လွမ်းမိသေးတယ်…Hippocrates (အပိုင်း-၂)

မြန်မာပြည်ကကျန်းမာရေးလောကဘက်တစေ့တစောင်း

မောင်မိုးညိုမြန်မာနိုင်ငံတွင်တွေ့ကြုံခဲ့ရသောကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုကိုဒီနေရာတွင်ဖေါက်သယ်ချလိုပါသညိ။ (၁၉၉၀)နောက်ပိုင်းဝန်းကျင်လောက်ကထင်ပါသည်၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင်ပြောင်းလဲလာသော”တံခါးဖွင့်စီးပွားရေး မူဝါဒ”အရဆေးရုံစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းတွင်စီမံချက်ကြီးတခုစတင်အကောင်အထည်ဖေါ်လာပါသည်။ “စရိတ်မျှပေးကျန်းမာရေး” (cost-sharing healthcare system) ဟုဆိုပါသည်။ ယင်းကားမြန်မာနိုင်ငံ၏ ထိုစဉ်ကရှိခဲ့သော”အခမဲ့”ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ်မှ”အခဖြင့်”ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုသို့ပြောင်းလဲ ရေး၏ပထမခြေလှမ်းဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ နေ့စဉ်ဆရာဝန်လူနာများကိုစစ်ဆေးစမ်းသပ်ပြီးညွှန်ကြားလာသောဆေးမှတ် တမ်းစာရင်းပေါ်မူတည်၍သူနာပြုများကဆေးရုံတွင်း (အစိုးရဆေးသိုလှောင်ရေးဌာနမှပို့ပေးသော)ဆေးဝါးများ၏ အဘိုးအခအချို့တဝက်ကိုလူနာကကျခံရသည်။ ဥပမာ-penicillin ထိုးဆေးတလုံးကို (၇- ကျပ်)(ထိုစဉ်က) ကျသည်ဆိုပါစို့။ လူနာကဆေးတန်ဘိုး၏ (၁ဝ ရာနှုန်) ဖြစ်သော (ပြား-၇၀)ကိုပေးရသည်။ ဆေးရုံတွင်ကုန်ကျ မည့်ဆိုတာကိုကြိုတင်သိပြီးလူနာရှင်တွေကလဲရှိရှိမရှိရှိ၊ပေါင်နှံကုန်ကျခံကာပေးကြသည်။ ယင်းလောက် သောငွေပမာဏမှာလဲမထောင်းတာလှသည်မို့ဘာမှပြဿနာမကြားမိပါ။ ပြဿနာကားမူလကအလကား ရဘူးသောယင်းဆေးကိုတတ်နိုင်သူ(ဆေးရုံဆေးခန်နှင့်နီးစပ်သောအသိုင်းအဝိုင်းလူနာရှင်တွေ)ကသိပ်မကြိုက် ပါ။ ဘာမဟုတ်သောငွေပေးရသည်ကိုဂုဏ်ငယ်သည်ဟုထင်ကြသည်။ ဆိုရလျင်- ငွေမရှိသူလူဆင်းရဲလူများစုက စရိတ်မျှပေးဆေးကိုဝယ်သုံးကြရသော်လည်းမျက်နှာရှိလူချမ်းသာလူတန်းစားများကအခမဲ့ရနေကြသည်။ ထို့အပြင်ယင်းဆေးများကိုပြင်ပသို့တဖန်ပြန်ရောင်းလိုသောလူတန်းစားတရပ်ပေါ်လာမှန်းမသိပေါ်လာသည်။ ယခင်ကအစိုးရဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်းကော်ပိုရေးရှင်းဆိုင်မှဝယ်ယူပြီးမှောင်ခိုပြန်သွင်းခြင်းထက်၊ဆေးရုံဆိုင်တွင်မှရသောထိုစရိတ်မျှပေးဆေးများကပိုတွက်ချေကိုက်သည်ဟုထင်ကြသည်။ ဆေးအရောင်းအဝယ်လုပ်ငန်း ကားသာမာန်လူတန်းစားတွင်သာမက၊ဆရာဝန်များအတွင်းပင်နေရာကောင်းကောင်းယူခဲ့ပြီး၊တချို့ဆရာဝန်များဆိုလျင်ဆေးမကုတော့ဘဲဆေးကိုယ်စားလှယ်၊ဆေးရောင်းဆိုင်များအကျဖွင့်ကာစီပွားဖြစ်နေကြသည်။ ရန်ကုန်မြို့ဆူလေဘုရားအနီးကုန်သွယ်ရေဒကော်ပိုရေးရှင်း (၁၀)ဆေးဆိုင် (နောင် ဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်း