CRC (Child Rights Convention) ကလေးသူငယ်အခွင့်အရေးများ ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂညီလာခံသဘောတူစာချုပ် အကျဉ်းချုပ် (၁)

အပိုဒ်၁။ အသက် ၁၈နှစ်အောက် ပုဂ္ဂိုလ်တိုင်း ကလေးများဖြစ်ကြသည်။

အပိုဒ်၂။ အခွင့်အရေးအားလုံးကို ကလေးတိုင်းခြွင်းချက်မရှိ ခံစားခွင့်ရှိသည်။

အပိုဒ် ၃။ ကလေးများနှင့်ဆိုင်သော အဖွဲ့အစည်းများအားလုံးသည် ကလေးတဦးချင်းစီအတွက် အကောင်းဆုံးအကျိုးကို မျှော်ကိုးဆောင်ရွက်ရပါမည်။

အပိုဒ် ၄။ နိုင်ငံအစိုးရများအနေဖြင့် ကလေးများ အခွင့်အရေးခံစားခွင့် ရရှိစေရန် အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် လျော်ကန်သည့် ဥပဒေရေးရာ ကိစ္စများ၊ စီမံခံခွဲရေးနှင့် အခြားဆောင်ရွက်ဖွယ်ရာကိစ္စများကို ပြုလုပ်ရပါမည်။

အပိုဒ် ၅။ မိသားစုများက ၎င်းတို့၏ သားသမီးများကို လမ်းညွှန်သွန်သင် ပြသခြင်းအား နိုင်ငံအစိုးရများက လက်ခံရပါမည်။

အပိုဒ် ၆။ ကလေးတိုင်း အသက်ရှင် ရပ်တည်ခွင့်ရှိသည်။ ကလေးများ အသက်ရှင်ရပ်တည်နေနိုင်ပြီး ကျန်းမာဖွံ့ဖြိုးမှုရှိစေရန် နိုင်ငံအစိုးရများ၊ မိဘများနှင့် အုပ်ထိန်းသူများက စီမံဆောင်ရွက်ပေါ်ရပါမည်။

အပိုဒ် ၇။ ကလေးတိုင်း တရားဝင်မှတ်ပုံတင်အမည်နှင့် နိုင်ငံသားခံယူပိုင်ခွင့်ရှိပါသည်။

အပိုဒ် ၈။ ကလေးများ၏ တရားဝင်မှတ်ပုံတင်အမည်၊ နိုင်ငံသားဖြစ်မှုခံယူခြင်းနှင့် မိဘဆွေမျိုးများကို နိုင်ငံအစိုးရများက အသိအမှတ်ပြုရပါမည်။

အပိုဒ် ၉။ ကလေးများအကျိုးအတွက် မဟုတ်ခဲ့လျှင်၊ ၎င်းတို့ကို မိဘများနှင့်ခွဲမထားရပါ။ အကယ်၍ ခွဲခွာနေရလျှင်လည်း မိဘနှစ်ပါးစလုံးနှင့် အဆက်အသွယ်မပြတ်စေရပါ။

အပိုဒ် ၁၀။ တစ်နိုင်ငံစီတွင် နေထိုင်ကြသော မိသားစုများအချင်းချင်း အဆက်အသွယ်မပြတ်စေရန် သို့မဟုတ် မိသားစုအတူနေနိုင်ရန် တစ်နိုင်ငံမှ တစ်နိုင်ငံသို့ ကူးလူးသွားလာခွင့်ပြုရပါမည်။

အပိုဒ် ၁၁။ ကလေးများကို ၎င်းတို့၏နိုင်ငံတွင်းမှ တရားမဝင်ခိုးထုတ်ခြင်းရပ်တန့်သွားအောင် နိုင်ငံအစိုးရများက စီစဉ်ဆောင်ရွက်မှုများရှိရပါမည်။

