Virus ရန်ကနေ ကာကွယ်ချင်တယ် ဆိုရင်

Virus ရန်ကနေ ကာကွယ်ချင်တယ် ဆိုရင်တော့ အခုဖော်ပြမယ့် အချက်လေးတွေကို အထူးသတိထား ဖို့တော့ လိုပါတယ်….

(၁) Security Patch များကို Install လုပ်ပါ။ သင့်ရဲ့ Operating System အတွက် available ဖြစ်နေတဲ့ security patch အားလုံးကို ရယူဖို့နဲ့ install လုပ်ထားဖို့လိုပါတယ်… အကယ်၍ Windows 98 နဲ့ နောက်ပိုင်း Windows တွေမှာ MSIE နဲ့ Windows Update တွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ Patch တွေကို Provide ပေးပေမယ့် Windows 95 နဲ့ အလားတူ system တွေအတွက် ကတော့ WindizUpdate ကို အသုံးပြုသင့်ပါတယ်… အရေးအကြီးဆုံးကတော့ အပတ်စဉ် updates တွေကို စစ်ဆေးပေးဖို့နဲ့ သင့်ရဲ့ Operation System အတွက်တွေ့ရှိထားတဲ့ အားနည်းချက်များနဲ့ ပတ်သတ်တဲ့ နောက်ဆုံးသတင်းအချက်အလက်တွေကို ရရှိဖို့ မျက်စိဖွင့် နားစွင့် ထားရမှာ ဖြစ်ပါတယ် ။

(၂) Antivirus Software နဲ့ Adware Removal Tools တွေအပေါ်မှာပဲ အားကိုး အားထားမပြုပါနဲ့ Virus တွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် Antivirus Software တွေ Tools တွေကို သုံးတာဟာ ကောင်းတဲ့ သင့် Computer ကိုကာကွယ်ဖို့အတွက် ကောင်းသော အလေ့အကျင့်တခုပါ… ဒါပေမယ့် အဲဒီ Software တွေ Tools တွေအပေါ်မှာပဲ အားကိုးမနေသင့်ပါဘူး… Training နဲ့ Virus Awareness ရှိနေဖို့က ပိုအရေးကြီးတာဖြစ်ပါတယ်… သိကြတဲ့အတိုင်းပဲ လူအများစုက ကိုယ့် Computer မှာ Antivirus Software ကို run ထားတယ်ဆိုရင် Antivirus က ကာကွယ်ပေးလိမ့်မယ် ဆိုပြီး သတိမမူတော့ပဲ စိတ်ချလက်ချနေတတ်ကြပါတယ်… အဲဒါဟာ မှားတယ်ဆိုတာကို အောက်ပါ အချက်တွေကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် သိပါလိမ့်မယ်….

အကယ်၍ သင့် Antivirus ရဲ့ virus definition တွေဟာ ရက်သတ္တပတ် ၂ ပတ်ကျော်သွားပြီး ဆိုရင် သင့်ရဲ့ Virus Scanner ဟာ အသုံးမဝင်တော့ပါဘူး… ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အသစ်ထွက်တဲ့ Virus တွေကို detected မဖြစ်ပဲ ဝင်ခွင့်ပြုနေသေးလို့ဖြစ်ပါတယ်…သင့်ရဲ့ ဖိုင်တွေကို remove လုပ်ဖို့၊ exit လုပ်ဖို့နဲ့ emails အမြောက်အမြားပို့ဖို့ အတွက် အလားအလာတွေ ရှိနေပါသေးတယ်… free antivirus program တွေမှာဆိုရင် အများအားဖြင့် တစ်လ တခါပဲ update ပေးပါတယ်… အဲလိုမျိုး software တွေကို ဘယ်တော့မှ မသုံးမပြုသင့်ပါဘူး..