အဖြစ်ဆူလေဘုရားလမ်း “ဂုဏ်”ရုပ်ရှင်ရုံအနီးဆေးဆိုင်တို့ကားဆရာဝန်အပေါင်းတို့၏ဝင်ငွေလမ်းခင်း ရာစားကျက်များဖြစ်ခဲ့သည်။ ဆရာဝန်များကိုဆေးထုတ်ပေးသောနေ့များဆိုလျင်ကား၊ဆေးဆိုင်မန်နေဂျာကအစ ဆိုင်ဒ၇ဝမ်အထိဟောက်သမျှကိုထိုထိုဆရာဝန်အပေါင်းတို့ကမျက်နှာငယ်ငယ်ဖြင့်အောက်အိသည်းခံခဲ့ကြရ သည်။ မြန်မာပြည်တွင်ဘာဆေးမေးမလဲ၊ အကုန်ရှိပါသည်။ ဈေးဘဲစကားပြောသည်။ ဆေးတက္ကသိုလ်မတက် ဘူးသော်လည်းဆေးအကြောင်းကောင်းစွာ (ဆရာဝန်များထက်)နားလည်ကြသောပုဂ္ဂလိကဆေးဆိုင်ပေါင်း ထောင်သောင်းတို့၏လမ်းညွှန်ချက်ကိုဆရာဝန်တို့လိုက်နာအသုံပြုကြရသည်။ ယခုအခါတွင်ကားပုဂ္ဂလိက ကိုယ်ပိုင်အထူးကုနှင့်ဆေးရုံကြီးများရန်ကုန်နှင့်မြို့ကြီးများတွင်မှိုလိုပေါက်လာသည့်အပြင်၊ တတ်နိုင်သူတို့က ပြည်ပသို့ပင်ခြေလှမ်းနေကြပေပြီ။ ဘန်ကောက်၊စင်္ကာပူသာမကအမေရိကအထိခြေလှမ်းနေကြပါပြီ။ တတ်နိုင်သူတွေပေါ်ပေါက်လာသလိုသာမန်ဆရာဝန်နှင့်တကြိမ်မျှတွေ့ဆုံဆေးကုသခံနိုင်ခွင့်အတွက်ဆွေးမျိုး များထံလှည့်လည်ငွေချေးရသောလူတန်းစားဦးေ၇(အထူးသဖြင့်နယ်ဘက်နှင့်ဝေးလံခေါင်ဖျားဒေသတိုင်းရင်း သားများ) ကများသထက်များလာပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့ ကျန်းမာရေးအာမခံ (health insurance) မရှိသောနိုင်ငံအတွက်ကား၊ဆေးဝါးကုန်ကျစရိတ်ကားထိတ်လန့်ဘွယ်ဖြစ်နေပါသည်။ တလောက၊ အသက်(၇၀)ဝန်းကျင် မိဘနှစ်ပါးကျန်းမာရေးဓါတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရာ ငွေ(၂)သိန်းကျော်ကုန်ကျ ကြောင်းမိတ်ဆွေတဦးမှပြောလာပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံကဲ့သို့အခမဲ့ကျန်းမာရေးကိုယဉ်ပါးခဲ့သောလူထုအတွက် ခေတ်နှင့်အညီတဟုန်ထိုးတက်လာသောဆေးကုသစရိတ်ကားလူထုအတွက်လိုက်လေဝေးလေဖြစ်လာပါပြီ။ မူလကဆရာဝန်/အထူးကုတို့ကိုအစိုးရဆေးရုံဆေးခန်းတွင်အဆင်သင့်တွေ့နိုင်ကုသခံနိုင်ကြသောမြန်မာလူထုက၊ယခုအခါယင်းဆရာဝန်များကိုသူတို့ကိုယ်ပိုင်ဆေးခန်းကြီး၊ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံကြီးများတွင်သွာတွေ့ရသည်။ ကျန်းမာရေးဌာနအကြီးအကဲတဦးကဆိုလျင်သူ့မိခင်မကျန်းမမာဖြစ်သည်နှင့်ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံသို့တန်းတင်ပေး လိုက်သည်အထိ၊ အစိုးရဆေးရုံများအပေါ်လူထုကယုံကြည်မှုမဲ့လာသည်။ အစစအရာရာငွေကသာစကားပြောပြီးငွေကသာအဆုံအဖြတ်ပေးနေကြောင်းရန်ကုန်ဆေးလောကနှင့်နီးစပ်သူတို့ကပြောနေပေပြီ။ ပြည်သူ့ဆေးရုံများကားငွေကိုရေလဲသို့သုံးနိုင်ပါမှလူနာလည်းသက်သာရာ၇၊ လူနာရှင်လည်းစိတ်ချမ်းသာရာရကြသည်။ မလိုအပ်ဘဲစမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုများအတင်းအကျပ်လုပ်ခိုင်းမှုများ များလာကြောင်းတွေ့ရသည်။