ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းကိစ္စသည် သူမသာကိုယ်မနာဟု ဘန်ကီမွန်းက ပြောဆို

တောင်ကိုရီးယား ဒေဝူးကုမ္ပဏီ၏ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံ ရွှေသဘာဝရေနံမြေ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းကိစ္စကို `သူမသာကိုယ်မနာ အခြေအနေတရပ်´ ဟုူ၍ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဘန်ကီမွန်းက တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့စဉ်က ချီးကျူးထောက်ခံပြောဆိုခဲ့ဖူးကြောင်း မဇ္ဈိမက စုံစမ်းသိရှိရသည်။

ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စရပ်များအပေါ် သူ၏ သဘောထားနှင့်ပတ်သက်၍ နို်င်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့အစည်းများက မေးခွန်းထုတ်မှုကို ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ထိုသို့ ဒေဝူးဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်းအပေါ် မစ္စတာဘန်၏ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုချက်ကို ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ပိုက်လိုင်းအပေါ် ထောက်ခံပြောဆိုသည့် သဘောထားမှတ်ချက်ကို မစ္စတာဘန်ကီမွန်းက ၂၀၀၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လအတွင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိစဉ် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကေနတ်ဝါးဆင်း (K. Natwar Singh) ကို ပြောဆိုခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ အိန္ဒိယသတင်းစာများ၏ အဆိုအရ အစိုးရနှစ်ခုစလုံးအတွက် အထူးဦးစားပေးလုပ်ငန်းမှာ ဒေဝူးကုမ္ပဏီက အိန္ဒိယအစိုးရ ထိန်းချုပ်ထားသည့် ကုမ္ပဏီများနှင့် ရွှေသဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းတွင် အတူပူးတွဲလုပ်ဆောင်ရေးဟု ဆိုသည်။

အဆိုပါ ကုမ္ပဏီများမှာ Gas Authority of India (Gail) နှင့် ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ကော်ပိုရေးရှင်း (ONGC) က လုံးဝပိုင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံတကာ လုပ်ငန်းခွဲတခုဖြစ်သော ONGC Videsh တို့ ဖြစ်ကြသည်။ Press Trust of India က သတင်းပေးပို့ရာတွင် ဤသို့မှတ်ချက်ချပြောဆိုခဲ့ကြောင်း နှစ်ဖက်သဘောတူညီထားပြီးဖြစ်သည့် အစည်းအဝေး မှတ်တမ်းများကို ကိုးကားပြောဆိုထားသည်။

`မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ဒေဝူး-ONGC-Gail အစုစပ်ဆောင်ရွက်မှုပုံစံကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် အိန္ဒိယနှင့် ကိုရီးယားကုမ္ပဏီများအကြား ဟိုဒရိုကာဘွန်သယံဇာတအရင်း အမြစ်များ ရှာဖွေရေးလက်တွဲဆောင်ရွက်ရန် နှစ်ဖက်သဘောတူညီခဲ့ခြင်းမှာ သူမသာ-ကိုယ်မနာ အခြေအနေတရပ်သို့ ဦးတည်သွားစေလိမ့်မည်´။

ဤသို့ ဘန်ကီမွန်းက ရွှေသဘာဝဓါတ်ငွေ့စီမံကိန်းကို `သူမသာ-ကိုယ်မနာ´ဟု သဘောတူခဲ့ခြင်းအတွက် ဤစီမံကိန်းကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်ပျက်စီးမည်ကို စိုးရိမ်ပူပန်နေကြသည့် လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စရပ်များအတွက် စည်းရုံးလှုံ့ဆော်နေသူများနှင့် ပြည်ပရောက် မြန်မာများကို အကြီးအကျယ် ဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။ ဤစီမံကိန်းမှ ရရှိလာမည့် နိုင်ငံခြားငွေမာ ဘီလျံများစွာဖြင့် မိမိပြည်သူများကို သတ်ဖြတ်ရန်အတွက် စစ်အစိုးရကို လက်နက်များ ဝယ်ယူနိုင်စေလိမ့်မည်ဟု ပြောဆိုဝေဖန်မှုများ ရှိနေကြသည်။

ရွှေသဘာဝဓါတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကို ပြင်းထန်စွာ ဆန့်ကျင်ရေးစည်းရုံး လှုံ့ဆော်မှုများ ဆောင်ရွက်နေသည့် Shwe Gas Campaign အဖွဲ့မှ ဦးဝင်းအောင်က မဇ္ဈိမကို ပြောကြားရာတွင် ရွှေသဘာဝဓာတ်ငွေ့စီမံကိန်းသည် ဘန်ကီမွန်းနှင့် ကိုရီးယားကုမ္ပဏီအတွက်သာ `သူမသာ-ကိုယ်မနာ´ အခြေအနေဖြစ်ပြီး မြန်မာပြည်သူများအတွက်မူ လုံးဝ မဖြစ်နိုင်ဟု ဆိုသည်။ လူသတ်သမား ဗိုလ်ချုပ်များကိုသာ အကျိုးရှိစေလိမ့်မည်ဟု ဆိုသည်။