နောက်တစ်ခုက အသစ်ထွက်လာတဲ့ Virus တွေပြန့်နှံ့နေတဲ့ အချိန်နဲ့ အဲဒီ Virus တွေရဲ့ Virus definition တွေကို update ပေးတဲ့ အချိန် ( ဆိုလိုတာကတော့ update ကို သင်ရရှိတဲ့အချိန် ) ဟာ အမြဲလိုလိုပဲ နာရီပေါင်းများစွာ ကွာခြားနေတတ်ပါတယ်… အကယ်၍ သင့်ရဲ့ ISP ( Internet Service Provider ) က email တွေကို filter လုပ်ပေးတယ်ဆိုရင်တောင် Virus အသစ်တွေကိုတော့ သင်ရရှိနေအုံးမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်.. Virus တွေဟာ တစ်ခါတရံမှာ သင့်ရဲ့ Antivirus Software ကို disable လုပ်နိုင်ကြပါတယ်… Popular ဖြစ်နေတဲ့ Antivirus Program တွေကို သုံးမယ်ဆိုရင် Virus တွေက အဲဒီ Program ကို သိပြီး terminate လုပ်ပါလိမ့်မယ်…

သင့်ရဲ့ ISP က Virus protection လုပ်ပေးနေသည့်တိုင်အောင် Virus အကုန်လုံးကိုတော့ ရပ်သွားအောင် မလုပ်နိုင်ပါဘူး။ အရေးကြီးတာကတော့ Email Attachment တွေ မဖွင့်ခင် (သို့) Website ( or porn site) တစ်ခုကနေ Softwar တွေကို download မလုပ်ခင်မှာ သင့် browser ရဲ့ disk cache ကိုဖယ်ရှားပေးဖို့လိုပါတယ်… ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ website တွေ့ရဲ့ Viruses scan အများစုဟာ Email address ရဖို့အတွက် သင့်ဆီကို ရောက်လာတတ်ပါတယ်…

(၃) Internet Explorer , Mocrosoft Word ( သို့ ) Outlook Express တွေကို မသုံးပါနဲ့ လူသုံးအရမ်းများတဲ့ web browser တွေ၊ လူသုံးများတဲ့ word processor ( သို့ ) Windows Adress Book တွေကို အသုံးမပြုသင့်ပါဘူး.. ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ Netsky virus ကို ဥပမာ တစ်ခုအနေနဲ့ ကြည့် ကြည့်ပါ။ ၎င်း Virus က သင့်ရဲ့ Computer ကို Email address တွေ ရဖို့အတွက် scan တွေဖတ်ပါတယ်…ဖိုင် အကုန်လုံးကို scan ဖတ်တာတော့မဟုတ်ပါဘူး.. အောက်ပါ ဖိုင် types တွေကို scan ဖတ်ပါတယ်…

.OFT —– Outlook item template

.DOC —– Microsoft Word Document

.EMl —– Outlook Express email message

.WAB —– Windows Adress Book

.DBX —– Outlook Express email folder

.RTF —– Rich Text formet

.TXT —– Plain Text

ဒါကြောင့် အဲဒီ documents တွေထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ email address တွေကို ရယူပြီး Virus ကနေ mail တွေပို့ပါတယ်… ကောင်းတာကတော့ တခြား email program တွေနဲ့ အခြားအခြားသော word processor တွေကို အသုံးပြုသင့်ပါတယ်… Microsoft Word ကပဲ word processor အဖြစ် Available ဖြစ်တာ မဟုတ်ပါဘူး MS ထက် ကောင်းတာတွေအများကြီး ရှိပါတယ်… ဥပမာ OpenOffice ကိုလည်း MS အစားသုံးလို့ရပါတယ်… ၎င်းက viruses scan တွေမဖတ်နိုင်အောင် ဖန်တီးထားပါတယ်… နောက်တစ်ခုကတော့ Microsoft ရဲ့ Internet Explorer ( IE ) browser ကိုလည်း အသုံးမပြုသင့်ပါဘူး.. ဘာလို့လဲဆိုတော့ IE browser ဟာ မလိုအပ်တဲ့ features တွေကို user မသိပဲ (သို့) သဘောမတူပဲ အလွယ်တကူ ထည့်ပေးနိုင်လို့ဖြစ်ပါတယ်.. ( ဥပမာ – search bar – Search bar တွေကို ဘာကြောင့် ကန့်သတ်သင့်လဲဆိုတော့ အဲဒီ software (search bar) က သင့် Computer မှာ သင်ရိုက်သမျှ key တွေ၊ သင် ဝင်ရောက်လည်ပတ်သမျှ website တွေ နဲ့ သင့်ရဲ့ Computer ကို အဝေးကနေအပြည့်အဝထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အတွက် အချက်အလက်တွေကို Central hacker ဆီကို ပို့ပေးဖို့အတွက် Adware တွေ Trojan တွေ အဲဒီ Search bar မှာပါဝင်တတ်ပါတယ်….) U.S government’s Computer Emergency Rediness Team ( US-CERT) ကနေ Microsoft’s Internet Explorer( IE) bowser အသုံးပြုခြင်းကို ရပ်တန့်ဖို့သတိပေးထားပါတယ်.. Vulnerability Note မှာကြည့်ပါ…

