မြန်မာပြည်သတင်းဒိုင်ယာရီ March 2023

မြန်မာပြည်သတင်းဒိုင်ယာရီ
သင့်အေးရိပ် စုဆောင်းတင်ပြသည်။

Mar 17 ။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားပါတီ ၁၁ ခုအထိ ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း စကစ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်း ၂ နှစ်ကျော်အကြာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် နိုင်ငံတဝန်း အပြစ်မဲ့ကျဆုံးပြည်သူ အယောက် ၃,၁၄၀ ကျော်နဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူပေါင်း ၂၀,၄၄၀ ယောက်ထိ ရှိလာခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (အေအေပီပီ) က ထုတ်ပြန်ထားပြီး ဒီစာရင်းဟာ ၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကနေ ၂၀၂၃၊ မတ် ၁၇ အထိ အေအေပီပီက မှတ်တမ်းပြုစုထားတာဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ် ကျဆုံးသူတွေဟာ ဒီထက်ပိုနိုင်ကြောင်းပြောပါတယ်။

 

Mar 16 ။ မြန်မာပြည်သူတွေဟာ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီအပေါ် လုံးဝအယုံအကြည်မရှိကြောင်းကို ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ် မစ္စနိုလင်းဟေဇာက မြန်မာ့အရေးလေ့လာတွေ့ရှိချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမှာ ပြောဆိုပါတယ်။

၂၀၂၃ ကို တော်လှန်ရေးအတွက် အရေးပါတဲ့ အလှည့်အပြောင်းနှစ်အဖြစ် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က သတ်မှတ်ထားတာကြောင့် လက်ရှိအချိန်ဟာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေ စုစည်းနိုင်ဖို့ အရေးကြီးဆုံးအချိန်ဖြစ်ပြီလို့ NUG ဝန်ကြီးချုပ် မန်းဝင်းခိုင်သန်းက ပြောပါတယ်။ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ (ပအဖ)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့(ပကဖ)၊
ပြည်သူ့လုံခြုံရေးအဖွဲ့(ပလဖ)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော် PDFတွေနဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ LDF တွေကြားမှာ အင်အားစုစည်းနိုင်ဖို့ အရေးအကြီးဆုံး အချိန်ဖြစ်ပြီလို့ ပြောလိုက်တာပါ။

 

Mar 15 ။ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက တနိုင်ငံလုံးမှာ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှု ၆၄ ကြိမ် ကျူးလွန်ခဲ့ပြီး ၇၆၆ ယောက် အသတ်ခံခဲ့ရကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ ဒါဟာ ၂ဝ၂၁၊ ဇူလိုင်ကနေ ၂ဝ၂၃ မတ်လ ၁၃ ရက်အတွင်း အရပ်သား ငါးယောက်နဲ့အထက်
အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွေကို NUG က စာရင်းပြုစုထားတာဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီ ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဟာ တရားမဝင်ကြောင်းနဲ့ စကစ လက်အောက်ခံ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ထံမှာ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဟာ ပြည်သူ့ဆန္ဒကို သွေဖည်ပြီး ပြည်သူကို ဖိနှိပ်သတ်ဖြတ်မှုတွေကို အားပေးအားမြှောက် ပြုရာရောက်တဲ့အတွက် အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကို ဥပဒေနဲ့အညီ အရေးယူဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

 

Mar 14 ။ ဒေသခံတွေ ကန့်ကွက်နေတဲ့ကြားက စစ်ကောင်စီအကောင်အထည်ဖော်နေတဲ့ ရေကာတာ စီမံကိန်းတွေမှာ ဥရောပကုမ္ပဏီ ၂ခု အတိုင်ပင်ခံအဖြစ် လုပ်ကိုင်နေပြီး အထက်ရဲရွာ၊ အလယ်ပေါင်းလောင်းနဲ့ သူဌေးရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းတွေအတွက် ဥရောပအင်ဂျင်နီယာကော်ပိုရေးရှင်း ၂ခုဖြစ်တဲ့ AFRY AB နဲ့ ILF Group တို့ကို အတိုင်ပင်ခံအဖြစ်
ဒေါ်လာသန်းချီပေးပြီး ငှားရမ်းထားကြောင်း Justice For Myanmar က ဖော်ထုတ်လိုက်ပါတယ်။

နယ်သာလန်နိုင်ငံအခြေစိုက် Geuzen ဖောင်ဒေးရှင်းက ချီးမြှင့်တဲ့ ဒီနှစ်အတွက် လူ့အခွင့်အရေးဆုကို ထိုင်းအခြေစိုက် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) ကို ချီးမြှင့်လိုက်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်မှာ ၂ဝ၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကစလို့ ဒီနေ့အထိ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံနေရသူတွေရဲ့ စာရင်းဇယားတွေကို AAPP အဖွဲ့က
နာမည်စာရင်းအတိအကျ ကောက်ယူထားနိုင်ပြီး၊ ကမ္ဘာကသိအောင် ချပြနေတာကြောင့် ဒီဆုကို ချီးမြှင့်လိုက်တာလို့ ဆိုပါတယ်။

 

