မြန်မာပြည် သတင်းဒိုင်ယာရီ May/June

သင့်အေးရိပ် စုဆောင်းတင်ပြသည်။

Jun 24 ။ စစ်ကောင်စီက သူတို့လက်လွှတ်ထားရတဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း နောင်ချိုမြို့နယ်ကို ပြန်ရဖို့ အပြင်းအထန် ထိုးစစ်ဆင်နေတာ သုံးလကျော် ရှိနေပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က မြေပြင်၊ ဝေဟင်နဲ့ ဒရုန်းတွေနဲ့ပါ တိုက်စစ်ဆင်နေရာ တအားန်းတပ်(TNLA)နဲ့ မဟာမိတ် ပူးပေါင်းတပ်တွေဘက်က လက်လွှတ်ရတဲ့ နေရာတချို့ ရှိနေကြောင်း BBC သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။

မြန်မာပြည်မှာ လိုင်စင်မဲ့ကားနဲ့ ဆိုင်ကယ်တွေ အဖမ်းအဆီး ကြမ်းနေတာကြောင့် ထိုင်းကနေ မြန်မာဘက် တင်ပို့မယ့် ဂျပန်တပတ်ရစ်ကားတွေ ရာနဲ့ချီပြီး ပိတ်မိနေပါတယ်။

Jun 23 ။ မတ် ၂၈ ရက်ကနေ ၃ လလောက်အတွင်း စစ်ကောင်စီက လေကြောင်းကနေတိုက်ခိုက်တာကြောင့် လူပေါင်း ၅၀၀ ကျော်သေဆုံးပြီး ၁,၀၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရတယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။ ဇွန် ၂၀ ရက်ထိ ကာလအတွင်း စကစ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုစုစုပေါင်း ၆၂၂ ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး လူ ၅၀၁ ယောက် သေဆုံး၊ ၁၀၅၇ ယောက် ဒဏ်ရာရခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာပြည်တွင်းမှာ ကြက်သွန်ပေါ်ပြီး ၃ လကြာတဲ့ထိ မရောင်းရဘဲ ဈေးတွေ ထပ်ကျလာတဲ့အတွက် နောက်ရာသီချိန် တောင်သူတွေ ပြန်စိုက်ပျိုးဖို့  ခက်ခဲနေကြပါတယ်။

Jun 22 ။ ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပန်းတနော်မြို့နယ်မှာ စစ်မှုထမ်းဖို့ မဲပေါက်သူတွေ ထွက်ပြေးလို့ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီတပ်က ရွာထဲက မဲမနှိုက်ရသေးသူ လူငယ်တွေကို
အဓမ္မဖမ်းဆီးသွားကြောင်း DVB သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။

တိုက်ပွဲတွေ၊ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် ကရင်နီ(ကယား)ပြည်နယ်မှာ စက်သုံးဆီ ပြတ်လပ်မှုဖြစ်ခဲ့တာ ရက်သတ္တပတ်ကျော် ရှိလာပြီး၊  စိုက်ပျိုးရာသီဖြစ်တာကြောင့် ဒေသခံတွေ အခက်ကြုံနေရာ ယခင် ဓာတ်ဆီ ၁လီတာကို ကျပ် ၄,၀၀၀ နီးပါး ရှိရာကနေ အခု ၃ဆလောက်တက်သွားပြီး ကျပ် ၁၀,၀၀၀ ကျော်ထိ ဈေးပေါက်နေပါတယ်။ 

Jun 21 ။ ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်းတချို့မှာ Jun ၃၀ ရက်ထိ မိုးများနိုင်ပြီး ကမ်းပါးပြိုကျမှုတွေ ဖြစ်နိုင်တာကြောင့် မြစ်ကမ်းဘေး နေထိုင်သူတွေ ဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်ကြဖို့ မိုးလေဝသပညာရှင် ဦးဝင်းနိုင်က တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ ဗဟိုဘဏ်က နိုင်ငံခြားငွေတွေ ထုတ်ရောင်းပြီး လောင်စာဆီဈေး ထိန်းဖို့ကြိုးပမ်းနေပေမဲ့ ကမ္ဘာ့ရေနံစိမ်းဈေးနှုန်းနဲ့ စင်ကာပူ MOPS ဈေး  တက်လာမှုကြောင့် မြန်မာပြည်တွင်းလောင်စာဆီဈေးလည်း ပြန်မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။

