ရောဂါအသစ်

မိဘတွေ သိရဲ့လား

ဖုန်းဈေးတွေကလည်း ကျ ၊ စမတ်ဖုန်းတွေ   ကလည်း     ခေတ်စားလာတော့ လူကြီး၊ ကလေး၊ ငယ်ငယ် ၊ရွယ်ရွယ်၊ ပျိုပျို၊ အိုအို ၊ဆင်းရဲ ၊ချမ်းသာ မရွေး ကိုင်နိုင်သုံးနိုင်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ အင်တာနက် ကလည်း (နှေးသော် လည်း) သုံးလို့ ရလာသောကြောင့် ချိတ်ဆက်သုံးစွဲတဲ့သူတွေ ပိုပြီးအမြင်ကျယ်လာ၊ ပိုပြီး လက်လှမ်းမီလာ တယ်လို့လည်း ယေဘုယျ အားဖြင့် အကောင်းမြင် ကြည့်မိပါတယ်။

ထပ်ခါထပ်ခါ ပြောနေကြရသလိုပါပဲ။ အထူးသဖြင့်လူငယ်တွေ စိတ်သန်ရာ သန်ရာ စွဲလုပ်ကြ ရင်းနဲ့ လမ်းမှားရောက်သွားနိုင်တဲ့ ပြဿနာပေါ့ဗျာ။ နားလည်တတ်ကျွမ်းတဲ့ မိဘတွေ ၊ အုပ်ထိ်န်းသူတွေ အနေနဲ့ သားသမီးတွေကို အင်တာနက်အသုံးပြုတဲ့နေရာမှာ internet setting ကို parental control လုပ်ထားဖို့ ၊ အထူးသဖြင့် ငယ်ရွယ်တဲ့ သားသမီးလေးတွေ လူကြီးမိဘ မမြင်ကွယ်ရာမှာ စိတ်လွတ် ကိုယ်လွတ် ထင်ရာဆိုဒ်တွေ ဝင်ကြည့်ပြီး အတုမြင်အတက်သင် လမ်းမှားရောက်ကုန်ကြမယ့်အရေးကို စိတ်ထဲ မှာ ထည့်တွက်ကြဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

လမ်းမှားဆိုတာ ဘာလဲ

လမ်းမှားရောက်တယ်ဆိုတာ လိင်မှု ကိစ္စ တစ်ခုတည်းကို ပြောချင်တာမဟုတ်ပါဘူး။ အတွေးအခေါ်အယူအဆ တွေ၊ အထင်အမြင်တွေ၊ ယဉ်ကျေးမှု စရိုက်တွေ၊ တလွဲ တန်ဖိုးထားမှုတွေ၊ တလွဲ စိတ် သာယာမှုတွေ၊ ရေရှည်ရော ရေတိုရော အကျိုးမရှိတဲ့ နေရာတွေမှာဘဲ လူငယ်တွေရဲ့ တန်ဖိုးရှိလှတဲ့နေစဉ် ဘဝ တွေကို ကုန်ဆုံးစေနေခြင်း စသည့် ပြဿနာပေါင်းများစွာကလည်း အရေးကြီးလှပါတယ်။ မိမိရဲ့ သားသမီးတွေ အိပ်ခန်းထဲဝင် ပြီး ဘာသံမှမကြားရဘဲ ငြိမ်နေတိုင်း စိတ်အေးနေတဲ့၊ မိဘ တွေ ကို သတိပိုပြီးပေးချင်မိပါတယ်။ အင်တာနက်နဲ့ စမတ်ဖုန်းတွေရဲ့ လွှမ်းမိုမှုကြောင့် မိမိတို့ သားသမီးတွေ ဘယ်လို ပြောင်းလဲလာသလဲ။ အမူအရာ၊ အပြောအဆို၊ အနေအထိုင်ကို အဆက်မပြတ် သတိထားကြည့် သင့် ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်ကို တန်ဖိုးထားရမှာဖြစ်ပေမယ့် လမ်းမှားမရောက် အောင် ပဲ့ပြင်ပေးဖို့ လည်း မိမိတို့မှာ တာဝန်ရှိတယ်ဆိုတာ ထည့်တွက်ထားသင့်ပါတယ်။