Mar 13 . မြန်မာစစ်တပ်ဟာ အာဏာသိမ်းဆန့်ကျင်တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို နှိမ်နင်းနိုင်ခြင်းမရှိသလို တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်ကလည်း အနောက်နိုင်ငံတွေဘက်က လက်နက်အကူအညီ မရတဲ့အတွက် မြန်မာစစ်တပ်ကို အနိုင်ရဖို့ အလှမ်းဝေးနေဆဲ ဖြစ်ကြောင်း၊ အစိုးရရဲ့ အာဏာသက်ရောက်မှု မရှိတော့တာကြောင့် တရားမဝင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ
မြန်မာပြည်ကို ရွှေ့ပြောင်းလာနေကြပြီး နိုင်ငံအနှံ့ ဒုစရိုက်မှုတွေ တိုးပွားလာနေကြောင်း ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် Brookings Institute အဖွဲ့က ပြုလုပ်တဲ့ ဆွေးနွေးပွဲမှာ ကျွမ်းကျင်သူတွေက သုံးသပ်ကြပါတယ်။

US၊ နယူးယောက်မြို့က ကုလသမဂ္ဂဌာနချုပ်မှာ ကျင်းပတဲ့ အမျိုးသမီးများအဆင့်အတန်းဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂကော်မရှင်(UN Commission on Status of Women) ၆၇ ကြိမ်မြောက် အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက မြန်မာအမျိုးသမီးတွေ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်တပ်ရဲ့အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် အသက်ဆုံးရှုံးရတာတွေ၊ စစ်ကြောရေးစခန်းတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်ခံရတာတွေ၊ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ ဦးခေါင်း ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခံရတာတွေနဲ့ ကျေးရွာတွေ မီးရှို့ခံရမှု၊ စစ်တပ်က အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေကို တင်ပြခဲ့ပါတယ်။

 

Mar 12 ။ မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကြုံတွေ့လာရတဲ့ အကျပ်အတည်းတွေကြောင့် ပြည်ပထွက်ခွာဖို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားသူတွေ အဆမတန်များပြားနေကြောင်း ရန်ကုန်မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။ စကစ က အွန်လိုင်းကနေ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် လျှောက်ထားမှုပုံစံသစ်ကို ပြင်ဆင်လိုက်ပြီးနောက် ရန်ကုန်မှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်ကနေ ၂၈ အထိ ၅ရက်အတွင်းမှာပင် လျှောက်ထားသူ ၅သောင်း၃ထောင် နီးပါး (၅၂၈၅၀) ရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်၊ ပင်လောင်းမြို့နယ် နမ်းနိမ့်ရွာ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ခိုလှုံနေတဲ့ ဘုန်းကြီး ၃ပါး အပါအဝင် ဒေသခံ ၃၀ ဦးကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ကရင်နီ အမျိုးသားများကာကွယ်ရေးတပ်(KNDF)က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ မနေ့ညနေ ၄ နာရီဝန်းကျင်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က နမ်းနိမ့်ကျေးရွာအနီးကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအပြင်
လက်နက်ကြီးနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ ခိုလှုံနေသူတွေကို သတ်ဖြတ်ခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

 

Mar 11 ။ မကွေးတိုင်း၊ ပေါက်မြို့နယ် အုန်းတောတောင်စုရွာနဲ့ အုန်းတောမြောက်စုရွာကို စစ်ကောင်စီတပ်က ဝင်ရောက်မီးရှို့ခဲ့တာကြောင့် နေအိမ် ၇၀ နီးပါး မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒေသခံ ၆ထောင်နီးပါးလည်း ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။

ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) ထိန်းချုပ်ထားတဲ့နယ်မြေတွေမှာ ဖေဖော်ဝါရီလ အတွင်း တိုက်ပွဲတွေကြောင့် အရပ်သား ၁၁ ဦး သေဆုံးပြီး ၄၁ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း KNU ဗဟိုက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ KNU လက်အောက်ခံတပ်တွေအကြား ထိတွေ့တိုက်ပွဲ ၄၁၈ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စကစဘက်က လက်နက်ကြီးကျည် ၃၅၁ လုံးအထိ
ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း KNU သတင်းမှာ ဖော်ပြပါတယ်။

အာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်ကောင်စီဆန့်ကျင်ရေးအတွက် ကိုးကန့်တပ်လို့ လူသိများတဲ့ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)နဲ့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လိုကြောင်း MNDAA တည်ထောင်မှု ၃၄ နှစ်ပြည့်တဲ့ ဒီနေ့မှာ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက သဝဏ်လွှာပို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

 

Mar 10 ။ ရန်ကုန်မြို့က ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်တွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံဆီကုန်သည်နဲ့ ဆီလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းက စားအုန်းဆီ ၁ပိဿာကို ၄၈၀၀ ကျပ်နှုန်းနဲ့ ဈေးလျှော့ရောင်းနေတာကြောင့် လူအများ တန်းစီဝယ်ယူမှု များပြားနေကြောင်း မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။ လက်လီရောင်းချတဲ့ ရပ်ကွက်ဈေးဆိုင်တွေမှာတော့ စားအုန်းဆီ ၁ပိဿာကို ၈၅၀၀ ကျပ်ထိ ဈေးပေါက်နေတာပါ။

ကမ္ဘာ့လေထုညစ်ညမ်းမှု အဆိုးဝါးဆုံးမြို့ ၁၀ ခုမှာ ရန်ကုန်မြို့ ပါဝင်နေပြီး ရန်ကုန်ရဲ့ လေထု အရည်အသွေးဟာ PM ၂ ဒသမ ၅ အနီရောင်အဆင့်မှာရှိတာကြောင့် ပြည်သူတွေရဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေး ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း ဆွစ်ဇာလန်အခြေစိုက် လေထုအရည်အသွေးနည်းပညာကုမ္ပဏီဖြစ်တဲ့ IQ Air ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရပါတယ်။

 