Jun 20 ။ ဒီဇင်ဘာမှာ ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ တနိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ စက်တွေသုံးပြီး မဲပေးနိုင်ဖို့ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။

ဧရာဝတီတိုင်းက စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန် နွေစပါးတွေ ပြည်ပဈေးကွက်ကို အကန့်အသတ်နဲ့သာ တင်ပို့နေရတာကြောင့် ဈေးကျဆင်းပြီး အရှုံးပေါ်နေကြောင်း တောင်သူတွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ပြောပါတယ်။

Jun 19 ။ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ၈၀ နှစ်ပြည့်မွေးနေ့ အထိမ်းအမှတ်အနေနဲ့ လူထုလှုပ်ရှားမှုတွေ ပြုလုပ်မှာကို စောင့်ကြည့်၊ ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးဖို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ တိုင်းအစိုးရတွေက သက်ဆိုင်ရာဌာနတွေကို ညွှန်ကြားထားကြောင်း DVB သတင်းက ဖေါ်ပြခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့ ၂၀၂၁၊ ဖေဖော်ဝါရီကတည်းက စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်း ခံထားရတာ ရက်ပေါင်း ၁,၆၀၀ ရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေ့ကျရောက်တဲ့ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အသက် ၈၀ ပြည့်မွေးနေ့ ကမ်ပိန်းကနေ မွေးနေ့ဆုတောင်း ဗီဒီယိုပေါင်း ၈၀,၀၀၀ ပြည့်ခဲ့ကြောင်း သိရပါတယ်။ မွေးနေ့ဆုတောင်း ဗီဒီယိုဖိုင် ၈၀.၀၀၀ နဲ့ ကမ္ဘာမှာ အရေအတွက်အများဆုံး ဂင်းနစ် စံချိန်တင်ဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့တာပါ။

Jun 18 ။ ရန်ကုန်တိုင်းနဲ့ ပဲခူးတိုင်းတို့မှာ ပြီးခဲ့တဲ့တပတ်အတွင်း ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောရောဂါနဲ့ ဆေးရုံတက် ကုသနေရသူ ဦးရေ လျော့သွားကြောင်း စစ်ကောင်စီ ကျန်းမာရေးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

၂၀၂၁၊ စစ်တပ်အာဏာယူပြီးချိန်ကတည်းက နှစ်ရှည်ထောင်ဒဏ်တွေ ချမှတ်ခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ NLD အစိုးရကာလ သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်တို့ရဲ့ 
တရားခွင် ရုပ်သံမှတ်တမ်းတခု ပေါက်ကြားခဲ့ပြီး ဒါဟာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး ၄ နှစ်ကျော်အတွင်း လူထုက ဒုတိယအကြိမ်သာ တွေ့ခွင့်ရတဲ့မြင်ကွင်း ဖြစ်ပါတယ်။ 

Jun 17 ။ နွေဦးတော်လှန်ရေး သပိတ်ခေါင်းဆောင် ကိုဝေမိုးနိုင် အပါအဝင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၂၀၀ ဝန်းကျင်ကို စစ်ကောင်စီက ဇွန် ၁၂ ရက်မှာ အိုးဘိုအကျဉ်းထောင်ဆီ ပြောင်းရွှေ့ပြီး ရိုက်နှက်ပြီး တိုက်ပိတ်ထားကြောင်း DVB သတင်းက ဖော်ပြပါတယ်။

အဖိုးတန် ကျောက်စိမ်းထွက်ရာ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့်မြို့မှာ အရပ်သားတွေအပေါ် ပစ်မှတ်ထား ပစ်ခတ်မှုတွေ ဆက်တိုက်ရှိလာနေပြီး ဖားကန့်‌ဟာလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ပေါင်းစုံ အခြေစိုက်ရာဒေသ၊ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲတွေနဲ့ KIA ၊ KPDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေအကြား ထိတွေ့ တိုက်ပွဲတွေလည်း ဒီနေ့ထိ ဖြစ်ပွားနေခဲ့တာပါ။

