မြန်မာပြည်သတင်းဒိုင်ယာရီ June/July 2025
July 27 ။ အခုလက်ရှိ ၂၀၂၅ – ၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်ရဲ့ ပထမ ၃လ အတွင်း မြန်မာပြည်ကို နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝင်ရောက်တဲ့ ပမာဏဟာ US ဒေါ်လာ (၄၀ ဒသမ ၈ သန်း)သာ ရှိတာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ – ၂၅ ကာလတူမှာ ဝင်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုပမာဏရဲ့ ၃ ပုံ ၁ ပုံသာ ရှိခဲ့ပါတယ်။
July 26 ။ မန္တလေးမြို့နဲ့ ၉ မိုင်သာကွာတဲ့ ပုသိမ်ကြီးမြို့နယ် သရက်ကိုင်းကျေးရွာ၊ မြကန်သာကျေးရွာနဲ့ မတ္တရာမြို့နယ် ထန်းပင်ကုန်းကျေးရွာတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်က တန်ပြန်ထိုးစစ် ဆင်နေကြောင်း ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်မတော်(မန္တလေး)က ပြောပါတယ်။
မြင်းခြံ - ညောင်ဦးကားလမ်းပိုင်းပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ မကြာခဏကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်နေတာကြောင့် ခရီးသွားပြည်သူတွေ အနေနဲ့ စစ်ကောင်စီယာဉ်တန်းတွေနဲ့ အနီးကပ်လိုက်ပါ မောင်းနှင်တာတွေမလုပ်ကြဖို့ သတိပေးနှိုးဆော်ထားပါတယ်။
July 25 ။ ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်၊ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်ထဲက နန်းမယ်ခုံမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်စစ်ကြောင်း နီးကပ်လာတာကြောင့် ဒေသခံတွေ တိမ်းရှောင်ကြရကြောင်း မိုးဗြဲပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်နဲ့
ကရင်နီပြည် ကြားကာလအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ(IEC)တို့က ပြောပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်း(၄)နှစ်ကျော်ကာလ ထောင်တွင်းမှာ လုံလောက်တဲ့ ဆေးဝါးကုသခွင့် မရလို့သေဆုံးခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ/သား (၁၂၄)ယောက်ရှိခဲ့ပြီး အိုးဘိုထောင်တွင်း သေဆုံးမှုက အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း DVB သတင်းက တင်ပြပါတယ်။
July 24 ။ မန္တလေး PDF၊ TNLA၊ ဓနု ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး DPLA စတဲ့ တော်လှန်ရေးအဖွဲ့တွေကနေ စစ်ကောင်စီဘက်ကို ပြောင်းခိုလှုံလာသူ တပါတ်အတွင်း(၆၉)ယောက် ရှိကြောင်း စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
မွန်ပြည်နယ်မှာ ဝီဖာမုန်တိုင်းအရှိန် လေဆင်နှာမောင်းနဲ့ လေပြင်းတိုက်ခတ်မှုကြောင့် ၃ ရက်အတွင်း လူနေအိမ် ၅၀၀ ကျော် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ပြီး လူတချို့ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ကြောင်း လူမှုကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေဆီက သိရပါတယ်။ ရန်ကုန် ဗိုလ်တထောင်မြို့နယ်မှာလည်း လေဆင်နှာမောင်းကြောင့် ကွန်တိန်နာယာဉ်အချို့ တိမ်းမှောက်ပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။
July 23 ။ မြန်မာစစ်တပ်၊ စစ်ကောင်စီတို့နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေအပါအဝင် လေယာဉ်ဆီရရှိရေး ကန့်သတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ လုပ်နိုင်ဖို့ရည်ရွယ်တဲ့ ဥပဒေမူကြမ်း ၃ ခုကို US လွှတ်တော်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုကော်မတီက မနေ့ကရက်စွဲနဲ့ အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေ့အတွက် ရန်ကုန်တိုင်း ရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း(YEGA)ရဲ့ ရွှေဈေးကွက် အဖွင့်နှုန်းက ၁၆ပဲရည် အခေါက်ရွှေ တကျပ်သား ကျပ် ၅၈ သိန်း ၉ သောင်း သတ်မှတ်ထားပေမဲ့ ဒီဈေးနဲ့ အရောင်းအဝယ်ပြုလုပ်တာ မရှိဘဲ ပြင်ပဈေးကွက်မှာ အခေါက်ရွှေ တကျပ်သား ကျပ် ၇၉ သိန်းကျော်၊ ၁၅ ပဲရည် တကျပ်သား ကျပ် ၇၄ သိန်း ၆ သောင်းရှိခဲ့ပါတယ်။
