“ကြိုးစင်ပေါ်က ဧရာဝတီ” အပိုင်း (၂)
Minn Zinရေနှင့်ပတ်သတ်၍ ဖွံဖြိုးရေးကဏ္ဍများကို စဉ်းစားရာတွင်၊ Integrated Water Resources Management (IWRM) ဟုခေါ်သော “ရေအရင်းအမြစ် စီမံမှု နှင့် ဆက်စပ်နေသော ကဏ္ဍ အားလုံးကို တစုတရုံးတည်း ပေါင်းစပ် စဉ်းစားပေးခြင်း” ဖြင့်၊ နောင်သားစဉ်မြေးဆက် အဒွန့်ရှည်ခံစားနိုင်သည့်လုပ်ငန်းမျိုး ဖြစ်သင့်ပေသည်။ ကဏ္ဍ တစ်ခုတည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် အခြားကဏ္ဍ များရှိပါက ထိခိုက်မှု မပြုလုပ်မိအောင် ပေါင်းစပ်စဉ်းစားတွေးခေါ်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
ဧရာဝတီမြစ်ဆုံ စီမံကိန်းတွင် လုပ်ငန်း (၈)ခုပါဝင်ပြီး စုစုပေါင်း လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ် မှုအင်အား ၁၈၄၉၉ MW ဖြစ်ရာ၊ လျှပ်စစ်ဦးစားပေးစီမံကိန်း (Power Oriented) ဖြစ်ပါသည်။ တိုးတက်နေသော ခေတ်ကြီးတွင် ဆောင်ရွက်နေသော ဘက်စုံစီမံကိန်း (Multi-purpose project) မျိုးမဟုတ်သည်ကိုတွေ့ရှိရပါသည်။ အဖိုးတန်သော ဘက်စုံစီမံကိန်းကြီးများတွင် လျှပ်စစ်သာမက၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စက်ရုံသုံးနှင့် သောက် သုံးရေ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ အပန်းဖြေရေး၊ ပတ်ဝန်ကျင် ထိန်းသိမ်းရေး စသည်တို့ ပေါင်းစပ်ပါဝင်သဖြင့် ရေရှည်တည်တံ့သော လူမှုရေး စီးပွားရေး ကဏ္ဍ များပါဝင်ပါသည်။ မိမိ၏ အခန်းကဏ္ဍ တစ်ခုတည်းကိုသာ၊ ဦးစားပေးဆောင်ရွက် မည်ဆိုပါက ဆိုးကျိုးများနှင့် ကြုံတွေ့ရန်အလားအလာများပါသည်။ ရေအရင်းအမြစ် ကိုသတ်မပြစ်သင့်ပါ။
ရေသည် လွန်စွာတန်ဖိုးရှိသော စီးပွားရေး အထောက်အကူပြု ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းဖြစ် သည်ဆိုသည်ကို ဂရုပြုရပါမည်။ ထို့ကြောင့် ရေအရင်းအမြစ် ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းကြီး များဆောင်ရွက်သည့်အခါ အလွှာအသီးသီးမှ ပါဝင်စဉ်းစားဆွေးနွေးဆုံးဖြတ်ကြရန် လမ်းဖွင့်ပေးရန်လိုအပ်ပါသည်။
တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးလျှက်ရှိသော နိုင်ငံများတွင် စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးမှာ အဓိက မျှော်မှန်းချက်ဖြစ်ရာ ရေဖူလုံစွာမရှိပါက အဟန့်အတားဖြစ်သွားနိုင်ပါသည်။ ရေအတွက် အာမခံချက် ရရှိရန်မှာ စားနပ်ရိက္ခာထုတ်လုပ်ရေးအတွက် အဓိက သော့ ချက်ဖြစ်ပါသည်။
မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေ ၇၀% မှာ ကျေးလတ်တွင်နေထိုင်ကာ၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ နှင့်ဆက်စပ်လျှက်ရှိသော လုပ်ငန်းများတါင်ပါဝင်လုပ်ကိုင်လျှက်ရှိပါသည်။ ဆင်းရဲမှု လျော့နည်းပပျောက်ရေးအတွက် လက်ရှိအလုပ်အကိုင်များ မပပျောက်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းအသစ်များ ဖန်တီးခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် စိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်အောင် ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်ပါသည်။
