Diary of A Taxi Driver (တက္ကဆီဒရိုင်ဘာတစ်ဦး၏ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း- ခင်စောတင့်)

အရင်တစ်ရက်က ဆရာမခင်စောတင့် ဘာသာပြန်တဲ့ တက္ကဆီဒရိုင်ဘာတစ်ဦး၏ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း ဆိုတဲ့စာအုပ်လေးကိုဖတ် ဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီစာအုပ်လေးဟာ singapore က ဒေါက်တာဘွဲ့ရ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ယောက်ဟာ စီးပွားရေးဂယက်အတွင်းမှာ အလုပ်ပြုတ်ပြီး taxi မောင်းရတဲ့အကြောင်းလေးပါ ။ စာရေးသူ blogger Cai Mingjie ဟာ သူ့ရဲ့ taxi မောင်းရင်းကြုံရတဲ့နေ့စဉ်ဘဝကို blog မှာရေးရင်းကနေ နောက်ဆုံးစာအုပ်အဖြစ်ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခံရတဲ့အထိ သူ့ရဲ့ စာတွေက အောင်မြင်ခဲ့တာပါ ။ ဒီနေရာမှာ ကျမက သူ့ဘဝ ၊ သူ့ blog ပေါ်က daily entry ထက် သူ့ရဲ့ အပြောင်းအလဲကိုလက်ခံနိုင်တဲ့စိတ်ကိုလေးစားအားကျမိတာပါ ။

ရပ်နေသောအရာဝတ္တု၏ ရပ်မြဲရပ်နေလိုသော သဘော ၊ ရွေ့လျားနေသောအရာဝတ္တု၏ ရွေ့လျားမြဲ ရွေ့လျားနေလိုသော သဘောကို အီနားရှား (inertia) လို့ခေါ်တယ်လို့ ကျမတို့ ငယ်ငယ်တုန်းက သင်ယူမှတ်သားခဲ့ဖူးပါတယ်။ ပြေးစက်ပေါ်မှာပြေးနေတုန်း ရုတ်တရက်ရပ်လိုက်တဲ့ အချိန် ၊ အချိန်အတော်ကြာအောင် ကား ၊ လှေ ပေါ်မှာရှိနေပြီးမှ ရုတ်တရက်ရပ်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ ခံစားရတဲ့အရာတွေက အီးနားရှားပေါ့…။ ပြေးခြင်း ၊ ကားစီးခြင်း စတဲ့ အခြေအနေသေးသေးမွှားမွှားလေးတွေမှာတောင် ပြောင်းလဲသွားတဲ့ အခြေအနေ ၊ ပတ်ဝန်းကျင်ကိုလက်ခံနိုင်ဖို့ နေသားတကျဖြစ်ဖို့အချိန်အတန်ကြာအောင်ယူရပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ဘဝ တစ်နေရာကနေ တခြားတစ်နေရာကိုရုတ်တရက်ပြောင်းသွားမယ်ဆိုရင်ကော ။ ပြောင်းလဲသွားတဲ့အခြေအနေနဲ့အတူ လိုတစ်မျိုးမလိုတစ်မျိူးပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုဒဏ်တွေပါ ရောလာတဲ့အခါ တော်ရုံခိုင်မာတဲ့စိတ်ဓာတ်မျိူးနဲ့တောင် အပြောင်းအလဲကိုလက်ခံနိုင်ဖို့မလွယ်ကူပါဘူး ။