Jun 16 ။ သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် US ဒေါ်လာ ၁၀ သန်း အခုရက်သတ္တပတ်အတွင်း နိုင်ငံခြားငွေဈေးကွက်(FX Trading Platform)ကတဆင့် ထုတ်ရောင်းချပေးမယ်လို့ စစ်ကောင်စီ ဗဟိုဘဏ်က ကြေညာချက် ထုတ်ပါတယ်။ ဒီနေ့ FX Trading မှာ US တဒေါ်လာကို ၃၆၁၅ ကျပ် ငွေလဲနှုန်း သတ်မှတ်ထားပြီး ပြင်ပ ငွေကြေး ဈေးကွက်မှာတော့ US တဒေါ်လာ ငွေလဲနှုန်း ၄၅၂၀ ကျပ်နဲ့ ကျပ် ၉၀၀ ဝန်းကျင် ကွာဟချက်ရှိခဲ့ပါတယ်။

နှစ်ရက်အတွင်း မန္တလေးတိုင်း၊ ညောင်ဦးမြို့နယ်မှာ ကျောင်းအုပ် ဆရာမတဦးနဲ့ ခင်ပွန်း ဖြစ်သူတို့ ကျောင်းဝန်းအတွင်းမှာ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရပြီး မကွေးတိုင်း၊ 
ပခုက္ကူမြို့မှာ ကျောင်းဆရာမတဦးကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တခုက ဖမ်းသွားကြောင်း စစ်ကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ Non - CDM ဝန်ထမ်းတွေကို အရေးယူမယ်လို့ CRPH က ဥပဒေ ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ပိုင်း အခုလို ဖြစ်ရပ်တွေ ကြုံလာတာပါ။

Jun 15 ။ အာဏာထိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း နှစ်ကာလအလိုက် သစ်တောပြုန်းတီးမှု သိသာစွာ လျော့နည်းလာကြောင်း စစ်တပ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောပါတယ်။

ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ အင်းလေးဒေသမှာ အခုလထဲ မိုးဆက်တိုက်များပြီး အင်းရေတက်လာတာကြောင့် စိုက်ပျိုးထားတဲ့ စပါးတွေနဲ့ သီးနှံတွေ ထိခိုက်ပျက်စီးကုန်ပါတယ်။ အင်းလေးဒေသဟာ ငလျင်ဒဏ်လည်း ဆိုးရွားစွာခံထားရလို့ အိုးအိမ်တွေ ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့တာပါ။

Jun 14 ။ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ ဖမ်းဆီးထောင်ချထားတာဟာ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို မလေးစား၊ မလိုက်နာတာဖြစ်ပြီး ချက်ချင်းလွှတ်ပေးဖို့ မြန်မာနိုင်ငံရှေ့နေများကောင်စီက သတင်းထုတ်ပြန် တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။

ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်ကိုယ်စားပြုကော်မတီ(CRPH) က ပြဋ္ဌာန်းလိုက်တဲ့ အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းဥပဒေအပေါ်မှာ 
ဝေဖန်ကန့်ကွက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ CDM မှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဝန်ထမ်းတွေအတွက် တရားမျှတမှုနဲ့ အကာအကွယ်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်ခဲ့ပေမဲ့ ဒီဥပဒေရဲ့ တချို့အချက်တွေဟာ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကြားမှာပဲ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ဖြစ်စေခဲ့ပြီး ကန့်ကွက်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ CDM မှာ မပါသူတွေကို အရေးယူရာမှာ ပြည်သူလူထုအပေါ် သူတို့ကျူးလွန်တဲ့ ပြစ်မှုတွေအတိုင်း အရေးယူရမှာသာဖြစ်ပြီး CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ မပါဝင်တဲ့ ဝန်ထမ်းတိုင်းကို အရေးယူတာက ဒီမိုကရေစီ စံချိန်စံညွှန်းတွေနဲ့လည်း ကွဲလွဲနေကြောင်း သုံးသပ်မှုတွေ ရှိခဲ့တာပါ။

Jun 13 ။ လားရှိုးမှာ ချိုင်းနားကြက်ဥအလုံး ၃၀ ပါ ၁ ကတ် ကျပ် ၉,၀၀၀ သာရှိပြီး ဒေသထွက် မြန်မာကြက်ဥ အလုံး ၃၀ ပါ တကတ်ကို ကျပ် ၁၁,၀၀၀ ဈေးရှိကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီနဲ့ MNDAA တို့အကြား အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် ချိုင်းနားဘက်က MNDAA ထိန်းချုပ်ဒေသ ချိုင်းနားနယ်စပ်ဂိတ်တွေကို ပြန်ဖွင့်ပြီး ချိုင်းနားရဲ့ဖိအားကြောင့် လားရှိုးကနေ MNDAA တွေဆုတ်ခွာပြီးနောက် MNDAA ထိန်းချုပ်ရာ နယ်စပ်ဂိတ်တွေကနေ မြန်မာဘက်ကို ချိုင်းနားကုန်ပစ္စည်းတွေ အများအပြား
ဝင်ရောက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။