“ဧရာဝတီမြစ်ဆုံတမံပိတ်မှုကြောင့်၊ နွေရာသီမှာ ရေလှောင်တမံကနေ ရေထုတ်လွှတ်မှုကြောင့် (လျှပ်စစ်ထုပ်ယူမှုကြောင့်) နွေရာသီပုံမှန်ရေစီးဆင်းမှုထက် ၁၆% ပိုများလာမယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ခြောက်သွေ့ရာသီကာလတွေရဲ့ ယခင်ပုံ မှန်မြစ်ရေထုစီးနှုန်း 1830 m3/s ကနေ ရေလှောင်တမံပြီးစီးချိန်မှာ ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် ရေထုစီးနှုန်းဟာ 2120 m3/s အထိ တိုးတက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်တမံရဲ့ အောက်ဘက်ပိုင်း ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းတလျှောက်မှာ မြစ်ရေဟာ ယခင်ပုံမှန်ထက် ၁.၅ ပေခန့် ပိုမိုမြင့်တက်လာနိုင်ကြောင်းလေ့လာ သုံးသပ်ဖော်ပြထားပါတယ်” ဟုရေးသားကြော်ငြာထားသည်ကို တွေ့ရှိရပါသည်။ မြစ်ဆုံတမံမှ ထွက်ရှိသောလျှပ် စစ်ဓါတ်အား၏ ၉၉% ကိုတရုတ်နိုင်ငံက ရယူမည်ဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ ၁% သာရရှိ သည်ဟုသိရပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏ နွေရာသီ၌ လျှပ်စစ်ဓါတ်အားပိုမိုလိုအပ်မှု ရှိနိုင်သည့်အလျောက် ပိုမိုထုတ်ယူမည်သာဖြစ်ရာ ဖော်ပြထားသည့် နွေရာသီပုံ မှန်မြစ်ရေ စီးဆင်းမှု ၁၆% ကိန်းဂဏန်းထက် ပိုမိုမည်သာဖြစ်ပါသည်။ အဓိကအ ကြောင်းအရင်းမှာ ဧရာဝတီတွင်လက်ရှိ နွေရာသီ သဘာဝ ရေကျဆင်းသွားသည် နှင့် ပေါ်ထွက်လာသော နုံးတင်မြေနုကျွန်းများ ဆုံးရှုံးသွားနိုင်ခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။
ယာသမား၊ ကိုင်းသမားများမှာ နှစ်စဉ် ပေါ်ထွန်းလာသည့်၊ မြေနုကျွန်းများပေါ်တွင်၊ မြေပဲ၊ ပြောင်း၊ ကြက်သွန် ပဲအမျိုးမျိုးအပြင် အခြားဆီထွက်သီးနှံများကို စိုက်ပျိုးခြင်း ဖြင့် အလုပ်အကိုင်ရရှိကာ ဝင်ငွေရရှိစေပါသည်။ မြေနုကျွန်းများပျောက်ဆုံးသွားပါက ဧရာဝတီတနံတလျား အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ်ကြမည့် ယာသမား၊ ကိုင်းသမားကား နည်းမည်မဟုတ်ပေ။ “ပိန်ညှင်း၊ ရေကြက် နှင့် ဟင်္သာငှက်တို့သ် သောင်ပြင်တွင် သက်ဆင်းနိုင်တော့မည် မဟုတ်သလို၊ ငါးကြင်းတွေဆန်၊ ငါးတန်တွေမြူး သောင်ချေဦးမှာလ၊ ကိုတံငါလည်း လှေယဉ်စီး၍ ပိုက်ကြီးကို ရေချနိုင်တော့မည် မဟုတ်ပေ။” ထို့အပြင် ခေတ်အဆက်ဆက် အသုံးချလာသော “မြေနုကျွန်းချထား ရေးအက်ဥပဒေ” ကိုလည်း၊ အသုံးမလိုတော့သဖြင့် ပြတိုက်တွင် သိမ်းဆည်းထားရန် သာရှိပါတော့သည်။
ဆက်ပါဦးမည်……….
2 comments
ပေါက်ဖော်
September 13, 2011 at 4:15 pm
ကျေးဇူး..ကိုဒဲ့..
