၂၀၂၆ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် Texas နဲ့ California က မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များ ပြန်ဆွဲခြင်း အခြေအတင်များ

By SweSwe Aye

၂၀၂၆ ခုနှစ် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲများ (mid-term elections) တွင် House of Representatives နေရာများ၌ Republicans များ ပိုမိုအနိုင်ရရှိရေးအတွက် Texas ပြည်နယ်အပါအဝင် အခြားပြည်နယ်များတွင် မဲဆန္ဒနယ်မြေများ၏ နယ်နိမိတ်များကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲရန် သမ္မတ ထရန့်က အားပေးခဲ့ပြီး ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လတွင် သမ္မတ Trump သည် လွှတ်တော်၌ Republicans ကိုယ်စားလှယ်များအတွက် နေရာ ၅ နေရာ မဲနိုင်ရန် Texas ပြည်နယ်၏ congressional maps (လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များ ကိုယ်စားပြု မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များ) ကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲရန် လူသိရှင်ကြား တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ Texas နှင့် California ပြည်နယ်များတွင် မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များ ပြန်လည်ရေးဆွဲခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုကို American Community Media က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၂၂ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လတ်တလော ၁၁၉ ကြိမ်မြောက် United States Congress တွင် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၁၀၀ အနက် Republican အမတ် ၅၃ ဦးနှင့် Democratic အမတ် ၄၇ ဦး ဖြစ်ပြီး၊ အောက်လွှတ်တော်တွင် အမတ် ၄၃၅ ဦးအနက် Republican အမတ် ၂၂၀ ဦးနှင့် Democratic အမတ် ၂၁၃ ဦး ဖြစ်သည်။ (ကွယ်လွန်သွားသော Arizona အမတ် Representative Raúl Grijalva နှင့် Texas Representative Sylvester Turner တို့နေရာအတွက် စက်တင်ဘာလနှင့် နိုဝင်ဘာလတို့တွင် သီးသန့်ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ကာ ထို ၂ နေရာကို ပြန်လည်ဖြည့်ဆည်းမည်ဖြစ်သည်။)

Texas State Senate သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၂၃ ရက်တွင် မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲခွင့်ကို ၁၈ မဲ-၈ မဲဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး GOP က ၂၀၂၆ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် နေရာ ၅ နေရာ ရရန် ရည်ရွယ်သည့် မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲခွင့်ကို Gov. Greg Abbott က ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ https://www.texastribune.org/2025/08/29/greg-abbott-signs-texas-congressional-map-redistricting/

Texas House of Representatives နှင့် Democratic leader တစ်ဦးဖြစ်သော Rep. Gene Wu သည် လွန်ခဲ့သော သီတင်းနှစ်ပတ်က Illinois အပါအဝင် အခြားပြည်နယ်များသို့ ခရီးလှည့်ကာ တစ်နိုင်ငံလုံး ထိုကိစ္စကို အာရုံစိုက်ရန် လှည့်လည်ဟောပြောခဲ့သည်။ IRS နှင့် နေထိုင်ခွင့်အကြောင်းပြကာ ဖမ်းဆီးမှုများကို ၃ ရက်ကြာ ရုံးအောက်ဆုံးထပ်တွင် ဆန္ဒပြခဲ့သော ဒီမိုကရက်တစ်ခေါင်းဆောင် Rep. Nicole Collier နှင့်အတူ Rep. Wu သည် ပြည်နယ်လွှတ်တော်အဆောက်အအုံ၏ အောက်ဆုံးထပ်တွင် ရှိနေခဲ့သည်။ Rep. Collier နှင့်အတူ Rep. Wu သည် မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲခွင့် ဥပဒေမူကြမ်းကို ၄၈ နာရီကြာ ထိုနေရာတွင် ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ Texas ပြည်နယ်ရှိ Democratic အမတ်များသည် Texas gerrymandering အတွက် ပြည်နယ်လွှတ်တော်တွင် မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခြင်းကို တိမ်းရှောင်ရန် ပြည်နယ်အပြင်သို့ ထွက်ခွာသွားခဲ့ကြသည်။