Jun 12 ။ လူတွေနေ့စဉ် မရှိမဖြစ် သုံးနေတဲ့ စမတ်ဖုန်းတွေကစပြီး စစ်ဘက်ဆိုင်ရာနည်းပညာမြင့် ထုတ်ကုန်တွေအတွက် မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ မြေရှားသတ္တုကို ကမ္ဘာမှာ အများဆုံး ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူး ရောင်းချတာ ချိုင်းနား၊ US ပြီးရင် မြန်မာက တတိယ နေရာမှာ ရှိနေပါတယ်။ မြန်မာပြည် စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ရှမ်းပြည်နယ်ဘက်မှာလည်း မြေရှားသတ္တု တူးဖော်မှုတွေ ထပ်ပေါ်ထွက်လာပါတယ်။

မြန်မာပြည်တဝန်း လိုင်စင်မဲ့ ယာဉ်တွေ ဖမ်းဆီး အရေးယူမှု ပိုတင်းကျပ်နေပြီး၊ လိုင်စင်မဲ့ မော်တော်ယာဉ်တွေကို သိမ်းဆည်းတာတွေ ဆက်တိုက်လုပ်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒေသတချို့မှာတော့ ယာဉ်လိုင်စင် သက်တမ်းတိုးဖို့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေတာကြောင့် လိုင်စင်ရှိဖူးတဲ့ ယာဉ်တွေလည်း လိုင်စင်မဲ့သွားရတဲ့ အခြေအနေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

Jun 11 ။ ငလျင်ဘေးဒဏ်ကို ခံစားခဲ့ရတဲ့ အင်းလေးဒေသမှာ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် ပြည်တွင်းပြည်ပ အလှူရှင်တွေ လာရောက်လှူဒါန်းကြပေမဲ့ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေက အကူအညီလိုအပ်သူတွေကို မှန်ကန်စွာ ပေးဝေတာ မရှိဘူးလို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ညောင်ရွှေမြို့နယ်က အင်းလေးဒေသဟာ အင်အားပြင်း ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် အရပ်သား ၁၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး နေအိမ်ပေါင်း ၂,၀၀၀ ကျော် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့တာပါ။

မြန်မာပြည် သစ်တောပြုန်းတီးမှုက ၂၀၂၄ တနှစ်တည်းမှာတင် ဧကပေါင်း ၇ သိန်း ၁ သောင်းကျော်ရှိကြောင်း နိုင်ငံတကာ သစ်တောပြုန်းတီးမှုတွေ စောင့်ကြည့်နေတဲ့ Global Forest Watch ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာဖော်ပြပါတယ်။ ရှမ်း၊ တနင်္သာရီ၊ ကချင်၊ စစ်ကိုင်းနဲ့ ကရင်ပြည်နယ်တွေဟာ သစ်တောပြုန်းတီးမှု အများဆုံးနေရာတွေ ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။

Jun 10 ။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ပုလဲမြို့နယ်၊ စပါးစေ့ရွာမှာ စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ တိုက်လေယာဥ် ၁စီး ဒီနေ့ နေ့လယ်ပိုင်း ပျက်ကျခဲ့ပါတယ်။ ဒီတိုက်လေယာဥ်ဟာ လေ့ကျင့်ရင်း ပျက်ကျပြီး မီးလောင်ခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီဘက်က ထုတ်ပြန်ပေမဲ့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေကတော့ ဒီလေယာဥ်ကို သူတို့ ပစ်ချခဲ့တာလို့ ပြောပါတယ်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်ရေးဟာ မြန်မာပြည်အနာဂတ်အတွက် အရေးပါဆုံးအဖြစ် ခံယူကြောင်း (NLD)က ပြောပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ၈၀ နှစ် မွေးနေ့ (ဇွန် ၁၉) မနက် ၈ နာရီမှာ နေအိမ်တွင်း(သို့မဟုတ်)ရောက်ရာ အဆောက်အဦအတွင်းမှာ ကိုးကွယ်ယုံကြည်ရာ ဓလေ့အတိုင်း သူမနဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေ လွတ်မြောက်ဖို့ ၈ မိနစ်ကြာ ဆုတောင်းမေတ္တာပို့ပေးပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ သားငယ် Mr. Kim (ခ)ဦးထိန်လင်း ဦးဆောင်တဲ့ မွေးနေ့ဆုတောင်း စကားပြောအစီအစဉ် “Happy Birthday SUU Video Challenge”မှာ ပြည်တွင်းပြည်ပ မြန်မာပြည်သားတွေ ပူးပေါင်းပါဝင်ပေးဖို့ တိုက်တွန်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ 