အငြင်းပွားဖွယ်စီမံကိန်းအား `သူမသာ-ကိုယ်မနာ´ ဟု ပြောဆိုသည်ကို Earth Rights International အဖွဲ့ကြီးမှ ကိုနိုင်ထူးကလည်း ကန့်ကွက်သည်။ `ရွှေစီမံကိန်းသည် ကိုရီးယား၏ ဂုဏ်သတင်း၊ ဒေဝူးကုမ္ပဏီ၏ ဂုဏ်သတင်းတို့ကို ပျက်စီးစေလိမ့်မည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ ထောင်ပေါင်းများစွာသော ရွာသားများ၏ လူ့အခွင့်အရေးအပေါ် တိုက်ရိုက်ခြိမ်းခြောက်နေခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဤစီမံကိန်းကို `သူရှုံး-ကိုယ်ရှုံး´ အခြေအနေဟုသာ ပြောချင်ပါသည်။ သဘာဝသယံဇာတကြွယ်ဝမှုအပေါ် စီမံခန့်ခွဲပုံကို စစ်အစိုးရက လုံးဝဥဿုံ ပြောင်းလဲခြင်း မပြုလျှင်၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မည့်အစား ထိန်းသိမ်းကာကွယ်သည့် လုပ်ငန်းများကို စတင်လုပ်ဆောင်ခြင်း မပြုလျှင် ရွှေစီမံကိန်းသည် ဘေးဒုက္ခအန္တရာယ်ကြီးသာ ဖြစ်လိမ့်မည်´ ဟု သူက ပြောသည်။

Inner City Press မှ သတင်းထောက်တဦးက ဒေဝူးကုမ္ပဏီ၏ ရွှေသဘာဝဓာတ်ငွေ့စီမံကိန်းအပေါ် သူ၏ ရပ်တည်ချက်ကို လွန်ခဲ့သော နှစ်က မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် မစ္စတာ ဘန်ကီမွန်းက ဖြေကြားရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး မှတ်ချက်တစုံတရာပေးခြင်း မပြုခဲ့ပါ။ အဆိုပါ သတင်းထောက် မက်သယူးရပ်ဆဲလီး (Matthew Russell Lee) ကပင် ဇွန်လ ၉ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ဘန်ကီးမွန်း၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Farhan Haq ကို ရွှေစီမံကိန်းအပေါ် ဘန်ကီမွန်းက `သူမသာကိုယ်မနာ´ စီမံကိန်းဟု ယခုထိ ယုံကြည်နေဆဲရှိသေးသလားဟု မေးမြန်းခဲ့သည်။ Haq က အဖြေပေးနိုင်ရန် မေးမြန်းကြည့်ပါမည်ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။ တပတ်အကြာတွင် မဇ္ဈိမက ထပ်မံမေးမြန်းခဲ့ရာ ဤအကြောင်းအရာကို လေ့လာနေဆဲဖြစ်ကြောင်းနှင့် အဖြေမပေးနိုင်သေးကြောင်း ပြန်လည်ပြောကြားခဲ့သည်။

လွန်ခဲ့သော နွေရာသီက မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ရာတွင်လည်း မစ္စတာဘန်ကီမွန်းသည် သူတခုခု လုပ်နေကြောင်း ပြသရန်အတွက်သာ စိတ်မပ့ါတပါဖြင့် သွားရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အကဲခတ်များက ယုံကြည်ကြသည်။ စစ်အစိုးရကလည်း သူ့ကို အထိန်းသိမ်းခံခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ခွင့်မပေးဘဲ ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ ဘန်သည် ကမ္ဘာ့နာမည်အကြီးဆုံး နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားနှင့် တွေ့ဆုံခွင့်ရရန် အတင်းအကျပ် တောင်းဆိုနိုင်ခဲ့သော်လည်း စစ်အစိုးရ စိတ်ဆိုးပြီး ကိုရီးယားစက်မှုလုပ်ငန်းအတွက် အရေးပါသည့် စီမံကိန်း ပျက်ပြားသွားမည်ကို စိုးရိမ်ကာ မပြောဘဲနေခဲ့သည်ဟုလည်း မြန်မာအတိုက်အခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အများအပြားက ယုံကြည်ကြသည်။

ဘန်၏ ခရီးစဉ်အပြီး ရက်သတ္တပတ်များစွာအကြာတွင် အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဂျင်မ်ဝက်ဘ် (Jim Webb) ကိုမူ အထိန်းသိမ်းခံ နိုဘယ်ဆုရှင်နှင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပြုခဲ့သည်။