Cai Mingjie ရဲ့ ဘဝအကြောင်းကိုကြည့်ရရင် သူဟာ တရုတ်ပြည်မှာမွေးဖွားခဲ့တဲ့ တရုတ်လူမျိူးတစ်ယောက် ၊ နောက်ပိုင်းမှ Singaporean အနေနဲ့ citizenship ပြောင်းပြီး singapore မှာနေထိုင်တဲ့သူပါ ။ ဒေါက်တာဘွဲ့ကို Stanford University ကနေ molecular biology  နဲ့ရထားတဲ့လူတစ်ယောက် ၊ လုပ်သက် ၁၆ နှစ်ကျော်ရှိတဲ့သုတေသနပညာရှင် (ပါမောက္ခ ၊ သိပ္ပံပညာရှင်)တစ်ယောက်ပါ ။ ကမာ္ဘ့စီးပွားပျက်ကပ်ကြောင့် မေ ၂၀၀၈ မှာ စာချုပ်ကိုအဆုံးသတ်ကာ အလုပ်ဖြုတ်ခံရပါတယ် ။ အစိုးရအလုပ်တွေမှာရော တခြားကုပဏ်တွေမှာ အလုပ်တွေလျှောက်ခဲ့ပေမယ့် အဆင်မပြေတာကြောင့်ရယ် ၊ စီးပွားပျက်ကပ်ကြောင့်ရယ် အလုပ်တွေမရခဲ့ပါဘူး ။ နောက်ပြီး မိသားစုကိုပစ်ထားလို့မရတဲ့အတွက် တခြားနိုင်ငံမှာအလုပ်လုပ်ဖို့အဆင်မပြေတဲ့သူမို့ နောက်ဆုံး ၂၀၀၈ နိုဝင်ဘာမှ taxi စမောင်းခဲ့ပါတယ်။
သူ့ရဲ့နေ့စဉ်အဖြစ်အပျက်လေးတွေကို A Singapore Taxi Driver’s Diary ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ blog ရေးခဲ့ပါတယ်။ Follower တွေ fan တွေရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုကိုရခဲ့ပြီး 2010 မှာ A Singapore Taxi Driver’s Diary စာအုပ်ကိုထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ် ။ အဲဒီစာအုပ်ကိုပဲ ဆရာမခင်စောတင့်က ‘တက္ကဆီဒရိုင်ဘာတစ်ဦး၏ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း’ ဆိုပြီးမြန်မာဘာသာပြန်ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။

စင်ကာပူလိုနိုင်ငံမျိူးမှာ ဒေါက်တာဘွဲ့ကိုရဖို့ဆိုတာ တော်တော်ခဲယဉ်းပြီး ခက်ခဲပင်ပန်းတဲ့အလုပ်တစ်ခုပါ ။ ဒေါက်တာဘွဲ့ရဖို့ မာစတာ
ဆက်တက်ရပါတယ် ။ မာစတာကို ထူးထူးချွန်ချွန်အောင်မြင်ပြီး ကျောင်းက ရွေးချယ်မှ ဒေါက်တာဆက်တက်ခွင့်ရှိပါတယ် ။ များပြားလှတဲ့
ဘာသာရပ်တွေကိုလေ့လာသင်ယူ research လုပ် ၊ report တွေရေး ၊ publication တွေလုပ်ပြီးမှ ဒေါက်တာဘွဲ့ကို ခက်ခက်ခဲခဲရကြပါတယ်။ Cai Mingjie မှာ သူ့ရဲ့သက်ဆိုင်ရာနယ်ပယ်မှာ ဒေါက်တာဘွဲ့ကိုရပြီး လုပ်သက် ၁၆ နှစ်ကျော်ရှိပြီးသူ့ရဲ့
သုတေသနလုပ်ငန်းတွေအောင်မြင်ပြီးတဲ့အခါကျမှ အခုလိုမျိူး စီးပွားပျက်ကပ်ဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာရင်းနှီးထားတဲ့ အချိန်တွေ ၊ ငွေတွေ ၊ ပညာတွေကို စွန့်ခွာပြီး သာမန်စာမတတ်တဲ့သူတွေတောင်လုပ်တဲ့အလုပ်ကို သူဘာလို့ရွေးချယ်လိုက်သလဲဆိုတာ
စာအုပ်ထဲမှာအတိအကျမပြောထားပါဘူး ။ ဒီလောက်ပညာတွေတတ်ထားတဲ့လူတစ်ယောက်ဟာ ဘာလို့ taxi driver အလုပ်ကိုလုပ်ရလဲလို့မေးစရာရှိပါတယ် ။

လူနေမှုစရိတ်မြင့်မားတဲ့စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ ကြီးငယ်မဟူ အလုပ်မလုပ်ရင် ဘဝရပ်တည်ဖို့မလွယ်ကူပါဘူး ။ အလုပ်မရှိရင်
အကြွေးနဲ့ဝယ်ထားတဲ့အိမ်ခန်းခတွေ ၊ ကားခတွေ မပေးနိုင်ဘူး ၊ သားသမီးပညာရေးအတွက်လည်းမပံ့ပိုးနိုင်ဘူး ၊ စားဝတ်နေရေးအတွက် အဆင်မပြေဘူး ဆိုတော့ ရွေးချယ်ခွင့်မရှိတော့ဘူးဆိုတဲ့အခြေအနေမှာ သူ taxi driver အလုပ်ကိုရွေးချယ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ပါလိမ့်မယ် ။အလုပ်မရှိတဲ့လူကိုအသာထား အလုပ်ရှိတဲ့လူတောင်မှ လက်ရှိနေရာလေးကို မနည်းရအောင်တွယ်ကပ်နေရတဲ့အချိန်မှာ  ပညာတွေအများကြီးတတ်ထားတဲ့ ၊  လစာတွေအများကြီးရနေတဲ့လူတစ်ယောက်အတွက် over education ဆိုပြီး အလုပ်ခန့်စရာနေရာမရှိပါဘူး။ဒီတော့ အလုပ်တွေကြိုးစားရှာပြီးမရတဲ့အခါ သူ့ရဲ့ lab အခန်းကြီးကိုလည်း ခဏမေ့ထား ၊ phd တက်နေတဲ့ သူ့တပည့်တပန်းတွေကိုလည်းခဏမေ့ထားပြီး ပညာမာန၊ လစာထောင်ချီသောင်းချီရခဲ့တဲ့ ရွှေရောင်အတိတ်ကိုခဏထားပြီး တစ်နေ့လုံးအလုပ်လုပ်မှ ဒေါ်လာ ၃ဝ နဲ့ ၅ဝ ကြားမှာရတဲ့ taxi driver ဘဝကိုသူလုပ်ခဲ့ပါတယ် ။ သူလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