Mar 09 ။ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကတည်းက စစ်ကောင်စီဟာ အကြင်နာကင်းမဲ့ပြီး နိုင်ငံတဝန်း အတောမသတ် ရက်စက်စွာ အကြမ်းဖက်နေကြောင်း US၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီအခြေစိုက် ဒီမိုကရေစီရေး၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးလွတ်လပ်ခွင့်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သုတေသနလုပ် အကျိုးဆောင်နေတဲ့ Freedom House က ထုတ်ပြန်တဲ့ ကမ္ဘာ့လွတ်မြောက်ရေး နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။ မြန်မာပြည်ဟာ တကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာအရလည်း လွတ်မြောက်မှုက ၁၇ နှစ်ဆက်တိုက်ကျဆင်းကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။

ရန်ကုန် ဆီဒိုးနားဟိုတယ်ကို US ဒေါ်လာ ၅၇.၄ သန်းနဲ့ ရောင်းချတော့မယ်လို့ စင်္ကာပူ Keppel ကော်ပိုရေးရှင်းက ကြေညာလိုက်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဂယက်တွေကြောင့် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းတွေ ကျဆင်းခဲ့ပြီးနောက် အခုလို ရောင်းချဖို့ ကြေညာလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

 

Mar 08 ။ အာဏာသိမ်းစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဟာ သူ့ကိုယ်သူ နိုင်ငံတော်အဆင့် ဂုဏ်ထူးဆောင်ဘွဲ့တွေ ချီးမြှင့်သလို သူ့ဇနီးဖြစ်တဲ့ ဒေါ်ကြူကြူလှကိုလည်း ဂုဏ်ပြုဘွဲ့တံဆိပ် ချီးမြှင့်လိုက်တာကို လူထုကြားမှာ ဝေဖန်ပြောဆိုမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံတကာ အမျိုးသမီးများနေ့ ဖြစ်တဲ့ ဒီနေ့ဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေး ပိုတိုးတက်လာဖို့နဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အကြမ်းဖက်ခံရမှု လျော့နည်းသွားဖို့ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ လှုံ့ဆော်စည်းရုံးမှုတွေ လုပ်လေ့ရှိပေမဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းခံထားရတဲ့ မြန်မာပြည်မှာတော့ ၂နှစ်အတွင်း အမျိုးသမီး ၄၈၃ ဦး အသတ်ခံရပြီး ၃,၁၂၅ ဦး အဖမ်းခံထားရကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG က ဒီနေ့ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

 

Mar 07 ။ မြန်မာစစ်တပ်အတွင်း တပ်ပြေးတွေ များပြားလာနေခဲ့ရာက၊ အခုအခါ စစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေက တင်းကြပ်စွာ ကိုင်တွယ်လိုက်တာကြောင့် တပ်ထဲက ထွက်ပြေးတာတွေ လျော့ကျသွားကြောင်း Aljazeera သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။

စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ချိုင်းနားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အာရှရေးရာအထူးကိုယ်စားလှယ် Mr. Deng Xijun တို့ မနေ့က နေပြည်တော်မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း စကစက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒါဟာ ၃လအတွင်း ၂ကြိမ်မြောက်တွေ့ဆုံမှုဖြစ်ပြီး ၂၀၂၂၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၉ ရက်တုန်းကလည်း စကစဥက္ကဋ္ဌနဲ့ ချိုင်းနားအထူးကိုယ်စားလှယ်တို့ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။

 

Mar 06 ။ မကွေးတိုင်း ဂန့်ဂေါ၊ ဆော၊ ထီးလင်း၊ ပေါက်နဲ့ မြိုင်မြို့နယ်တွေကို စစ်ကောင်စီက ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့ကစ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခဲ့ပြီး အင်တာနက်လိုင်းတွေပါ ဖြတ်ထားတဲ့အပြင် ဖုန်းလိုင်းကိုပါ အချိန်မရွေး ဖြတ်တောက်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒေသခံတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာ ဆက်တိုက်ရှိနေသလို စကစတပ် စစ်ကြောင်း ထိုးနေလို့ ဆယ်တန်းကျောင်းသားတွေပါ စာမေးပွဲဖြေဆိုဖို့ အခက်အခဲဖြစ်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။

 

စစ်အာဏာသိမ်းမှု ၂နှစ်ကျော်လာချိန်မှာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် မျှော်လင့်ချက် နည်းပါးလာနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီး ဗော်လ်ကာ တာ့က် Volker Türk က ၅၂ ကြိမ်မြောက် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီညီလာခံမှာ ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဒုတိယနှစ်မှာ လေကြောင်းကနေ တိုက်ခိုက်မှု ၁၄၁ % အထိ တိုးလာပြီး စာသင်ကျောင်း၊ ဆေးရုံနဲ့ ဘုရားကျောင်းတွေ အပါအဝင် အရပ်ဘက် အဆောက်အဦတွေကို လက်နက်ကြီးနဲ့ပစ်ခတ်မှု ၁ဝဝ %၊ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက နိုင်ငံအနှံ့မှာ နေအိမ်တွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှု ၃၈၀ % နဲ့ ပျက်စီးဆုံးရှုံးတဲ့ နေအိမ်အရေအတွက် ၁၂ဝ၀ % အထိ တိုးလာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

 