Jun 09 ။ တနင်္သာရီကမ်းလွန်က စင်ကာပူအခြေစိုက် Canadian Foresight Group ကုမ္ပဏီရဲ့ လုပ်ကွက်ဟာ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွင်းတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပြီး ဒီနှစ်ကုန်မှာ စတင် တူးဖော်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၂၀၂၅ -၂၀၂၆ ဘဏ္ဍာနှစ်ရဲ့ ပထမ (၂)လအတွင်း မြန်မာပြည်ဟာ ပြည်ပကို ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲ တန်ချိန် ၄၀၀,၀၀၀ ကျော်ထိ တင်ပို့နိုင်ခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ကာလတူထက် ၂ ဆကျော် တိုးမြင့်ခဲ့ပါတယ်။

Jun 08 ။ ငလျင်ဒဏ်သင့် လူနေအိမ်ပေါင်း (၄)သောင်းခန့်ကို နေအိမ် ပျက်စီးမှုအလိုက် ထောက်ပံ့ပေးဖို့ တွက်ချက်ထားပြီးပြီဖြစ်သလို မကြာခင်မှာ ထောက်ပံ့ပေးသွားမယ်လို့ ဒုဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး စိုးဝင်းက ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူထားတဲ့ အမျိုးသား သဘာဝဘေး အန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှုကော်မတီအစည်းအဝေး မှာပြောခဲ့ပါတယ်။

အငြိမ်းစားသံအမတ် ဗိုလ်မှူးချုပ်ဟောင်း ချိုထွန်းအောင် ကို မြို့ပြပျောက်ကြားတပ်ဖွဲ့တခုရဲ့ အသတ်ခံရမှုမှာ အသက် ၆ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်ကိုပါ တရားခံဆိုပြီး စစ်ကောင်စီက ဖော်ပြခဲ့တာဟာ ဥပဒေ ဖောက်ဖျက်ပြီး လူထုကို အကြောက်တရားသွင်းတာ ဖြစ်ကြောင်း NLD အစိုးရလက်ထက် လူမှုဝန်ထမ်း၊ ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်နေရာချထားရေး ဝန်ကြီးဌာန အဆင်မြင့်အရာရှိကြီးက ပြောပါတယ်။ 

Jun 07 ။ အခုနှစ်ကုန်ပိုင်း ကျင်းပဖို့ ပြင်ဆင်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် လိုအပ်မှု အသုံးစရိတ်တွေကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တောင်းခံရာ စစ်ကောင်စီဘက်က ၄ ပုံ ၁ ပုံသာ ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာကြောင့် မဲဆန္ဒနယ် ၃၃၀ ရှိရာမှာ ၄ ပုံ ၁ ပုံပဲ ကျင်းပနိုင်မှာဖြစ်ကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပါတီတွေ ပြောကြပါတယ်။ မြို့နယ် ၈၀ ကျော်မှာပဲ ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းကြတာပါ။

US က မြန်မာပြည်သူားတွေကို ပြည်ဝင်ခွင့်ပိတ်ပင်ပြီး ရက်ပိုင်းအတွင်း မြန်မာပြည်က စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်နဲ့ မိသားစုတွေကို ရက်ရှည်နေနိုင်တဲ့ ဗီဇာအမျိုးအစားတွေ စိစစ်ခွင့်ပြုပေးသွားမယ်လို့ မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ ချိုင်းနားသံရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။