ယခု လတ်တလော ချမှတ်ထားသော မူဝါဒများကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံးတွင် ကုန်ဈေးနှုန်းများ တက်နေပြီး ကော်ဖီ၊ ဂျုံ၊ ဆန်၊ ပြောင်းတို့၏ ဈေးနှုန်းမှာ နှစ်ဆခန့် တက်နေကြောင်း၊ ဈေးနှုန်း ပြန်ကျမည့် အရိပ်အယောင်မတွေ့ရကြောင်း၊ အစိုးရဝန်ထမ်းများသာမကဘဲ အခြားလူအများအပြားလည်း စောစောစီးစီး အလုပ်ပြုတ်နေကြပြီး ခရီးသွားလုပ်ငန်းသည် နေရာအများအပြားတွင် ၅၀% ခန့် ကျနေကာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း အများအပြားမှာ မရပ်တည်နိုင်ကြောင်းကို Rep. Gene Wu က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ခုမှ အစပဲရှိပါသေးတယ်။ ကျွန်တော်တို့ လွန်ခဲ့တဲ့ ကာလတွေက တွေ့ခဲ့ရတဲ့ အဆိုးဆုံး recessions တွေကို အခြေအနေတွေက ဦးတည်နေတယ်။” ဟု Rep. Wu က ဆိုသည်။ “အဓိက အပြစ်ပြောစရာကတော့ Republicans တွေပါပဲ။ ဘာ့ကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒါတွေက သူတို့ရဲ့မူဝါဒတွေဖြစ်ပြီး သူတို့က ဒါတွေကိုဖြစ်လာစေတဲ့ Donald Trump ကို မျက်စိမှိတ်ထောက်ခံနေကြလို့ပဲ။ သူတို့တွေက ဒါတွေဖြစ်နေတယ်ဆိုတာကို သိတယ်။ ဒါ့ကြောင့် သူတို့ရှင်သန်ဖို့နည်းလမ်းတစ်ခုတည်းက လိမ်ညာဖို့ပဲဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြတာ။”

ပုံမှန်အားဖြင့် Texas redistricting ကို ၁၀ နှစ်တစ်ကြိမ်၊ Census တစ်ကြိမ်ပြီးဆုံးသောအခါ လူဦးရေအသစ် ထွက်လာချိန်တွင် ပြုလုပ်ပြီး ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ ဆယ်စုနှစ်တစ်ဝက်တွင် ပြုလုပ်ခြင်းမှာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် တစ်ကြိမ်နှင့် ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအကြိမ် ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။ Mid-decade redistricting ကို U.S. Constitution နှင့် federal law က မတားဆီးချေ။ သို့သော် ထိုသို့သောအခါများတွင် နိုင်ငံရေးဖြစ်ရပ်များ ဖြစ်ပေါ်လာလေ့ရှိသည်။

Texas redistricting ကို ပထမတစ်ကြိမ်ပြုလုပ်ပြီးသည်နှင့် နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်လုပ်မည်ဟု မျှော်လင့်မထားကြကြောင်းနှင့် ယခု ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ်ထပ်မံပြုလုပ်သောအခါ အခြား အနီရောင်၊ အပြာရောင် ပြည်နယ်များသည်လည်း လိုက်လုပ်ကြမည်ဖြစ်ပြီး ပြဿနာဖြစ်လာမည်ဟု Rep. Wu က ဆိုသည်။ “သူတို့ ဘယ်တော့မှ မရှုံးဖို့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခါပြီးတိုင်း redistricting တစ်ခါလုပ်နေကြမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက လူတွေပြောနေတာတွေကို နားထောင်မှာမဟုတ်တော့ဘူး။ ခင်ဗျား အချိန်တိုင်းမှာ မဲနိုင်မယ်ဆိုတာ သေချာနေမှတော့ ဘာလို့ နားထောင်နေတော့မလဲ” ဟု Rep. Wu က ဆိုသည်။ ၂၀၂၅ redistricting ပြုလုပ်ခြင်းမှာ Houston, Dallas ကဲ့သို့သော နေရာများအပါအဝင် Texas ရှိ လူနည်းစုကွန်မြူနီတီများသည် အားကောင်းမောင်းသန် ဖြစ်လာကြပြီး ယခုအခါ သူတို့၏ ပါဝါသည် GOP ကို ခြိမ်းခြောက်နေခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဆက်လက်ပြောကြားသည်။ “ဒီမိုကရေစီ မကျန်တော့ပါဘူး။ လူနည်းစုကွန်မြူနီတီတွေအတွက် ကျွန်တော်တို့ လိုချင်တဲ့ အရေးကြီးတဲ့ကိစ္စဟာ ဆက်ရှိမနေတော့ပါဘူး။”