July 22 ။ မြန်မာစစ်တပ်အသုံးပြုတဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ရေးသုံးဗုံးတွေကို ချိုင်းနား အကူအညီနဲ့ ဆက်ထုတ်လုပ်နေတဲ့ အချက်အလက်တွေကို မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ အထူးအကြံပေးကောင်စီ(SAC-M)က ထုတ်ပြောခဲ့ပါတယ်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ရေးသုံး ဗုံးတွေ ထုတ်လုပ်နေတာ မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းမကွေးတိုင်း၊ ဆိပ်ဖြူမြို့နယ်၊ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းထုတ်စက်ရုံ(ကပစ ၂၁)ဖြစ်ကြောင်း သိရပါတယ်။
ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်တိုက်ပွဲကို စစ်ကူပို့ဖို့ မန္တလေး ဂေါဝိန်ဆိပ်ကမ်းကနေ သင်္ဘော ၁၅ စင်းထက်မနည်းပါဝင်တဲ့ စစ်သင်္ဘောအုပ်စုဟာ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းအတိုင်းတက်လာရာ သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ထဲအရောက် တိုက်ခိုက်ခံရလို့ ၂ စီး မီးလောင်ပြီး ၂ စီး ပျက်စီးခဲ့ပါတယ်။
July 21 ။ မန္တလေးတိုင်းထဲ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး(PDF) ပူးပေါင်းတပ်တွေ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ထဲက နေရာအများစုကို စစ်တပ်က ပြန်ထိန်းချုပ်လိုက်ပြီလို့ မြေပြင်သတင်းရင်းမြစ်တွေက BBC သတင်းကို ပြောခဲ့ပါတယ်။
မန္တလေးမြို့မှာ KTV ခန်းတွေ(၁)လ ပိတ်ထားဖို့ စစ်ကောင်စီက အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အဲ့ဒီ KTV ခန်းတွေဟာ "ဟိုင်းခန်း"လို့ခေါ်တဲ့ မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲလို့ရတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုကာလ KTV ခန်းတွေမှာ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေ လွတ်လပ်စွာ သုံးစွဲလို့ ရလာတာကြောင့် အဲ့ဒီနေရာကို လူငယ်၊ ငွေကြေးအများအပြား သုံးစွဲနိုင်သူတွေ အဓိက သွားလာနေကြတာပါ။
July 20 ။ စစ်ကောင်စီ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ အကျဥ်းထောင်တွေထဲမှာ ဒီ ၂၀၂၅ ခုနှစ် အတွင်း နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသား (၁၆)ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသားများကွန်ရက်(PPNM)က မနေ့က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ရန်ကုန်ကို ကုန်အပြည့်နဲ့ ထွက်လာတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ရနောင်းမြို့၊ ကော့သောင်းမြို့ကို ဖြတ်ပြီး ကမ်းရိုးတန်းသွား ကုန်တင်သင်္ဘော (၁)စင်းဟာ မနေ့က မတော်တဆဖြစ်ပြီး ရန်ကုန်မြို့အဝင် ရန်ကုန်မြစ်ဝ ရေကြောင်းပြစခန်းနဲ့ ရေမိုင်(၇)မိုင်အကွာ ပင်လယ်ပြင်မှာ တိမ်းမှောက်ခဲ့ပါတယ်။
July 19 ။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့မွေးရပ်၊ မကွေးတိုင်း၊ နတ်မောက်မြို့နယ်ထဲက စာသင်ကျောင်း ၁ ခုကို ဒီနေ့ (အာဇာနည်နေ့)မနက် ၁၀ နာရီခွဲဝန်းကျင်မှာပဲ စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းနဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စာသင်ကျောင်းဆောင်၊ ဘုရားစေတီနဲ့ သိမ်အဆောက်အဦတွေ ပျက်စီးခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီတပ်က
စက်တပ်လေထီး(Paramotor)တွေ အသုံးပြုတိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံတွေ ပြောပါတယ်။