Jun 06 ။ UNESCO ပုဂံယဉ်ကျေးမှုဇုန်ထဲပါတဲ့ ညောင်ဦးမြို့နယ်ထဲမှာ ၂၀၂၅ နှစ်ဦးပိုင်းကတည်းက စလာတဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ပုဂံအထိ ဦးတည်လာမှာကိုလည်း စိုးရိမ်နေကြောင်း ဒေသခံတွေက BBC ကို ဖြေထားပါတယ်။

မြန်မာစစ်တပ်ကို ပစ်မှတ်ထားတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တရပ်ကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ချုပ်(ILO)က ဆွစ်ဇာလန်၊ ဂျနီဗာမြို့မှာပြုလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးမှာ  

ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ မြန်မာအလုပ်သမားတွေပေါ် စစ်တပ်ရဲ့ ဖိနှိပ်ချိုးဖောက်မှုတွေ ဆက်မလုပ်နိုင်အောင် နိုင်ငံတကာ အစိုးရတွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေနဲ့ စစ်တပ်နဲ့ ဆက်နွှယ်မှုတွေကို
ပြန်လည်ဆန်းစစ်ကြဖို့ အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်မှာပါရှိပေမဲ့ ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ ပြည်တွင်း အလုပ်ရှင်/အလုပ်သမားတွေကို ထိခိုက်မှုရှိမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီက တုံ့ပြန်ပါတယ်။

Jun 05 ။ ဧရာဝတီတိုင်း၊ မအူပင်နဲ့ ကျိုက်လတ်မြို့နယ်အတွင်းက မိုးစပါးခင်း ဧက ၁,၀၀၀ ကျော်မှာ စပါးဖျက် ရွှေခရုတွေ ဝင်ရောက်ဖျက်ဆီးနေကြောင်း ဒေသခံလယ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၄ နှစ်ကျော်အတွင်း စပါးစိုက်ပျိုးရာမှာသုံးရတဲ့ ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေး၊ ထုံးနဲ့ ဒီဇယ်ဈေးတွေ ၃ ကျော်ထိ မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။

မြန်မာအပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၂ နိုင်ငံကနေ US ကို လာရောက်ခွင့် ဗီဇာ လျှောက်ထားမှုတွေ သမ္မတ ထရမ့်က ပိတ်လိုက်တာကြောင့် မြန်မာကနေ US ကို အကြောင်းအမျိုးမျိုးနဲ့ သွားခွင့်ရဖို့ ဗီဇာစောင့်ဆိုင်းနေသူတွေကြား စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ မြင့်တက်ခဲ့ရပါတယ်။

Jun 04 ။ ၂၀၂၅-၂၀၂၆ ပညာသင်နှစ်အတွက် စစ်ကောင်စီပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖွင့်လှစ်တဲ့ အခြေခံကျောင်းတွေမှာ ကျောင်းအပ်နှံသူဦးရေ ၆ ဒသမ ၁ သန်းကျော်ရှိကြောင်း စကစ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန ထုတ်ပြန်ချက်က ဆိုပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က စက်သုံးဆီလုပ်ငန်းရှင်‌တွေအတွက် US ဒေါ်လာသန်း ၃၀ ကို နိုင်ငံခြားငွေဈေးကွက်(FX Trading Platform)ကတဆင့် ထပ်မံရောင်းချမယ်လို့ ဒီနေ့ကြေညာပါတယ်။

Jun 03 ။ ရန်ကုန်မြို့က လူဦးရေ ထက်ဝက်လောက် ဆင်းရဲနွမ်းပါးနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဖွံ့ဖြိုးမှုအစီအစဉ်(UNDP)ရဲ့ ဒီနေ့အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

နိုင်ငံအထက်ပိုင်း ကချင်ပြည်နယ်ထဲက ချီဖွေ၊ မြစ်ကြီးနားနဲ့ ဝိုင်းမော်မြို့နယ်တွေထဲမှာ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေဖြစ်နေတာကြောင့် လူဦးရေ ထောင်ချီ ရေဘေးသင့်ခဲ့ပြီး လာနီညာ အပျော့စားနှစ်ဟာ မုတ်သုန်မိုးဦးအဝင်စောသလို ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ မုန်တိုင်းငယ်အရှိန်ကြောင့် မိုးကြီး၊ မြစ်ရေလျှံနေတာပါ။

