မြန်မာပြည်သတင်းဒိုင်ယာရီ June 2023

မြန်မာပြည်သတင်းဒိုင်ယာရီ

သင့်အေးရိပ် စုဆောင်းတင်ပြသည်။

Jun 19 ။ နေပြည်တော်အကျဉ်းထောင်မှာ နှစ်ရှည်ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ဇွန် ၁၉ ဒီနေ့မှာ အသက် ၇၈ နှစ်ပြည့်ပြီဖြစ်ပါတယ်။
ပန်းတွေ အမြဲလို ပန်ဆင်လေ့ရှိတဲ့ သူမရဲ့ မွေးနေ့မှာ ပြည်တွင်းပြည်ပက မြန်မာတွေအားလုံး ဦးခေါင်းထက်မှာ ပန်းတွေပန်ပြီး ပန်းသပိတ် ဆင်နွှဲကြဖို့
စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားနေသူတွေက နှိုးဆော်ခဲ့ပါတယ်။
ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းရှိ ပန်းကိုင်သူ၊ ပန်းပန်သူ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီးတချို့ဟာ ပန်းသပိတ်မှာ ပါဝင်တယ်ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ဖမ်းဆီးမှု
ခံရကြောင်း မြို့ခံတွေဆီက သိရပါတယ်။

Jun 18 ။ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို မေ ၁၄ ရက်က ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း မိုခါ ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်ပြီး အချိန် ၁ လကျော်ကြာတဲ့အထိ စစ်ကောင်စီဘက်က
ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းတွေ ထိရောက်စွာ မလုပ်နိုင်သေးကြောင်း ဒေသတွင်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်းရှိ မြို့နယ်အချို့မှာ ဇွန်လအတွင်း မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ ဆက်တိုက်ဖမ်းမိပေမဲ့ မပပျောက်ဘဲ ရောင်းချသူ ပိုများလာကြောင်း
ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့နီးစပ်သူတွေဆီက သိရပါတယ်။

Jun 17 ။ ချိုင်းနား၊ ရုရှား ဦးဆောင်ပါဝင်တဲ့ BRICS နိုင်ငံတွေ ပူးပေါင်းတည်ထောင်ထားတဲ့ NDB ဘဏ်မှာ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်လာဖို့ စဉ်းစားနေကြောင်း မြန်မာပြည် ဗဟိုဘဏ် ဥက္ကဋ္ဌက ရုရှားမြို့တော် စိန့်ပီတာစဘတ်မြို့မှာ ကျင်းပနေတဲ့ စီးပွားရေးဖိုရမ်မှာ ပြောပါတယ်။ ဒါဟာ US ဒေါ်လာကို အစားထိုး သုံးစွဲဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက နည်းလမ်းရှာနေတဲ့ မြန်မာအာဏာသိမ်း စစ်တပ်က ကမ္ဘာ့ငွေကြေးသစ်တခု ဖန်တီးနေတဲ့ NDB ဘဏ်နဲ့ ပူးပေါင်းဖို့ ကြိုးပမ်းလာတာလို့ နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတွေက ရှုမြင်ပါတယ်။

တောင်ငူအကျဉ်းထောင်မှာ အကျဉ်းကျနေတဲ့ နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ဟာ ကျန်းမာရေးမကောင်းတာကြောင့် ဆီးပိုက်တပ်ထားရပြီး ဆေးကုသခံယူနေရကြောင်း တောင်ငူအကျဉ်းထောင်နဲ့ နီးစပ်သူတွေထံက သိရပါတယ်။

Jun 16 ။ ပြီးခဲ့တဲ့ မေလက တိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းမှာ နေအိမ်တွေ သိန်းနဲ့ချီ ပျက်စီးသွားသလို မိုးစပါးစိုက်ရေးအတွက်လည်း စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေပြီး ရခိုင်တောင်သူတွေအနေနဲ့ လက်ရှိအချိန်ထိ လယ်ထွန်ယက်ဖို့အတွက် မပြင်ဆင်ရသေးသလို မျိုးစပါးနဲ့ ငွေကြေး အခက်အခဲတွေရှိနေကြကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

US ၊ နိုင်ငံခြားရေးဌာနရဲ့ ၂၀၂၃ ခု၊ နှစ်စဉ် နိုင်ငံတကာ လူကုန်ကူးမှုအစီရင်ခံစာထဲမှာ မြန်မာပြည်ကို အဆုံးဆိုးအဆင့် Tier 3 မှာ ဆက်ထည့်ထားပါတယ်။
လူကုန်ကူးမှုတိုက်ဖျက်ရေး ထိရောက်စွာ အရေးယူကိုင်တွယ်ဖို့ အခြေခံ စံသတ်မှတ်ချက် ပြည့်မှီအောင် မဆောင်ရွက်နိုင်ဘူးဆိုပြီး လူကုန်ကူးမှု ကမ္ဘာ့အဆိုးဆုံးအဆင့်မှာ မြန်မာပြည်ကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်ကတည်းက ထည့်သွင်းထားတာပါ။

Jun 15 ။ မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် နေအိမ် အများအပြားပျက်စီးသွားတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ၇၀ % ထိ အရေးပေါ် အကူအညီ လိုအပ်နေဆဲလို့ ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)/ULA ရဲ့ MOCHA ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းဒဏ်သင့် အာရက္ခ အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေး ကော်မတီ(Cyclone Mocha ERRCA)က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ရခိုင်မှာ မုန်တိုင်းကြောင့် ရွာပေါင်း ၂ထောင်ကျော်က အိမ်ခြေ ၂၈၈, ၅၃၀ ခု ပျက်စီးသွားပြီး ဒေသခံပြည်သူ ၁၅သိန်းကျော် ထိခိုက်နစ်နာခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