Mar 05 ။ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို ဥရောပနိုင်ငံတွေက ဒဏ်ခတ်အရေးယူပိတ်ဆို့ထားပေမယ့် ဇိမ်ခံသင်္ဘောတွေ ဆောက်လုပ်တဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတွေကို တူရကီနိုင်ငံကတဆင့် မြန်မာ့ကျွန်းသစ်တွေ ရောက်ရှိနေပါတယ်။ ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့နောက် မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တူရကီနိုင်ငံက ပိတ်ဆို့ အရေးမယူတဲ့ အတွက် မြန်မာ့သစ်တွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်တင်သွင်းနိုင်တယ်လို့ ဂျာမဏီ DW သတင်းက ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန် – မန္တလေး အမြန်လမ်း ၁၆၇ မိုင် ငါးဖာလုံမှာ မနေ့ မနက်က ဒို့ညီနောင်ခရီးသည်ယာဉ်တစီး တိမ်းမှောက်ပြီး မြန်မာ့လက်ဝှေ့ချန်ပီယံဟောင်း ရွှေဓူဝံအပါအဝင် ခရီးသည် ၃ဦး သေဆုံးကာ ၂၅ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။

 

Mar 04 ။ တနင်္သာရီတိုင်းအတွင်းမှာ အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှု မြင့်တက်လာနေပြီး ၂၀၂၃ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း အရပ်သား ၃၄ ဦးသေဆုံးပြီး ၁၀ ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း ဒေသတွင်းအခြေအနေတွေကို စာရင်းပြုစုနေတဲ့ Southern Monitor က သတင်းထုတ်ပြန် ပါတယ်။ ဒီစာရင်းဟာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အရပ်သားသေဆုံးထိခိုက်မှု အမြင့်ဆုံး အရေအတွက် ဖြစ်ပြီး၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီလကနေ ၂၀၂၃၊ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ အရပ်သား ၃၉၄ ဦး သေဆုံးပြီး ၁၄၆ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာပြည်တဝန်း လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီ လိုအပ်မှုတွေ မြင့်တက်လာနေပြီး အကူအညီရောက်ရှိ ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး အခြေအနေတွေလည်း ပိုမိုဆိုးဝါးလာနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးမှုးရုံး UNOCHA က ပြောပါတယ်။ ၂ဝ၂၃ ဇန်နဝါရီ နဲ့ ဖေဖော်ဝါရီ ၂လအတွင်း ပြည်သူ ၁၅၄,ဝဝဝ ကျော် အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရပြီး ဒုက္ခသည်စခန်းတွေနဲ့ တောတောင်တွေထဲမှာ မရေရာတဲ့ ဘဝတွေနဲ့ နေထိုင်နေကြရကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဒီအရေအတွက်နဲ့ပါဆိုရင် စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နေအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူ ၁ သန်း ၃ သိန်းကျော် ရှိသွားပြီလို့ ဆိုပါတယ်။

 

Mar 03 ။ မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင်တော်လှန်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေကို စစ်လက်နက်ပစ္စည်း အကူအညီပေးအပ်ဖို့ မရှိသေးတဲ့အကြောင်း US နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အတိုင်ပင်ခံ ဒဲရစ်ချောလက်(Derak Chollet) က ပြောပါတယ်။ US အနေနဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေပြီး ဝါရှင်တန်ဒီစီမှာလည်း NUG ရုံးခန်း ဖွင့်လှစ်ထားပြီဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာပြည်က ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေ၊ NUG အစိုးရနဲ့ တရားဝင်ဖြစ်စေ၊ တရားမဝင်ဖြစ်စေ ထိတွေ့ဆက်ဆံတဲ့ လမ်းကြောင်းတွေ ဖွင့်ထားကြဖို့ US ရဲ့ မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေကို တိုက်တွန်းနေကြောင်းလည်း ဒဲရစ်ချောလက်က ပြောပါတယ်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင် ဦးဖြိုးမင်းသိန်းနဲ့ ဗဟိုကော်မတီဝင်တွေဖြစ်တဲ့ ဒေါ်စန္ဒာမင်း၊ ဦးတိုးလွင်နဲ့ ဦးဝင်းမြင့်အောင်တို့ကို ပါတီဝင်အဖြစ်က အပြီးအပိုင်ထုတ်ပယ်လိုက်ကြောင်း NLD ပါတီက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

 

Mar 02 ။ နေပြည်တော်၊ ဒက္ခိဏသီရိမြို့နယ် ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီရုံးမှာ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်က ပြုလုပ်တဲ့ လက်နက်တပ်ဆင်ပေးအပ်ပွဲမှာ ပါတီဝင် ၃၀၀ ကို ဝါးချွန်လက်နက်တွေ ထုတ်ပေးခဲ့တာ မှန်ကန်ကြောင်း၊ တိုင်းပြည် အခြေအနေအရ ပါတီဝင်တွေဟာ စစ်ပညာသင်ကြားပေးဖို့နဲ့ လက်နက်ထုတ် ပေးဖို့ တောင်းဆိုတာကြောင့် ဝါးရင်းတုတ်နဲ့ ဝါးချွန်တွေ ထုတ်ပေးခဲ့ရဖြစ်ကြောင်း ကြံ့ခိုင်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီက ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့မှာ ရုပ်ရှင်ရုံတွေကို စစ်ကောင်စီက အတင်းအကျပ် ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်စေခဲ့တာ အချိန် ၁ နှစ်နီးပါး ရှိလာပြီဖြစ်ပေမဲ့ လာရောက်ကြည့်ရှုသူတွေ မရှိသလောက် နည်းပါးနေဆဲဖြစ်တာကြောင့် ပိတ်သိမ်းထားတဲ့ရုံတွေရှိကြောင်း ရန်ကုန်မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။

 