အကိုရှင်းပြတာလဲ အသေးစိတ်..မိုလို ့..များကြီး ဗဟုသုတရတယ်ဗျ..
အောက်က ကိုမိုးသီးဇွန် ပြောတာလဲ..ဧရာဝတီနဲ ့ပတ်သတ်ပြီး..ဗဟုသုတရသဗျ..
ဒီလိုအချက်အလက်တွေစုပြီး လျှပ်စစ်ဝန် မောင်ဇော်မင်းဆီ ပို ့ပေးလိုက်ရမှာ..သူ ့လောက် ဘသူမှ မသိဘူးဆိုလို ့..ပါ
စွမ်းအင်ဝန်ကြီး ဇော်မင်း (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံတော် လူ့အန္တ
ဗိုလ်ချုပ်လူထွက်တွေကို မိန့်ခွန်း ပြောဖို့မြောက်သာပေး။ စကားပြောတော့မှစကားတဲ့ဇာတိတွေ၊ သူတို့အရေအချင်းတွေ ကိုလူထုက မျက်ဝါးထင်ထင်တွေ ့ရလိမ့်မယ်။ ယူနီဖေါင်းတကားကား၊ တိုက်ပုံခေါင်းပေါင်းတကားကားနဲ့မသိရင်တော့ တကယ့် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲဆိုပြီး ဟောက်စားခြောက်စားတွေဟာ စကားလည်းပြောခိုင်းလိုက်မှ သောက်ရူးပါလား ဆိုတာ တွေ့ရတော့တာကိုး။
သူတို့ကို နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲလို့ ခေါ်တာသုံးတာကို သူတို့ သိပ်ကြိုက်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဇော်မင်း တယောက်ကတော့ သောက်ရူးဆိုတော့ နိုင်ငံတော်သောက်အရူးလို့ ခေါ်ကြပါစို့။
သူရဲ့မိန့်ခွန်းမှာ လျှပ်စစ်ဆိုတာ ကွန်တိန်နာနဲ့ထည့်ရောင်းလို့ မရဘူး။ ကြိုးနဲ့သွယ်ပြီးရောင်းရတာ လို့ဆိုတယ်။ အတော် မှတ်သားလောက်တဲ့စကားပဲ။ သူရဲ့ပညာရေးအခြေခံကို ဖေါ်ပြနေတာပေါ့။ တကယ်တော့ သန်းရွှေက သူ့ကိုထောင်ဝါဒါ လောက် ခိုင်းလိုက်ရင်တောင် ရနေပြီ။ ဘယ်နဲ့ လျှပ်စစ်ကို လူတွေက ငှက်ပျောဖက်နဲ့ ထုတ်ပြီးရောင်းရတာလို့ ထင်နေပုံ ရတယ်။ ဒီလို လူမျိုးကို စွမ်းအင်ဝန်ကြီးခန့်ထားတော့ စစ်အစိုးရလက်အောက်က မြန်မာ့ပညာရေး အခြေအနေဆိုးဝါးမှုကို မြင်ရတော့တယ်။
မြန်မာပြည်က လျှပ်စစ် လိုအပ်မှုက မီဂါဝပ် ၁၅၀ဝ မျှသာဖြစ်တယ်တဲ့။ ပြည်တွင်းမှာ ဖူလှုံနေတယ်တဲ့။ ပိုလို့ရောင်းစားရ တာလို့ ဆိုတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်လောက်က အိန္ဒိယ သမတ က သန်းရွှေနဲ့တွေ့တော့ ရန်ကုန်မြို့က ထွက်တာနဲ့ ကျန်တဲ့ ဒေသအားလုံးဟာ ကျေးလက်အဆင့်မှာပဲ ရှိသေးတယ်။ လျှပ်စစ်မီး လုံးဝ မရှိကြဘူး။ ဖွံ့ဖြိုးမှုအလွန်ကို နှောက်ကျနေ တာကို စိုးရိမ်ကြောင်း အကြံပေးခဲ့တယ်။ ဖူလုံတယ်ဆိုရင် မြို့ကြီးတွေမှာ မီးဘာလို ခနခန ပြတ်လည်း၊ ကျေးလက်ဒေ သအားလုံး နီးပါးမှာ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက မီးမရတာ ဘာကြောင့်လဲ။
