ဆရာဦးကျော်ရင်က “သေလျှင်မြေကြီး၊ရှင်လျှင်မြေကြီး”လို ့ပြောခဲ့တဖွဖွပေါ့။ခုတော့ ဆရာကသူချစ်တဲ့ မိသားစုရယ် တိုင်းပြည်ရယ်ကိုထားခဲ့ပြီး သူ သိပ်ချစ်ပါတဲ့ မြေကြီးကိုဖက်တွယ်လျှက်ပေါ့။ဆရာကောင်းရာဘုံဘဝရောက်ပါစေပေါ့။ တချိန်က မ.ဆ.လ အစိုးရကိုဝေဖန်ခဲ့တဲ့ ဆရာတင်မိုးက”ဆေးလိပ်လဲတို၊နေလဲညိုပြီ၊ငါကိုပြန်ပို ့ကြပါလေ။”ပေါ့။ ခုတော့ ဆရာတင်မိုးက အနုပညာကိုချစ်တဲ့ ဆရာဦးကျော်ရင်အတွက် ကဗျာတစ်ပုဒ်ရေးပေးခဲ့ပါတယ်။ရွာသားတွေအားလုံးအတွက်ဝေမျှပေးလိုက်ပါတယ်။ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ သူရှိစဉ်က သူခင်မင်ရာ၊သူ ့စာစကား အသစ်ပွားအောင်၊သင်ကြားပို ့ချ နှုတ်ချိုမြနှင့် လုံ ့လအားထုတ်ခဲ့ဘူးသည်။ သူရှိစဉ်က သစ်လွင်သောစာ၊ဝေဆာသောပြည် ဖြစ်စိမ့်မည်ဟု၊အကြံစည်ကောင်း ကလောင်တချောင်းနှင့် ရေလောင်းပေါင်းသင်ခဲ့ဘူးသည်။ သူရှိစဉ်က ပြည်တွင်းရေးတော်၊ပေါ်ခိုက်ခဏ ကျမ်းစာချလျှက် ဒုက္ခမရှု၊ဘေးမမှုဘဲ လူထုတပ်သား၊လူထုကြားတွင် ဓါးကိုရရ၊လှံကိုရရ သေနတ်ရရ ရသည့်လက်နက်၊ကိုင်စွဲလျက်လျှင် ဖက်စစ်တော်လှန်ခဲ့ဘူးသည်။ သူမရှိလည်း သူဧ။် ကိုယ်စား၊သူ ့ဂုဏ်များလျှင် ထင်ရှားကျန်ရစ်ခဲ့သတည်း။ တင်မိုး


ကျွန်မက ပို ့စ်တွေတော့သိပ်မရေးဖြစ်ပါဘူး။ကွန်မန် ့တွေမှာဘဲ အတွေ ့များပါတယ်လို ့ကိုသစ်မင်းပြောမှ ပြန်စဉ်းစားမိပါတယ်။ကျွန်မကို တော်တော်များများက အမြင်ကတ်နေပီလားပေါ့။ဒါမှ မဟုတ် ပါလေရာငပိချက်ပေါ့။ အဲလိုတော့ မဟုတ်ရပါဘူး။ကျွန်မကရေးချင်တယ်။မရေးရဲဘူး မရေးရဲဘူးဆိုတာကလဲ ကိုယ်တိုင်က စာသိပ်မဖတ်ဖြစ်တာကြာတော့ ရေးလိုက်တဲ့ပို ့စ်ရဲ ့ပေးမိတဲ့ မက်ဆေ့ချ်လေးမှားသွားမှာကြောက်လို ့ပေါ့။ တနေ ့နေ ့များပြားလှတဲ့ အလုပ်ကိစ္စတွေ၊မောင်လေးကျောင်းအကြိ ုအပို ့တွေနဲ ့ကြားက MG မှာ ဝင်ရောက်လေ့လာခွင့်ရတော့ သည်းခံဖတ်ပေးကြသူအားလုံးကို ကျေးဇူးဥပကာရပြ ုရမှာပါ။တနေ ့က အလုပ်ကိစ္စလေးနဲ ့ကွန်ပြူတာနက်ဂိမ်းဆိုင်လေးကိုသွားရတယ်။အဲဒီမှာတွေ ့ရတဲ့ ကျောင်းသားကလေးငယ် တစ်ယောက်ရဲ ့အပြောလေးကို စိတ်ဝင်စားလို ့ပြန်ဝေမျှပေးပါရစေ။ ကျောင်းသားလေးတွေ အများအားဖြင့် အသက် ၁၂၊၁၃ အရွယ်လေးတွေပေါ့၊နက်ဂိမ်းဆော့နေကြတာ။ခေတ်ကာလ ကလေးတွေ တော်တော်လေးတတ်နေကြပါပီ။ကျွန်မက အဲဒီထဲက ကလေးတယောက်ကို မေးမိတာ။သားရေ ဘယ်အတန်းကလဲ ဆိုတော့ လိမ်လိမ်မာမာပါဘဲ။သူ ၆ တန်းရောက်ပါပီ ၊C ခန်းကပါပေါ့။ သားရေ Aခန်းမသွားချင်ဘူးလားပေါ့ ကျွန်မကလဲ လေရှည်မိတယ်။ သူကပြန်ပြောလိုက်တယ် “မသွားချင်ဘူး အန်တီလေးရေ A ခန်းမှာ ပိုက်ဆံကောက်တာများတယ်တဲ့”။ “ သားက […]


ကိုကျော်ရင်ကို ကျွန်တော်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားဘဝက စပြီးသိတယ်။ဒါပေမယ့်ကျောင်းနေဖက်တော့ မဟုတ်ပါ။သူကကြီးတယ်။ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး ကွန်မြူနစ်ပါတီမှာ သူ ့ကိုကျွန်တော် စတွေ ့တယ်။သူကအရာရောက်တဲ့သူတစ်ယောက်၊ကျွန်တော်က လူငယ်ပါ။နောက်နိုင်ငံရေးစွန် ့ပြီးတက္ကသိုလ်မှာ ဆရာလုပ်နေကြတဲ့အခါမှာလဲ သူကစောပါတယ်။ဒါပေမယ့် ဆရာလုပ်ကြရင်း ကိုယ်သန်ရာသန်ရာမဟာဝိဇ္ဇာတန်းတက်ကြတော့ အတန်းတူတယ်ဆိုကြပါစို ့။၁၉၅ဝ ပြည့်နှစ်မှာ သူကမြန်မာစာ မဟာဝိဇ္ဇာအောင်တယ်၊ကျွန်တော်ကသမိုင်းမဟာဝိဇ္ဇာအောင်တယ်။အင်္ဂလိပ်စာပေါမောက္ခဦးမျိုးမင်း၊ဒေါ်တင်စောမူနဲ ့မြန်မာစာ ကထိကဒေါ်သန်းဆွေတို ့လဲ ဒီနှစ်ဘဲ မဟာဝိဇ္ဇာအောင်ကြတယ်လို ့ထင်တယ်။ကျွန်တော်ဘဲ နည်းပြဆရာအဖြစ်နဲ ့ကျန်ရစ်တယ်။အဲဒီရက်က ဇာတာစန်းလက်တွက်ချက်ကြည့်ရင် သူတို ့ဟာအကြီးအကဲမစခံရသူတွေပေ့ါလို ့ကျွန်တော်ထင်လိုက်မိတယ်။ နောက်ကျွန်တော် ပင်းယဆောင် မှာ လက်ထောက်အဆောင်မှုူးဖြစ်တော့ ကိုကျော်ရင်က ပဲခူးကျောင်းဆောင်မှုူးဖြစ်နေပါပီ။တိုးတက်ကျောင်းသားတွေဆူရင် သူနဲ ့ကျွန်တော်နှစ်ယောက်က နောက်ဆွယ်က နည်းပေးတာလို ့အထင်ခံရတဲ့အခါဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့် ကျွန်တော် ဘိလပ်သွားခါနီး (၁၉၅၂ခု အောက်တိုဘာ)နှုတ်ဆက်ပွဲမှာ ကိုကျော်ရင်က— “ခါတိုင်းဆူဆူရှိရင် ဒီနှစ်ကောင်လက်ချက်ဘဲလို ့ပြောကြတယ်။အခုသူက အေးရာအေးကြောင်းထွက်သွားမှာမို ့ကျွန်တော်တစ်ယောက်ထဲအားငယ်လှတယ် တယ်တောင်မသွားစေချင်ဘူး”လို ့ရီစရာပြောပါသေးတယ်။ ကျွန်တော် နိုင်ငံခြားမှာလေးနှစ် နေပြီး ပြန်လာတော့လဲ ကိုကျော်ရင်ဟာ ပဲခူးဆောင်မှာဘဲရှိသေးတယ်။မြန်မာစာ ဌာနက ပျို ့ဟောင်းတွေတည်းဖြတ်ပြီးကမ္ဘာအေးမှာ ပုံနှိပ်တဲ့တာဝန် ကိုသူဘဲဆောင်ရွက်နေပုံရတယ်။ကျနော် ယူတဲ့“အင်္ဂလိပ်သံရောက်စာတန်း”ကိုပုံနှိပ်ရင် စီခ၊ရိုက်ခ၊စက္ကူဘိုး၊အဖုံးဘိုး၊ချုပ်ခ အစုစုပေါင်းဘယ်လောက်ကုန်မယ် လို ့သူ ့လက်ရေးလှလှကလေးနဲ ့သူတွက်ပေးတဲ့ စာရွက်ကလေးကျွန်တော့်မှာ […]


သမိုင်းထဲမှာတော့ဘာ အရောင်မှမဆိုးထားတဲ့မြိ ု့လေးကကျက်သရေမင်္ဂလာအပေါင်းခညောင်းပါပေတယ်။ဒါပေမယ့် ခုတလောမှာ MG ရွာထဲမှာဒေသခံတွေရဲ ့ပို ့စ်လေးတွေမြင်ရတွေ ့နေရတော့စိတ်မကောင်းပါဘူး။ကျွန်မရဲ ့ဇာတိမြိ ု့လေးတော်တော်ချွတ်ခြံ ုကြနေပီဘဲ။ ဒီမှာ သွားတွေ ့ရတာက အစဉ်တစိုက် အမြဲဝင်ဖတ်နေလေ့ရှိအဖွဲ ့ဝင်တွေက ပို ့စ်တစ်ခုမတင်လိုက်နဲ ့တင်လိုက်တာနဲ ့ပိတ်ခံရလောက်တဲ့ထိဝင်ဖွပါလေရော။ ဖွတဲ့ ထဲမှာလဲ တခါတလေ အဆဲအဆိုတွေပါသလို၊မကြားဝံ့မခံသာဖြစ်ရပါတယ်ရှင်။ ခုဒီပို ့စ်ကိုရေးရတဲ့အကြောင်းက MGရွာသားတွေအထင်လွဲအမြင်မှားပြီး သံတွဲကလူတွေဆိုရင် မျက်နှာလွဲခဲပစ် မလုပ်ကြဖို ့တွက်တောင်းပန်လိုရင်းပါ။ အဆင့်အတန်းနိမ့် လူ ့ကပ်ဖား၊ကပ်ဖဲ့တရပ်ထွန်းကားသလို၊ လူယဉ်ကျေးဝန်းကျင်တရပ်လဲပြိ ုင်တူထွန်းကားစမြဲပါ။ ဒီနေရာလေးကနေ ကျွန်မက သမိုင်းထဲက ပုံရိပ်တချို ့ကိုဝေမျှပေးချင်ပါတယ်။အစဉ်အလာရှိတဲ့၊ လူယဉ်ကျေးဝန်းကျင်ရှိတဲ့ သံတွဲမြိ ု့ခံဘွားတွေထဲက ဦးဘဦးရဲ ့အကြောင်းလေးကို စာရေးဆရာ “ဇော်မြင့်”က ၂၀၁၁ ခုနှစ်ထုတ် ဒွါရာဝတီမဂ္ဂဇင်းမှာဖော်ပြထားတာပါ။စာရေးသူတင်ပြထားသလိုပါဘဲ ဦးဘဦး ဆိုတာ […]


ကွန်မတို ့အသက်အရွယ်အပိုင်းအခြား နှစ်သုံးဆယ်ကျော်တဲ့ထိ ကဗျာတပုဒ် စာတပုဒ်ကောင်းကောင်းမရေးတတ်ပါ။မိမိ ကိုမိမိ သိမ်ငယ်သလို ခံစားရပါတယ်။ခုလဲ MG ရွာထဲဝင်ရောက်ဖတ်ရှုတော့ မှအတွေးကောင်းကောင်းနဲ ့ရေးဖွဲ ့ထားကြတာတွေတော့အားကျမိပါတယ်။ရွာသားအားလုံးရဲ ့ဝေမျှမှုကြောင့် ဗဟုသုတလဲ အများကြီးရခဲ့ပါတယ်။ဆက်ပြီးလဲ အစဉ်တစိုက်အားပေးနေမှာပါ MGရေ။နေ ့တနေ ့အသစ်ဖွင့်ပါပီဆိုတာနဲ ့ကျွန်မတို ့အားလုံးသူထိတွေ ့ဆက်ဆံကြရ၊အပေါင်းအသင်းမိတ်ဆွေသစ်တွေနဲ ့တွေ ့ကြ၊အားသစ်အင်သစ်တွေနဲ ့ကြံ ုဆုံရသလို၊စိတ်ပင်ပန်းညှိုးနွမ်းဖွယ်ရာများနဲ ့လည်းကြံ ုဆုံကြရစမြဲပါ။လူသားဆိုတာ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးသတ္တဝါများဖြစ်ကြပေတော့ မတွေ ့ချင်မဆုံချင်ပါလဲတွေ ့ရကြံရဦးမှာပါ။အားလုံးအတွက် ကဗျာလေးတပုဒ်ဝေမျှချင်တာပါ။ကိုယ်တိုင်ရေးထားတာတော့မဟုတ်တာဝန်ခံပါရစေ။ရေးသူက ကျွန်မမောင်လေး ကိုးတန်းကျောင်းသားလေးပါ။ရွာသားများဝိုင်းဝန်းပြီး မန့်ပေးကြပါဦးနော်— “လူ ့ဘောင်” အရာရာမှာ စာနာစွာ ပြ ုမူဆက်ဆံပါ။ မခံသာတဲ့နှုတ်စကား မပြောပါနဲ ့လား။ တပါးသူအတွက် ထိခိုက်ဖွယ် မူရာရှာင်ရှားကွယ် သနားမေတ္တာရင်မှာအပ် စိတ်ဓါတ်လွန်မြင့်မြတ်။ စွဲမြဲမှတ်လို ့ကျင့်ပါလျှင် လူတိုင်းပြံ ုးပျော်ရွှင် […]


အင်းပြောမယ်သာပြောရပါတယ်။ကြားရသူ အပေါင်းနားနဲ ့မနာ ဖဝါးနဲ ့နာစေ့ချင်ပါတယ်။မှားကြပြန်ပါပီတဲ့။အဲဘယ်လို များတုန်း။ဘယ်တုန်းကလဲ။ဘယ်သူတွေလဲ။ဘာကြောင့်လဲ။အမျိုးမျိုးသော မေးခွန်းတွေ လားပေါင်းများစွာ အဖြေကျပ်အနေကျပ်လှပါရဲ ့။ချစ်သူ သမီးရည်းစား တွေ ချိန်းတွေ ့ကြရာက နေဖြစ်ကြတာပါတဲ့။အယ် ချိန်းတွေ ့ကြတာ ဘာဆန်းသလဲ မမေးပါနဲ ့ ဟုတ်ဖူးလား။ဟုတ်ပါတယ် ဘာသာဘာဝ ရှိကြတာပေါ့။ခုက နည်းနည်းပို ဆန်းနေမလားဘဲ။ဘယ်လို မှထင်မထားတဲ့ လက်လွန်ခြေလွန် နယ်ကျော်ကြတာပါတဲ့။ဘယ်လိုကြီးလဲနော်—?ဒီပို ့စ်ကို ရေးမယ်ဆိုတော့ ဒီအဖြစ်က ဟုတ်မှဟုတ်ပေါ့ မလား. စုံစမ်းရသေးတယ်။ဒေသခံတွေရော၊နယ်မြေရဲစခန်းပါ၊ကျောင်းသားတွေပါ မကျန် အားလုံးလိုက်မေးရတော့တာပေါ့။ဘယ်သူ တဦးတယောက်ကိုမှ မနစ်စေလိုတဲ့ အတွက်နာမည်များကို ချန်လပ်ခဲ့ပါမယ်။ ဖြစ်ပျက်တာက မုဒိမ်းမှုလား၊အလိုတူအလိုပါများလား ရွာသားများကူပြီးစဉ်းစားပေးကြပါဦး။ဘယ်လိုဖြစ်ပါစေ အားလုံးအတွက်တန်ဖိုးရှိမယ့်မက်ဆေ့စ်လေး ဖြစ်မယ်ဆိုရင်ဝေငှ ရကျိုးနပ်ပါပီ။ ဒီလိုပါ—စစ်တွေတက္ကသိုလ် ပထမနှစ် ဓာတုဗေဒ ကျောင်းသူလေးက သူ ့ချစ်သူ ကောင်လေးနဲ ့ချိန်းတွေ ့ဖို […]