ဒီနေ့ ဇူလိုင် ၁၉ မှာ ကျရောက်တဲ့ (၇၈)နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် မြန်မာပြည်မှာရှိတဲ့ US သံရုံး၊ ဗြိတိသျှသံရုံးနဲ့ သြစတြေးလျသံရုံးတွေက ဝမ်းနည်းကြောင်း အသီးသီး သတင်းဖေါ်ပြခဲ့ကြပါတယ်။၊ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကတော့ အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားကို ပထမဆုံးတက်ရောက်ခဲ့ပြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့သမီး"လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်"ကတော့ ထောင်ဒဏ်နှစ်ရှည်ချ ခံနေရတဲ့အတွက် အာဇာနည်နေ့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခွင့်မရတာ ၅ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
July 18 ။ ဒေသတွင်း စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေကြောင့် ၂ နှစ်ဆက်တိုက် အရှုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်က တောင်သူတွေဟာ အခုနှစ် စိုက်ပျိုးရာသီမှာ လယ်ယာလုပ်ငန်း အပြည့်အဝ မလုပ်နိုင်တော့ဘဲ တဝက်ခန့်ထိ လျှော့ချ စိုက်ပျိုးနေရကြောင်း တောင်သူတွေက ပြောပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လယ်ဧက စုစုပေါင်း ၁၂ သိန်းရှိတဲ့ထဲ အခုနှစ်မှာ လယ်ဧက ၅ သိန်းနီးပါးသာ စိုက်ပျိုးနိုင်ကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်တွေအတွက် နိုင်ငံကျော်အဆိုတော် "ဖြူဖြူကျော်သိန်း"က (ဩစတြေးလျဒေါ်လာ ၃၅,၀၀၀ နဲ့ ညီမျှတဲ့) မြန်မာကျပ်ငွေ သိန်း တထောင်ကျော်(၁၀၀,၁၀၀,၀၀၀ )ကို ရက္ခိုင့်တပ်တော်(ULA/AA)ရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းရေးရုံး(HDCO)ထံ လှူဒါန်းခဲ့ပါတယ်။
July 17 ။ ဧရာဝတီတိုင်းမှာ ကျောင်းဆရာ/ဆရာမတွေအနေနဲ့ နေရာ အပြောင်းအရွှေ့ကိစ္စအတွက် ငွေသိန်းဆယ်ချီ ပညာရေးမှူးရုံးအဆင့်ဆင့်ကို လာဘ်ထိုးနိုင်သူမှ ပြောင်းရွှေ့ခွင့်ရကြောင်း ပညာရေးအသိုက်အဝန်းက ပြောပါတယ်။ အနည်းဆုံး ကျပ်သိန်း ၄၀ မှ ၆၀ အထိ လာဘ်ထိုးငွေပေးမှ ပြောင်းရွှေ့ခွင့်ရပြီး မပေးနိုင်ရင် အပြောင်းအရွှေ့ကိစ္စ မလွယ်ကူဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
အာဆီယံ ဘုံသဘောတူဆုံးဖြတ်ချက်(၅)ရပ်ကို မလိုက်နာခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်ဟာ ဒီနှစ်အကုန်မှာလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲကနေ မြန်မာပြည်ရဲ့ ကိုယ်စားပြုအစိုးရတရပ်အဖြစ် ပုံဖော်ပြီး အာဆီယံစင်မြင့်ကို တက်လှမ်းဖို့ ကြိုးစားနေတာလို့ နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိရွေးကောက်ပွဲကို မြို့နယ်(၂၀၀)ကျော်မှာ ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်ထားပြီး ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ကို နိုင်သူအကုန်ယူစနစ်ရော အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ်နဲ့ပါ ကျင်းပသွားမှာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောထားပါတယ်။
July 16 ။ စစ်ကိုင်းငလျင်ကြီး ပြီးနောက် ၄ လနီးပါးကြာထိ မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်းမှာ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်တွေ(အကြိမ်ရေ ၂၀၆ ကြိမ်)ထိ ထပ်လှုပ်ခတ်နေပြီး အခုလို အနည်းငယ်ပြင်းတဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ငလျင်တွေ လှုပ်ခတ်တာ(၁)နှစ်နီးပါး ကြာနိုင်ကြောင်း ငလျင်ပညာရှင်တွေက သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