Congressional District 18 နှင့် 9 မဲဆန္ဒနယ် ၂ ခုတွင် အင်အားများသည့် African American communities အင်အားများသည့် အုပ်စု ၂ စုစီ သီးခြားရှိနေပြီး District 18 တွင် Democratic ခေါင်းဆောင် Mickey Leland, Sheila Jackson Lee, Sylvester Turner တို့ ရွေးကောက်ခံခဲ့ဖူးပြီး District 9 တွင် Congressman Al Green ရွေးကောက်ခံရသည်။ ထိုသို့သော မဲဆန္ဒနယ် ၂ ခုကို တစ်ခုတည်းအဖြစ် ပေါင်းပြီး မဲဆန္ဒနယ် တစ်ခုတည်းဖြစ်ကာ ရွေးကောက်ခံကိုယ်စားလှယ် တစ်ဦးတည်းသာ ရှိစေရန်အတွက် နယ်နိမိတ်ပြောင်းရေးဆွဲခြင်းကို “packing” ဟု ခေါ်သည်။

Texas တောင်ပိုင်းနှင့် Dallas တို့တွင် အင်အားကြီးသော Latino communities များကို ပြန့်ကျဲသွားစေပြီး ၎င်းတို့ကို လူဖြူအများစုဖြစ်သော ဒေသထဲသို့ ထည့်လိုက်သောအခါ ၎င်းတို့၏အသံများသည် ဆက်လက်၍ အရေးမပါတော့ပေ။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းကို “fracking” ဟု ခေါ်သည်။ “သူတို့ ကြိုက်သလို မဲပေးလို့ရတယ်။ ဘယ်ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ရလာဒ်ကိုမှ သူတို့ ဘယ်တော့မှ မပြောင်းနိုင်တော့ဘူး။” ဟု Rep. Wu က ပြောကြားခဲ့သည်။

“၂၀၂၀ ခုနှစ် သန်းခေါင်စာရင်း ထွက်လာချိန်နဲ့ ဒီနေ့ကြားက နှစ်တွေမှာ Texas က Latino နဲ့ အခြားအသားအရောင်ရှိတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတွေ ကြီးထွားလာမှုက လူဖြူအသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ တိုးတက်မှုကို ကျော်လွန်သွားခဲ့ပြီ။ ဒါ့ကြောင့် Texas Republicans တွေဟာ သူတို့ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခက်အခဲလိုဖြစ်နေတဲ့ Latino နဲ့ အခြားအသားအရောင်ရှိတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းတွေ ကြီးထွားလာမှုကြောင့် မဲပေးခွင့်ဥပဒေကို ပိုပြီးတောင် ချိုးဖောက်ခဲ့တာပါပဲ” ဟု Thomas Saenz, President and General Counsel, MALDEF က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ထင်သာမြင်သာနေတဲ့ Texas redistricting ခြယ်လှယ်ခြင်းကို ကျွန်တော်တို့က ဥပဒေကြောင်းအရ မရပ်တန့်နိုင်ပေမယ့် ဒါကိုကျော်လွှားနိုင်ဖို့ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူတိုင်း အထူးသဖြင့် အသားအရောင်ရှိတဲ့ ကွန်မြူနီတီက လူတိုင်း ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃ ရက်မှာ မဲပေးကြပါ။”

Sam Wang, President of the Electoral Innovation Lab at Princeton University က “Washington က လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေဆိုတာက ပြည်နယ်တွေရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေ စုစုပေါင်းထားတာဖြစ်ပြီး ဒါပေမယ့် တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ Redistricting ဆိုတာက ပြည်နယ် ၅၀ ရဲ့ မတူတဲ့ ဥပဒေတစ်ခုစီအတိုင်း လုပ်ကြရတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဆိုသည်။ မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ်များကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲခွင့်ကို အတည်ပြုရာတွင် ပြည်နယ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု သတ်မှတ်ထားသော ဥပဒေများ မတူညီကြပေ။ Texas ပြည်နယ်တွင် ပြည်နယ်လွှတ်တော်က အတည်ပြုရန်လိုအပ်ပြီး California တွင်မူ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ပြီး မဲဖြင့်ဆုံးဖြတ်သည်။ ထို့ကြောင့် California တွင် redistricting အရေးအတွက် voting right သည် အရေးကြီးလှသည်။ California တွင် မျှတသော မဲဆန္ဒနယ် နယ်နိမိတ် ပြန်လည်ရေးဆွဲခြင်းမျိုးဖြစ်စေရန် independent redistricting commission လိုအပ်ကြောင်းနှင့် Michigan, Colorado, Arizona အပါအဝင် တစ်ဝက်ခန့်သော ပြည်နယ်များတွင် ပြည်နယ်၏ အခြေခံဥပဒေကို နိုင်ငံသားများက ပြင်ခွင့်ရှိကြောင်း၊ နောက်တစ်ဆင့်မှာ တရားရုံးမှတစ်ဆင့် တက်လှမ်းရန် ပြည်နယ်အတိုင်းအတာဖြင့် အလုပ်လုပ်နိုင်သည့် အဆင့် ၃ ဆင့်ကို Wang က ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

