“လူမျိုးဆိုသည်မှာ သုခ၊ ဒုက္ခ အတူခံစားကြ၍ နီးနီးစပ်စပ် အကျိုးချင်းထပ်ပြီးလျှင် နှစ်ပရိစ္ဆေဒ ရှည်လျားစွာ တမျိုးတစားတည်းပင်ဟု စိတ်ထားရှိသူတို့ကို တစုတည်းပေါင်း၍ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသာ ဖြစ်ပေသည်” – သခင်အောင်ဆန်း။ လူမျိုးဟူသည် မျိုးနွယ်များ၊ ဗီဇများ၊ သွေးများ ရောထွေးယှက်နွယ်စီးဆင်း မြစ်ရေအလျဉ်ကဲ့သို့ ပြောင်းလဲနေပါ၏။  ထို့ကြောင့် လူသားတွင် ဗီဇသွေးသန့်လူမျိုး၊ တိုင်းရင်းသားစစ်စစ်ဟူသည် ထင်ရှားမရှိနိုင်။ ယခင်နှစ်၅၀၀(နှစ်ငါးရာ) ကအမေရိကန်လူမျိုးသည် ယခုအမေရိကန်နှင့်များစွာခြားနားခဲ့ပြီ။ ထိုနည်းတူ ယခုခေတ် ကချင်၊ကယား၊ကရင်၊ချင်း၊မွန်ဗီဇတို့သည်လည်း ယခင်နှစ် ၁၀ဝ မှ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် များစွားခြားနားနေလိမ့်မည်။ လူသား၏မူလ Homo sapiens ဘုံပင်မအမျိုးရိုးကြီးနှင့် လူမဟုတ်သော Neanderthal ပင်မမျိုးရိုးကြီးတို့ပင် ရောနှောနေခြင်းရှိနေနိုင်သည်ကို မျိုးရိုးဗီဇစစ်ဆေးချက်များအရတွေ့နေကြရပြီ။ ဝံသာနုရက္ခိတနှင့် စစ်ပဋိပက္ခ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ရက်နေ့တွင် မြန်မာ ၆၉နှစ်ပြည့်ပြည်ထောင်စုနေ့လာဦးမည်။ လာသာလာစေဦး မြန်မာတိုင်းရင်းသားတို့အဆက်ဆက်ကား နှစ်ထောင်ချီကြာသည့်နယ်မြေလု ပြည်တွင်းစစ်ကြီးများဆင်နွှဲရဆဲ။ […]

ဒေါ်လာဘီလီယံများစွာရင်းနှီးဆောက်လုပ်ခဲ့သည့် နေပြည်တော်မြို့နှင့်အစိုးရအဖွဲ့ရုံးဌာန၊အိမ်တော်ကြီးများကို မူလတည်ဆောက်ခဲ့သူများမှ ဆယ်စုနှစ်တခုပြည့်အောင်ပင်မနေလိုက်ရပဲ လွှဲပေးကြရတော့မည်။ နိုင်ငံအကြီးအကဲဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေမှ ” မြန်မာပြည်၏အနာဂတ်ခေါင်းဆောင်သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဖြစ်လာမည်မှာ အားလုံးလက်ခံရမည့်အမှန်တရားပင်ဖြစ်။ ” ဟု ဆိုလိုက်ကြောင်း မြေးဖြစ်သူ နေရွှေသွေးအောင်မှ တဆင့်ထုတ်ပြန်ကျေညာပြီးသည်နောက်ဝယ် အာဏာကို ငြိမ်းချမ်းစွာလွှဲပြောင်းပေးတော့မည်ဟု လက်ခံလျှက်”ဟင်း”ချမိပါ၏။ စွန့်လွှတ်ခြင်းသည်လည်း မြင့်မြတ်သော ကိစ္စတခုမဟုတ်လော။ သာဓု ၁ကြိမ်ခေါ်လိုက်ပါသည်။ ၂၀၁၆သည် မြန်မာပြည်သစ်၏ နိဒါန်းဖြစ်မည်။ ရွေးကောက်တင်မြောက်ခံလိုက်ရသော အစိုးရသစ်သည် လူထုအသံနားထောင်ရင်း အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကိုရှေ့ရှုလုပ်ကြရပေလိမ့်မည်။ ဤတွင် မီဒီယာဟု ခေါ်သော ကြားခံနယ်ကဏ္ဍသည်လွန်စွာအရေးပါလာပါမည်။ သည်တွင်-သည်မှ-သည်သို့ဆိုမည်။ တွင်းနှင့်ဆည် ဖားကန့်ဒေသတွင်ကြောက်စရာ့တွင်းတူး၍ ကျောက်မျက်ရတနာရှာချက်များကိုတွေ့ကြရသည်။ စက်ယာဉ်ယန္တရားပေါင်း၂သောင်းမျှနှင့် လုပ်သားအင်အား ၁သိန်းကျော်တို့မှ နေ့မီးညမီးနှင့် တူးထုတ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဒေါ်လာ သန်းချီတန်သော မွန်းစတားစက်ကြီးများသည် မြေတွင်းရောက်ကျောက်မျက်များကို အလုအယက်ကုပ်ယူနေကြသည်။ မြန်မာ့မြေရောက် မြေတူးမြေသယ်စက်ကြီးများ စက်အင်အားပမာဏမှာ ကမ္ဘာ့စံချိန်တန်းဝင်လောက်ပါပေသည်။ ကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းလည်ပါတ်ငွေပမာဏသည်လည်း […]