လူတွေဟာ ဥစ္စာပစ္စည်းတွေရှိလာတာနဲ့အမျှ မာနဆိုတာက ဥစ္စာတိုးသလို တရိပ်ရိပ်လိုက်တိုးလာခဲ့ပါတယ် ။ ဥစ္စာမရှိပြန်တော့လည်း
ဆင်းရဲသားမာနဆိုတာတမျိူး ၊ ပညာတတ်တော့ ပညာမာနဆိုတာက တဖုံနဲ့ မာနတွေအမျိူးစုံရှိတတ်ကြပါတယ် ။ ကျမဆိုရင်လည်း ရထားတဲ့ ဘွဲ့ပေါက်စနလေးပေမယ့် ငါက ကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်က ဘွဲ့ရ ၊ ငါ အောက်ခြေသိမ်းမလုပ်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ မာနကလေးရှိတတ်ပါတယ် ။ အလုပ်ထဲမှာ မလုပ်ချင်တဲ့အလုပ်တွေကိုလုပ်ရတဲ့အခါ ငါ့ကိုဒါမျိူးတွေကိုခိုင်းရမလားဆိုတဲ့ အလိုမကျစိတ်တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ် ။ ကျမတတ်တဲ့ ပညာဟာ Cai Mingjie တတ်တဲ့ပညာနဲ့ယှဉ်ရင် ဆင်နဲ့ဆိတ်လောက်ကွာပေမယ့် ခုနေ ပိုက်ဆံအရမ်းလိုလို့ taxi မောင်းမလားဆို ကျမခါးခါးသီးသီးငြင်းဆန်မိမှာပါ ။ ပညာတတ်မို့ ပညာတတ်ဆန်တဲ့အလုပ်ကိုပဲလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ တစ်ယူသန် စိတ်ဓာတ်မျိူးကို မစို့မပို့ပညာမာနလေးရယ်နဲ့အတူ ပိုင်ဆိုင်ပါတယ်။ သူ့လိုရောက်ရှိနေတဲ့အခြေအနေတစ်ခုမှာ သဟဇာတဖြစ်အောင်နေဖို့ဆိုတဲ့ စိတ်ဓာတ်မျိူးကို ကျမမမွေးဖွားနိုင်သေးပါဘူး ။