Jun 02 ။ မြန်မာပြည်တွင်းရွှေဈေးဟာ ဒီနေ့ကစပြီး ငွေကျပ် ၇,၇၄၀,၀၀၀ သိန်းအထိ စံချိန်တင်မြင့်တက်နေပြီး ပြင်ပပေါက်ဈေး ငွေကျပ် ၇,၇၆၀,၀၀၀ သိန်းထိ
ဆက်မြင့်တက်နေဆဲပါ။

အဆိုတော်ချမ်းချမ်း ကိုယ်စား တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေဆီကို ကြားခံငွေလွှဲပေးတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲမှုနဲ့ မန္တလေးက အမျိုးသမီး ၁ ဦးနဲ့ ရန်ကုန်က အမျိုးသား ၁ ဦး တို့ကို ဖမ်းဆီးထားကြောင်း စစ်ကောင်စီသတင်းက ဖော်ပါတယ်။ 

Jun 01 ။ မြန်မာပြည်မှာ ကြွေးမြီ ကျပ် ဘီလျံ ၇သောင်းကျော်ထိရှိကြောင်း ၂၀၂၄-၂၀၂၅ ဘဏ္ဍာရေးနှစ်ရဲ့ငွေစာရင်းဆိုင်ရာအချက်အလက်တွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြည်တွင်းကြွေးမြီ ဘီလျံ ၅သောင်းနီးပါး၊ ပြည်ပကြွေးမြီ ဘီလျံ ၂သောင်းကျော်ရှိနေပြီး အရပ်သားအစိုးရနောက်ဆုံးနှစ်မှာ ကြွေးမြီ ကျပ် ၅၈၂၅၆ ဘီလျံ ရှိခဲ့တဲ့တာကြောင့် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် တင်တဲ့အကြွေးက ဘီလျံ ၁၂၁၇၈ ထိ ရှိကြောင်း BBC သတင်းက ဆိုပါတယ်။

ရှမ်းပြည်နယ်၊ ညောင်ရွှေမြို့နယ်က အင်းလေးကန်ဟာ ငလျင်ကြီးလှုပ်ပြီး ၂လအကြာမှာ ရေအောက် နုံးမြေ မြင့်တက်လာပြီး ရေအ‌ရောင် ပြောင်းလဲမှုတွေပါဖြစ်လာနေကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။

May 31 ။ ငလျင်ဒဏ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးဆောင်ရွက်ဖို့ ငလျင်ဒဏ်သင့် ဒေသတွေကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေအတွက် ငွေကျပ်ဘီလျံ(၇၀၀)ထုတ်ချေးပေးဖို့ လျာထားကြောင်း မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောခဲ့ပါတယ်။ စစ်ကိုင်း၊ မန္တလေး၊ အမရပူရ စတဲ့ ဒေသတွေမှာ ချည်ထည်ထုတ်လုပ်တဲ့ ယက်ကန်း လုပ်ငန်း၊ စားသောက်ကုန်နဲ့ မုန့်မျိုးစုံလုပ်ငန်း၊ ‌ရိုးရာ ကျောက်ဆစ်လုပ်ငန်း၊ ကြေးနဲ့ ငွေထည်လုပ်ငန်းစတဲ့ MSME လုပ်ငန်းတွေ အများဆုံး လုပ်ကိုင်ကြတာပါ။

မိုးတွင်းကာလ ရောက်နေပြီမို့ ရခိုင်ပြည်နယ်က စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွေမှာ နေထိုင်ရေး အခက်အခဲတွေနဲ့ ကြုံနေရပြီး ‌အမိုးအကာ၊ စားနပ်ရိက္ခာတွေ 
လိုအပ်နေကြောင်း ကူညီပေးနေသူတွေက ပြောပါတယ်။ ရခိုင်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်နဲ့ အာရက္ခတပ်တော်(AA)တို့ တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ဦး‌ရေ(၆)သိန်းကျော်လောက် ရှိနေတာပါ။

May 30 ။ လူဦးရေ(၄,၀၀၀)ကျော် သေဆုံးခဲ့တဲ့ အင်အားပြင်းငလျင်ကြီး လှုပ်ခတ်ပြီး မကြာခင်မှာပဲ ငလျင်သင့်ဒေသတွေအပါအဝင် နိုင်ငံတဝန်း စစ်မှုထမ်းဥပဒေနဲ့
စစ်သားသစ် စုဆောင်းမှုတွေ စစ်ကောင်စီက ပြန်လုပ်လာပြီး စစ်မှုထမ်း အပတ်စဥ် ၁၃ ရောက်လာချိန်မှာ စစ်ကောင်စီ ရုံးစိုက်ရာ နေပြည်တော်က မြို့နယ်တချို့မှာပါ ရပ်ကွက်တွေထဲထိဝင်ပြီး လူသစ်စုဆောင်း ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်တာတွေ ရှိနေကြောင်း သတင်းတွေက ဖော်ပြပါတယ်။

