ကြောင်း။ ထိုခဏ၌ တာဝတိံသာနတ်ပြည်ရှင်ဘုရင်သိကြားသည် ဗဏ္ဍုကမ္ဗလာမြကျောက်ဖျာ၏ တင်းမာပူလောင်မှုကြောင့် 

လူ့ပြည်သို့ရှုကြည့်လေလျှင်။ဒေဝါနံပီယတိဿမင်းကြီးသည်မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်စား ရုပ်ပွားတော်များကိုအလိုရှိသည့်အချင်း

အရာဖြစ်ကြောင်းသိတော်မူ၍ ဉာဏ်တော်တစ်ထောင်နှင့် ဆယ့်နှစ်လက်သစ်ရှိ ရုပ်ပွားတော်လေးဆူကို စန္ဒကူးသာဖြင့်ပြုပြင်

ဖန်ဆင်း၍ ဓါတ်တော် ရ ဆူစီ ဌာပနာပြီးမှ ရုပ်ပွားတော်များကို ဒေဝါနံပီယတိဿမင်းကြီး၏ ရာဇပလ္လင်ပေါ်တွင်တင်ထားလေ၏။

ကျောက်ဆောင်နှင့်မနီးမဝေး အလန် (၅၀)အကွာတွင် ရေတက်ရေကျသော်ငြားလည်း မရွေ့လျားဘဲတည်မြဲရပ်တံ့တော်မူလေ၏။

သို့ရပ်တံ့တော်မူသည်ကို တုံဇောင်ပီမြို့သူမြို့သားတို့ ဖူးမြင်တွေ့ရှိကြသောကာလ လှေနှင့်ကူးပြီးလျှင် သင်္ကန်းတုံးကိုကြိုးတပ်

လျက် ကိုယ်တော်မြတ်ကိုကုန်းပေါ်သို့ ဝိုင်းဝန်းဆွဲကြပါသော်လည်း အနည်းငယ်မျှမလှုပ်မရှားမကြွတော်မူဘဲတည်မြဲတိုင်းနေ

ရာ၌သာတည်နေတော်မူလေ၏။ ၎င်းနောက် အသီးသီးသစ္စာအဓိဌာန်ပြု၍ ဆွဲငင်ကြပါသော်လည်း ရှေးနည်းအတိုင်းတည်နေ၍

သာနေလေ၏။ ထို့နောက် ၎င်းမြို့တွင် အကျင့်သီလသမာဓိနှင့်ပြည့်စုံသောမုဆိုးမတစ်ဦးသည် ချည်ပင်နှင့်သင်္ကန်းတုံးကို ရစ်

ပတ်ပြီးလျျှင် ဘုရားတပည့်တော်မသည် မှတ်မိသောအရွယ်ငယ်စဉ်ကပင် ယခုထက်ထိစေတနာနှင့် တကွ ငါးပါးသီလ၌ကြူး

လွန်ပျက်ကွက်ခြင်းမရှိပါ ထိုသစ္စာမှန်က ဘုရားကိုယ်တော်မြတ်သည် ကြွလာတော်မူပါစေသတည်းဟု အဓိဌာန်ပြု၍ ချည်ပင်ကိုင်

လိုက်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် သင်္ကန်းတုံးနှင့်တကွ ရုပ်ပွားတော်သည် ယခုဝတ်ကြီးဆောက်တည်ပြုလုပ်ထားသောနေရာအနီး

ကုန်းပေါ်သို့၊ သာသနာသက္ကရာဇ်(၂၃၇)နှစ်၊ နတ်တော်လဆန်း(၁၅)ရက် (လပြည့်) နေ့တွင် ကြွရောက်ပါလာလေသတည်း။

လျှင်တောင်အရပ်ဖြစ်သောပင်လယ်ဘက်သို့မျက်နှာတော်မူ၍ စံနေတော်မူ၏။တစ်ဖန်အရှေ့ဘက်သို့မျက်နှာတော်လှည့်၍ထား

ပြန်သော်တောင်ဘက်သို့ပင်မျက်နှာတော်မူလျက်ရှိလေ၏။ ထို့နောက် တောင်ဘက်မုခ်တွင်ပင့်ဆောင်၍ထားမှသာလျှင်မျက်နှာ

တော်ကိုဖူးမြင်ကြရလေ၏။ ၎င်းနောက် ဧကဒဿစေတီတော်သည် ပျက်စီးယိုယွင်းထိုဆံတော်မြတ်(၁၁)ဆူဌာပနာထားသော

ကျောက်ဆောင်ပတ်လည်တွင် ဝတ်ကျောင်းကြီးတည်ဆောက်ပြုလုပ်ထားပြီးလျှင် ရုပ်ပွားတော်အရှင်မြတ်ကို ပင့်၍ထားရာ

ရှေးကဲ့သို့ပင် တောင်ဘက်ပင်လယ်ပြင်သို့ မျက်နှာတော်မူလျက်သာ စံနေတော်မူပါသတည်း။ မုဆိုးမအဓ်ိဌာန်၍ ရုပ်ပွားတော်

ရောက်ပါလာသည်ကိုအစွဲပြုသဖြင့် တုံဇောင်ပီမြို့ကို မုဆိုးမမြို့ ဟုခေါ်တွင်ကြပြန်လေ၏။ထို့ပြင် ၎င်းရုပ်ပွားတော် မျက်နှာတော်မူ

သည်ကို အကြောင်းပြု၍ (မွန်-တလိုင်း )ဘာသာဖြင့်”ကျိုက်ဟမီ” မြန်မာဘာသာနှင့် ပြန်လျှင် “ ဘုရားမျှော် “ ဟု ခေါ်ဆိုလေ

သည်။ ၎င်းမွန်ဘာသာအခေါ် “ ကျိုက်ဟမီ “ ကိုကာလရွေ့လျှောလာသောကြောင့် မြန်မာတို့ခေါ်သည်မှာ” ကျိုက်ခမီ “ ဟု ဖြစ်လာလေသည်။ (မွန်-တလိုင်း) လူမျိုးတို့သည် ယခုထက်တိုင် “ကျိုက်ဟမီ” ဟူ၍သာ ခေါ်ဝေါ်ကြပါသည်။