နေပြည်တော်က စစ်ကောင်စီလေတပ်ရဲ့ စစ်ရဟတ်ယာဉ် ၁စီး လေ့ကျင့်ပျံသန်းနေစဉ် ရုတ်တရက်စက်ချို့ယွင်းပြီး ပျက်ကျတဲ့အတွက် ရဟတ်ယာဉ်မှူး အပါအဝင် သင်တန်းသား ၁ဦးပါ သေဆုံးသွားကြောင်း စကစ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နေပြည်တော်အခြေစိုက် လေတပ်စခန်းတွေမှာ ဂျက်တိုက်လေယာဉ်နဲ့ စစ်ရဟတ်ယာဉ်တွေ မကြာခဏ လေ့ကျင့်ပျံသန်းလေ့ရှိကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

Jun 14 ။ အာဏာသိမ်းပြီး ၂နှစ်ကျော်လာချိန်မှာ စစ်ကောင်စီဟာ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အတွက် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆွေးနွေးနေပြီး သဘာဝတရားရိပ်သာဆရာတော် အရှင်ဥတ္တမသာရကို အသုံးချပြီး မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲဖြစ်ဖို့နဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုပါ နိုင်ငံရေးကနေဖယ်ထုတ်ဖို့ ကြိုးစားလာနေကြောင်း နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးသုံးသပ်သူတွေက ပြောပါတယ်။

ဇွန် ၈ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီနဲ့နီးစပ်တဲ့ ရန်ကုန်၊ သန်လျင်မြို့နယ် သဘာဝတရားရိပ်သာဆရာတော် ဦးဥတ္တမသာရက NLD ပါတီနာယက
သူရဦးတင်ဦးကို သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး “ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးက အနားယူသင့်တယ်”လို့ မိန့်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းနဲ့ မကွေးတိုင်းမှာ မေလကုန်ပိုင်းကနေ ယခု ဇွန်လ ဒုတိယပတ်အတွင်း PDF စခန်း ၁၄ ခု ဆက်တိုက်စီးနင်းခံရပြီး ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၂၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဇွန် ၁၂ ရက် ထုတ်ပြန်ချက်မှာ မေလအတွင်း စစ်ကိုင်းနဲ့ မကွေး အပါအဝင် တိုင်း၊ ပြည်နယ် ၄ခုမှာ တိုက်ပွဲအကြိမ် ၅၀၀ ထိ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေဘက်က ၄၁ ယောက် သေဆုံးသလို၊ ၁၁၃ ယောက် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။

Jun 13 ။ နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး(PDF)တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ဖမ်းမိရင် သူတို့ ငှားနေတဲ့ အဆောင်၊ လိုင်းခန်းနဲ့ တိုက်ခန်းတွေကို ပိုင်ရှင်ထံကနေ ချိပ်ပိတ်မယ်လို့ စစ်ကောင်စီက ကြေညာပါတယ်။ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီကနေ ဇွန်လအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ပစ်ခတ်မှု၊ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုတွေမှာ ပါဝင်ပတ်သတ်သူတွေကို လိုင်းခန်း၊ တိုက်ခန်းတွေမှာ ဖမ်းမိတဲ့အပြင်၊ (NUG)ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက စစ်အာဏာရှင် ပြုတ်ကျရေးအတွက် ပိုအားကောင်းတဲ့ တိုက်ကွက်တွေ ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ ရန်ကုန်တိုင်းစစ်ဒေသခွဲ၊ ပထမဆုံးတပ်ရင်းကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီးနောက်မှာ အခုလို ကြေညာချက်ထုတ်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းကာလ ၂နှစ်ကျော်အတွင်း NLD ပါတီ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၂ဦးနဲ့ ပါတီဝင် ၉၃ ဦး အပါအဝင် အရပ်သား ၄ထောင်နီးပါးကို အာဏာသိမ်း စကစ က သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြောင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ NLD အနေနဲ့ လက်လှမ်းမီသလောက် ပြုစုထားတဲ့
စာရင်းဖြစ်ပြီး လက်တွေ့မှာ ဒီထက် ပိုများနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Jun 12 ။ ကရင်နီပြည်နယ်မှာ ကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ(IEC) ဖွဲ့စည်းတာကို ကြိုဆိုဂုဏ်ပြုကြောင်း ညီနောင်မဟာမိတ် ၃ဖွဲ့က သဝဏ်လွှာပေးပို့ပါတယ်။
IEC ဖွဲ့စည်းလိုက်တာဟာ တော်လှန်ရေးကာလနဲ့ ကိုက်ညီမှုရှိလို့ ကြိုဆိုကြောင်း၊ ကရင်နီလူမျိုးတွေ မျှော်မှန်းထားတဲ့ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်တွေကို
အမြန်ဆုံး အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့ ဆုတောင်းကြောင်း ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA၊ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLA နဲ့
မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် MNDAA အဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

နေပြည်တော်အချုပ်ထောင်မှာ အကျဉ်းကျနေတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိုးထွဋ်၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့်နဲ့ အငြိမ်းစား ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ခင်ဇော်ဦးတို့ သွားရောက် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ တစုံတရာမှတ်ချက် မပေးခဲ့ကြောင်းနေပြည်တော်သတင်းရင်းမြစ်တွေအရ RFA က ပြောပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းချိန်ကနေ ၂၀၂၂ ၊ စက်တင်ဘာလ ၃၀ အထိ လပေါင်း ၂၀ အတွင်း အရပ်သား(၆,၃၃၇)ယောက် သတ်ဖြတ်ခံရပြီး ၂,၆၁၄ ယောက် ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း နော်ဝေနိုင်ငံအခြေစိုက် အော်စလိုငြိမ်းချမ်းရေး သုတေသနအင်စတီကျု(PRIO)က အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

Jun 11 ။ ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်း၊ မိုးကောင်းမြို့နယ် နန့်ရင်းရပ်ကွက်ထဲမှာ ကျောက်စိမ်း အသေးစားတူးဖော်မှုတွေ အလွန်အကျွံ လုပ်နေတာကြောင့်
မြေပြိုကျမှုတွေ ဖြစ်လာမှာ စိုးရိမ်ကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ အသေးစားကျောက်စိမ်းတူးဖော်မှုကို စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၂ ကတည်းက
ဒေသခံတွေ စလုပ်ခဲ့ကြပြီး ကျွင်း ၁ကျွင်းဟာ ပေ ၂၀ အကျယ်နဲ့ ၁၅ ပေကျော် နက်ပါတယ်။ ယခုနောက်ပိုင်း လူမနေတဲ့ခြံကွက်တွေနဲ့ လမ်းမတွေမှာပါ ပေါ်တင်
တူးလာကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ ပန်ကြားချက်အရ မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ် ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီခရိုင်နယ်စပ်မြို့တွေကို ထိုင်းဘက်က လျှပ်စစ်မီး ဖြတ်တောက်လိုက်ပြီးနောက်
မြန်မာဘက်က မီးစက်တွေ အဝယ်လိုက်လာလို့ မဲဆောက်မြို့မှာ မီးစက်ကြီးတွေ ရောင်းကောင်းနေကြောင်း ကုန်သည်တွေထံက သိရပါတယ်။