အငြင်းပွားဖွယ် ရွှေသဘာဝဓာတ်ငွေ့ စီမံကိန်းတွင် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့မှ နိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများက အနည်းစု လုပ်ငန်းလက်တွဲ ဆောင်ရွက်ဖော်များအဖြစ် ပါဝင်ကာ ဒေဝူး ကုမ္ပဏီကမူ အဓိက အစုရှယ်ယာရှင်အဖြစ် ရှိနေသည်။

ဤစီမံကိန်းကို တောင်ကိုရီးယား၏ `ပင်လယ်ရပ်ခြား အကြီးဆုံး စီမံကိန်း´ ဖြစ်ကြောင်း ဆိုးလ်မြို့တော်ထုတ် ကိုရီးယားသံတော်ဆင့် (The Korea Herald) သတင်းစာကြီးက ရေးသားဖော်ပြထားသည်။ ယခုစီမံကိန်းမှ မြန်မာစစ်အစိုးရ ရရှိမည့် ငွေကြေးသည် ဆယ်စုနှစ် ၃ ခုအတွင်း အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ဝ ဘီလျံရှိမည်ဟုလည်း အဆိုပါ သတင်းစာက ခန့်မှန်းတွက်ချက်ထားသည်။

ဤငွေကြေးများဖြင့် စစ်တပ်ကို ပိုမိုအင်အားတောင့်တင်းလာအောင် ပြုလုပ်နိုင်သည်ဟုလည်း ပြောဆိုဝေဖန်မှုများ ရှိနေသည်။ ကီလိုမီတာ ၈၀ဝ ရှိ အဆိုပါပိုက်လိုင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ အနောက်ဘက်ကမ်းခြေမှ ဓာတ်ငွေ့ကို တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ပေးနိုင်မည်ဖြစ်ကာ တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းကို လွန်ခဲ့သော အပတ်က စတင်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

မစ္စတာဘန်ကီမွန်းသည် မည်သည့်အခါကမျှ ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ်က ရပ်စဲသွားခြင်း မရှိခဲ့ဟု ရွှေသဘာဝဓာတ်ငွေ့ လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့က ကိုဝင်းအောင်၏ စိတ်ထဲတွင် ခံစားရသည်။

သူက `ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ရှိစဉ်ကတော့ ဒေဝူးရဲ့ ရွှေဓာတ်ငွေ့စီမံကိန်းကို ထောက်ခံခဲ့တဲ့ သူဆိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ ဒီစီမံကိန်းဟာ မြန်မာပြည်သားတွေဆီက ခိုးယူထားတဲ့ မြေပေါ်မှာ တည်ဆောက်မယ့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို အကြီးအကျယ် ထိခိုက်ပျက်စီးစေမယ့် ပိုက်လိုင်းစီမံကိန်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဖြစ်လာပေမယ့်လည်း ကိုရီးယားစီးပွားရေး လုပ်ငန်းတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားအတွက် ဆောင်ရွက်နေတုန်းပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒါကြောင့် မြန်မာစစ်အစိုးရကို စိန်ခေါ်လုပ်ကိုင်ရမယ့် ကိစ္စတွေကို သူဝန်လေးနေရတာဟာ ဒီကိစ္စက အတော်များများပါမယ်လို့ ကျနော် အသေအချာ ယုံကြည်ပါတယ်´ ဟု ပြောသည်။

ဥဇဘက်ကစ်စတန်နိုင်ငံ အာဏာရှင် အစ္စလမ်ကာရီမော့ဗ် (Islam Karimov) နှင့် မစ္စတာဘန်တို့ တရင်းတနှီးရှိနေခြင်းနှင့် ကိုရီးယားနိုင်ငံက အဆိုပါ အလယ်အာရှနိုင်ငံတွင် အကြီးအကျယ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းတို့ တိုက်ဆိုင်နေခြင်းကိုလည်း ကိုဝင်းအောင်က ထောက်ပြသည်။ ဒေဝူးအင်တာနေရှင်နယ် ကုမ္ပဏီအပြင် ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများဖြစ်ကြသော ကိုရီးယား ဓာတ်ငွေ့ကော်ပိုရေးရှင်း (Kogas)၊ ကိုရီးယား အမျိုးသားရေနံကော်ပိုရေးရှင်း (KNOC) တို့ကလည်း ဤယခင်ဆိုဗီယက်သမ္မတ နိုင်ငံဟောင်း၏ စို့စို့ပို့ပို့ရမည့် စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် ဒေါ်လာဘီလျံပေါင်းများစွာစီ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခဲ့ကြသည်။