(၄) File-Type တွေကလည်းသိထားဖို့လို့ပါတယ် Windows တွေမှာပါတဲ့ စိုးရိမ်စရာ အပြစ်တစ်ခုကတော့ file extension တွေကို ဖုံးကွယ်ဖို့ default setting ပါရှိခြင်းဖြစ်ပါတယ်… file extensions တွေဟာ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်… ဘယ်တော့မှ hidden မလုပ်သင့်ပါဘူး… သင့်ရဲ့ computer မှာရှိတဲ့ ဖိုင်တွေကို အလွယ်တကူ ခွဲခြားသတ်မှတ်ပေးဖို့ နဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိဖို့အတွက် ဖိုင် တွေကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ icons တွေပြုလုပ်ထားပါတယ်… အများအားဖြင့်တော့ document ရဲ့ types အမျိုးမျိုးမှာ ကိုယ်ပိုင် icon တွေရှိကြပါတယ်… ဥပမယ်.. Adobe Acrobat file တွေမှာ သိသာစေတဲ့ icon တစ်ခုရှိပါတယ်… ဒါပေမယ့် အဲဒီ icon ထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ Windows Executable file (.exe) ကို သတိထားမိချင်မှ ထားမိပါလိမ့်မယ်…ဒါ့အပြင် တခြား document တွေနဲ့ ဆင်တူနေတာတွေလည်း ရှိနိုင်ပါတယ်… ဒါကြောင့် file types ကို တွေကို သိထားဖို့အရေးကြီးပါတယ်… Extensions တွေကို ဖော်ပြပေးထားပါတယ်…အဲဒီ extensions တွေပါဝင်တဲ့ ဘယ်attachment မဆို virus လို့ယူဆနိုင်ပါတယ်…

.BAT —– DOS batch file

.COM —– DOS executable file

.CMD —– Windows 2000 batch file

.CPL —– Control Panel extension

.HTA —– HTML application

.JS —– JScript

.JSE —– JScript Encoded Script

.LNK —– Shortcut

.MSI —– Microsoft installer database

.PIF —– Shortcut to DOS program

.REG —– Registary Entries

.SCF —– Windows Explorer command

.SCR —– Screen Saver

.VB —– VB Script

.VBE —– VB Encoded Script

.VBS —– VB Script

.WS —– Windows Script Host

.WSC —– Windows Script Host – Componet

.WSF —– Windows Script Host

.WSH —– Windows Script Host – Setting file

.386
Windows Enhanced Mode Driver ဖြစ်ပါတယ်။ device driver ဟာ executable code ဖြစ်တဲ့အတွက် virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။

.ADE

Microsoft Access Project Extension ဖြစ်ပါတယ်။ macro virus တွေက ၎င်းရဲ့ အားနည်းချက်တွေကို အသုံးချနိုင်ပါတယ်။

 

.ADP

Microsoft Access Project ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ extension ကိုလည်း macros တွေက အသုံးချနိုင်ပါတယ်။၏

 

.APP

Application File ဖြစ်ပါတယ်။ programအမျိုးမျိုးနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ extension ဖြစ်ပါတယ်။ standalone program များနဲ့ ဆင်တူအောင်ပြုလုပ်နိုင်ပြီး database programများကို တုန့်ပြန်နိုင်ပါတယ်။

 