Jun 10 ။ ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင် ပုဂံဒေသရှိ ဘုရားစေတီတချို့မှာ မိုးရွာသွန်းမှုကြောင့် မိုးရေယိုစိမ့်ပြီး စေတီအုတ်ခုံတွေ ပြိုကျပျက်စီးနေကြောင်း
ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ သက်တမ်းကြာမြင့်လာတဲ့ ရှေးဟောင်းဘုရားတွေမှာ အဓိက မိုးရေစိမ့်လို့ မိုးကာအုပ်ထားရမယ့် ဘုရားတွေ၊
ပြိုကျနေတဲ့ အုတ်တွေ ဖယ်ရမယ့် ဘုရားတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ပုဂံဒေသခံ ၇၀ % လောက်က ဘုရားတွေအပေါ် စိတ်ဝင်စားမှု အားနည်းပြီး ဒီလိုအဖြစ်တွေ
နှစ်တိုင်းကြုံနေရကြောင်း သိရပါတယ်။

မြန်မာစစ်အုပ်စုကို ရုရှားနိုင်ငံအနေနဲ့ သံတမန်ရေး၊ စစ်ရေး အားပေးကူညီနေမှုဟာ အာဆီယံ သဘောထားတွေကို စစ်အုပ်စုက ပိုပြီး မထေမဲ့မြင်
ပြုနိုင်ဖို့ ပံ့ပိုးမှုတွေ ဖြစ်စေပြီး ဒေသတွင်းတခြား နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ဖြေရှင်းမှုအတွက် ဆောင်ရွက်နေတာတွေကို ပျက်ပြားစေတဲ့အပြင် မြန်မာပြည်သူ
လူထုအပေါ် အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုတွေ ပိုကျူးလွန်နိုင်ဖို့ ဖန်တီးပေးနေသလို ဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(NUCC)က ပြောပါတယ်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် PDF အဖွဲ့တွေဟာ စစ်ဘက်မဟုတ်တဲ့ အရပ်ဘက်ပစ်မှတ်တွေကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီက ရုရှား၊ ချိုင်းနား၊ အိန္ဒိယနဲ့ အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကို ပြောလိုက်ပါတယ်။

Jun 09 ။ စစ်ကောင်စီဟာ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေကို ဇွန် ၇ ရက်က စပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း သွားလာခွင့် ပိတ်ထားခဲ့ပြီးနောက်
မုန်တိုင်းဒဏ်သင့် ဒေသတွေကို နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ လူမှုရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေရာမှာ အခြေအနေတွေ ပိုဆိုးရွားလာနိုင်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးရုံး(UN OCHA)က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းကနေ အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့လို့ သေဆုံးသွားခဲ့ရတဲ့ ပဇီကြီးကျေးရွာသားတွေအတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်း
ဖေ့စ်ဘွတ်ခ်မှာ စာရေးမှုနဲ့ ဖမ်းဆီးတရားစွဲခံထားရတဲ့ သရုပ်ဆောင် မေပန်းချီကို အင်းစိန်ထောင်တွင်း စစ်ခုံရုံးက ဇွန်လ ၇ ရက် မနက်မှာ ပုဒ်မ ၅၀၅(က)နဲ့
ထောင် ၃ နှစ် ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။

Jun 08 ။ နိုင်ငံရေးကြောင့် ဖမ်းဆီးခံထားသူတွေရဲ့ အမှုတွေကို လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးနေတဲ့ ရှေ့နေတွေကို စစ်တပ်အာဏာပိုင်တွေက အနှောင့်အယှက်ပေးတာတွေရှိနေပြီး ထောင်ချတာတွေပါ ရှိနေကြောင်း နယူးယောက်အခြေစိုက် လူ့အခွင့်အရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်အဖွဲ့ HRW က အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ပါတယ်။

မိုခါမုန်တိုင်းဒဏ် ကြုံခဲ့ရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အရပ်ဘက် လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ ကူညီထောက်ပံ့ရေး သွားလာခွင့်ကို
ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်လိုက်ကြောင်း ဒေသတွင်း လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

Jun 07 ။ မန္တလေးတိုင်း၊ မြင်းခြံအကျဉ်းထောင်မှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၇ဝ ကျော် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံနေရကြောင်း မန္တလေး စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ပြည်သူ့အင်အားများ ချိတ်ဆက်ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီက သတင်းထုတ်ပါတယ်။ တချို့ကို လက်ထိပ်နောက်ပြန်ခတ်၊ မျက်နှာအဝတ်စည်းပြီး ခြေမြန်တပ်ရင်း ခမရ(၁၅)ကို ခေါ်ပြီး ရိုက်နှက်နှိပ်စက်နေတဲ့အပြင် တချို့ကတော့ ထောင်ပိုင်ရုံးခန်းမှာ သီးသန့်ခေါ် နှိပ်စက်ခံနေရကြောင်း ပြောပါတယ်။

မြန်မာ့ပတ္တမြားနဲ့ ကျောက်မျက်ရတနာတွေ ရောင်းချမှု ရပ်တန့်လိုက်တယ်ဆိုတဲ့ TJC ကျောက်မျက် ကုမ္ပဏီရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကြိုဆိုကြောင်း Burma Campaign UK က သတင်းထုတ်ပါတယ်။ ဗြိတိန်အခြေစိုက် TJC ကုမ္ပဏီဟာ ကျောက်မျက်ရတနာရောင်းဝယ်ရေးနဲ့ အွန်လိုင်းမှာ အရောင်းအဝယ် လုပ်တဲ့ အကြီးမားဆုံးလုပ်ငန်းဖြစ်ပါတယ်။