Mar 01 ။ ၂၀၂၃၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁လအတွင်း စစ်ကိုင်း၊ မကွေးနဲ့ ပဲခူးတိုင်းအတွင်း မီးရှို့သတ်ဖြတ်ခံရသူ ၂၁ ဦးရှိခဲ့ပြီး၊ ၁လအတွင်း မီးလောင်ပျက်စီးတဲ့နေအိမ် (၇၁၅၈)လုံး ရှိခဲ့ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ မီးသတ်ဦးစီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

အကြောင်းအမျိုးမျိုးနဲ့ ပြည်ပနိုင်ငံတွေကို ရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားမိဘနှစ်ဦးကနေ မွေးဖွားသူသားသမီးတွေကို မွေးစာရင်းလက်မှတ်တွေ ထုတ်ပေးမှာဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ကြုံနေရတဲ့ မလုံခြုံမှုနဲ့ ဒုက္ခအသီးသီးလျော့ပါးအောင် NUG က အဘက်ဘက်ကနေ အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က ကြေညာပါတယ်။

 

Feb 28 ။ မြန်မာပြည်မှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး ၂နှစ်အတွင်း ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ၇၀ နီးပါး သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကြောင်း၊ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းပေါင်း ၉၀၀၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ၇၈၀ နဲ့ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရတဲ့ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း ၁၆၀ ကျော်အထိ ရှိခဲ့ကြောင်း NUG ရဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်တဝန်းမှာ ဒီမိုကရေစီအရေးအတွက် ကြိုးပမ်းရင်း ဖမ်းဆီး ထောင်ချခံရတဲ့ အရေအတွက် ပိုများလာနေပြီး၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း(AAPP)ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကနေ ၂၈ ရက်နေ့အထိ ၁လအတွင်း နိုင်ငံတဝန်း ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ပြည်သူ ၂၂၈၈ ဦးရှိခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၂၃၈၄ ဦး ထောင်ဒဏ်အသီးသီးချမှတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

စစ်အာဏာ စသိမ်းတဲ့ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကနေ ၂၀၂၃ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့အထိ နိုင်ငံတဝန်း ထောင်ချခံရသူ ၂၂၉၉ ဦးရှိခဲ့ရာကနေ ဖေဖော်ဝါရီ ၁လအတွင်း နောက်ထပ် ထောင်ချခံရသူအရေအတွက် ၂၃၈၄ ဦး ထပ်တိုးလာတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

 

Feb 27 ။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေပြီး ပြည်သူတွေဆက်အဖမ်းခံနေရမယ်ဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်မလာနိုင်ကြောင်းနဲ့ စစ်ကောင်စီ စီစဥ်‌နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA) အနေနဲ့ ပံ့ပိုးကူညီမှာ မဟုတ်ကြောင်း AA ပြောခွင့်ရသူ ဦးခိုင်သုခက သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ထည့်သွင်းပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မြန်မာအစိုးရအဆက်ဆက် ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ ရခိုင်ပြည်သူတွေရဲ့ ဘဝတိုးတက်ရေးအတွက် တစုံတရာ အထောက်အကူ မပြုခဲ့ဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။

မန္တလေး၊ ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ်နဲ့ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ်အစပ်(ဋ)ရပ်ကွက်၊ မက္ခရာလမ်းက နေအိမ် ၁၀၀ လောက်ကို ကျူးကျော်နေထိုင်တယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး စစ်တပ်နဲ့ရဲက လုံခြုံရေးယူပြီး စက်ယန္တရားတွေနဲ့ ထိုးကော်ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ အသင့်သောက်သုံးနိုင်တဲ့ ကော်ဖီ၊ Maggi ခေါက်ဆွဲ၊ Milo ချောကလက် စတဲ့ စားသောက်ကုန်တွေကို ထုတ်လုပ်နေတဲ့ ဆွစ်ဇာလန် စားသောက်ကုန် လုပ်ငန်းကြီးဖြစ်တဲ့ Nestle က သူ့ရဲ့ မြန်မာပြည်က လုပ်ငန်းတွေကို ရပ်ဆိုင်းတော့မယ်လို့ ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

 

Feb 26 ။ မြန်မာပြည်က လူဦးရေ ၁သန်းကျော်ဟာ ရေကြီးတာ၊ မုန်တိုင်းတိုက်ခိုက်တာ စတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကြား မှာနေထိုင်နေရပြီး သဘာဝဘေးကြောင့်ဆုံးရှုံးမှုများနိုင်တာကြောင့် ပြည်သူတွေအနေနဲ့ မမေ့မလျော့ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားဖို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရက တိုက်တွန်းပါတယ်။

ကချင်ပြည်နယ် ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသတွေမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် မြေရှားသတ္တုတူးဖော်မှု ၂ဆ မြင့်တက်လာပြီး၊ ပြည်သူ့စစ်ထိန်းချုပ်ရာ ချီဖွေ၊ ပန်ဝါ ဒေသမှာ လုပ်ကွက်တွေ ပိုကျယ်ပြန့်လာသလို ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ ကေအိုင်အို ထိန်းချုပ်နယ်မြေ မိုင်ဂျာယန်နဲ့ မန်စီမြို့နယ်တွေမှာလည်း ၂၀၂၂၊ စက်တင်ဘာကစပြီး မြေရှားသတ္တုတူးဖော်ရေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်လာကြောင်း ဒေသခံတွေနဲ့ ကိုယ်တိုင်လုပ်နေတဲ့ သတ္တုတွင်းအလုပ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိ ပန်ဝါဒေသမှာ မြေရှားသတ္တု လုပ်ကွက်ပေါင်း ၃၀၀ ကျော်ရှိနေပြီး လုပ်ကွက်၁ခုစီမှာ ချိုင်းနားနိုင်ငံသား ၂၀ ခန့် လုပ်ကိုင်နေကြောင်း သိရပါတယ်။