.ASP

Active Server Page ဖြစ်ပါတယ်။ programတွေ၊ HTML code တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။

 

.BAS

Microsoft Visual Basic Class Module ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းတို့ဟာ programတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

 

.BAT

Batch File တွေဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းတို့ဟာ system command တွေပါဝင်တဲ့ text fileတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ၎င်းတို့ထဲက အချို့ဟာ batch file virusတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ် … ဒါပေမယ့် အကုန်လုံးတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

 

.BIN

Binary File ဖြစ်ပါတယ်။ task အမျိုးအမျိုးအတွက် သုံးပြုနိုင်ပြီး အများအားဖြင့် program တစ်ခုနဲ့ ဆက်စပ်နေတတ်ပါတယ်။ ထပ်လွှမ်းထားတဲ့ ဖိုင်တစ်ခုနဲ့ တူပြီး virus ကူးစက်ဖို့ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အမြဲတမ်းတော့ မဟုတ်ပါဘူး။

 

.BTM

4DOS Batch To Memory Batch File ဖြစ်ပါတယ်။ Virus ပါဝင်တဲ့ Batch file ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

 

.CBT

Computer Based Training ပါ။ ၎င်းကို clear ဖြစ်အောင် မလုပ်နိုင်ပါဘူး။ ၎င်း ကလည်း virus ကူးစက်နိုင်တဲ့ extension တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ၎င်းတို့ရဲ့ default list ထဲမှာ Symantec ပါဝင်ပါတယ်။

 

.CHM

Compiled HTML Help File ဖြစ်ပါတယ်။ scripတွေနဲ့ ၎င်းရဲ့ အားနည်းချက်ကို အသုံးချနိုင်ပါတယ်။

 

.CLA

.CLASS

Java Class File ဖြစ်ပါတယ်။ sandbox တစ်ခုထဲကနေ run ဖို့အတွက် suppose လုပ်နိုင်တဲ့ Java applet တွေဖြစ်ပြီး system ကနေခွဲထုတ်ထားပါတယ်။ sandbox က secure ကိုထည့်သွင်းတွက်ချက်နိုင်တဲ့ mode တစ်ခုထဲမှာ run နေတဲ့ applet တစ်ခုထဲကို ပရိယာယ်ဆင်ဖို့အတွက် user တွေက ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ဒါကြောင့် Class file တွေကို scanဖတ်သင့်ပါတယ်။

 

.CMD

Window NT Command Script ဖြစ်ပါတယ်။ NT အတွက် batch file တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

 

.COM

Command(Executable File) ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်executable file မဆို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့ virus ပါဝင်နေနိုင်ပါတယ်။

 

.CPL

Control Panel Extension ဖြစ်ပါတယ်။ executable code တွေပါဝင်တဲ့ device driver တစ်ခုနဲ့ ဆင်တူပြီး virus ပါဝင်နေနိုင်တဲ့အတွက် scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။

 

.CRT

Security Certificate ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းနဲ့အတူ virus code တွေ ပေါင်းစပ်ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

 

.CSC

Corel Script File ဖြစ်ပါတယ်။ executable ဖြစ်တဲ့ script file ရဲ့ type တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ virus scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။

 

.CSS

Hypertext Cascading Style Sheet ဖြစ်ပါတယ်။ Style Sheet တွေထဲမှာ Virus code တွေပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

 

.DLL

Dynamic Link Library ဖြစ်ပါတယ်။ လုပ်ငန်းတာဝန်အမျိုးမျိုးကို လုပ်ဆောင်နိုင်ပြီး program တစ်ခုနဲ့ ဆက်စပ်နေတတ်ပါတယ်။အများအားဖြင့်တော့ DLL တွေဟာ function တွေကို programတွေဆီသို့ ပေါင်းထည့်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။အချို့ကတော့ executable code တွေပါဝင်နေပြီး များသောအားဖြင့် functionတွေ (သို့) data တွေ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပဲ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် virus ပါ မပါဆိုတာကို မသိနိုင်တဲ့အတွက် scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။

 

.DOC

MS Word Document ဖြစ်ပါတယ်။ Word document တွေထဲမှာ macro virusတွေပါဝင်နေနိုင်ပြီး virus တွေနဲ့ wormတွေအတွက် အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ပါတယ်။

 

.DOT

MS Word Document Template ဖြစ်ပါတယ်။ Word Tamplateတွေထဲမှာလည်း macro virus တွေ ပါဝင်နိုင်ပြီး virus နဲ့ worm တွေအတွက် အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ပါတယ်။

 

.DRV

Device Driver ဖြစ်ပါတယ်။ device driver တစ်ခုဟာ executable code ဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့် virus ပါဝင်နေနိုင်ပြီး scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။

 

.EML

.EMAIL

MS Outlook Express E-mail ဖြစ်ပါတယ်။ E-mail message တွေမှာ HTML နဲ့ script တွေပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ virus နဲ့ worms အများစုက ဒီအားနည်းချက်ကို အသုံးချကြပါတယ်။

 

.FON

Font ဖြစ်ပါတယ်။ ယုံလို့လည်း ရတယ် မယုံလို့လည်း ရတဲ့ extension တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ font file တစ်ခုထဲမှာ executable code တွေရှိနေနိုင်တဲ့အတွက် virus ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

 

.HLP

Help File ဖြစ်ပါတယ်။ Help File တွေထဲမှာ macro virus တွေပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ ၎င်းတို့က အများအားဖြင့်တော့ virus မပါ ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် Trojan တစ်ခု၊ နှစ်ခုတော့ ထည့်ထားနိုင်ပါတယ်။

 

.HTA

HTML Program ပါ။ scriptတွေ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

 

.HTM

.HTML

Hypertext Markeup Language ဖြစ်ပါတယ်။ HTML file တွေဟာ ပိုပိုပြီး virus သယ်ဆောင်တဲ့ script တွေ ပါဝင်နိုင်ပါပြီ။

 

.INF

Setup Information ပါ။ Setup scriptတွေဟာ မျှော်လင့်မထားတဲ့ အရာတွေကို ပြုလုပ်ဖို့အတွက် ပြောင်းလဲနိုင်ကြပါတယ်။

 

.INI

Initialization File ဖြစ်ပါတယ်။ program option တွေပါဝင် ပါတယ်။

 

.INS

Internet Naming Service ဖြစ်ပါတယ်။ မျှော်လင့်မထားတဲ့ နေရာကို ညွှန်းပြပေးဖို့ ပြောင်းလဲနိုင်ကြပါတယ်။

 

.ISP

Internet Communication Setting တွေဖြစ်ပါတယ်။ မျှော်လင့်မထားတဲ့ အရာတွေကို ညွှန်ပြဖို့အတွက် ပြောင်းလဲနိုင်ကြပါတယ်။

 

.JS

.JSE

JavaScript ဖြစ်ပါတယ်။ script fileတွေဟာ virus ပါဝင်တဲ့ file တွေဖြစ်လာကြပါပြီ။ ဒါကြောင့် အကောင်းဆုံးကတော့ ၎င်းတို့ကို scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။ (.JSE ဟာ encode ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်ခုမှတ်ထားရမှာက ၎င်းတို့ဟာ အခြားအရာတွေ၊ Random၊ Extensionတွေ ပါဝင်နေနိုင်တယ် ဆိုတာပါပဲ။)

 

.LIB

Library ဖြစ်ပါတယ်။ သီအိုရီအရတော့ ၎င်း file တွေဟာလည်း virus ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုထိတော့ LIB-File virus တွေကို ဖော်ပြပေးနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

 

.LNK

Link ဖြစ်ပါတယ်။ မျှော်လင့်မထားတဲ့ နေရာတွေကို ညွှန်ပြဖို့အတွက် ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။

 

.MDB

MS Access Database (သို့) MS Access Application ဖြစ်ပါတယ်။ Access fileတွေမှာ macro virusတွေ ပါဝင်နေနိုင်ပြီး virus တွေ၊ wormတွေက ၎င်းကို အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ကြပါတယ်။

 

.MDE

Microsoft Access MDE database ဖြစ်ပါတယ်။ macro တွေ၊ scriptတွေက ၎င်းရဲ့ အားနည်းချက်ကို အသုံးချနိုင်ပါတယ်။