ဒါရိုက်တာ"ဏကြီး" ရိုက်ကူးပြီး အကယ်ဒမီ အိန္ဒြာကျော်ဇင်၊ ပိုင်ဖြိုးသုနဲ့ အောင်မြင့်မြတ်တို့ ပါဝင် သရုပ်ဆောင်ထားတဲ့ “What happened to the Wolf?” ရုပ်ရှင်ကို US နယူးယောက်မြို့ ၊ Regal Union Square Theater မှာ ပြသခဲ့ရာ လက်ရှိပွဲစဉ် အတွက် လက်မှတ်အားလုံး ရောင်းကုန်ခဲ့ပြီး ရုံပြည့်ရုံလျှံ အားပေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီဇာတ်ကားဟာ အာဏာသိမ်းမှုမတိုင်ခင်၂၀၂၀ မှာ ရိုက်ကူးပြီးစီးခဲ့ပြီး မြန်မာပြည်တွင်းမှာ ရုံတင်ပြသလို့မရတော့တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာမှာ ပြသဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတာပါ။
July 15 ။ ရခိုင်ပြည်၊ မြောက်ဦးဒေသမှာ တိုက်ပွဲအတွင်း ဘုရားပုထိုးတချို့ ကျည်ဆန်ထိမှန်တာ၊ အမြောက်ကျည် ထိမှန်တာနဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုပြတိုက်ကြီး ပျက်စီးခဲ့ရပြီး လက်ရှိမှာတော့ အဲဒီအပျက်စီးတွေထဲက တချို့ကို ပြန်လည်ပြုပြင်နေကြောင်း ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ တိုက်ပွဲကာလအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ လက်နက်ကြီး ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုပြတိုက် ပျက်စီးမှု၊ ပြတိုက်တွင်း ကျောက်စာချပ်တွေ ပျက်စီးမှု၊ နရပတိဘုရား ကျဉ်ဆန်ထိမှန်ခဲ့ရမှုနဲ့ ရွှေတောင်စေတီ လက်နက်ကြီးငယ်ကျလို့ ထွင်းကျပြိုပျက်၊ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ ကတုတ်ကျင်းတူး နေထိုင်ခဲ့တာကြောင့် သင်းကျိတ်တော်စေတီ အုတ်မြစ်တွေ ပျက်စီးသွားတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံတဝန်းလုံးမှာ စစ်ရှုံးပြီး စခန်းပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးထားရတဲ့ စစ်ကောင်စီက သူတို့ဆုံးရှုံးထားတဲ့ မြို့တွေနဲ့ တပ်စခန်းတွေကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရယူနိုင်ဖို့ အပြင်းအထန် ကြိုးပမ်းမှုတွေ ရှိကြောင်း အာရက္ခတပ်တော်(AA)က သတင်းထုတ်ပြန်ရာ စစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံတဝန်းလုံးက လူငယ်တွေကို ပစ်မှတ်ထား ဖမ်းဆီးကာ ပြည်သူ့စစ် အတင်းသွင်းနေပြီး သင်တန်းဆင်းလူငယ်တွေကို သူတို့စိတ်ဆန္ဒမပါဘဲ ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာပြင်တွေဆီ အတင်းပို့ဆောင်နေကြောင်း ပြောပါတယ်။
July 14 ။ ရန်ကုန်မြို့က ဘားနဲ့ စားသောက်ဆိုင်တချို့ရဲ့ ညအချိန်မတော်ထိ တီးခတ်၊ သီဆိုနေတဲ့ ဆူညံသံတွေကြောင့် အနီးအနား နေထိုင်သူတွေ အဆင်မပြေဖြစ်နေကြကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက ရွေးကောက်ပွဲ ဘယ်နေ့လုပ်မယ်ဆိုတာ မကြေညာသေးပေမဲ့ မြန်မာပြည်တဝန်းက စစ်တပ်ထိန်းချုပ်ရာမြို့နယ်တွေမှာ အီလက်ထရောနစ် မဲပေးစက်ကို ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်စွာ အသုံးပြုနိုင်ရေး ကျောင်းဆရာ/ဆရာမတွေကို အီလက်ထရောနစ် မဲပေးစက်(MEVM) ကိုင်တွယ်အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ သင်တန်းပေးနေပါတယ်။
July 13 ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်၊ ၁လတာအအတွင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NU G)က နွေဦးတော်လှန်ရေးမှာ ကျဆုံးခဲ့ရတဲ့ သူရဲကောင်းပြည်သူတွေနဲ့ CDM ဝန်ထမ်းတွေ အပါအဝင် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီ ငွေကျပ် (၃၄၃ ဒသမ ၃၅ သန်း)ကို အမှန်တကယ် အကူအညီ လိုအပ်နေသူတွေဆီ ပံ့ပိုးပေးနိုင်ခဲ့တဲ့အကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
