kaiတောင်တရုတ်ပင်လယ် နှင့် မဟာဗျူဟာရေးရာ (အပိုင်း- ၄) မဟာဗျူဟာအကျိုးဆက်များ (strategic implications) တောင်တရုတ်ပင်လယ် ရေပိုင်နက်အငြင်းပွားမှုမှာ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းလို့ မရနိုင်ပဲ၊ နိုင်ငံတနိုင်ငံ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံအများစုက စစ်ရေးဖြေရှင်းမှု နည်းလမ်းကိုသာ အသုံးပြုလာခဲ့မယ်ဆိုရင် ဒေသတွင်းသာမကပဲ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ လုံခြုံရေးနဲ့ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာအကျိုးဆက်များ ရှိနိုင်ကြောင်း ပညာရှင်များက ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။ မဟာဗျူဟာအကျိုးဆက်များ ဖြစ်ပွားလာနိုင်ချေရှိတဲ့ conflict scenarios တွေကို ဖော်ထုတ်ကြရာမှာ တရုတ်- အာဆီယံ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှု၊ အာဆီယံ-အာဆီယံ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုနဲ့ ထိုင်ဝမ်-အာဆီယံ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုတွေရှိလာနိုင်ကြောင်း ယူဆထားကြပါတယ်။ (၁) တရုတ်-အာဆီယံ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှု (PRC-ASEAN Confrontation) တရုတ်-အာဆီယံ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်ပွားမှုဟာ အာဆီယံနိုင်ငံတွေက အစပျိုးတာ မဟုတ်ပဲ […]
တောင်တရုတ်ပင်လယ် နှင့် မဟာဗျူဟာရေးရာ (အပိုင်း–၃) အပြိုင်အဆိုင် အဆိုပြုချက်များ (competing claims) Spratlys ကျွန်းစုမှာ အနည်းဆုံး (၁၉၀) barren islets တွေ ရှိပြီး၊ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် ခန့်မှန်း 150,000 square mile ရှိပါတယ်။ အချို့ကျွန်းတွေဟာ ရံဖန်ရံခါမှာ ပင်လယ်ရေအောက်မှာ နစ်မြှုပ်နေတာကြောင့် အကျယ်အဝန်းတိုင်းတာချက်တွေမှာ ကွဲလွဲမှုတွေလဲ ရှိနိုင်ပါတယ်။ Spratlys ကျွန်းစုတည်ရှိရာနေရာဟာ ဗီယက်နမ်ကမ်းရိုးတန်းနဲ့ မိုင် (၃၀၀) အကွာမှာ ရှိပြီး၊ ဟိုင်နန်ကျွန်းနဲ့ မိုင် (၆၀၀) အကွာမှာ ရှိပါတယ်။ ဖိလစ်ပိုင်ရဲ့ Palawan ကျွန်းနဲ့ မိုင် (၅၀–၉၀) အကွာမှာ ရှိပြီး၊ မလေးရှား state of Sabah နဲ့ မိုင် (၁၆၀) […]
တောင်တရုတ်ပင်လယ် နှင့် မဟာဗျူဟာရေးရာ (အပိုင်း– ၂) The Scarborough Shoal incident နှင့် နောက်ဆက်တွဲဖြစ်ရပ်များ (၂၀၁၂) ခုနှစ်၊ ဧပြီလမှာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ The Scarborough Shoal incident က ကမ္ဘာ့စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံကိုပါ လှုပ်ရှားသွားစေခဲ့ပါတယ်။ The Scarborough Shoal ရဲ့ ဖိလစ်ပိုင်အမည်က Panatag Shoal ဖြစ်ပြီး၊ တရုတ်အမည်က Huangyan Dao ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဖြစ်ရပ်ကို အမည်သုံးမျိုးနဲ့ သတ်မှတ်ခေါ်တွင်နေကြပါတယ်။ မနီလာနဲ့ (၃၅၀) ကီလိုမီတာအကွာမှာရှိပြီး၊ ဟောင်ကောင်အရှေ့ပိုင်းကနေ ကီလိုမီတာ (၈၀၀) အကွာမှာ ရှိပါတယ်။ (၁၉၆၅) ခုနှစ်မှာ ဖိလစ်ပိုင်ရေတပ်က Scarborough’s lagoon အနီးမှာ တာဝါတခု […]
