အပေါ်ယံရွှေမှုန်ကြဲ အတွင်းက…

အပေါ်ယံကြည့်ရင် သူတို့ဟာ ကံထူးသူတွေပါ။ ဘွဲ့တစ်ခုကို အလွယ်တကူ ရခဲ့ပြီး ရာထူးတစ်ခုပါ ချက်ချင်းရခဲ့ကြသူတွေ။ ရတဲ့ဘွဲ့ကလည်း အင်ဂျင်နီယာဘွဲ့၊ မဟာအင်ဂျင်နီယာဘွဲ့၊ အင်ဂျင်နီယာပါရဂူဘွဲ့တွေ။ ရတဲ့ရာထူးတွေကလည်း လက်ထောက်ကထိက၊ ကထိက၊ ဒုတိယပါမောက္ခ၊ သုတေသနအရာရှိ၊ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး၊ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး…။ အသက် ၂၂ နှစ်ကနေ ၃၂ နှစ်ကြား လူငယ်လေးတွေမှာ အဲဒီလောက်အရေးပါတဲ့ရာထူးတွေရှိနေတာ အံ့အားသင့်စရာ။

၁၉၈၈ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်းမှာ ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်အပါအဝင် တက္ကသိုလ်များ ကိုပိတ်လိုက်ပါတယ်။ ၁၉၉၆ အောက်တိုဘာ ၂ မှာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဝန်ကြီးဌာနကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခု ၃ဝမြောက် ဝန်ကြီးဌာနအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပေးလိုက်ပြီး ပထမဆုံးနဲ့ တစ်ဦးတည်းသော ဝန်ကြီးအဖြစ် အမေရိကန်သံအမတ်ကြီးဟောင်း ဦးသောင်းကို အပိုင်စားပေးလိုက်ပါတယ်။ ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်မှာ ရှိတဲ့ ရန်ကုန်စက်မှုတက္ကသိုလ်၊ မန္တလေးစက်မှုတက္ကသိုလ်၊ ကွန်ပြူတာတက္ကသိုလ် စတာတွေကို ၁၉၉ရ ဇန်နဝါရီ ၁ ကစလို့ ဦးသောင်းလက်ထဲ ထိုးထဲ့လိုက်ပါတယ်။ ဦးသောင်းလက်ထဲမှာ စက်မှုတက္ကသိုလ်တွေဟာ နည်းပညာတက္ကသိုလ်တွေအဖြစ် အမည်ပြောင်းသွားပါတယ်။

ဦးသောင်းဟာ DSA First Batch ကဖြစ်ပြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမောင်အေးနဲ့အတူကျောင်းဆင်းပါတယ်။  စစ်သားဘဝနဲ့ သတ္တုတွင်းဝန်ကြီးဌာနမှာ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်မှာ ဗိုလ်မှူးကြီးအဆင့်အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး တပ်ကထုတ်လို့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို သံအမတ်ကြီးအဖြစ်ပို့လိုက်ပါတယ်။ ဦးသောင်းဟာကျောက်ဆည်သားဖြစ်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးရဲ့ အိမ်နီးချင်းလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျောက်ဆည်က အိမ်ဖြူတော်ကြီးနဲ့ ကပ်ရက်မှာ သူ့အိမ်ရှိပါတယ်။ ပင်ကိုယ်ကထက်မြက်ပြီး အတွေးအခေါ်ကောင်းကြသူတွေဖြစ်တဲ့ အင်ဂျင်နီယာများကို ဦးသောင်းထိန်းချုပ်လိုက်ပုံကတော့ လက်ဖျားခါလောက်ပါတယ်။