မြန်မာပြည်မှာ အင်အားပြင်းငလျင်လှုပ်ပြီးခဲ့တာ ရက်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်လာပေမဲ့ ငလျင်ဒဏ်သင့် အိမ်ထောင်စုပေါင်း ၅ သိန်းလောက်ဟာ ပြန်လည်ထူထောင်ဖို့ ဝင်ငွေမရှိသေးဘူးလို့ မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂရုံးက ပြောပါတယ်။ ကနဦး တွေ့ရှိချက်အရ အိမ်ထောင်စု ၆၀ % ဟာ ဘေးကင်းလုံခြုံရာ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်ပြီး၊ အိမ်ထောင်စု ၃ စုမှာ ၁ စုက ပြန်လည်ထူထောင်နိုင်ဖို့ ဝင်ငွေမရှိသေးတာကို တွေ့ရှိရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
July 12 ။ ရန်ကုန်-မန္တလေး အမြန်လမ်းမကြီးမှာ အခုနှစ် ၆ လ အတွင်း ယာဉ်မတော်တဆမှုပေါင်း (၉၄)မှု ဖြစ်ခဲ့ပြီး သေဆုံးသူ(၂၈)ယောက်ထိ ရှိခဲ့ကြောင်း အမြန်လမ်းမကြီး ရဲတပ်ဖွဲ့ မှတ်တမ်းတွေအရ သိရပါတယ်။
မြန်မာပြည်မှာ ရွေးကောက်ပွဲက ဦးစားပေးမဟုတ်ကြောင်း အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း(အာဆီယံ)က သဘောတူညီခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲအစား ငြိမ်းချမ်းရေး ကတိကဝတ်တွေကို လိုက်နာဖို့ မြန်မာစစ်ကောင်စီကို တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ(မလေးရှားနိုင်ငံ)က မနေ့က ပြောခဲ့ပါတယ်။
July 11 ။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ နောင်ချိုမြို့မှာ အရပ်သား ပြည်သူတွေရဲ့ နေအိမ်တွေ ဖောက်ထွင်းခံရပြီး အိမ်တွင်းပစ္စည်းတွေ ခိုးယူခံနေရကြောင်း မြို့ခံတွေက ပြောပါတယ်။
မြန်မာအမျိုးသမီးလုပ်သား ခေါ်ယူမှု တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံဘက်က နည်းလာတဲ့အတွက် သင်တန်းတက်ရောက်တဲ့ အမျိုးသမီးဦးရေလည်း ကျဆင်းသွားပါတယ်။ ကိုရီးယားက အလုပ်ခေါ်တာ နည်းတဲ့အတွက် ဂျပန်ကိုသွားဖို့ ပိုအားစိုက်လာပြီး စစ်ကောင်စီက လအလိုက် ပြည်ပထွက်အလုပ်လုပ်ခွင့်ဦးရေ ကန့်သတ်လာတာကြောင့် ထွက်ခွာခွင့်ရဖို့ အချိန်ကြာမြင့်စွာ စောင့်ဆိုင်းရမယ့် အခြေအနေတွေ ကြုံနေရကြောင်း မြန်မာအမျိုးသမီးလုပ်သားတချို့က ပြောပါတယ်။
July 10 ။ မြန်မာပြည်က နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးရတဲ့ အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေအတွက် သြစတြေးလျ အစိုးရက ကူလသမဂ္ဂလူဦးရေနှင့် ရန်ပုံငွေအဖွဲ့(UNFPA)ကတဆင့် ဒေါ်လာ ၄ သန်းကူညီမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
နိုင်ငံရေးလောကမှာ လူသိများထင်ရှားတဲ့ ရွှေညဝါဆရာတော် ပျံတော်မူသွားခဲ့ပြီး မြန်မာပြည်စာပေလောကရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ စာရေးဆရာမောင်သာချို (အသက် ၆၈နှစ်)လည်း ဒီနေ့တရက်တည်း ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ ၂ဦးဟာ စစ်အာဏာသိမ်းချိန်မှာ အစောဆုံး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူတွေဖြစ်ပြီး ပြန်လွတ်လာတော့လည်း တရက်တည်း အတူလွတ်ခဲ့တာပါ။
July 09 ။ ၂၀၂၅ ၊ ပထမ ၆ လအတွင်း အကျဉ်းထောင်ပြောင်းရွှေ့ခံရတဲ့ အကျဉ်းသား (၉၅၀)ထိ ရှိခဲ့ကြောင်း မြန်မာအကျဉ်းထောင်သက်သေ Myanmar Prison Witness အဖွဲ့က သတင်းထုတ်ခဲ့ပါတယ်။
နယ်စည်းမခြားသတင်းသမားများအဖွဲ့(RSF) ရဲ့ ၂၀၂၅ ခုနှစ် အဆင့်သတ်မှတ်ချက်အရ မြန်မာပြည်ရဲ့ သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ဟာ နိုင်ငံပေါင်း(၁၈၀ မှာ ၁၆၉) အဆင့်ဖြစ်နေပြီး ဆိုးရွားတဲ့ အနီရောင်အဆင့် သတ်မှတ်ခံထားရပါတယ်။