 

Feb 25 ။ ကချင်ပြည်နယ် ဖားကန့်မြို့နယ်တွင်း ကုန်စည်သယ်ယူမှုမှာ အဓိကကျတဲ့ ကာမိုင်း၊ ဝေလုံ၊ နမ့်ယားလမ်းတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေဖွင့်ပြီး ဆန်နဲ့ စက်သုံးဆီကားတွေကို ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်နေ့က စ ဖြတ်သန်းခွင့် မပြုတာကြောင့် ဒေသတွင်းမှာ ၂ဆနီးပါး ဈေးမြင့်တက်သွားကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က မြေမြှုပ်မိုင်းတွေနဲ့ မပေါက်ကွဲဘဲကျန်နေတဲ့ ကျည်တွေကြောင့် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရသူတွေ နေ့စဉ်နေ့တိုင်း တယောက်မကရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကထက် ပိုမိုဆိုးရွားလာခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့(ယူနီဆက်ဖ်)က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း မြေမြှုပ်မိုင်းနဲ့ ပစ်ခတ်ချိန် မပေါက်ကွဲခဲ့တဲ့ အမြောက်ကျည်ဆန်တွေကြောင့် သေဆုံးသူနဲ့ ဒဏ်ရာရခဲ့သူ အရေအတွက်ဟာ ၃၉၀ ရှိခဲ့ပြီး ဒီအရေအတွက်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တုန်းကထက် ၄၀ % ပိုများလာကြောင်း ယူနီဆက်ဖ်က ပြောပါတယ်။

 

Feb 24 ။ ဆန်နဲ့ ဆန်ထွက်ပစ္စည်းတွေရဲ့ နယ်စပ်ပို့ကုန်ရငွေ ၆၅ % ကို မတ်လ ၁ ရက်က စပြီး ဗဟိုဘဏ်ဈေးနဲ့ လဲလှယ်ပေးရမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီလိုကန့်သတ်ထိန်းချုပ်မှုကြောင့် ဆန်ကုန်သည်တွေ နစ်နာမယ့်အပြင် တောင်သူတွေလည်း ဈေးကောင်းမရနိုင်တော့ဘူးလို့ ဆန်လုပ်ငန်းရှင်တွေက ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်း၊ ဒဂုံမြို့သစ် ဆိပ်ကမ်းမြို့နယ်၊ ယုဇနဥယျာဉ်မြို့တော် အိမ်ရာဝင်းအတွင်းက လမ်းဘေးဆိုင်ခန်းပေါင်း ၂ရာကျော်ဟာ ဒီနေ့မှာ အင်အားသုံး ဖြိုဖျက်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့က ၉၄ ရပ်ကွက်ဈေးကို စစ်ကောင်စီ တပ်သားတွေနဲ့အတူ မျက်နှာဖုံးစွပ်ထားသူတွေ ရောက်လာပြီး ဆိုင်ခန်းတွေကို ဖြိုဖျက်ခဲ့တဲ့အပြင် ဒီနေ့မနက်ပိုင်းမှာလည်း ၉၃ ရပ်ကွက် ဈေးဆိုင်ခန်းတွေကို အလားတူ ဆက်လက် ဖြိုဖျက်လိုက်တာလို့ RFA သတင်းထံက သိရပါတယ်။

 

Feb 23 ။ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေ မွတ်ဆလင်ဒုက္ခသည်စခန်းက အမျိုးသမီး ၄၀ ကျော်ကို စခန်းတာဝန်ခံတဦးက အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့လို့ အဓမ္မပြုကျင့်ခံရတဲ့ အမျိုးသမီးတွေက တိုင်တန်းထားပြီး စွပ်စွဲခံရသူကို အာဏာပိုင်တွေက ဖမ်းဆီးစစ်ဆေး တရားစွဲဆိုဖို့ပြင်ဆင်နေကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသမီးကွန်ယက်ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်ညိုအေးကပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်းရွှေဈေးကွက်မှာ အကယ်ဒမီ(မီးလင်း)အခေါက်ရွှေ တကျပ်သားကို ၂၇ သိန်း ၉ သောင်းနှုန်းနဲ့ပဲ ရောင်းချပေးဖို့ စစ်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ထားပေမဲ့ အဲဒီဈေးနှုန်းနဲ့ ဘယ်ရွှေဆိုင်ကမှ ရောင်းချပေးတာမရှိဘူးလို့ ရွှေကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။

 

Feb 22 ။ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခံထားရတဲ့ ချင်းပြည်နယ်က မြို့နယ် ၈ခုမှာ တနင်္ဂနွေ ဘုရားကျောင်းတက် ဝတ်ပြုတဲ့ကိစ္စ၊ ခရစ်ယာန်ထုံးစံ နာရေးကိစ္စ၊ မင်္ဂလာဆောင်နဲ့ အခြားဆုတောင်းပွဲတွေ လုပ်မယ်ဆိုရင် ခရစ်ယာန် အသင်းတော်တခုခုက တာဝန်ယူပြီး စကစရဲ့ ခရိုင်နဲ့ မြို့နယ်အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးရုံးတွေထံ အနည်းဆုံး ၅ရက် ကြိုတင် ခွင့်တောင်းခံရမယ်လို့ ပြည်နယ်စစ်ကောင်စီက အမိန့်ထုတ်ထားပါတယ်။