အကျီလက်ရှည်ဝတ်ထားတဲ့ taxi driver ဒေါက်တာ Cai Mingjie မှာ taxi ပေါ်ကိုတက်လာတဲ့ အဖြူ ၊ အမဲ ၊ အညို အသားအရောင်ပေါင်းစုံ နဲ့ကြုံရသလို အင်္ဂလိပ် ၊ တရုတ် ၊ မြန်မာ ၊ ဖိလစ်ပိုင် ၊ ထိုင်း စတဲ့လူမျိူးပေါင်းစုံ နဲ့တွေ့ရပါတယ်။ ပညာတတ် ၊ ကျောင်းသူ ၊ အိမ်ဖော် ၊ ပြည်တန်ဆာ စတဲ့ အလုပ်အကိုင်ပေါင်းစုံ နဲ့ လူတွေကိုတွေ့ရပါတယ်။ ဒေါသကြီးသူ ၊ သဘောထားကြီးသူ ၊ စိတ်ညစ်နေသူ ၊ မာကျောက်နိုင်လာတဲ့သူ ၊ အရက်မူးနေတဲ့သူတွေကိုတွေ့ရသလို ၊ သူ့လောက်စာမတတ်တဲ့သူ ၊ သူထက်စာတတ်တဲ့သူတွေကိုလည်းတွေ့ရပေမယ့် သူက ဘယ်သူ့ကိုမဆို customer ဆိုတဲ့စိတ်ထားနဲ့ဆက်ဆံခဲ့ပါတယ် ။ မအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ အလုပ်ရှာဖွေရေးအတွက်သူ မညည်းညူခဲ့သလို ၊ အထွတ်အထိပ်ရောက်ခဲ့သူ သူ့ပညာရေးအတွက်လည်း မာနတခွဲသားနဲ့ customer တွေကိုမဆက်ဆံခဲ့ပါဘူး ။ စကားပြောချင်မယ့်ပုံကိုတွေ့ရင်
အလိုက်အထိုက်ပြောပြီး ၊ စကားမပြောချင်တဲ့သူကို နှုတ်ပိတ်နေကာ ၊ ရန်စတဲ့သူကိုလည်း ငါပါမောက္ခဟောင်းကွ ဆိုပြီး
ဒေါသတကြီးနဲ့မတုန့်ပြန်ခဲ့ပါဘူး ။ သူ့ကို လိမ်ဖို့ကြိုးစားရင်လည်း သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေကိုပြောပြသလို ၊ သူ့အပေါ် tip
ပေးတဲ့သူကြီးငယ်မဟူကိုလည်း သူကျေးဇူးတင်တတ်ခဲ့ပါတယ် ။ သူလမ်းမှားတာကို နားလည်ပေးတဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အမျိူးသားကိုကျေးဇူးတင်သလို သူ့အပေါ်လူလည်ကျတဲ့ နိုင်ငံကြီးသားတွေကိုလည်း သူရပိုင်ခွင့်ရှိတာကို ပြန်တောင်းပါတယ် ။ သူ့လို ရုန်းကန်နေတဲ့ တစ်လ ဒေါ်လာငါးရာသာရတဲ့ မြန်မာလူမျိူးတစ်ယောက်ကိုလည်း taxi ခလျော့ပေးသလို ၊ အင်္ဂလိပ်လူမျိူးတစ်ယောက် ပစ္စည်းကျန်ခဲ့လို့ ပြန်လာပေးတဲ့အချိန် ၊ အချိန်ကုန် ဆီကုန်ခံပြီး ပစ္စည်းလာပြန်ပေးခကိုလည်း ပြန်တောင်းတတ်ပါတယ် ။

ဒေါက်တာ Cai Mingjie ရဲ့ ဘဝဟာ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်သာဆိုရင် သူ့ရဲ့ taxi မောင်းရတဲ့ ဘဝလှည့်ကွက်လေးဟာ climax လို့ပြောလို့ရသလို ၊ သူ့ရဲ့လူသားဆန်မှု ၊ နားလည်မှု ၊ ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ကို လှစ်ဟမြင်နိုင်တဲ့ အခန်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ် ။ တကယ်တော့ “တက္ကဆီဒရိုင်ဘာတစ်ဦး၏ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း” ဆိုတဲ့စာအုပ်လေးဟာ အချိန်နာရီပိုင်းမျှသာပေးရတဲ့စာအုပ်ပါးလေးတစ်အုပ်ပါ ။ ဒါပေမယ့် အဲဒီစာအုပ်ပါးလေးမှာပဲ သူဖော်မပြထားတဲ့ ပညာတတ်တစ်ယောက်ရဲ့ အပြောင်းအလဲကိုလက်ခံနိုင်စွမ်း ၊ လူတစ်ယောက်ရဲ့ လူသားဆန်မှု ၊ taxi driver တစ်ယောက်ရဲ့ ဘဝမှတ်တမ်း ၊ စင်ကာပူရဲ့လူနေမှု တွေအပြင် ခေတ်ကာလကိုပါထင်ဟပ်နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။ဘဝမှာအကျိူးအကြောင်းမညီညွတ်လို့ ရွေးချယ်ရာလမ်းကြောင်းကသွေဖယ်ခဲ့ရင်လည်းစိတ်ဓာတ်မကျဘဲ လမ်းမှန်တစ်ခုကိုအကောင်းဆုံးရွေးချယ်ကာ ရောက်ရာအရပ်မှာ လူသားဆန်ဆန်ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်နေဖို့ အဲဒီစာအုပ်လေးက သင်ပြပေးပါတယ်။ တကယ်လို့အချိန်တစ်နာရီကျော်လောက်ရမယ်ဆိုရင် ဆရာမခင်စောတင့်ဘာသာပြန်တဲ့ “တက္ကဆီဒရိုင်ဘာတစ်ဦး၏ နေ့စဉ်မှတ်တမ်း” ဆိုတဲ့စာအုပ်လေးကိုဖတ်ဖြစ်အောင်ဖတ်ဖို့ တိုက်တွန်းလိုက်ရပါတယ်ရှင့် ။