Sara Rohani, Assistant Counsel, NAACP Legal Defense Fund က “ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း ဒီနိုင်ငံမှာ လူဦးရေတိုးလာမှုဟာ အသားအရောင်စုံ မဲဆန္ဒရှင်တွေရဲ့ တွန်းအားပေးမှုကြောင့်ဖြစ်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲမြေပုံအသစ်တွေဟာ လူမည်းမဲဆန္ဒရှင်တွေနဲ့ အသားအရောင်စုံ မဲဆန္ဒရှင်တွေအတွက် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ကြီးမားတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ ဖြစ်သင့်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုကြိုးပမ်းမှုများကို ၂၀၁၃ ခုနှစ် စီရင်ချက်— Shelby vs. Holder ကြောင့် အတားအဆီးဖြစ်ခဲ့သည်။ Shelby vs. Holder မတိုင်မီက လူမျိုးရေးအရ ခွဲခြားဆက်ဆံသည့် အလေ့အထရှိခဲ့ဖူးသော ပြည်နယ်များအတွက် ၎င်းတို့၏ ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မြေပုံများ အသက်မဝင်မီတွင် federal pre-clearance (ဖက်ဒရယ်ကြိုတင်ရှင်းလင်းမှု) ကို ရယူရခဲ့ရသည်။ သို့သော် Shelby ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ပြည်နယ်များသည် ထို federal pre-clearance ကို ရယူရန် မလိုအပ်တော့ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ “ဒါကြောင့် တရားရုံးက လူမည်းမဲဆန္ဒရှင်တွေကို ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်နစ်နာစေခဲ့တဲ့ ဖိနှိပ်တဲ့မဲပေးဥပဒေတွေနဲ့ လူမျိုးရေးမဲကို ဖြုန်းတီးတဲ့ နည်းပရိယာယ်အတွက် တံခါးဖွင့်ထားပါတယ်”

California Republicans များသည် Congressional redistricting plan ကို တားရန်အတွက် တရားစွဲခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၂၇ ရက်တွင် California’s Supreme Court က ပယ်ချခဲ့သည်။ လက်ရှိ ၁၁၉ ကြိမ်မြောက် Congress တွင် California ၏ကိုယ်စားလှယ် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၂ ဦး (Senator Alex Padilla နှင့် Senator Adam Schiff) မှာ Democrats များဖြစ်ကြပြီး အောက်လွှတ်တော်အမတ် ၅၂ ဦးတွင် ၄၃ ဦးမှာ Democrats များဖြစ်ကြပြီး ၉ ဦးမှာ Republicans များဖြစ်ကြသည်။ Texas ၏ကိုယ်စားလှယ် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၂ ဦး (Senator Ted Cruz နှင့် Senator Colin Allred) မှာ Republicans များဖြစ်ကြသည်။ အောက်လွှတ်တော်အမတ် ၃၈ ဦးတွင် Republicans ၂၅ ဦး၊ Democrats ၁၂ ဦးနှင့် လစ်လပ်နေရာ ၁ နေရာ ဖြစ်သည်။ (၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ကွယ်လွန်သွားသော District 18 Representative Sylvester Turner (D) နေရာအတွက် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြန်လည်ရွေးချယ်မည်ဖြစ်သည်။) “California ရဲ့ gerrymandering ကတော့ မဲဆန္ဒရှင်တွေ မဲထည့်ဖို့သာဖြစ်တယ်” ဟု Wang က ပြောကြားခဲ့သည်။