မကွေးတိုင်း၊ ပေါက်မြို့နယ်၊ ကုက္ကိုစုကျေးရွာမှာ စစ်ကောင်စီကို ထောက်ခံတဲ့ ပျူစောထီးတွေနဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်တပ်က လေကြောင်းကနေ ပစ်ခတ်တာတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း ခင်ဦးမြို့နယ် အင်ပတ်ကွေ့မှာလည်း လက်နက်ကြီးထိမှန်လို့ အရပ်သားတွေ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရတာတွေရှိခဲ့ပါတယ်။

 

Feb 21 ။ NLD ပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်လည်းဖြစ်တဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဦးဖြိုးမင်းသိန်းဟာ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို မလျော်ဩဇာသုံးမှုဆိုင်ရာ ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ – ၁၃၀ (က)နဲ့ စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက် တရားရုံးကနေ ဒဏ်ငွေ ကျပ်၁သိန်း ချမှတ်လိုက်ကြောင်း တရားရုံးနဲ့ နီးစပ်သူတွေထံက သိရပါတယ်။ သူဟာ ၂၀၂၁၊ အောက်တိုဘာ ၁ ရက်နေ့ကလည်း နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အကယ်ဒမီအခေါက်ရွှေ ၇ ပိဿာနဲ့ US ဒေါ်လာ ၆သိန်း ပေးခဲ့ကြောင်း စကစ ဘက်ကနေ ကိုယ်တိုင်သက်သေ ထွက်ဆိုခဲ့ပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့ ၂နှစ်အတွင်း ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU) ထိန်းချုပ်တဲ့ တပ်မဟာ ၇ခုကို စကစတပ်ဘက်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၃၀၇ ကြိမ်ထိ တိုက်ခိုက်တာကြောင့် အရပ်သား ၃၆ ဦး သေဆုံးပြီး၊ ၅၇ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း KNU က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီတိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ အရပ်သားတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး စစ်ရေးပစ်မှတ်တွေကို တိုက်ခိုက်တဲ့ အရေအတွက်တွေကို ထည့်သွင်းတွက်ချက် မထားဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

 

Feb 20 ။ “စစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံကို အဘက်ဘက်က ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ကြိုးပမ်းနေပေမဲ့ ပြည်ပနိုင်ငံကြီးတွေနဲ့ ပြည်ပသြဇာခံအဖွဲ့အစည်းတွေက အလုံးစုံပျက်စီးရေးကို လုပ်နေတာကြောင့် နိုင်ငံ တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုနဲ့ အလှမ်းဝေးနေရတယ်”လို့ ယနေ့ ၇၅ နှစ်မြောက် ချင်းအမျိုးသားနေ့ ပေးပို့ သဝဏ်လွှာမှာ စကစ ဥက္ကဋ္ဌ စစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောပါတယ်။

 

Feb 19 ။ ကဏ္ဍအသီးသီးကို သုညက စခဲ့ပေမဲ့ အာဏာသိမ်းပြီး ၂နှစ်အကြာမှာ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီပေးရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး စတဲ့ နယ်ပယ်အသီးသီးမှာ တိုးတက်မှု အဆင့်ဆင့်ရနေပြီဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ဝန်ကြီးတွေက အွန်လိုင်း ဆွေးနွေးပွဲအစီအစဉ်မှာ ပြောပါတယ်။ NUG က ဖွင့်လှစ်တဲ့ ကျောင်းတွေမှာ
အခြေခံပညာ ပြီးမြောက်မှုဆန်းစစ်ခြင်းနဲ့ စာမေးပွဲဖြေဆိုပြီးကြောင်း လက်မှတ်ရရှိထားသူတွေ အနေနဲ့ နိုင်ငံတကာ တက္ကသိုလ်တွေမှာ ဆက်လက် ပညာသင်ကြားနိုင်အောင် ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ပညာရေး၊ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး ဒေါက်တာဇော်ဝေစိုးက ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ ပတ်စ်ပို့ရုံးတွေ ပိတ်ထားပြီး လက်ရှိမှာ ပတ်စ်ပို့သက်တမ်းတိုးတာနဲ့ အသစ်လုပ်တာကို ဗုဒ္ဓဂါယာဘုရားဖူးသွားတဲ့ လမ်းကြောင်း တခုတည်းသာ ဖွင့်ထားတာကြောင့် ပြည်ပထွက်မယ့်သူတွေဟာ ဗုဒ္ဓဂါယာ ခရီးစဉ်ကို မဖြစ်မနေ ရွေးချယ်နေရပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဂါယာအတွက် ပတ်စ်ပို့စာအုပ်ပြုလုပ်ခ ငွေကျပ် ၁ သိန်းဝန်းကျင်၊ ကြာချိန် ၁ လဝန်းကျင်စောင့်ဆိုင်းမှုနဲ့ ဗုဒ္ဓဂါယာကို မဖြစ်မနေ သွားပြီး ပြန်ရောက်မှသာ တခြား မိမိသွားလိုရာ နိုင်ငံရပ်ခြားကို ဆက်သွားနိုင်မှာ ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။

 