အပိုဒ် ၁၂။ ကလေးများအရေးနှင့် သက်ဆိုင်သည့်ကိစ္စရပ်များကို လူကြီးများဆုံးဖြတ်ချက်ချသည့်အခါ ကလေးများအနေဖြင့် မိမိတို့ဖြစ်သင့်သည်ဟု ယူဆသော ထင်မြင်ယူဆချက်ကို လက်ခံထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါမည်။

အပိုဒ် ၁၃။ မိမိ သို့မဟုတ် အခြားသူများအားအကျိုးမမဲ့စေသည့် သတင်းအချက်အလက်မျိုးကို ကလေးများသိရှိခွင့်နှင့် ဝေမျှနိုင်ခွင့်ရှိပါသည်။

အပိုဒ် ၁၄။ ကလေးများတွင် လွတ်လပ်စွာတွေးခေါ်ခွင့်၊ ယုံကြည်ခွင့်နှင့်ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ရှိပါသည်။ မိဘများအနေဖြင့် ထိုကိစ္စရပ်များတွင် မှန်ကန်သည့် လမ်းညွှန်မှု ပေးနိုင်ရပါမည်။

အပိုဒ် ၁၅။ ကလေးများအချင်းချင်းလွတ်လပ်စွာတွေ့ဆုံခွင့်၊ အသင်းအဖွဲ့များတွင် ပါဝင်ခွင့် သို့မဟုတ် ဖွဲ့စည်းခွင့်ရှိပါသည်။

အပိုဒ် ၁၆။ ကလေးများတွင် ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့်ရှိပါသည်။ ကလေးများ၏နေထိုင်မှုဘဝပုံစံ၊ ၎င်းတို့၏ အမည်ဂုဏ်ပုဒ်၊ မိသားစုနှင့်နေအိမ် တို့အား ထိပါးနှောက်ယှက်မှုမျာကို ဥပဒေအရ ကာကွယ်ပေါ်ရပါမည်။

အပိုဒ် ၁၇။ လူထုဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းမှ ယုံကြည်စိတ်ချရသော သတင်းအချက်အလက်များကို ကလေးများရယူပိုင်ခွင့်ရှိပါသည်။ ကလေးများနားလည်လွယ်သော သတင်းအချက်အလက်များကို တီဗွီ၊ ရေဒီယိုနှင့် သတင်းစာများက ထုတ်ပြန်ပေးရပါမည်။ ကလေးများအကျိုးမဲ့စေမည့် အကြောင်းအရများကို ထုတ်ပြန်ပေးခြင်း မရှိစေရပါ။

အပိုဒ် ၁၈။ မိဘနှစ်ပါးစလုံး ၎င်းတို့ကလေးများကို ပြုစုစောင့်ရှောက်ရမည့် ဝတ္တရားရှိပါသည်။ ကလေးတဦးချင်းစီ၏ အကျိုးအတွက် အမြဲထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါမည်။ နိုင်ငံတော်က ကလေးများ ပြုစုပျိုးထောင်နိုင်ရန်အတွက် မိဘများကို ပံ့ပိုးမှုများပေးရပါမည်။

အပိုဒ် ၁၉။ ကလေးများကောင်းမွန်စွာ စောင့်ရှောက်မှုခံရစေရန် နိုင်ငံအစိုးရများက စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးရပါမည်။ ကလေးများအပေါ် အကြမ်းဖက်ခြင်း၊ လွဲမှားစွာပြုမူခြင်းနှင့် လစ်လျူရှုခြင်းများကို မိဘများ သို့မဟုတ် ၎င်းတို့ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သူ မည်သူမဆို မပြုလုပ်ရန်လည်း တားဆီးကာကွယ်ပေးရပါမည်။

အပိုဒ် ၂၀။ မိသားစုရင်းချာများက ပြုစုစောင့်ရှောက်မှုမပေးနိုင်သော ကလေးများအား၊ ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု နှင့် ဘာသာစကားကို လေးစားမှုရှိသည့် ပုဂ္ဂိုလ်များက ကောင်းမွန်စွာပြုစုစောင့်ရှောက်ရပါမည်။