တောင်တရုတ်ပင်လယ် နှင့် မဟာဗျူဟာရေးရာ (အပိုင်း-၁) နိဒါန်း အရှေ့တောင်အာရှမှာ နိုင်ငံအချင်းချင်း စစ်မက်ဖြစ်ပွားစေမယ့် ပဋိပက္ခဖြစ်နိုင်ချေအရှိဆုံး နေရာတခုကို လက်ညှိုး ထိုးပြပါဆိုရင် မဟာဗျူဟာလေ့လာသူအများစုက တောင်တရုတ်ပင်လယ်ကို လက်ညှိုးထိုးပြကြမှာဖြစ်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ မဟာဗျူဟာရေးရာ လေ့လာချက်တွေမှာ တောင်တရုတ် ပင်လယ်အရေးက ထိပ်ဆုံးကနေ နေရာယူထားခဲ့တာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ရှိနေခဲ့ပါပြီ။ တောင်တရုတ်ပင်လယ်မှာ ပြန့်ကြဲနေတဲ့ ကျွန်းငယ်လေး တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး နယ်မြေပိုင်နက်ဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုတွေ အများအပြား ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ အဓိက ကျွန်းစုတွေဖြစ်တဲ့ Spratlys (Nansha Islands) နဲ့ Paracels တို့ကို ပိုင်ဆိုင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဘရူးနိုင်း၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ မလေးရှားနိုင်ငံ၊ ထိုင်ဝမ်၊ ဗီယက်နမ် နဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ တို့အကြားမှာ နယ်မြေပိုင်နက် အငြင်းပွားမှုတွေ ပေါ်ထွက် လာပါတယ်။ (ပုံ-၁ […]
“ဆိုရေးရှိကဆိုနိုင်ကြသော” (တနည်း) “ဖြစ်ပေါ်ပြောင်းလဲမှုများ ပြည့်နှက်နေသော” ခေတ်တခုဆီသို့ မောင်မိုးညိုတို့အပါအဝင် ပြည်သူအားလုံးက အရှိန်အဟုန်ဖြင့်ချင်းနင်း ဝင်ရောက် နေကြပြီဟုဆိုရပေမည်။ တစ်နှစ်လည်သား သာသာကာလအတွင်း ဒီမိုကရေစီရေးလမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်ရှိ လာသော စစ်အစိုးရတဖြစ်လဲ၊ မြန်မာအစိုးရ၏ သတင်းသစ်များ ယနေ့မီဒီယာလောကတွင် ပလူပျံအောင် နေရာယူနေသောအချိန်ဟုလည်းဆိုရမည်။ ပြီးခဲ့သော ဇွန် (၂၅)ရက်က မြို့တော်သစ်နေပြည်တော်၏ သင်္ဂဟဟိုတယ်တွင် ကျင်းပခဲ့သော လူမှုရေးကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှု ဆိုင်ရာနိုင်ငံလုံးညီလာခံသို့ နိုင်ငံတော်သမ္မတဦးသိန်းစိန် ကိုယ်တိုင်တက်ရောက်ပြီး၊အားတက်သရောပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ လက်ရှိနိုင်ငံတကာတွင်ကျင့်သုံးနေသော social protection ခေါ် social security systems များကိုကြည့်ပါက အစိုးရအနေဖြင့် မိမိပြည်သူလူထုတရပ်လုံးကို အကောင်းဆုံးဖြစ်နိုင်စေမည့်အစီအမံများချမှတ်ရာတွင်၊ အစိုးရကိုယ်တိုင်က ဌာနကြီးတခု (agency) အနေဖြင့်ကိုင်တွယ်စီမံသည်မှာ မှန်ကန်သော်လည်း၊ လွတ်လပ်သောစီမံခန့်ခွဲမှုစနစ် ကျင့်သုံးခွင့်အပြည့်ရှိကြသည့်အပြင်၊ လူထုကမိမိတို့အလိုရှိသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ဆိုင်ရာမဲဆန္ဒနယ် ကိုယ်စားလှယ်များမှတဆင့်တင်ပြပြောင်းလဲခွင့်ရှိကြခြင်းဖြစ်သည်။ ယင်းစနစ်၏ ရံပုံငွေ […]