Feb 18 ။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေးနဲ့ ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေးဝန်ကြီးဌာနက စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မကွေးတိုင်းနဲ့ နယ်စပ်ဒေသ တလျှောက်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေ အပါအဝင် စုစုပေါင်း ၄၀၀,၆၂၈ ဦးကို လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီအဖြစ် ကျပ်ငွေ ၃၆၄ ဒဿမ ၈၅ သန်း ထောက်ပံ့ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ဒါ့အပြင် စစ်ကောင်စီကြောင့် သေဆုံးသွားရသူနဲ့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေ၊ CDM ဝန်ထမ်းတွေ၊ ထိခိုက်လွယ်ပြည်သူနဲ့ မိသားစုဝင်တွေ၊ နိုင်ငံအကျဉ်းသားနဲ့ မိသားစုဝင်တွေကိုလည်း ကူညီထောက်ပံ့ပေးခဲ့ကြောင်း ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်၊ အင်းစိန်မြို့နယ်၊ မင်းဓမ္မလမ်း၊ သီရိမင်္ဂလာ မဟာသာသနာ့ဗိမ္မန်မှာ ဇွဲကပင်ဆရာတော် ဘဒန္တကဝိဓဇမဟာထေရ်နဲ့ မစိုးရိမ်တိုက်သစ် ဆရာတော် ဦးဝီရသူကို သီရီပျံချီဘွဲ့ ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။ ဦးဝီရသူဟာ ၂၀၁၉ တုန်းက ရန်ကုန်မြို့တော်ခန်းမနားမှာ NLD အစိုးရကို ကြမ်းတမ်းတဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်ဟောပြောခဲ့တာကြောင့် နိုင်ငံတော်အကြည်ညိုပျက်စေမှုပုဒ်မ ၁၂၄-ကနဲ့ ၂၀၁၉ မှာ အမှုဖွင့်ခံခဲ့ရပြီး ၁နှစ်ဝန်းကျင်လောက် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ရာကနေ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ရက်ပိုင်းအလိုမှာ အဖမ်းခံခဲ့တာဖြစ်ပြီး စစ်ကောင်စီက အရပ်သားအစိုးရကို ဖမ်းဆီး နိုင်ငံ့အာဏာ သိမ်းယူပြီးနောက် ၇ လအကြာ ၂၀၂၂ နိုဝင်ဘာမှာ ပြန်လွတ်လာတာပါ။

 

Feb 17 ။ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ တပ်မဟာ (၅) ထိန်းချုပ်နယ်မြေ ဖာပွန်ခရိုင်ထဲကို စစ်ကောင်စီတပ်က ၂ရက်ဆက်တိုက် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ်ခဲ့လို့ စာသင်ကျောင်း အပါအဝင် နေအိမ် ၁၂ လုံးထက်မနည်း မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့ရကြောင်း KNU က ပြောပါတယ်။

ရခိုင်ပြည် မြောက်ပိုင်းမှာ ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်ကနေ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ အထိ ၁လအတွင်း မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် သေဆုံးသူ ၅ယောက်၊ ဒဏ်ရာရသူ ၁၀ ယောက်ထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိ ရခိုင်မှာ တိုက်ပွဲတွေရပ်နေပေမဲ့ စကစ ဘက်ကရော ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)ဘက်ကပါ မြေမြှုပ်မိုင်းရှင်းလင်းရေး လုပ်ဆောင်တာမတွေ့ရသလို တရားဝင် အပစ်အခတ်ရပ်မှု မဟုတ်တာကြောင့်လည်း မိုင်းရှင်းဖို့လုပ်ဆောင်နိုင်မယ့် အခြေအနေ မတွေ့ရသေးကြောင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအရေးနဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်းအန္တရာယ် အသိပညာပေးဆောင်ရွက်နေတဲ့ ဝံလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဖောင်ဒေရှင်းက ပြောပါတယ်။

 

Feb 16 ။ ချိုင်းနားအစိုးရနဲ့ မြန်မာစစ်ကောင်စီအကြား မဲခေါင်-လန်ချန်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအစီအစဉ်နဲ့ US ဒေါ်လာ ၂၇.၄ သန်းတန်ဖိုးရှိ စီမံကိန်းပေါင်း ၉၂ ခု လုပ်ကိုင်နေကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ များပြားလာတဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာရမှုတွေ၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ပိုမိုရှားပါးလာမှုတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ် အကူအညီအဖြစ် US အစိုးရက ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ ထပ်မံ ထောက်ပံ့သွားမယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့ အခြေစိုက်US သံရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ အဆိုပါထောက်ပံ့ငွေတွေကို US နိုင်ငံတကာဖွံ့ဖြိုးရေးအေဂျင်စီ(USAID)ကတဆင့် အရေးပေါ် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ အဟာရအထောက်အပံ့အဖြစ် ပေးအပ်သွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂက လတ်တလောထုတ်ပြန်ထားတဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တွေ အပေါ် ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်အရ မြန်မာပြည်မှာ လူ၃ဦးမှာ ၁ဦးနှုန်းဖြစ်တဲ့ လူဦးရေ ၁၇ သန်းကျော်ဟာ လူသားချင်း စာနာမှုအကူအညီတွေ လိုအပ်နေကြောင်း ဆိုပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ မှာတော့ နိုင်ငံတဝန်း အကူအညီလိုအပ်သူဦးရေဟာ ၁သန်းတောင် မပြည့်ခဲ့ဘူးလို့လည်း US သံရုံးရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

စစ်ကောင်စီလက်ထက်မှာ ရုရှား-မြန်မာ စစ်တပ်အကြား အရင်ထက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့သလို ကာကွယ်ရေး၊ သိပ္ပံနဲ့ နည်းပညာ၊ ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ အခြားကဏ္ဍပေါင်းစုံ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးလည်း မြှင့်တင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း စကစ ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောပါတယ်။