 

.MHT

.MHTM

.MHTML

MHTML Document ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းတို့က Web page ကိုသိမ်းဆည့်တဲ့ဟာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းတို့မှာ scriptတွေပါဝင်နိုင်ပြီး virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

 

.MP3

MP3 Program ဖြစ်ပါတယ်။အမှန်တကယ် music file တွေက virus မကူးစက်နိုင်ပါဘူး…ဒါပေမယ့် .mp3 extensionတွေနဲ့ အတူပါတဲ့ fileတွေမှာ Windows (သို့) RealNetwork media playerတွေက အဓိပ္ပာယ်ကောက်ယူပြီး run နိုင်တဲ့ macro code တွေပါဝင်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အမှန်တကယ် music file ရဲ့ အလွန်မှာ ကျယ်ပြန့်မှုတွေရှိပါတယ်။

 

.MSO

Math Script Object ဖြစ်ပါတယ်။ Symantec အရတော့ ၎င်းတို့ဟာ database-related program file တွေဖြစ်ပါတယ်။

 

.MSC

Microsoft Common Console Document တွေဖြစ်ပါတယ်။ မျှော်လင့်မထားတဲ့ နေရာကို ညွှန်ပြပေးဖို့အတွက် ပြောင်းလဲပေးနိုင်ကြပါတယ်။

 

.MSI

Microsoft Windows Installer Package ဖြစ်ပါတယ်။ Virus code တွေ ပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

 

.MSP

Microsoft Windows Installer Patch ဖြစ်ပြီး virus code တွေပါဝင်နိုင်ပါတယ်။

 

.MST

Microsoft Visual Test Source File ဖြစ်ပါတယ်။ Source တွေပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။

 

.OBJ

Relocatable Object Code ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်း fileတွေဟာ programတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။

 

.OCX

Object Linking နဲ့ Embedding (OLE) Control Extension ဖြစ်ပါတယ်။Web page တစ်ခုကနေ download ပြုလုပ်နိုင်တဲ့ program တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

 

.OV?

Program File Overlay ဖြစ်ပါတယ်။ progarm တစ်ခုနဲ့အတူ လုပ်ငန်းတာဝန်အမျိုးမျိုးကို ပြုလုပ်ဖို့အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ယေဘူယျအားဖြင့်တော့ Overlayတွေဟာ functionတွေကို programတွေဆီသို့ ပေါင်းထည့်ပေးဖို့ဖြစ်ပါတယ်။Overlay fileတွေမှာ virus ပါဝင်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်အများအားဖြင့်တော့ မပါ ပါဘူး။

 

.PCD

Photo CD MS Compiled Script ဖြစ်ပါတယ်။ Scriptတွေဟာ အားနည်းချက်တွေဖြစ်ပါတယ်။

 

.PGM

Program File ဖြစ်ပါတယ်။ program အမျိုးအမျိုးနဲ့ ဆက်စပ်နေပါတယ်။ standalone program များနဲ့ ဆင်တူအောင်ပြုလုပ်နိုင်ပြီး database programများကို တုန့်ပြန်နိုင်ပါတယ်။

 

.PIF

MS-DOS Shortcut ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းကို ပြောင်းလဲလိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ မျှော်လင့်မထားတဲ့ programတွေ အဖြစ် run နိုင်ပါတယ်။

 

.PPT

MS PowerPoint Presentation ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းထဲမှာ macro virus တွေပါဝင်နေနိုင်ပြီး virus တွေ၊ warmတွေက ၎င်းကို အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ကြပါတယ်။

 

.PRC

Palmpilot Resource File ဖြစ်ပါတယ်။ PDA program တစ်ခုဖြစ်ပြီး ရှားရှားပါ PDA virus တွေရှိနေနိုင်ပါတယ်။

 

.REG

Registry Entryတွေဖြစ်ပြီး ၎င်းကို runလိုက်မယ်ဆိုရင် Registry ကို ပြောင်းလဲနိုင်ပါတယ်။

 