July 08 ။ မြန်မာပြည်ကနေ US ကို တင်ပို့မယ့်ကုန်စည်တွေအတွက် အခွန် ၄၀ % ကောက်ခံမယ်လို့ US သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်က မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်ထံ စာပေးပို့ခဲ့ပြီး လာမယ့်သြဂုတ် ၁ ရက်နေ့မှာ ဒီအခွန်ကောက်ခံမှု စတင်အသက်ဝင်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ကို မဖြစ်မနေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ လိုကြောင်း နွေဦးတော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင် ဒေါက်တာတေဇာဆန်းက ထောက်ပြ အကြံပြုခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိဖွဲ့ထားတဲ့ NUG အစိုးရဟာ နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ပန်းတိုင်အထိ ခေါ်ဆောင်ဖို့ လုံလောက်တဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုစွမ်းရည် ကင်းမဲ့ကြောင်း သူက ဝေဖန်ခဲ့တာပါ။
July 07 ။ ရန်ကုန်မြို့မှာရှိတဲ့ စက်မှုဇုန်တွေက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ အလုပ်သမားတွေကို စစ်တပ်က စစ်မှုထမ်း လူသစ်ရဖို့အတွက် အတင်းအကျပ် ဖိအားပေး ခေါ်ဆောင်တာတွေ များလာပြီး ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းကနေ ဇွန်လအထိ အလုပ်သမား(၅၀)ဝန်းကျင်ထိ ခေါ်ဆောင်ခံခဲ့ရကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံစက်မှုလက်မှုနဲ့ ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းပေါင်းစုံ အလုပ်သမားသမဂ္ဂများအဖွဲ့ချုပ်က ပြောပါတယ်။
ကရင်နီအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်(KNDF) သိမ်းယူထားတဲ့ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းက မိုးဗြဲမြို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ၆လကြာ ထိုးစစ်ဆင်ပြီး ပြန်သိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီလို့ ဒီနေ့မှာ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
July 06 ။ ဖားကန့် ကျောက်စိမ်းမြေ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်- KIA ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ မှော်နေရာတွေမှာ စစ်ကောင်စီတပ်က ထိုးစစ်ဆင်နေပြီး ဖားကန့်မြို့တွင်းလှည့်ပတ်
လှုပ်ရှားနေကြောင်း KIA ပြန်ကြားရေး တာဝန်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။
ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ - PDF အပါအဝင် တော်လှန်ရေးဖွဲ့တွေကို ဘက်ပြောင်းလာဖို့ စစ်ကောင်စီက ကမ်းလှမ်းတာဟာ တော်လှန်ရေးကို သွေးခွဲရေး နည်းဗျူဟာ သုံးနေတာလို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ-NUG က ပြောပါတယ်။
July 05 ။ ပဲခူးတိုင်း၊ တောင်ငူခရိုင်၊ ကျောက်ကြီးမြို့နယ်မှာ စစ်တပ်က ဒရုန်းနဲ့ ဗုံးကြဲတာကြောင့် တောကြောင်ပေါက်ကျေးရွာက လူ ၄ ဦး သေဆုံးကြောင်း ဒေသခံတွေပြောချက်အရ သိရပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်ကနေ ရန်ကုန်မြို့၊ လှည်းကူးမြို့မှာ ကျောင်းလာတက်ရင်း လနဲ့ချီကြာပျောက်ဆုံးနေတဲ့ လူရည်ချွန် နှစ်ထပ်ကွမ်းဆုရှင် အသက် ၁၇ ကျော်အရွယ် မဆုရတနာအောင် G12 သမီးငယ်ရဲ့ သတင်းပေးနိုင်သူကို ဆုငွေ ကျပ်သိန်း ၂၀၀ ပေးမယ်လို့ မိခင်ဖြစ်သူက ပြောပါတယ်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း ကလေးငယ်တချို့၊ ဆယ်ကျော်သက် မိန်းကလေး၊ ယောက်ျားလေးတွေ၊ လူငယ်တွေ ပျောက်ဆုံးတာတွေလည်း လူပျောက်ကြေညာတာတွေကနေ တွေ့ရပါတယ်။
July 04 ။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာပြည်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကလေးသူငယ်များနှင့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာကို စစ်ကောင်စီက ကန့်ကွက်ကြောင်း တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂ အစီရင်ခံစာမှာ စစ်ကောင်စီက အသက်မပြည့်သူ ကလေးသူငယ် ၄၈၂ ယောက်ကို စစ်သားအဖြစ် စုဆောင်းအသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ပါရှိပါတယ်။