သုံး ကို ယ် ခွဲ ————- အရင်ဦးဆုံးတော့ အဖေနဲ ့အမေကို ကန်တော့ပါတယ်။ ခုချိန်မှာ ကျနော်ဟာ မိဘမဲ့တစ်ယောက်ပါ။ တမြေ တရွာ တရပ်ခြား တိုင်းတပါးမှာ သားဟာ မိဘမဲ့ပါ အဖေနဲ ့အမေ။ အမေ့ဈာပန မြေအချဟာ နာဂစ်လေကြမ်း တစ္ဆေအနမ်းနဲ ့ လွမ်းလွမ်းဆွတ်ဆွတ် နာကျင်နေခဲ့မယ်။ ကျနော်က အမေ့အနားမရှိ။ အဖေ ၂၀၁ဝ ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးခဲ့သလား ကျနော်မသိ။ ကျနော်က အဖေ့အနားမရှိ။ ခုတော့ ကျနော် မိဘမဲ့။ ”ပြည်သူသာ အမိ ပြည်သူသာ အဖ”တဲ့ ခက်တာက ကျနော်က ပြည်သူနဲ ့ဝေးနေတာပါ။ ငမိုးရိပ်ကနေ မစ်ရှီဂန်ကို အလန် ့တကြား ထွက်ပြေး။ ဧရာဝတီကနေ မစ္စစ္စပီကို လက်ပစ်ကူးထွက်ပြေး။ […]
လမ်းဆုံ လူတယောက်ရဲ့ ဘဝခရီးလမ်းမှာ လမ်းဆုံတွေ အများအပြားကို ကြုံတွေ့ဖြတ်သန်းရလေ့ ရှိပါတယ်။ တချို့လူတွေအတွက် ဘဝခရီးဆိုတာ အဝေးပြေးလမ်းမကြီးလိုပဲ ဖြောင့်ဖြူးချောမွေ့ နေတတ်ပေမယ့် တချို့လူတွေအတွက် ကျတော့လဲ ဘဝခရီးဆိုတာ အကွေ့အကောက်တွေ၊ အတားအဆီးတွေ ပြည့်နှက်နေတဲ့ ဆူးကြမ်းလမ်းကြီး ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုလမ်းပဲဖြစ်ဖြစ် သေချာတာကတော့ တနေ့နေ့မှာ ဘဝအတွက် ရွေးချယ်မှုတွေ ပြုလုပ်ရတဲ့ လမ်းဆုံတွေကို ကြုံတွေ့ရလေ့ ရှိတယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဒီလိုလမ်းဆုံတွေနဲ့ ကြုံတွေ့ရတဲ့အခါ ရွေးချယ်မှုတွေ ပြုလုပ်ရလေ့ရှိပါတယ်။ ဒီရွေးချယ်မှုမှာကလဲ ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ ရွေးချယ်ရတာ၊ မိဘဆွေမျိုးတွေက ရွေးချယ်ပေးတာတွေ ရှိပါတယ်။ ရွေးချယ်မှုတွေ ပြုလုပ်တဲ့အခါမှာ ပထမဦးဆုံးအနေနဲ့ အခြေအနေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားကြရပါတယ်။ အခြေအနေဆိုတာမှာကလဲ ကိုယ်က ထိန်းချုပ်လို့ ရတဲ့ အရာတွေ ရှိနေတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နိုင်သလို၊ ကိုယ်က ထိန်းချုပ်လို့ မရတဲ့ အရာတွေ […]
ဆီးချို/သွေးချိုရောဂါ (Diabetes Mellitus) သည် ယခုအခါ မြန်မာ လူမျိုးများ အပါအဝင် ကမာ္ဘနှင့်အဝှမ်း ရင်ဆိုင်နေရသော ကပ်ရောဂါ (Endemic) တမျိုးဖြစ်ပါသည်။ WHO ကမာ္ဘ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ချုပ်မှ ၂၀၁၁ခုနှစ် ဩဂုတ်လ တွင် ထုတ်ပြန်သော စာရင်းဇယားများအရ ကမာ္ဘ့လူဦးရေ ၃၄၆သန်း တို့၌ ဆီးချို/ သွေးချိုရောဂါ Diabetes ရှိနေသည်ဟုခန့်မှန်းထားပါသည်။ ဆီးချို/သွေးချိုရောဂါကို အကြမ်းအားဖြင့်- • ငယ်ရွယ်စဉ်ကတည်းက စတင်သော Type 1 နှင့် • အသက်ကြီးမှ စတင်သော Type 2 ဟုခွဲခြားနိုင်သည်။ • ရောဂါစတင်ချိန်နှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်နွယ်၍ မရနိုင်သော အခြား ဆီးချို/သွေးချို အမျိုးအစားများလည်းအနည်းငယ်ရှိသည်။ ယခုဆောင်းပါးတွင် လူကြီးများ၌ဖြစ်လေ့ရှိသော Type 2 Diabetesအမျိုးအစားအကြောင်းကိုအဓိကထားဆွေးနွေးတင်ပြပါမည်။ ကျမနှင့် Diabetes […]