.RTF

Rich Text Format ဖြစ်ပါတယ်။ text တွေကို formatပြုလုပ် ရွှေ့ပြောင်းပေးဖို့အတွက် format တစ်ခုဖြစ်ပြီး အများအားဖြင့်တော့ ယုံကြည်နိုင်ပါတယ်။ virus ပါဝင်တဲ့ Binary object တွေဟာ RTF file တွေကြားထဲမှာ နစ်မြုပ်နေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လုံခြုံစိတ်ချရဖို့အတွက် scan ဖတ်သင့်တဲ့အထဲမှာ ပါ ပါတယ်။RTF ဖိုင်တွေဟာ DOC file တွေကို rename ပေးနိုင်ပြီး Word က ၎င်းတို့ကို DOC fileတွေကဲ့သို့ ဖွင့်ပါတယ်။

 

.SCR

Screen Saver (သို့) Script ဖြစ်ပါတယ်။ Screen Saverတွေနဲ့ Scriptတွေ နှစ်ခုစလုံးက executable code တွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် virus တွေပါဝင်နေနိုင်သလို warm (သို့) Trojan တွေထည့်ထားနိုင်ပါတယ်။

 

.SCT

Windows Script Component ဖြစ်ပါတယ်။ Scriptတွေဟာ virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

 

.SHB

.SHS

Shell Scrap Object File ဖြစ်ပါတယ်။ scrap file တစ်ခုမှာ ရိုးစင်းတဲ့ text file ကနေ စွမ်းအားပြည့်ဝတဲ့ executable file တွေအထိပါဝင်နိုင်ပါတယ်။တခြားတစ်ယောက်ကနေသင့်ဆီကို ပေးပို့ခဲ့မယ်ဆိုရင် အများအားဖြင့်တော့ ၎င်းတို့ကို ရှောင်ရှားသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ single systemတွေပေါ်မှာ operation system အားဖြင့် အသုံးပြုကြပါတယ်။

 

.SMM

Ami Pro Macro Rare ဖြစ်ပြီး virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

 

Source

Source Code တွေဖြစ်ပါတယ်။ program file တွေရှိကြပြီး source code virus အားဖြင့် virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။(ဒီလိုကူးစက်တယ်ဆိုတာ ရှားတော့ ရှားပါတယ်။) သင်ဟာ programmer တစ်ယောက် မဟုတ်ခဲ့ဘူးဆိုရင်တောင်မှ စိုးရိမ်စရာတော့ မလိုပါဘူး။ Extensionတွေပါဝင်ပြီး .ASM, .C , .CPP, .PAS, .BAS, .FOR ပဲဖြစ်ရမယ်လို့တော့ ကန့်သတ်ချက်မရှိပါဘူး။

 

.SYS

System Device Driver ဖြစ်ပါတယ်။ device driver ဟာ executable code ဖြစ်တဲ့အတွက် virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်…ဒါကြောင့် scan ဖတ်သင့်ပါတယ်။

 

.URL

Internet Shortcut ဖြစ်ပါတယ်။မလိုလားအပ်တဲ့ Web location တွေဆီသို့ သင့်ကို ပို့ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

 

.VB

.VBE

VBScript File ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ Scriptတွေဟာ virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။(.VBE ဟာ encode ဖြစ်ပါတယ်။)

 

.VBS

Visual Basic Script ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ script file တွေမှာ virus ပါဝင်နိုင်သလို warm (သို့) Trojan တစ်ခုကိုလည်း ထည့်ထားနိုင်ပါတယ်။

 

.VXD

Virtual Device Driver ဖြစ်ပါတယ်။ executable code တွေဖြစ်တဲ့အတွက် virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်…scan ဖတ်ပါ။

 

.WSC

Windows Script Component ဖြစ်ပါတယ်။ Scriptတွေဟာ virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

 

.WSF

Windows Script File ဖြစ်ပြီး virus ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။

 

.WSH

Windows Script Host Settings File ဖြစ်ပါတယ်။ Settingတွေဟာ မျှော်လင့်မထားတာတွေကို ပြုလုပ်ဖို့အတွက် ပြောင်းလဲနိုင်ကြပါတယ်။

 

.XL?