ဘယ်လို ထိန်းချုပ်မလဲ

သားသမီးတွေရဲ့ စမတ်ဖုန်းတွေကို မကြာ မကြာ စစ်ဆေးကြည့်သင့်ပါတယ်။ သူတို့ သိသည်ဖြစ်စေ၊ မသိသည်ဖြစ်စေ browser တွေရဲ့ history တွေကို စစ်ကြည့် သင့်ပါတယ်။ သူတို့ ဘယ်လို website တွေကို အဝင်များလဲ ၊ ဘယ် applications တွေ အသုံးများလဲ၊ ပြီးတော့ သူတို့ download လုပ်လေ့ လုပ်ထ ရှိတဲ့ စာအုပ်တွေ၊ ဗွီဒီယိုတွေ၊ ဖိုင်တွေကို ကြည့်သင့်ပါတယ်။ တစ်ချို ့ကလေးတွေကလည်း history တွေကို ဖျက်ပစ်တတ်တယ်ဆိုရင် ရှောင်တခင် ဝင်စစ်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ ်။ သို့မှသာ ကလေးတွေ အနေနဲ့ ဘာလုပ်လုပ် သတိလေး ထားပြီးလုပ်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။ မိဘ တွေကိုယ်တိုင်က မည်သို့ ထိမ်းချုပ်ရမည်မှန်းမသိလျှင် ၊ တတ်သိ နားလည်တဲ့ မိတ်ဆွေတွေ ကို တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ ကိုယ့်သားသမီး ကို ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်ချတတ်ဖို့ လမ်းကြောင်းပေးရမှာ မှန်ပေ မယ့်၊ ကိုယ်တိုင် အမှားအမှန်ကို ဝေဖန်တတ်အောင် သွန်သင်ဖို့ လည်းလိုအပ်ပါတယ် ။ထိန်းချုပ် ကြီးကြပ်မှု အားနည်းရင် နောင်သူတို့ ကို ထိန်းချုပ်ဖို့ အလွန်ကို ခက်ခဲလာပါလိမ့်မယ်။

အမှားနဲ့ အမှန်ကို ခွဲခြားမသိ ရင် သူ တို့ လေးတွေကိုယ် တိုင်က အမှားကို အမှန်ထင်လာပါလိမ့်မယ်။ တင်းလွန်းလျှင်ပြတ်၊ လျှော့လွန်းလျှင် ပတ် ဆိုသလိုပဲ မလျှော့မတင်း စောင့်ကြည့်သင့်ပါတယ်။ လမ်းညွှန်တဲ့နေရာမှာ မိမိသားသမီးတွေကို အင်တာနက်သုံးရာမှာ ပညာရေး အထောက်အကူပြု websites တွေ၊ ဗဟုသုတ နှင့် အတွေး အခေါ် မြင့်မားစေမယ့် websites တွေ၊ ဘာသာရေးနဲ့ ဆက်နွယ်တဲ့ လမ်းညွှန်ပြသမှု websites တွေကို ဝင်ရောက်တတ်အောင် လမ်းညွှန်ဖို့လိုပါတယ်။ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဘယ် websites တွေက ဘာတွေ တင် ထားတယ်ဆိုတာကို လေ့လာဖို့လိုပါတယ်။ သားသမီးတွေ ထက် ခြေတစ်လှမ်းရှေ ့ရောက် နေမှ သူတို့ ကိုယ့်ကို လိမ်လို့ ပတ်လို့ မလွယ်မှန်း သိလာမှာဖြစ်ပါတယ်။ အလိုလိုက်လွန်းလို့ ပျက်စီးသွားကြတဲ့ သားသမီးလေးတွေ သတင်း မကြာခဏ ကြားနေမိလို့ပါ။

လူတစ်ယောက် နောင်အနာဂတ်မှာ ဘာဖြစ်လာ တယ် ဆိုတာ သူ နေ့စဉ် ဘာတွေ လုပ်နေသလဲ ဆိုတဲ့ပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။ ကိုယ့်ရဲ့သားသမီးကို ကြီးလာရင် ဘာဖြစ်စေချင်လဲ၊ သူတို့ နေ့စဉ် ဘာတွေလုပ်ပြီး အချိန်တွေ ကုန်နေတာလဲ ဆိုတာဟာ အနာဂတ်မှာ အလွန်ကို အရေးပါတဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပါတယ်။ ကဲ အခုဘဲ ကိုယ့် သားသမီးရဲ့ စမတ်ဖုန်းကို စမ်းကောက်ကိုင်ကြည့်ရအောင်။ သူတို့ စိတ်ဆိုးချင်လည်း ဆိုးပါစေ၊ သူတို့ အနာ ဂတ်အတွက် မဟုတ်လား။

သုရှင် ( 16-Jan-2015)