မန္တလေးတိုင်း၊ မြင်းခြံခရိုင်အတွင်းမှာ မေ ၁၅ ရက်က စပြီး  "၉/အညာမြေ စစ်ဆင်ရေး" ဆင်နွှဲနေပြီး စစ်ကောင်စီတပ် အထိုင်ချရာနေရာတွေ၊ ဓာတ်ငွေ့ပိုက်လိုင်း လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ တပ်စခန်းတွေကို တပြိုင်တည်း ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်နေကြောင်း ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေက ပြောပါတယ်။ DVB သတင်းအရ မြင်းခြံခရိုင် ကွန်မန်ဒိုတပ်ဖွဲ့၊ ခရိုင်တွင်း တပ်ရင်း ၁၀ ရင်း၊ မြင်းခြံ၊ တောင်သာ၊ နွားထိုးကြီး၊ ငါန်းဇွန် စတဲ့ မြို့နယ် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်(ပကဖ)တွေနဲ့ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တို့
ပါဝင်ကြောင်း သိရပါတယ်။ 

May 29 ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နေထိုင်ခဲ့တဲ့ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းက ၁ ဒသမ ၉၂၃ ဧက ကျယ်ဝန်းတဲ့ နေအိမ်/ ခြံဝင်းမှာ နေအိမ်မပါတဲ့ မြေနေရာတဝက်ကို တဝက်ခွဲပြီး ရောင်းချဖို့ အစ်ကိုဖြစ်သူ ဦးအောင်ဆန်းဦးက ကမာရွတ်ခရိုင်တရားရုံးကို လျှောက်ထားခဲ့ပြီး ဒီလျှောက်ထားချက်ဟာ ဥပဒေနဲ့ ညီညွတ်မှုမရှိဘဲ အစဉ်အလာမရှိတဲ့လုပ်ရပ် ဖြစ်ကြောင်း ဥပဒေကျွမ်းကျင်သူတွေက မှတ်ချက်ပေးပါတယ်။

မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့က လှုပ်ခဲ့တဲ့ ငလျင်ကြောင့် လူဦးရေ(၆)သိန်းကျော် ငလျင်ဘေးသင့်ခဲ့ပြီး အဆောက်အအုံပေါင်း(၆)သောင်းကျော်လည်း ပျက်စီးခဲ့တာကြောင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ကဏ္ဍစုံ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုပမာဏ ကျပ်ဘီလျံ (၃၆၂၉) ရှိကြောင်း BBC သတင်းက ဖေါ်ပြပါတယ်။

May 28 ။ အင်အားပြင်းငလျင်ကြောင့် မန္တလေးမြို့မှာ အလောင်းရှာဖွေတာတွေ၊ အဆောက်ဦးပြိုကျပျက်စီးတာတွေကို ဒီနေ့(၂)လကြာတဲ့ထိ အပြီးမသတ်နိုင်သေးသလို ငလျင်ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွေလည်း ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး ဒေသခံနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးပြုလုပ်သူတွေက ပြောကြောင်း BBC သတင်းထံက သိရပါတယ်။

မြန်မာပြည်ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်အတွင်း ရာသီဥတုဘေးနဲ့ ငလျင်ဘေးတွေကြောင့် ငွေကျပ် ၄၆၀၀ ဘီလျံကျော်အထိ ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး  မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ၅၃၄ ဘီလျံကျော်၊  ရာဂီမုန်တိုင်းကြောင့် ၄၆၆ ဘီလျံကျော် နဲ့ ငလျင်ကြီးကြောင့် ၃၆၂၉ ဘီလျံကျော်အထိ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၄ ခု ရေကြီးကာလမှာ လူဦးရေ ၅ ဒသမ ၆ သန်း ရေဘေးအန္တရာယ် ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာ့မဟာဗျူဟာနှင့် မူဝါဒလေ့လာရေး အင်စတီကျု(ISP-Myanmar)ရဲ့ အချက်အလက်တွေက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။