MS Excel File ဖြစ်ပါတယ်။ Excel Worksheet တွေမှာ macro virus တွေပါဝင်နေနိုင်ပြီး virus နဲ့ wormတွေက ၎င်းတို့ကို အပြည့်အဝအသုံးပြုနိုင်ကြပါတယ်။

ဒါအပြင်လည်း .EXE file အနေနဲ့လည်း ရှိပါတယ်… ဒါပေမယ့် virus မဟုတ်တဲ့ executable files တွေလည်း ရှိနေတော့ သတိတော့ထားဖို့လိုပါတယ်…အကယ်၍ email တွေကနေပို့တဲ့အခါ ကိုယ်ယုံကြည်စိတ်ချမှုမရှိဘူး ဆိုရင် မဖွင့်ပါနဲ့… ပြီးတော့ ဘယ် OLE document ( OLE document တွေမှာ Word and Excel documents တွေပါဝင်ပါတယ် ) မဆို viruses ပါဝင်နိုင်တယ်ဆိုတာ မမေ့ပါနဲ့… နောက်သတိထားရမယ့် extension တစ်ခုကတော့ .ZIP ပါ။ အဲဒီထဲမှာ compressed files တွေပါဝင်ပါတယ်… ZIP file တွေက သူတို့ထဲမှာ ပါတဲ့ file ရဲ့ extensions တွေကို ဖုံးကွယ်ပေးဖို့ အသုံးဝင်နေဆဲဖြစ်ပါတယ်… ဒါပေမယ့်လည်း ZIP လုပ်ထားတဲ့ Viruses တွေရဲ့ file names တွေမှာ အမှန်တကယ်ဖိုင်ရဲ့ extension ကို မသိနိုင်ဖို့အတွက် spaces hoping အများကြီးရှိတတ်ပါတယ်။ ( ဆိုလိုတာကတော့ file name မှာ (“…”) ပါဝင်တာကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်…)

(၅) E-Mail ဖွင့်ကြည့်ရင် သတိထားပါ ကိုယ်နဲ့ မသိတဲ့သူတွေဆီက mail တွေကို ဖွင့်မဖတ်မိအောင် သတိထားဖို့လွယ်ပေမယ့် တခါတရံ ကိုယ်နဲ့ သိတဲ့သူတွေဆီက virus ပါတဲ့ mail တွေကို သတိမပြုပဲဖွင့်တတ်ကြပါတယ်… အောက်မှာပြထားတဲ့ အချက် (၄) ချက်ကြောင့် သင်နဲ့ သိတဲ့သူတွေရဲ့ နာမည်နဲ့ viurs ပါတဲ့ Mail တွေရောက်လာနိုင်ပါတယ်….

သူတို့ရဲ့ Computer မှာ ရှိတဲ့ Software တွေကနေ သူတို့မသိလိုက်ခင်မှာ သူတို့ ကိုယ်စား email တွေပို့နိုင်ပါတယ်။

Software တွေက တခြားတစ်ယောက်ဆီကနေ သူတို့ရဲ့ E-mail address တွေကို ယူပြီး ပို့လိုက်တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

နောက်တခုကတော့ သူတို့ကိုယ်တိုင် အမှန်တကယ် ပေးပို့လိုက်တဲ့ E-mail တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးတော့ spammer တွေက သင် E-mail ဖွင့်ဖတ်ဖြစ်အောင် သူတို့ရဲ့ နာမည်တွေကို ရွေးချယ်ပြီး ပို့လိုက်တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် တခြားသူတစ်ယောက်ကနေ E-mail ကို attachment နဲ့ လိုက်တဲ့အခါ attachment နဲ့အတူပါလာတဲ့ E-mail ရဲ့ body ကို သတိထားကြည့်ဖို့လိုက်ပါတယ်… နောက်ပြီး Message headers ကိုလည်း သတိထားရပါမယ်… ဒါပေမယ့် တခါတရံမှာတော့ information အတုအယောင်တွေလည်း ဖြစ်နေတတ်ပါတယ် … အများအားဖြင့်တော့ delivery route တွေက ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်ပါတယ်…။