ဥပမာ တစ်ခုကိုပဲ ပြောလိုပါတယ်။ သက္ကရာဇ် ၂၀၀ဝ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဦးသောင်းဟာ စံပြအင်ဂျင်နီယာသင်တန်းဆိုပြီး အင်ဂျင်နီယာသင်တန်းတစ်ခုဖွင့်လိုက်ပါတယ်။ ဆယ်တန်းအောင်ပြီးစလူငယ်လေးတွေဟာ အင်ဂျင်နီယာအိပ်မက်တွေနဲ့ အဲဒီသင်တန်းထဲလှိမ့်ဝင်လာကြပါတယ်။ သင်တန်းစတက်ပြီဆိုတာနဲ့ သူတို့ကို ဝန်ထမ်းခန့်ပြီ လစာချက်ချင်းပေးပါတယ်။ ဝန်ထမ်းကျောင်းသားပေါ့။ အင်ဂျင်နီယာသင်တန်းဟာ ၅နှစ်သင်တန်းဖြစ်ပြီး ပထမနှစ်ကနေ နောက်ဆုံးနှစ်အထိ တစ်နှစ်ပြီးတိုင်း ရာထူးတစ်ဆင့် တိုးပေးသွားပါတယ်။ ၅နှစ်ပြည့်လို့ ဘွဲ့ရပြီးတာနဲ့ သူတို့ကို ချက်ချင်း လက်ထောက်ကထိက ရာထူးပေးလိုက်ပါတယ်။ စာသင်နှစ် ၅နှစ်မှာ ကျောင်းပိတ်ရက်ရှည် မရှိတဲ့အတွက် ပြက္ခဒိန်နှစ် ၄ နှစ်ကျော်သာကြာပြီး ၁ဝတန်းအောင်စ ၁၈နှစ်သား လူငယ်လေးတွေဟာ ၂၂နှစ်အရွယ်မှာ အင်ဂျင်နီယာဘွဲ့ရပြီး ချက်ချင်းကြီးပဲ အရာရှိတွေ ဖြစ်သွားကြပါတယ်။ သူတို့ကျောင်းတက်ရတဲ့ ၄နှစ်ကျော်ကာလမှာ သူတို့ကို စစ်တပ်ကစစ်သားတွေကို လေ့ကျင့်သလို လေ့ကျင့်ပေးပါတယ်။ ကျောင်းတက်ရင် ယူနီဖောင်းဝတ်ရပါတယ်။ မနက် ၄နာရီထပြီး PT ပြေးရပါတယ်။ စားဖိုဆောင်မှာ ပဲဟင်းနဲ့ထမင်းစားရပါတယ်။ ညဆို စုပေါင်းခန်းမမှာ Night Study ဝင်ရပါတယ်။ ကျောင်းသားတွေကို စာမေးပွဲချရင် ဆရာတွေကို အလုပ်ထုတ်ပါတယ်။ ၁ဝတန်းအောင်စ လူငယ်လေးတွေဟာ တက္ကသိုလ်ဆိုတာ ဘာလဲမသိဘဲ ဘွဲ့တွေရသွားကြပါတယ်။ ဘွဲ့ရပြီဆိုတာနဲ့ သူတို့ကို ရာထူးတွေပေးပြီး ချက်ချင်းပဲ နိုင်ငံအနှံ့မှာရှိတဲ့ နည်းပညာကောလိပ်တွေဆီကို ဆရာတွေအဖြစ် ပို့လိုက်ပါတော့တယ်။ အဲဒီဆရာတွေအားကိုးနဲ့ပဲ ကျောင်းတွေတစ်ကျောင်းပြီးတစ်ကျောင်းဖွင့်၊ နည်းပညာကောလိပ်တွေကို နည်းပညာတက္ကသိုလ်တွေလို့ အမည်ပြောင်း၊ နောက်ပေါက် ၁ဝတန်းအောင်ကျောင်းသားလေးတွေကို တက်ခိုင်းပြီး ဘွဲ့တွေလှိမ့်ပေးနေတော့တာပါပဲ။

ဦးသောင်းဟာ အဲဒီလိုပုံစံနဲ့ အင်ဂျင်နီယာသင်တန်းအပြင်၊ မဟာအင်ဂျင်နီယာသင်တန်းနဲ့ အင်ဂျင်နီယာပါရဂူသင်တန်းတွေကိုပါ ဖွင့်ပါတယ်။

အဲဒီအရာရှိရာထူးတွေ အပေးခံခဲ့ရတဲ့ လူငယ်ကျောင်းဆရာလေးတွေရဲ့ဘဝတွေ ဘာဖြစ်သွားကြလဲ။ အလွယ်ဆုံးပြောရရင်တော့ လူညွန့်တုံးသွားကြပါသည်။ သူတို့မြတ်နိုးသည့် အင်ဂျင်နီယာဘဝနဲ့ အသက်မွေးခွင့်မရကြပါ။ စူးရှထက်မြတ်တဲ့၊ တော်လှန်တဲ့အတွေးအခေါ်တွေမရှိဘဲ၊ တခြားဝန်ကြီးဌာနက တခြားအရာရှိတွေလို ဘေးပေါက်ဝင်ငွေတစ်ပြားမှမရှိဘဲ ပေးထားသမျှလစာနဲ့ ဘဝကို ရုန်းကန်နေကြပါသည်။ သူတို့တွေဘဝ ပေတေစုတ်ပြတ်နေသည်ဆိုလျှင် မတွေ့ဖူးသည့်သူများ ယုံမည်မဟုတ်ပါ။

ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ နှိပ်ကွပ်မှုတွေက ပြင်းထန်လှသည်။ ပို့ချင်သည့်သူကို ပို့ချင်သည့်နေရာပို့သည်။ ဇာတိနှင့်နီးသည့်နေရာသို့ ပြောင်းခွင့်မရှိ။ အိမ်ထောင်သည်များ တစ်ကျောင်းတည်းမထား။ ကျောင်းအများစုတွင် ဆရာ၊ဆရာမများအတွက် သင့်တော်သည့် နေစရာအဆောက်အဦး ဆောက်ပေးမထားပါ။ ရေမီးဆိုတာကတော့ ကံကောင်းလျှင်အဆင်ပြေမည်၊ ကံမကောင်းလျှင် ဖြစ်သလို။ ဦးသောင်းကလည်း ခိုင်မာတိကျသည့် မူဝါဒမရှိဘဲ ဝန်ကြီးဌာနကို ဦးဆောင်သည်။ သူစိတ်ထဲ ပေါ်လာသမျှ ဝန်ကြီးဌာနကို အသုံးချ၍ အကောင်အထည်ဖေါ်သည်။ အလုပ်အများစုကို နှုတ်မိန့်ဖြင့်သာ ခိုင်းပြီးတရားဝင်အမိန့်စာ ထုတ်လေ့မရှိ။ စည်းကမ်းနည်းလမ်း၊ အစဉ်အလာ၊ မူဝါဒ ဘာကိုမျှအလေးမထားဘဲ ပေးချင်သည့်သူကို ပေးချင်သည့်ရာထူးပေးပြီး၊ ဖြုတ်ချင်သည့်သူကို ဖြုတ်ချင်သလိုဖြုတ်၊ ပြောင်းချင်သည့်သူကို ပြောင်းချင်သလိုပြောင်းလေ့ရှိသည်။

ဒီလိုနှိပ်ကွပ်နေရင် ဘာလို့လုပ်နေမလဲ၊ ထွက်ပေါ့လို့တွေးနေမလား…။ မရပါ။ ကျောင်းစတက်ကတည်းက သူတို့တွေမှာ စာချုပ်တွေလက်မှတ်ထိုးရပါသည်။ B.Eဘွဲ့ယူလျှင် ၅နှစ် ဝန်ထမ်းလုပ်ရမည်။ မလုပ်နိုင်လျှင် လျှော်ကြေး သိန် ၂၀။  M.E ဘွဲ့ယူလျှင် ၁၂နှစ်၊ ၃၅ သိန်း။ Ph.D ဆိုလျှင် ၁၅နှစ် သိန်း ၅၀။ ဘာတွေလုပ်လို့ ဘယ်ကပိုက်ဆံနဲ့ ဒီလျှော်ကြေးတွေ သူတို့ပေးမလဲ။ လျှော်ကြေးမပေးဘဲ ကိုယ်လွတ်ရုံး၍ ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ ထွက်သွားသည့်သူတွေရှိပါသည်။  အဲဒီလူတွေကို ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ Website မှာ အမည်စာရင်းကြေညာပြီး အသရေဖျက်ထားပါသည်။ Passport ထုတ်မပေးအောင် စာရင်းပို့၍ ပိတ်ထားပါသည်။ ပြန်လာရဲလာကြည့်လို့ ကြိမ်းဝါးထားသလိုပါပဲ။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အတော်ဆုံးလူငယ်တွေကို ကျောင်းနှစ်မျိုးမှာပဲအဓိက တွေ့နိုင်ပါမည်။ ဆေးကျောင်းနဲ့ နည်းပညာတက္ကသိုလ်။ ဆရာဝန်တွေကို တော်ကြလျှင် ပြည်သူတွေဟာ ကျန်းမာသန်စွမ်းသူတွေဖြစ်လာကြမည်။ သို့သော် တိုင်းပြည်တိုးတက်ဖို့ အင်ဂျင်နီယာတွေရဲ့အားက ပိုလိုပါမည်။ လမ်းတွေ၊ တံတားတွေ၊ အဆောက်အအုံတွေ၊ စက်ရုံတွေ၊ စက်ပစ္စည်းတွေ၊ တီထွင်မှုတွေ၊ နည်းပညာအသစ်အဆန်းတွေ…ဒါတွေကို အင်ဂျင်နီယာတွေက မွေးဖွားပေးရမည်။ သူတို့တွေဟာ အနှောင်အဖွဲ့ကင်းကင်း၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် တွေးခေါ်နိုင်ရမည်။ ထက်မြက်သူတွေ၊ တော်လှန်တွေးခေါ်နိုင်သူတွေ ဖြစ်နေရမည်။ ခုတော့ ဒါတွေပျောက်ဆုံးလို့နေပါသည်။ သည်နွံထဲကသူတို့ ဘယ်လိုရုန်းထွက်ကြမယ် လမ်းမြင်နိုင်ပါ့မလား။ ရုန်းထွက်ရမယ်ဆိုတာကိုရော သူတို့သိမြင်လာကြပါ့မလား။ တိုင်းပြည်အနာဂတ်အတွက် သူတို့မှာတာဝန်ရှိတယ်ဆိုတာရော သူတို့ခံစားမိလာပါ့မလား…