Jun 06 ။ ချိုင်းနားနယ်စပ်မှာ သွင်းကုန်လိုင်စင် လျှောက်ထားသူတွေအနေနဲ့ ပို့ကုန်ရငွေနဲ့ ပြည်တွင်းဘဏ်တွေကနေ ဝယ်ယူရရှိထားတဲ့ ယွမ်လက်ကျန်ငွေ ရှိကြောင်းစာရင်း တင်ပြရမယ်လို့ စစ်ကောင်စီ နိုင်ငံခြားငွေ ကြီးကြပ်မှု ကော်မတီက သတင်းထုတ်ပြန်ထားကြောင်း နယ်စပ်ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ ချိုင်းနားနယ်စပ်မှာ ယခင်က ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်ရငွေကို ဒေါ်လာရော ယွမ်ငွေနဲ့ပါ အဆင်ပြေသလို ပေးချေနေရာကနေ ယခုထုတ်ပြန်ချက်အရ ယွမ်ငွေနဲ့ပဲ ပေးချရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်တွေကို လူမျိုးတုံး သတ်ဖြတ်မှု၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ မြန်မာပြည်အပေါ် တရားစွဲထားတဲ့အမှုကို
အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံ၊ ဗျူနိုအေးရိစ်မြို့တော်က ဖက်ဒရယ်တရားရုံးမှာ ဒီနေ့က စပြီး ကြားနာစစ်ဆေးနေပါတယ်။ ၁ပတ်ကြာ ပြုလုပ်မယ့် ဒီကြားနာပွဲမှာ မြန်မာစစ်တပ် ကျူးလွန်တဲ့ သတ်ဖြတ်မှုတွေကို ကြုံခဲ့ရတဲ့ မျက်မြင်သက်သေတွေ တက်ရောက်ထွက်ဆိုကြမှာပါ။

Jun 05 ။ ကချင်ပြည်၊ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်မှာ ချိုင်းနိစ်လောပန်းတွေက စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ ရွှေအလွန်အကျွံ တူးဖော်နေတာကြောင့် ဒေသခံပြည်သူတွေ
သောက်သုံးရေ အခက်အခဲ ဖြစ်နေပါတယ်။ ဆိုင်လော်ကျေးရွာအုပ်စုအထက် ၃ မိုင်ခန့်မှာ စက်ယန္တရားကြီးတွေနဲ့ ရွှေအလွန်အကျွံ တူးဖော်နေတာကြောင့်
နမ္မတီးချောင်းရေတွေ နောက်ကျိလို့ ဒေသခံတွေ သောက်သုံးရေ အခက်အခဲ ဖြစ်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

မုန်တိုင်းဒဏ် ခံခဲ့ရတဲ့ ချင်းပြည်သူတွေအတွက် ကချင်လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ KIO က ငွေကျပ် သိန်း ၂ထောင်ကို ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦးကတဆင့်
ကူညီထောက်ပံ့လိုက်ကြောင်း ကြေညာပါတယ်။ မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ချင်းပြည်နယ် မြို့နယ် ၉ မြို့နယ်လုံးမှာ နေအိမ်၊ ဘာသာရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးအဆောက်အဦတွေ ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး အခက်အခဲတွေလည်း ရှိနေတာပါ။

Jun 04 ။ ပြီးခဲ့တဲ့ မေ ၁လအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်က နိုင်ငံတဝန်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှု အကြိမ်ရေ ၁၀၀ ကျော်ထိ ကျူးလွန်ခဲ့ပြီး တိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ပြည်နယ် ၆ ခုက အရပ်သားနေအိမ် အလုံး ၄,၀၀၀ ကျော် မီးလောင် ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ လွတ်လပ်တဲ့မီဒီယာတွေ၊ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေနဲ့ မြေပြင်က ပြည်သူလူထုပေးတဲ့ သတင်းအချက်အလက်တွေကို စိစစ်ဖော်ပြတာဖြစ်ပြီး မြေပြင်မှာတော့ စကစ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ပိုများပြားနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မုန်တိုင်းလွန်ကာလ ပျက်စီးသွားတဲ့ ကျောင်းတွေကို ပြန်မပြုပြင်ရသေးဘဲ ၂၀၂၃ – ၂၀၂၄ ပညာသင်နှစ်အတွက် မဖြစ်မနေ ကျောင်းတက်ခိုင်းနေကြောင်း ပညာရေးဝန်ထမ်းတွေက ပြောပါတယ်။ မုန်တိုင်းလွန်ကာလ စစ်ကောင်စီအုပ်ချုပ်မှုအောက်က ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောင်းတချို့မှာ အမိုးအကာမရှိဘဲ စာသင်ကြားနေကြရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Jun 03 ။ တိုက်ခိုက်မှု နေ့စဉ်ဖြစ်နေတဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ကျောင်းဖွင့်လှစ်နိုင်တဲ့ အနေအထား ထက်ဝက်မက လျော့ကျသွားကြောင်း သိရပါတယ်။ လက်ရှိ PDF တွေ မကြာခဏ တိုက်ပွဲဖော်ဆောင်နေတဲ့ တနင်္သာရီတိုင်း၊ တနင်္သာရီမြို့မှာလည်း အခြေခံပညာကျောင်း ၁၄၁ ကျောင်း စာရင်းရှိပေမဲ့ နယ်မြေအခြေအနေအရ ၅၇ ကျောင်းသာ ဖွင့်နိုင်ကြောင်း ပညာရေးဌာနက ပြောပါတယ်။