လူသားဟူသည် အစုအဖွဲ့အအုပ်နိုင်ငံတို့နှင့်နေကြရရာဝယ် အမျိုး၊ဘာသာ၊သာသနာနှင့် ချည်နှောင်ခြင်းဖြင့် စုစည်းနေထိုင်ကြတတ်ကြပါသည်။ လူအသီးသီးတို့၏ သက်ဝင်ယုံကြည်မှုဖြစ်သည့် ဘာသာ သာသနာသည် လူသားတို့ကို လမ်းညွှန်ပြအဆင့်တွင်ရှိရသော်လည်း လူအသီးသီးတို့၏ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံမှုသိပ္ပံအတတ်ဖြစ်သည့် နိုင်ငံရေးတွင်ဝင်စွက်ဖက်ပါဝင် ဥပဒေပြုသောအခါတွင် ဘာသာသာသနာနှင့် နိုင်ငံရေး၏ဟန်ချက်ဂေဟပျက်ပါသည်။ ဘာသာရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အပြန်အလှန်စည်းနီခြားထားသင့်ကာ အနီစည်းမကျော်စကောင်း။ ရေကြည်ရာမြက်နုရာ သမိုင်းပညာရှင်ဒေါက်တာသန့်မြင့်ဦး၏ သုံးသပ်ချက်များအရ ကချင်၊ရှမ်းပြည်နယ်နေ ဂျိန်းဖော၊လားဟူ၊ လီဆူး၊ ဝ၊ ထိုင်(Tai/Dai) စသည့်တိုင်းရင်းသားတို့မှာ ၁၈၁၅ခုက အင်ဒိုနီးးရှား၏Tambora မီးတောင်ကြီးပေါက်ပြီးနောက်မှ သဘာဝဘေးရှောင်ရင်း ယူနန်နယ်မှ မြန်မာပြည်သို့အခြေချနေထိုင်လာသူများဟု ဆိုထားပါသည်။ ထိုခေတ်က ဘကြီးတော်မင်းသည် အာသံ၊မဏိပူရ (ယခုအိန္ဒိယ) ကိုသိမ်းသည်။ ထိုမှ ထိုနယ်သားများစွာကို ဧရာဝတီမြစ်ဝှမ်းတွင် စစ်ပြေးသုံ့ပန်းများအဖြစ် ထားခဲ့သည်ဆိုပါသည်။ လူသားဟူသည် သဘာဝနှင့်လူလုပ်ကပ်ဘေးများကြောင့်ရေကြည်ရာမြက်နုရာကို ရွေ့ပြောင်းနေထိုင်တတ်ကြသည်။ ထိုမှ အရင်ရောက်နှင့်သူ အရှေ့မှဝင်လာသူ၊ အနောက်သို့သွားကြသူတို့သွေးနှောကြခြင်းမဟုတ်ပါလော။ မြန်မာ့ရိုးရာဖြစ်လာနေသော ဟိန္ဒူတို့၏ […]

ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံရေးတွင် မဏ္ဍိုင်ကြီး၃ရပ်ဟူသည်ရှိသင့်၏။ ရှေးဂရိခေတ်မှသန္ဓေတည်စခဲ့ကာ ၁ရရာစုပြင်သစ်ပြည်တွင်ပုံသဏ္ဍန်တိကျပေါ်လာသည်။ ထိုမှ ယခုခေတ်ကာလတွင်အအောင်မြင်ဆုံးသော ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကြီးများက မိမိဇာတိပုညတို့နှင့်လိုက်ဖက်ညီအောင်ပြုစုကာကျင့်သုံးနေကြပါသည်။ United States of America အမေရိကပြည်ထောင်စုသည် အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင် (သမ္မတနှင့် ဖယ်ဒရယ်ဝန်ထမ်း ၅သန်းမျှ)၊ ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်( လွှတ်တော်အမတ်တို့၏စိနိတ်နှင့်ကွန်ဂရက်)၊ တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်( တရားလွှတ်တော်ချုပ်) တို့ဖြင့် အပြန်အလှန်ထိန်းကျောင်းထောက်ပို့နိုင်သော အစိုးရဖွဲ့ထားပေသည်။ သမ္မတကို လူထုက တိုက်ရိုက်/သွယ်ဝိုက်တင်မြောက်သည်။ သမ္မတသည် စစ်တပ်၏အကြီးအကဲ Commander-in-chief ဖြစ်ကာ လွှတ်တော်မှတက်လာသော ဥပဒေကြမ်းတို့ကို