အချိန်က—မိုးတွေ တအုံးအုံးနဲ ့ရွာကောင်းနေတဲ့ အချိန်။မြိ ု့လေးရဲ ့လမ်းပေါ်မှာ မိုးရေချိ ုးနေကြတဲ့ ကောင်လေးတသိုက် ဘောလုံးကစားနေကြလေရဲ ့။သူတို ့ဘောလုံးကစားနေကြတာ ကွင်းပြင်မှာမဟုတ် ဘောလုံးကစားဖို ့သတ်မှတ်ထားတဲ့နေရာမဟုတ်။ကတ္တရာလမ်းပေါ်မှာသာဖြစ်တယ်။ဒီလို မိုးကောင်းကောင်းရွာပီဆို သူတို ့ကစားနေကြ၊သွားလာနေကြလမ်းကလေးကတော့ သူ ့တာဝန်တွေ ထမ်းဆောင်ရတာဘဲကြာလာလို ့လား၊သူနေမကောင်းလို ့များလား သူ ့ကျောပြင်မှာထွက်လာတဲ့အနာတွေကြောင့် ကားလည်းသွားမရ၊ဘောလုံးကန်မယ်နေနေသာသာ လမ်းတောင်ဖြောင့်အောင်မနည်းကြိ ုးစားသွားရတော့တယ်။အချိန်တွေတရွေ ့ရွေ ့နဲ ့ကြာလာလိုက်တာ ပြင်မယ့်သူ တစ်နည်းလမ်းကလေး ကိုဆေးကုမယ့်သူပေါ်လာပါတယ်—-ကလေးတွေလဲအရွယ်ရောက် ပြောင်းရွှေ ့သွားကြတဲ့သူတွေကလဲ သွားကြပေါ့–လမ်းပေါ်မှာ ကစားတာအန္တရယ်ရှိပါတယ် ဆိုတဲ့အသိလေးဘဲကိန်းအောင်းသွားကြလို ့များလား လမ်းကလေးပေါ်မှာ မိုးရွာရင် ဘောလုံးကန်မယ့်ကလေးတွေ၊လသာညတွေမှာညောင်ပင်တစ္ဆေဝေလေလေ ကစားမယ့်သူတွေ။ထုပ်စည်းထိုးကြမယ့် မိန်းကလေးအဖော်တွေ ကျွန်မငေးရင်း မျှော်နေမိပါတယ်–အော် ငါ အသက်လဲကြီးပါပီ. ကစားရင်ကိုးရို ့ကားယား ဖြစ်ပါတော့မလား အတွေးတော့ ဝင်လာစမြဲပေါ့ –ဒါပေမယ့် […]


စစ်တွေ တက္ကသိုလ်တွင် ပြေးဆွဲနေသော သုံးဘီးကားခကို ရုတ်တရက် မြင့်တင် လိုက်သဖြင့် ကျောင်းသားများနှင့် သုံးဘီးသမားများ အကြား စကားများရာမှ ရုန်းရင်း ဆန်ခတ်မူ တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ အဆိုပါ ရုန်းရင်း ဆန်ခတ်မူမှာ ယနေ့ နေ့လည် ၁ နာရီတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ကျောင်းသား တစ်ဦးက ပြောသည်။ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာကတော့ ဩဂုတ်လ (၃) ရက်နေ့ကပါ။အရင်ဈေးနှုန်း ၁၀ဝကျပ်မှ၂၀ဝကျပ် သို့တိုးမြှင့်လိုက်သည်။ယခုလိုဈေးတင်လိုက်တော့ ကျောင်းသားတယောက်ဟာ အသွားအပြန် ၄၀ဝကျပ် ကျနေတယ်။ ဒါကိုမကျေနပ်လို့ ဝိုင်းဖွဲ့တောင်ဆိုရာမှ ဆန္ဒပြချီတက်ကြ သည်အထိ အခြေအနေရုတ်ရုတ်ဖြစ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဩဂုတ်လ(၄)ရက်နေ့မှာတော့ သက်ဆိုင်ရာ ကျောင်းအုပ်ကြီး၊ ပြည်နယ်အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းတို့ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ မူလဈေးနှုန်းဖြင့် ပြန်လည် ပြေးဆွဲလျှက်ရှိပါသည်။ ယခုအချိန်အထိ အခြေအနေမှာ အေးအေးဆေးဆေး ပညာသင်ကြားလျှက်ရှိကြပါသည်။