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG ရဲ့ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလ ဟာ မုန်တိုင်းဒဏ်သင့်ခဲ့တဲ့ လွတ်မြောက်နယ်မြေတွေက ပြည်သူတွေကိုသွားရောက်ကူညီခဲ့ပြီး
မုန်တိုင်းသင့်ပြည်သူတွေဆီကို လွန်ခဲ့တဲ့ ၁ပါတ်လောက်ကတည်းက အကူအညီထောက်ပံ့ငွေတွေ သွားရောက်ပေးအပ်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း NUG သမ္မတရုံးပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးကျော်ဇော်က ကိုပြောပါတယ်။ နေရာနဲ့သွားတဲ့အချိန်တွေကို လုံခြုံရေးအရ မပြောဘဲ NUG သမ္မတအပါအဝင် ဝန်ကြီးဌာနတွေက ထိပ်တန်းစစ်ဘက်အရာရှိတွေနဲ့ အခြား ဝန်ကြီးတွေလည်း ၂၀၂၃ အတွင်း လွတ်မြောက်နယ်မြေတွေက ပြည်သူ၊ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့တွေဆီကို ရှေ့တန်းထွက် သွားရောက်ကူညီအားပေးတာတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပခရီးစဉ်တွေ လှုပ်ရှားမှုတွေ များလာတဲ့ NUG အစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးတွေကို စစ်ကောင်စီကတော့ ပုဒ်မ အမြောက်အမြားနဲ့ တရားစွဲဆိုထားပြီး
နိုင်ငံသားအဖြစ်က ပယ်ဖျက်ထားပါတယ်။

ပြည်တွင်းပြည်ပမှာ အရှုံးပြနေတဲ့ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ခုခံစစ်အတွက် ပြင်ဆင်နေရချိန်မှာ ပြည်သူ့တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကတော့ ခုခံစစ်ကနေ
အနိုင်ယူ တိုက်ခိုက်တဲ့အဆင့် တက်ရောက်တော့မှာ ဖြစ်ကြောင်း ၈၈ မျိုးဆက်ခေါင်းဆောင် မင်းကိုနိုင်က ပြောပါတယ်။ “မပြီးသေးဘူး၊ ငါတို့အလှည့်ကျန်သေးတယ်”လို့ ကြွေးကြော်ခဲ့ပေမဲ့ အခုတော့“ငါတို့အလှည့်လာပြီ”လို့ ပြောင်းလဲကြွေးကြော်ကြတော့မှာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။

Jun 02 ။ စစ်တပ်ထောက်ခံရာမှာ ထင်ရှားတဲ့ ဦးတင့်လွင်နဲ့ အဆိုတော် လီလီနိုင်ကျော်တို့ ပစ်ခတ်ခံရပြီးနောက် လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခွင့် လျှောက်ထားတဲ့
အမျိုးသားရေးသမားတပ်ထောက်ခံသူတွေ ပိုများလာကြောင်း စစ်တပ်နဲ့ နီးစပ်သူတွေဆီက သိရပါတယ်။

အင်အားချိနဲ့နေပြီဖြစ်တဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ဟာ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့ အပြင်းအထန် ကြိုးစားနေရကြောင်း Nikkei Asia သတင်းဌာနက
ဖော်ပြပါတယ်။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ယခုအချိန်အထိ စစ်သား ၁၃,ဝဝဝ ခန့် တိုက်ပွဲတွေမှာ သေဆုံးခဲ့ပြီး ထွက်ပြေးသူတွေ၊ ပြည်သူ့ဘက်ပြောင်းခိုလှုံသူ ဦးရေကလည်း ၈ထောင်ခန့်ရှိတဲ့ အတွက် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်တဲ့ စစ်တပ်ဟာ စုစုပေါင်းအင်အား ၂၁,ဝဝဝ ခန့် ဆုံးရှုံးသွားခဲ့ပြီလို့လည်း ဖော်ပြပါတယ်။

Jun 01 ။ မြန်မာပြည်တဝန်းမှာ စစ်ကောင်စီက အခြေခံပညာကျောင်းတွေကို ဒီနေ့ စတင်ဖွင့်လှစ်လိုက်ပြီး ကျောင်းအပ်နှံသူဦးရေကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ထက် ၇သိန်းကျော် လျော့ကျသွားပါတယ်။ စစ်ကောင်စီရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ၂၀၂၂-၂၀၂၃ ပညာသင်နှစ်မှာ နိုင်ငံတဝန်း ကျောင်းအပ်နှံ သူ ၇ ဒသမ ၂၃ သန်းကျော်ရှိခဲ့ပေမယ့် ယခု ၂၀၂၃-၂၄ ပညာသင်နှစ်မှာတော့ ခြောက်သန်းခွဲ နီးပါး(၆,၄၇၃,၃၅၀ ဦး)သာ ရှိပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်တဲ့ မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေး ၂ နှစ်ကျော် ကာလအတွင်း စစ်တပ်က အပြစ်မဲ့ပြည်သူ အယောက် ၃,၆၀၀ နီးပါးကို
သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး အဲဒီထဲမှာ အမျိုးသမီးဦးရေ ၅၂၄ ယောက်နဲ့ ၁၅ ဒသမ ၁ % ထိ ပါဝင်နေတဲ့အပြင် သေဆုံးကလေးသူငယ်ဦးရေကတော့ ၃၉၄ ယောက်နဲ့ ၁၁ % ထိ ပါဝင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း(အေအေပီပီ)က ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်ရဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းကို ထိန်းကျောင်းဖို့နဲ့ အများပြည်သူပိုင် နိုင်ငံခြားအရန်ငွေကို အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်‌တွေမှာ သုံးနေရာကနေ တားဆီးဖို့
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က စီမံကိန်း၊ ဘဏ္ဍာရေးနဲ့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဝန်ကြီးဌာနကို ကြားကာလဗဟိုဘဏ်(Interim Central Bank)အဖြစ် ယနေ့
အာဏာအပ်နှင်းလိုက်ပါတယ်။

May 31 ။ မြန်မာပြည်ရဲ့ ပို့ကုန်ဝင်ငွေဟာ လက်ရှိဘဏ္ဍာနှစ် တလကျော်အတွင်း US ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၅၆၉ ဘီလီယံ ရရှိခဲ့ပြီး မနှစ် ကာလတူထက် ဒေါ်လာ သန်း ၄၀၀ ကျော် လျော့ကျခဲ့ပါတယ်။