မြန်မာပြည်ရဲ့ လျှပ်စစ်သုံးစွဲမှု မီဂါဝပ် ၁၅၀ဝ နဲ့ ကျေနပ်နေရမှာလား။ အရှေ့တောင်အာရှမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ လုံးတူဒေါက် တူ နိုင်ငံတွေရဲ့လျှစ်စစ်သုံးစွဲမှုကိုကြည့်ရင် ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့လျှပ်စစ်သုံးစွဲနိုင်မှုက ၁၃၄. ၄ ဘီလီယံ ကီလိုဝပ်ရှိတယ်။ ်ဗီယက် နမ်က ၈၅ ဘီလီယံကီလိုဝပ်၊ အင်ဒိုနီးရှားက ၁၁၉ ဘီလီယံကီလိုဝပ်တွေ သုံးစွဲနေချိန်မှာ မြန်မာပြည်က ၄.၄ ဘီလီယံကီ လိုဝပ်ပဲ ရှိတာကိုတွေ့ရပါတယ်။
ရေကာတာကိုမဆောက်ဖို့ တရုပ်အစိုးရ ပညာရှင်တွေကိုတိုင် ကန့်ကွက်ထားတဲ့ စာမျက်နှာ ၉၀ဝ ကျော်ပါတဲ့ အစီရင်ခံစာ အကြောင်းကို သူမပြောဘူး။ ရေကာတာဆောက်သင့် မဆောက်သင့်ကို ကျွမ်းကျင်တဲ့ ပညာရှင်အဖွဲ့ကို ငှားရမ်းပြီး လေ့ လာ ကွင်းဆင်းခဲ့တာကို ဂုဏ်ယူဝံကြွားစွာနဲ့ ပြောနေတယ်။
ဘီလူးချောင်းရေအားလျှပ်စစ် အသက်ထွက်နေတာ သူခုထိ သိပုံမရသေးဘူး။ တောတွေခုတ်လို့ ဘီလူးချောင်း ရေအား ကျ၊ အင်းလေကန်ကြီး ကောခါနီးနေပြီ။ နှောင် ၁ဝ နှစ်အတွင်းမှာ ဒီနေရာမှာအင်းလေးကန်ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာကို ဓါတ်ပုံအ ထောက်ထားနဲ့ ကလေးတွေကိုပြောမှ ယုံကြတော့မယ် အနေအထား။ ဓါတ်အားပေးစက်ရုံမှာ အဓိကလည်ပတ်နေတာ က မီးစက်နှစ်လုံးမျှသာတည်း။ တလုံးက ပျက်နေတယ်လို့ ဓါတ်သိဝန်ထမ်းတဦးက ဆိုပါတယ်။
သူ့ စွမ်းအင်ဝန်ကြီးဌာနက ထွန်းထားတဲ့ လျှပ်စစ်မီးက တရုပ်စက်နဲ့လည်ပြီး ထွန်းနေတာလို့ ဓါတ်သိတယောက်က ဆို တယ်။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာ ပြည်ဝန်ထမ်းတွေက ဘီလူးချောင်းကလာတဲ့ လျှပ်စစ်လို့ သူ့ကို ကြပ်ပေးထားတာသူက အဟုတ် မှတ်နေတယ်။
သစ်ပင်တွေပျောက်တယ်။ တရိစာ္တန်လေးတွေ ပျောက်သွားတာကို သူက ပေါ့ပေါ့ဆဆ မြင်နေတယ်။ ဒါဟာအလွန် အန္တ ရာယ် ရှိတယ်။ ရေကာတာကို ဆောက်ပြီးသွားရင် ဖြစ်လာမယ့် ရေအကျယ်အဝန်းက နယူူးယောက်မြို့လောက် ရှိနေ တယ်။ ပင်မရေကာတာရဲ့ ရေအကျယ်ဝန်းက စင်္ကပူနိုင်ငံထက် ကြီးနေတယ်။ ရေကာတာဆောက်ပြီးသွားရင် ငါးတွေ မျိုးဥဖို့ မြစ်ညာကို မတက်နိုင်တော့ဘူးဆိုရင် ငါးမျိုးစိတ် ပျောက်ကုန်မယ်။ တရိစာ္တန်လေးတွေဟာ ကမ္ဘာကြီးမှာ နေထိုင် ခွင့် ရှိသူတွေ၊ ကျနော်တို့ မသိနိုင်သေးတဲ့ တာဝန်တွေကို ထမ်းဆောင်နေရသူတွေ ဖြစ်လာတယ်။