စစ်မှုထမ်းဥပဒေ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ပိုင်း တပ်သားသစ်စုဆောင်းတာနဲ့ ငွေကြေးတောင်းခံတဲ့ နိုင်ငံတဝန်းက အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဝင် ၁၁၉ ယောက်အထိ သတ်ဖြတ်ခံထားရကြောင်း DVB သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။
July 03 ။ ၂၀၂၅ – ၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် ကမ္ဘာ့ဘဏ်ရဲ့ မြန်မာ့ GDP ခန့်မှန်းချက်ဟာ အချက်အလက်တွေ မှန်ကန်မှုမရှိသလို ပြည့်စုံမှုမရှိဘဲ ခန့်မှန်းထားတာသာဖြစ်ကြောင်း စကစခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်အနေနဲ့ ၂၀၂၅-၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ GDP ကိုအရင်က ၂ ဒသမ ၅ ရာ% လောက် တိုးတက်လာမယ်လို့ ခန့်မှန်းခဲ့ပေမဲ့ အခုချိန်မှာ အနုတ် ၂ ဒသမ ၅ ခန့်ရှိလာမယ်လို့ ခန့်မှန်းထားတာပါ။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၅ လအတွင်း ဧရာဝတီတိုင်းထဲ ဝင်လာတဲ့ ရိုဟင်ဂျာ အယောက်(၂၀၀)ကျော်ကို စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ရဲတွေက ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး တချို့ကို ထောင်ဒဏ်တွေ ချမှတ်ထားကြောင်း ရိုဟင်ဂျာတွေကို ကူညီပေးသူတွေက ပြောပါတယ်။
July 02 ။ ဖားဆောင်းမြို့မှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲအတွင်း ဒီနေ့မနက် ဗုံးလာကြဲတဲ့ စစ်ကောင်စီ တိုက်လေယာဉ် ၁ စီးကို ကရင်နီတပ်ပေါင်းစုံ တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ပစ်ချနိုင်ခဲ့ကြောင်း ကရင်နီတပ်ပေါင်းစုံ စစ်ဦးစီးအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ တိုက်လေယာဉ် ၄ စီးထဲက ချိုင်းနားထုတ် FTC-2000G အမျိုးအစား တိုက်လေယာဉ် ၁ စီးကို ပစ်ချနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း DVB သတင်းက ဖေါ်ပြပြီး စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စကစ လေတပ်ရဲ့ တိုက်လေယာဉ်၊ ရဟတ်ယာဉ် ၁၃ စီးကို တော်လှန်ရေးဘက်က ပစ်ချခဲ့တာပါ။
ရန်ကုန်၊ လှိုင်သာယာမှာ ရဲတွေနဲ့ အတူ ရှိနေတဲ့ အကြမ်းဖက်တိုက်ဖျက်ရေး ဥပဒေပုဒ်မနဲ့ ဖမ်းဆီးထားသူ အမျိုးသမီးကို သေနတ်သမား တချို့ ပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်ပြီး ကယ်ထုတ်သွားခဲ့ရာ နာရီပိုင်း အတွင်းမှာ ကယ်ထုတ်သွားသူတွေရော၊ ကယ်ထုတ် ခံရသူ အမျိုးသမီးကိုပါ ပြန်လည် ဖမ်းဆီး ရမိခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။
July 01 ။ နိုင်ငံတဝန်းဆုံးရှုံးထားတဲ့နယ်မြေတွေထဲက တချို့ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဘက်က ဒီနှစ်ဆန်းပိုင်းကစ ပြန်ထိုးစစ်ဆင်လာပြီး နှစ်ဝက်ကျိုးချိန်မှာ ဆုံးရှုံးနယ်မြေတွေထဲက တချို့ကို ပြန်ထိန်းချုပ်လာနိုင်ခဲ့တဲ့အပြင် တော်လှန်ရေးတပ်တွေဘက်က မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲတွေမှာလည်း အနိုင်အရှုံး မပြတ် ကြာမြင့်တဲ့စစ်မျက်နှာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေး အထူးအဖွဲ့အနေနဲ့ ဇူလိုင် ၁ ရက် တရက်တည်းမှာ ကျပ်သိန်း ၁,၃၀၀ ကျော် တန်ဖိုးရှိ တရားမဝင် ကုန်စည်ပစ္စည်းတွေ ဖမ်းဆီးရမိတယ်လို့ သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ှ
Jun 30 ။ အကျဉ်းချခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ လက်ရှိအခြေအနေကို ဘယ်သူမှ တိတိကျကျ မသိရဘဲ ထွက်ပေါ်နေတဲ့ သတင်းတွေဟာ မှတ်တမ်းဟောင်းတွေ ကိုးကားထားတာသာ ဖြစ်ကြောင်း နေပြည်တော် အချုပ်ထောင်နဲ့ နီးစပ်သူတွေက ပြောပြီး သူမကို သီးသန့် လျှို့ဝှက်နေရာတခုမှာ ချုပ်နှောင်၊ လုံခြုံရေးကင်မရာတွေကတဆင့် ၂၄ နာရီ စောင့်ကြည့်နေတာပါ။