မုန်တိုင်းသင့်သူတွေအတွက် အရေးပေါ် အကူအညီတွေ အမြန်ဆုံးရဖို့ အရေးကြီးကြောင်း ကုလသမဂ္ဂနဲ့ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ သတိပေးနေကြပေမဲ့
မုန်တိုင်းဒဏ် ခံခဲ့ရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ သီတင်း ၁ ပတ်ကျော် ကြာလာတဲ့အထိ အကူအညီတွေ ထိထိရောက်ရောက် မရသေးလို့ စိုးရိမ်နေရကြောင်း ဒေသခံ အရပ်ဖက်အဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

May 30 ။ ကရင်ပြည်နယ်တွင်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေနဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ များလာတာကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးကြရတဲ့ ဒုက္ခသည် ၅ သိန်းနီးပါး ရှိလာပြီး မြန်မာစစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ ကရင်အမျိုးသာ လွတ်မြောက်ရေးတပ်၊ ပြည်သူကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေကြောင်း KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးက ပြောပါတယ်။

အသက် ၇၇ နှစ်အရွယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စစ်ကောင်စီတရားရုံးက အမှု ၁၉ ခုအတွက် ထောင် ၃၃ နှစ် ချမှတ်ထားတဲ့အပြင်၊ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ကို
အမှု ၈ ခုနဲ့ စုစုပေါင်း ထောင် ၁၂ နှစ် ချမှတ်ထားပြီး လတ်ကလောမှာ သူတို့ရဲ့ အကျိုးဆောင်ရှေ့နေတွေနဲ့ တွေ့ခွင့်မရဘဲ အဆက်အသွယ် လုံးဝအဖြတ်ခံထားရကြောင်း ရှေ့နေတွေက ပြောပါတယ်။

May 29 ။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးချိန်ကစပြီး ပြည်တွင်းက အခြေခံလုပ်သားတွေဟာ အလုပ်သမား အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှု များစွာ ကြုံနေရပြီး အခြေခံ လုပ်အားခ တရက်ကို ကျပ် ၄၈၀၀ နှုန်းထားဟာ လက်ရှိအချိန်ထိ တိုးမလာသေးပါဘူး။ အခြေခံအလုပ်သမားတွေရဲ့ တရက်လုပ်အားခဟာ US ၂ ဒေါ်လာလောက်သာ ရှိပြီး တဖက်မှာ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်လာမှုကြောင့် အခြေခံလုပ်သားတွေ စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲမှုတွေ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။

ရန်ကုန်တိုင်းတွင်းမှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ခိုးဆိုးလုနှိုက်မှုတွေ ပိုများပြားလာပြီး စစ်ကောင်စီရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးအရေးယူနိုင်မှု အားနည်းတာကြောင့် ပြည်သူတွေကိုယ်တိုင် လုယက်သူတွေကို ဖမ်းဆီးပြီး ရဲလက်အပ်နေရကြောင်း ရန်ကုန်မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်းမှာ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုနဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ လိုအပ်တဲ့ အခြေအနေ ပိုဆိုးလာနိုင်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ အဖွဲ့ FAO က ပြောပါတယ်။ အကျပ်အတည်းများစွာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အဆိုးဆုံး နိုင်ငံတွေနဲ့ ကမ္ဘာ့အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ အခြေအနေ၊ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု အန္တရာယ် သတိပေးချက် အစီရင်ခံစာမှာ FAO သတိပေးထားတာပါ။ အရေးပေါ်အကူအညီလိုအပ်တဲ့ အဆိုးရွားဆုံး နိုင်ငံ ၉ ခုနဲ့အတူ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှု အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံ ၂၂ ခုထဲမှာ မြန်မာပြည်ကို ထည့်သွင်းထားတာပါ။

May 28 ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၁လတာအတွင်း အမှတ်(၁)စစ်ဒေသ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ မကွေးတိုင်း၊ မန္တလေးတိုင်းနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနဲ့ ပြည်နယ် ၄ ခုမှာ တိုက်ပွဲပေါင်း ၄၁၅ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က ၅၂၇ ယောက် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောပါတယ်။ PDF တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဘက်ကတော့ ၃၉ ယောက် ကျဆုံးခဲ့ပြီး ၁၃၅ ယောက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ အပေါင်းအပါတွေဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီကနေ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီအထိ နိုင်ငံတဝန်း လူ ၅ ယောက် ထက်မနည်း သေဆုံးရတဲ့ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုပေါင်း အနည်းဆုံး ၁၄၇ ကြိမ် ကျူးလွန်ခဲ့ပြီး စုစုပေါင်း ၁၅၉၂ ယောက် သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဉာဏ်လင်းသစ် သုတေသနအဖွဲ့က အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် လူပေါင်း ၅၀၈ ယောက် သေဆုံးခဲ့ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၁လအတွင်း တိုက်ပွဲပေါင်း ၄ဝဝ ကျော်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က အယောက် ၅ဝဝ ကျော်သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ရဲ့ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ တိုက်ပွဲတွေအတွင်း NUG လက်အောက်ခံ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်(PDF)‌တွေဘက်က ၃၉ ယောက် သေဆုံးပြီး ၁၃၅ ယောက် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။

May 27 ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၆ လအတွင်း ပြည်ပရောက်မြန်မာပြည်သားတွေက မြန်မာပြည်တွင်းကို US ဒေါ်လာ သန်း ၁,၄၀၀ လောက် လွှဲခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီဩဇာခံ ဗဟိုဘဏ်ရဲ့ အချက်အလက်တွေက ဖော်ပြပါတယ်။ ၆ လအတွင်း AD လိုင်စင်(အရောင်းကိုယ်စားလှယ်လိုင်စင်)ရ ဘဏ်တွေဟာ US ဒေါ်လာ ၁,၅၄၉ ဒသမ ၇၃ သန်း ဝယ်ယူခဲ့ပြီး လုပ်ခ၊ လစာ အများဆုံး လွှဲပို့ခဲ့တာကတော့ ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ ဂျပန်နဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံတို့ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။