လိပ်ပြာတကောင် သေသွားတဲ့အတွက် အလွန်ဆိုးတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဖေါက်ပြန်မှုတွေတောင် ရှိနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ လိပ်ပြာ သက်ရောက်မှု သီအိုရီ- Butterfly Effect theory – ကို ပညာရှိတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက အလေးအနက်ထား ကြတယ်။ ဒါကို ဇော်မင်း သိရဲ့လား။
မြစ်ရေ ရ ရာခိုင်နှုန်းကိုပဲ ဖမ်းတာ ၉ရ ရာခိုင်နှုန်းက ဆက်လက်စီးဆင်းနေနိုင်တယ်ဆိုတာ ဘယ်သူပြောတာလဲ။ ဘယ ်ပညာရှင်က လိမ်ထားတဲ့ ကိန်းဂဏန်းလဲ။
တရုပ်ပြည်မှာ မြစ်ချောင်းကြီးပေါင်း ၆၀ဝ ကျော်ရှိတယ်။ တရုပ်ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့အမြင်တိမ်တဲ့ ကောင်းမှုတွေကြောင့် မြစ်ကြီး ၄၀ဝ ကျော် ပျောက်ဆုံးသွားပြီဖြစ်ကြောင်း မှတ်တမ်းတွေရှိတယ်။ ရေအားလျှပ်စစ်ကြောင့်ရတဲ့ စွမ်းအင်ဟာ တကယ်တမ်းသိပ်မရှိဘူး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်တဲ့ရလဒ်ဆိုးတွေက ပိုများနေတယ်ဆိုတာ နိုင်ငံတကာပညာတွေ က တညီတညွတ်တည်း ကောက်ချက်ချထားတာ ကြာပါပြီ။
ဒီတော့ အနောက်နိုင်ငံတွေက သတိထားပြီးလုပ်ကြတယ်။ ရေကာတာတည်ဆောက်တာတွေကို ရှောင်လာတာကိုတွေ ့ရတယ်။ အာရှတိုက်တွေမှာတော့ ဇော်မင်းတို့လို နိုင်ငံတော် သောက်ရူးတွေက များတယ်။ ရေကာတာ တည်ဆောက်ပေး လို်က်တာကို ဘုရားတည်ပေးလိုက် သလိုလို၊ မင်းကောင်းမင်းမြတ်တွေလိုလို အိုင်တင်ထုတ်လို့ ကောင်းနေကြတုန်း။
နောင်ဖြစ်လာမယ့် ဆိုးကျိုးတွေကို သူတို့ မမြင်ကြဘူး။
ဒီလိုသောက်ရူးတွေ အုပ်ချုပ်နေသမျှတော့ လူမှုဒုက္ခတွေ ပင်လယ်ဝေနေဦးမှာပဲ ဖြစ်တယ်။
Source:http://komoethee.blogspot.com/2011/09/blog-post_13.html
Maung Dae`
September 13, 2011 at 4:48 pm
ကျေးဇူးပဲကိုပေါက်ဖော်.. ကိုမိုးသီးစာတွေ ထည့်ပေးလို့လေ..
ကျွန်တော်ကတော့ ဆည်နဲ့ပါတ်သတ်ရင်ဘာမှမသိဘူးဗျ.. အဟီး.. အခုတင်ထားတာက ကျွန်တော့် အသိမိတ်ဆွေ.. ကျွန်တော်တို့ရုံးက အန်ကယ်ကြီးရေးထားတဲ့စာတွေ.. သူက အင်တာနက်ပေါ်မတင်တက်ဖူးတဲ့.. များများပြန့်လေ ကောင်းလေပဲ တင်ပေးပါဆိုလို့.. ကျွန်တော်က တင်ပေးတာ.. သူက ဆည်မြောင်းကနေအငြိမ်းစားယူထားတာလေ… ကျွန်တော်အားစိုက်တာဆိုလို့ စာရိုက်တာပဲရှိပါတယ်ဗျာ.. ဟီး ဟီး..