ဥဇဘက်ကစ္စတန်အာဏာရှင် ကာရီမော့ဗ် ကို သူ့ကိုဆန့်ကျင်သူ အများအပြားအား ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခြင်း၊ ကွပ်မျက်ခြင်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက စွပ်စွဲပြောဆိုထားကြသည်။ ထိုအချိန်က ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ ဗြိတိသျှသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူ ခရေ့မာရေး (Craig Murray) က သေမှုသေခင်း အစီရင်ခံစာတရပ်ကို ၂၀၀၂ ခုနှစ်က ပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင် ကွယ်လွန်သူ အတိုက်အခံတဦးကို ထောင်ဝန်ထမ်းများက အရှင်လတ်လတ် ရေနွေးကန်ထဲချ၍ သတ်ပစ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ကုလအေဂျင်စီများနှင့် လက်ပွန်းတတီး လက်တွဲလုပ်ကိုင်နေသော ထင်ရှားသည့် ဥဇဘက် AIDS ရောဂါ ကူညီကယ်ဆယ်ရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတဦးကို ထောင်သွင်းအကျဉ်းချထားသည့်ကိစ္စအား ဧပြီလအတွင်း ဘန်ကီမွန်း သွားရောက်စဉ် ထည့်သွင်းဆွေးနွေးမေးမြန်းခဲ့ခြင်း ရှိမရှိကို ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဟတ်က မဖြေနိုင်ခြင်းအတွက် သူ အထူးစိတ်ပျက်မိသည်ဟုလည်း သူက ပြောသည်။ ထိုတက်ကြွလှုပ်ရှားသူ  မက်ဆင်ပိုပေါ့ (Maxim Popov) ကို ကုလရံပုံငွေဖြင့် AIDS ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေး လက်ကမ်းစာစောင်များ ပုံနှိပ်ဖြန့်ဝေခဲ့သည့်အတွက် `ဖောက်ပြန်သည့် လူမှုအပြုအမူများ´ ကျူးလွန်ခဲ့သည်ဟုဆိုကာ  ထောင်ဒဏ် ရ နှစ် ချမှတ်ခဲ့သည်။

မက်ဆင်ပိုပေါ့ ခံစားနေရသော ဆင်းရဲဒုက္ခများသည် အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ဦးစားပေးစာရင်းတွင် လုံးဝပါဝင်ခြင်း မရှိဟု ကိုဝင်းအောင်က ယုံကြည်နေသည်။ ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘန်ကီမွန်းသည် ဆိုးလ်နှင့် ထိုနိုင်ငံများအကြား ဆက်ဆံရေးထူထောင်ခဲ့ပြီး ကိုရီးယားစက်မှုလုပ်ငန်းအတွက် မြန်မာနှင့် ဥဇဘက်ကစ္စတန် ကဲ့သို့သော နိုင်ငံများကို အထူးဦးစားပေး နေရာများအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ဤသို့ဖြင့် အဆိုပါ နှစ်နိုင်ငံစလုံးတွင် ကိုရီးယားနိုင်ငံက အကြီးဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသည့် နိုင်ငံဖြစ်လာအောင် ကူညီလုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သည်ဟု သူက ဆိုသည်။

`ဘန်ကီမွန်းက သူ့ကိုယ်သူ ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလို့ အခုထိ ထင်နေတုန်းပဲဆိုတာ ရှင်းနေတာပဲ။ မက်ဇင်ပိုပေါ့လို လူတွေ ခံစားနေရတဲ့ ဆင်းရဲဒုက္ခအကြောင်း သွားပြောလို့ ဥဇဘက်အာဏာရှင်ကြီးနဲ့ ဆက်ဆံရေး ပျက်သွားမှာမျိုး သူက အဖြစ်မခံနိုင်ဘူး။ ဒီလူက AIDS ရောဂါ ကာကွယ်ရေးအတွက် ကုလရံပုံငွေ အထောက်အပံ့နဲ့ ထုတ်တဲ့ စာစောင်တွေကို ဖြန့်ဝေမိလို့ အကြောက်လွန်ရောဂါ ရနေတဲ့ စစ်အစိုးရက ထောင်ချလိုက်တာ´ ဟုလည်း ကိုဝင်းအောင်က ပြောသည်။

`ဘန်ကီမွန်းနဲ့ မြန်မာဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေရဲ့ ဆက်ဆံရေးကလည်း ဒီအတိုင်းပဲ။ သူ့အတွက် ကိုရီးယား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားက လူ့အခွင့်အရေးထက် ပိုအရေးပါတယ်။ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်အဖြစ်နဲ့ သူဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့ မှတ်တမ်းကိုကြည့်ရင် သူလိုလူဟာ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီးကို ဦးစီးဦးရွက်ပြုရတဲ့နေရာနဲ့ မသင့်တော်ဘူးဆိုတာ သိပ်ထင်ရှားတယ်။ သူက တကယ့်ကို ကုလအဖွဲ့ကြီးအတွက် သိက္ခာကျစရာဘဲ´ ဟု သူက ပြောဆိုလိုက်သည်။