May 26 ။ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ ၂၀၂၁ ကနေ ၂၀၂၂ ထိ ၂ နှစ်တာအတွင်း ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းအသီးသီးမှာ မုဒိမ်းမှု ၂,၀၀၀ နီးပါး ဖြစ်ခဲ့ရာ ၁,၀၀၀ ကျော်က
သက်ငယ်မုဒိမ်းမှုတွေဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထဲရေးနဲ့နီးစပ်သူတွေဆီက သိရပါတယ်။

ပြည်တွင်းငွေကြေးစျေးကွက်မှာ US ဒေါ်လာဈေး ထိုးတက်နေချိန် ပို့ကုန် သွင်းကုန် လုပ်ငန်းရှင်တွေကို မလိုအပ်ဘဲ ဒေါ်လာဝယ်ယူစုဆောင်းခြင်းမပြုဖို့
စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ပို့ကုန်လုပ်ငန်း ဆောင်ရွက်‌‌နေသူတွေ သတ်မှတ်ကာလအတွင်း ဘဏ်တွေဆီ နိုင်ငံခြားငွေ
ပြန်လည်မရောင်းချရင် အရေးယူသွားမယ်လို့လည်း ထပ်ဆင့် သတိပေးထားပါတယ်။

May 25 ။ စစ်ကောင်စီဗဟိုဘဏ်က US ၁ ဒေါ်လာကို မြန်မာကျပ် ၂၁၀၀ သတ်မှတ်ထားပေမဲ့ ပြင်ပနိုင်ငံခြားငွေစျေးကွက်မှာ ၁ ဒေါ်လာကို ၂,၉၁၀ ကျပ်အထိ မြင့်တက်နေပါတယ်။

နိုင်ငံတော် သံဃာ့မဟာနယကအဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌ နဝမမြောက် ဗန်းမော်ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တကုမာရာဘိဝံသ (သက်တော် ၉၅ နှစ် ဝါတော် ၇၅ ဝါ ) ယနေ့ည ပျံလွန်တော်မူသွားပါတယ်။ ဆရာတော်ကြီးဟာ နိုင်ငံတော် သံဃမဟာနာယက အဖွဲ့ဥက္ကဋ္ဌလည်းဖြစ်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာပြု တက္ကသိုလ်ရဲ့ ဒုတိယ ပါမောက္ခချုပ်၊ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်၊ “သိရောမဏိ”ဘွဲ့ကို မြန်မာပြည်မှာ တဦးတည်း ရရှိထားသူဖြစ်ပါတယ်။

May 24 ။ စစ်ကောင်စီတပ်က ဆန်နဲ့ စားသောက်ကုန် သယ်ယူခွင့်ကို ကန့်သတ်ထားတာကြောင့် ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အနောက်ခြမ်းက စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၄သောင်း နီးပါး စားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်မှု ကြုံနေရကြောင်း ဒုက္ခသည်အရေး ကူညီသူတွေက ပြောပါတယ်။

မြန်မာနဲ့ ထိုင်း ၂ နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်စဉ်းစားရလိမ့်မယ်လို့ စစ်အုပ်စု ဒုခေါင်းဆောင် ဒု-ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းက ပြောပါတယ်။ ဒါဟာ ထိုင်းမှာ
ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရတဲ့ Move Forward ပါတီ(MFP) ရဲ့ လူငယ်ဝန်ကြီးချုပ်လောင်း ဖိထား လိုမ့်ကျရွန်း ရတ်ရဲ့ မြန်မာပြည်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး သဘောထားထုတ်ပြန် ကြေညာချက်တွေ ထွက်ပေါ်လာပြီးနောက်မှာ ခုလိုပြောတာပါ။

May 23 ။ မုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု များခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အရေးပေါ်ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဖို့ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ SSPP၊ တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် TNLA နဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG တို့ပေါင်းပြီး စုစုပေါင်း ငွေကျပ် သိန်း ၂,၅၀၀ ကို ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA က တဆင့် ထောက်ပံ့ကူညီခဲ့ပါတယ်။ SSPP က ကျပ်သိန်း ၁ထောင်၊ TNLA က ကျပ်သိန်း ၅ရာနဲ့ NUG က ငွေကျပ် သိန်း ၁ထောင် ပေးအပ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)ပါတီ မှတ်တမ်းကောက်ယူရေးအဖွဲ့ စာရင်းအရ စစ်အာဏာသိမ်း ၂နှစ်ကျော်အတွင်း နိုင်ငံတဝန်းက NLD ကိုယ်စားလှယ်၊
ပါတီဝင်တွေနဲ့ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၈၄၉ ဦးရဲ့ နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံ စုစုပေါင်း ၉၇၁ လုံးကို စစ်ကောင်စီက ချိပ်ပိတ်သိမ်းဆည်းခဲ့ရာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း၊ အဆောက်အအုံ၊ စားသောက်ဆိုင်၊ ဘာသာရေး အဆောက်အအုံ၊ ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း၊ စာသင်ကျောင်း၊ တည်းခိုခန်းနဲ့ ဟိုတယ်တွေလည်း ပါဝင်ကြောင်း သိရပါတယ်။

May 22 ။ စစ်ကောင်စီတပ်ဟာ အာဏာသိမ်း ၂နှစ်နဲ့ ၄လအတွင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု (၁၄၂၇) ကြိမ် လုပ်ခဲ့တဲ့အတွက် ဒါဟာ ၂ရက်ကို ၁ကြိမ်နှုန်း တိုက်ခိုက်ခဲ့တာလို့ ဉာဏ်လင်းသစ် သုတေသနအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ၂၀၂၁ တနှစ်လုံးမှာ (၁၅၃) ကြိမ်တိုက်ခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ မှာ အကြိမ် (၈၂၀) အထိ တွေ့ရတဲ့အတွက် အာဏာသိမ်းတဲ့ ပထမနှစ်ထက် ၆ဆနီးပါး တိုးခဲ့ပြီး၊ အခု ၂၀၂၃ ပထမ ၄လအတွင်း (၄၅၄) ကြိမ်အထိရှိခဲ့လို့ အာဏာသိမ်းဒုတိယနှစ်ထက် များနေကြောင်း ပြောပါတယ်။

မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရေဖြန့်ဖြူးရေးစနစ်တွေ ပျက်စီးခဲ့ပြီး သန့်ရှင်းတဲ့သောက်သုံးရေရဖို့ အကန့်အသတ်တွေရှိနေတာကြောင့် ရေကတဆင့်
ကူးစက်ရောဂါတွေ ဖြစ်ပွားလာနိုင်ခြေများနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးရုံး(UNOCHA)က သတိပေးလိုက်ပါတယ်။

May 21 ။ ရခိုင်ပြည်နယ်ကို ဗဟိုပြု​တိုက်ခတ်သွားတဲ့ အင်းအားပြင်း မိုခါ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် စစ်တွေမြို့မှာ လျှပ်စစ်မီးတွေပြတ်နေပြီး မီးစက်နဲ့ ဖုန်း ၁လုံးကို ၁,၀၀၀၊ power bank ၁လုံးကို ၂၀၀၀ ကျပ်ပေးပြီး အားသွင်းနေကြရကြောင်း စစ်တွေဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်း ၂နှစ်ကျော်အတွင်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီက လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် ၁၆ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့
သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့် အပါအဝင် NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် (၁၃၀) နီးပါးအဖမ်း ခံရကြောင်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ CRPH က ပြောပါတယ်။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကို US၊ ကယ်လ်ဖိုးနီးယားအခြေစိုက် ပြည်သူ့ဂုဏ်ရည်အဖွဲ့က ၂ဝ၂၃ အတွက် ပြည်သူ့ဂုဏ်ရည်ဆု
ချီးမြှင့်ပါတယ်။

May 20 ။ မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် မြန်မာပြည်မှာ လူဦးရေ ၆သန်းကျော် အရေးပေါ်အကူအညီ လိုအပ်နေကြောင်း မနေ့က နယူးယောက်၊ ကုလရုံးမှာ ကျင်းပတဲ့ အစည်းအဝေးမှာ မြန်မာသံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက တင်ပြပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာပြည်ရဲ့ လုံခြုံရေး၊ လူသားချင်းစာနာမှု၊ လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေ အဖက်ဖက်က ယိုယွင်းလာနေတာကို
စိုးရိမ်ကြောင်းနဲ့ သက်ဆိုင်သူ အားလုံးဆွေးနွေးဖို့ အပါအဝင် မြန်မာ့အရေး ဖြေရှင်းဖို့ အာဆီယံ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို ထောက်ခံကြောင်း စက်မှုအင်အားကြီး ၇ နိုင်ငံ (G7) အဖွဲ့ရဲ့ထုတ်ပြန်ချက်ကို အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က ကြိုဆိုကြောင်း ပြောပါတယ်။

May 19 ။ မြန်မာပြည် စစ်အာဏာသိမ်း ၂ နှစ်ကျော်အကြာ စစ်ကောင်စီကြောင့် နိုင်ငံတဝန်း အပြစ်မဲ့ကျဆုံးပြည်သူအယောက် ၃,၅၆၀ နီးပါး နဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူပေါင်း ၂၂,၅၃၁ ယောက် ထိရှိလာကြောင်း နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း(အေအေပီပီ)က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီစာရင်းဟာ ၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ကနေ ၂၀၂၃၊ မေ ၁၉ အထိ အေအေပီပီက မှတ်တမ်းပြုစုထားတာဖြစ်ပြီး အမှန်တကယ် ကျဆုံးမှု ဒီထက်ပိုနိုင်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

နွေဦးတော်လှန်ရေး ၂ နှစ်တာ ကာလအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်ကြောင့် ဘေးဒုက္ခရောက်နေကြတဲ့ ပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ
ငွေကျပ် ၆ ဒသမ ၆ ဘီလီယံလောက် ပေးအပ်နိုင်ခဲ့ပြီး တလကို ပျမ်းမျှ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ ၂ သိန်းကျော် လောက်ကို စားနပ်ရိက္ခာထောက်ပံ့ပေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

May 18 ။ မြန်မာပြည်မှာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ပဋိပက္ခနဲ့ သဘာဝဘေးကြောင့် လူ ၄.၅ သန်းအတွက် အရေးပေါ် အသက်ကယ်ဆယ်ရေး လူသားချင်းဆိုင်ရာ
အကူအညီတွေအတွက် US ဒေါ်လာ ၇၆၄ သန်းလိုအပ်ပြီး၊ ၂၀၂၃ အတွင်း နိုင်ငံ့လူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်ခန့်ဟာ ဆင်းရဲမွဲတေမှုအောက် ရောက်ရှိကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရေးရုံး UNOCHA က သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

May 17 ။ တောင်ငူအကျဉ်းထောင်မှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ PDF တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁ဝ ဦးဟာ ထောင်အာဏာပိုင်တွေဆီကနေ သေနတ်တွေလု ထွက်ပြေးရာမှာ
အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ရင်း ၁ဦး သေဆုံးပြီး ၉ဉီးကိုတော့ ပဲခူးတိုင်းအခြေစိုက် (အမည်မဖော်လိုတဲ့) PDF တပ်ဖွဲ့တခုက ကယ်ခဲ့လို့ လွတ်မြောက်နယ်မြေကို ရောက်ရှိကြောင်း အဖွဲ့တာဝန်ခံက RFA ကို ပြောပါတယ်။

အင်အားပြင်း မိုခါမုန်တိုင်းနဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲဖြစ်စဉ်တွေကြောင့် တိုင်းနဲ့ပြည်နယ် ၇ ခုမှာ သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း ၄၅၅ ယောက်ထိ ရှိလာပြီး
အဲဒီထဲက အယောက် ၄၃၀ ကျော်ကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်ကဖြစ်ကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က ပြောပါတယ်။

မိုခါမုန်တိုင်း မတိုက်ခင်က ထိုးတက်သွားတဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေဟာ မုန်တိုင်းပြီးတဲ့အထိ ဆက်လက်မြင့်တက်နေပြီး ပြန်မကျတဲ့အတွက် အခြေခံလူတန်းစားတွေအနေနဲ့ အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။