ဗီတိုအာဏာသုံးပယ်ချနိုင်သည်။ ဥပဒေကဲ့သို့အာဏာတည်သောအမိန့်ထုတ်နိုင်သည်။ ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်သည် အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင်၏ ရသုံးငွေဘက်ဂျက်ကို ဖြတ်တောက်၍ အစိုးရကိုပိတ်ပစ်လိုက်နိုင်သည်။လွှတ်တော်သည် အခြေခံဥပဒေကိုပြင်ဆင်နိုင်သည်။ ကော်မတီ/ကော်မရှင်ဖွဲ့ကာသမ္မတအပါအဝင် နိုင်ငံသားမည်သူကိုမဆို ကြားနာစစ်ဆေးခွင့်ရှိ၏။ တိုင်းပြည်၏ အခွန်ဝင်ငွေ၊ ဘက်ဂျက်ငွေ၊ ရသုံးငွေတို့ကို ချုပ်ကိုင်စီမံနိုင်သဖြင့် လူထုကရွေးကောက်တင်မြောက်ထားသော လွှတ်တော်အမတ်တို့တွင် ငွေကိုင်အာဏာရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။ သမ္မတက ရွေးချယ်ပေး၍ လွှတ်တော်မှအတည်ပြုပေးရသော […]

၆ပွင့်ဆိုင်ဆွေးနွေးမှုကို ဧပြီလ ၁ဝရက်နေ့ကနေပြည်တော်တွင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယခုမေလအတွင်းထပ်မံပြုကြဦးမည်။ အဆိုပါ၆ပွင့်ဟူသည် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်၊ လူထုခေါင်းဆောင်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ လွှတ်တော်ဥက္က္ကဋ္ဌ နှစ်ယောက်ဖြစ်သည့်ဦးရွှေမန်း၊ ဦးခင်အောင်မြင့်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့်တိုင်းရင်းသားကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်ဒေါက်တာအေးမောင်တို့အားခေါ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ၆ပွင့်ထဲတွင် ဦးသိန်းစိန်၊ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ အမေရိကပြည်သို့ တခေါက်စီရောက်ဖူးကြကာ ဦးရွှေမန်းသည်သာ ယခုလဆန်းပိုင်းက အမေရိကအောက်လွှတ်တော်ဥက္က္ကဋ္ဌ၏ဖိတ်ကြားချက်အရ ၂ခေါက်မြောက်ရောက်ဖူးလေသည်။ စိန့်ပြည်(China)မှအပြန်တွင်အမေရိကပြည်သို့ဝင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်၏။ နဂါးနိုးထခဲ့ပြီ လွန်ခဲ့သောရာစု၂ခုခန့်ကတည်းက နပိုလီယန်မှ အရှေ့ဖက်ဆီကနဂါးကြီးကိုသွားမနှိုးမိပါစေရန်သတိပေးခဲ့ဖူးသည်။ နိုးလာလျှင် ကမ္ဘာကိုင်လှုပ်ခံရလိမ့်မည်ဟူသတတ်။ ယခုနဂါးကြီးနိုးထနေလေပြီ။ စိန့်ပြည်(ဝါ)ဂန္ဓလရာဇ်တိုင်းသည်လူ့ယဉ်ကျေးမှုနှစ်၃ထောင်ကျော်ခရီးဖြတ်ခဲ့သည့် စက္ကူနှင့်ယမ်းထီထွင်ထားနိုင်ခဲ့သောနိုင်ငံကြီးဖြစ်၍ ၂၁ရာစုတွင်မူ ကမ္ဘာ့ထွက့်ကုန်အများဆုံးထုတ်ပေးနေသည့်စက်ရုံကြီးဖြစ်နေကာ အမေရိကပြည်ထောင်စု၏ အကြီးဆုံး မြီရှင်(ဒေါ်လာ ၁.၃ ထရီလီယံ)လည်းဖြစ်၏။ စိန့်ပြည်နှင့် ကုလားပြည်(အိနိ္ဒယ)တို့၏ အာရှသည် ကမ္ဘာ့လူသားတို့၏အတွေးအခေါ်၊ယဉ်ကျေးမှုတို့ကို နှစ်ထောင်ချီလွှမ်းမိုးထားနိုင်ခဲ့ဖူးသည်။ စိန့်ပြည်၏အကူအထောက်ဖြင့် မြန်မာပြည်ကွန်မြူနစ်(ဗကပ)တို့ သူပုန်ထဖူး တော်လှန်ခဲ့ကြဖူးသည်။ တရုတ်ဖြူ(ယခုထိုင်ဝမ်)တို့နှင့်တရုတ်နီ(ယခုကွန်မြုနစ်စိန့်ပြည်) တို့သည် မြန်မာ့မြေတွင် ခြေခင်းက စစ်ဖြစ် […]