ညောင်ဦးမြို့နယ်ထဲမှာ တိုက်ပွဲပြင်းထန်နေတာကြောင့် ယူနက်စကိုအသိအမှတ်ပြု ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းဝင် ပုဂံဒေသမှာ ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေ မရှိသလောက်ဖြစ်သွားကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
Jun 29 ။ မန္တလေးတိုင်း၊ မြစ်သားမြို့နားမှာ အင်အား ရစ်ချ်တာစကေး ၄ ဒသမ ၈ အဆင့်ရှိတဲ့ ငလျင်တခု လှုပ်သွားကြောင်း NUG ရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေးနဲ့ ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
ရန်ကုန်၊ သာကေတက မိကျောင်းမွေးမြူရေးစခန်းမှာ လာရောက်လည်ပတ်သူ မရှိသလောက် ဖြစ်နေပြီး အသား၊ ငါးဈေးတွေ မြင့်လာလို့ မိကျောင်းတွေကို တပတ် ၂ ရက်ပဲ အစာကျွေးနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။
Jun 28 ။ မြန်မာမှာပြည် ငလျင်ကြီးလှုပ်ခဲ့တာ ဒီနေ့ဆို ၃လ ရှိပြီး ငလျင်ဒဏ်သင့်ဒေသတွေမှာ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး စိန်ခေါ်မှုတွေရှိဆဲပါ။ ဒါ့အပြင် လူဦးရေ ၆ သန်းကျော်လည်း အရေးပေါ်အကူအညီတွေ လိုအပ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂစီမံကိန်းများဆိုင်ရာဝန်ဆောင်မှုရုံး(UNOPS)ရဲ့ သတင်းအရ
သိရပါတယ်။
ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့အပါအဝင် ချိုင်းနားရဲ့စီမံကိန်းကြီးတွေရှိရာ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်ဖြူမှာ မြန်မာစစ်တပ်က အေအေတပ်ကို အင်အားများစွာနဲ့ ပြန်တိုက်ခိုက်နေတာကြောင့် တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်နေခဲ့ပါတယ်။
Jun 27 ။ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကာလမှာ စစ်မှုထမ်းခေါ်ယူတာတွေကို ၆ လ သို့မဟုတ် ၁ နှစ် ဆိုင်းငံ့ပေးဖို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
မန္တလေး၊ အိုးဘိုထောင်တွင်း ဆေးဝါးစောင့်ရှောက်မှု လုံလောက်စွာမရတာ၊ ပြင်ပဆေးရုံတွေကို ဆေးကုသခွင့် မရရှိမှုတွေကြောင့် အခုနှစ် ၆ လတာအတွင်း နိုင်ငံရေးအကျဥ်းသား ၅၆ ယောက်ထိ သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း မြန်မာ့အကျဥ်းထောင်သက်သေ(Myanmar Prison Witness)အဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။
Jun 26 ။ မြန်မာပြည်က ဖုန်းဆင်းမ်ကတ်တွေနဲ့ ဖွင့်ထားတဲ့ Google အကောင့်တွေကို အတည်ပြု Code မပို့ပေးတော့ဘူးလို့ သုံးစွဲသူတွေဆီက သိရပါတယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ ဗဟိုဘဏ်က ပြည်တွင်းလောင်စာဆီဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်စေဖို့ အခုလအတွင်း US ဒေါ်လာ ၁၂၅ သန်းထိ နိုင်ငံခြားငွေတွေ ထုတ်ရောင်းနေတဲ့ကြားက ပြည်တွင်း စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေ အခုသီတင်းပတ်အတွင်း ၁ လီတာကို ၁၈၀ ကျပ်ကနေ ၂၈၅ ကျပ်အထိ ထပ်မံမြင့်တက်လာခဲ့ပါတယ်။
Jun 25 ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အသက် ၈၀ ပြည့်မွေးနေ့အတွက် လူမှုကွန်ရက်မှာ ဆုတောင်းသူတချို့ကို စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးမှုတွေ လုပ်ခဲ့ရာ။ မြန်မာအသံနဲ့ ရုပ်မြင်သံကြား(MRTV) ဝန်ထမ်းတဦး အပါအဝင် အနည်းဆုံး လူ(၇) ဦးကို ဖမ်းဆီး အရေးယူခဲ့ကြောင်း BBC သတင်းက ဖေါ်ပြပါတယ်။
၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နယ်မြေထိန်းချုပ်မှုလျော့လာနေတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ မြေပြင်ထောက်ပို့ထက် လေကြောင်းထောက်ပို့၊ လေကြောင်းပစ်ခတ်မှုတွေမှာပါ စစ်ဘက်သုံး ရဟတ်ယာဉ်တွေ တွင်ကျယ်စွာ အသုံးပြုနေခဲ့ပါတယ်။
သင့်အေးရိပ် စုဆောင်းတင်ပြပါသည်။