နိုင်ငံသား ပါဝင်ပတ်သက်မှု နှင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု လျှော့ချရေး နိဒါန်း နိုင်ငံသား ပါဝင်ပတ်သက်မှု (Citizen participation) ဆိုတာကို ဒီမိုကရက်တစ် လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ သင်္ကေတ တခုအဖြစ် နိုင်ငံတကာ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ သတ်မှတ်ထားကြပါတယ်။ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနဲ့ လူမှုဘဝ ပြောင်းလဲရေး ဆောင်ရွက်ချက်တွေမှာ နိုင်ငံသား ပါဝင်ပတ်သက်မှုက မရှိမဖြစ် အရေးပါကြောင်းကိုလဲ လူ့အဖွဲ့အစည်း ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပညာရှင်တွေက ရေးသားပြောဆို ကြပါတယ်။ နိုင်ငံသားများ ပါဝင်ပတ်သက်မှု ဖြစ်စဉ်အဆင့်ဆင့်နဲ့ အကျိုးကျေးဇူးတွေကိုလဲ လူမှုသိပ္ပံ သုတေသန ပညာရှင်တွေက သုတေသနပြုထားကြပါတယ်။ အခု ဒီဆောင်းပါးမှာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု လျှော့ချရေး လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေမှာ နိုင်ငံသားပါဝင်ပတ်သက်မှုရဲ့ အကျိုးကျေးဇူးများနဲ့ ပါဝင် ပတ်သက်မှု နည်းလမ်းကို ရေးသားတင်ပြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံသားပါဝင်ပတ်သက်မှု ဆိုရာဝယ် နိုင်ငံသားပါဝင်ပတ်သက်မှု […]
Philadelphia စမ်းသပ်ချက် (ဘာသာပြန်ဝတ္ထု) (အပိုင်း – ၁၁) အခန်း (၁၁) ကျွန်မတို့တွေ အိမ်ထဲပြန်ဝင်သွားကြပါတယ်။ အဖိုးက နံနက်စာ ပြင်ဆင်ရင်း အလုပ်ရှုပ်နေတုန်းမှာပဲ အေးဂျင့် Miller က စကားကို ဆက်ပါတယ်။ “ Philadelphia စမ်းသပ်ချက်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ တချို့ဖိုင်တွေက ထိပ်တန်းလျှို့ဝှက်ဖိုင်တွေ ဖြစ်နေတာကြောင့် ကျွန်တော့်လို အေးဂျင့်တယောက်အနေနဲ့ ဖတ်ရှုခွင့် မရှိပါဘူး။ ဒီလို classified files တွေကို ဖတ်ခွင့်ရှိတာ သမ္မတနဲ့ သူ့ရဲ့ ထိပ်တန်းအကြံပေး ပုဂိ္ဂုလ်တွေပါပဲ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ ဘယ် hackers တွေကမှလဲ ဒီဖိုင်တွေကို ရယူနိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တချို့ဖိုင်တွေဟာ လက်နှိပ်စက်နဲ့ ရိုက်ထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ ဖြစ်ပြီး၊ လက်ရေးနဲ့ ရေးထားတဲ့ စာတွေလဲ ပါဝင်ပါတယ်။ […]
marblecommetတစ်နေ့သောအခါ . . . ကောင်းကင်အမိုးပြာကြီးရဲ့ ကြယ်တာရာတွေ ကြားမှာ ရင်ခုန်သံ တုန်လှုပ်နေတဲ့ ရမ္မက် မီးသင်္ဘောလေး တစ်စင်း ခုတ်မောင်းနေပါတယ် . . .။ တစ်နေ့သောအခါ . . . တံတားအောက်က စီးဆင်းသွားတဲ့ မြစ်ရေတွေမှာ ပျိုမြစ်ခြင်းကို မောက်မာထားကြတယ် . . .။ တစ်နေ့သောအခါ . . . ကံတရားရဲ့ စစ်သည်တော်တွေဟာ အချစ်နဲ့ မူးမိုက်သမ်းဝေနေတဲ့ ကောင်လေး တစ်ယောက်ကို လောက ကမ်းပါးပေါ်က ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်လိုက်တယ် . . . ။ တစ်နေ့သောအခါ . . . ခြောက်ကပ်နေတဲ့ မျက်နှာစုံညီ မိသားစု ထမင်းဝိုင်းပေါ်က မြော့မြော့လေး လွတ်ကျသွားတဲ့ […]
Kaung Myat HtutData သူခိုးများ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ online အပေါ်မှာ အလုပ်လုပ်နေရတဲ့အခါမှာ ကိုယ့်ရဲ့ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက် တွေကိုအခိုးခံရမှာကိုစိုးရိမ်ရပါတယ်။ မိမိရဲ့ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်တွေဟာ ယခုခေတ်မှာတော့ သင်တစ်ယောက်တည်းသာသိတဲ့ အချက်အလက်တွေမဟုတ်တော့ပါဘူး။ Facebook page မှာ Like လုပ် တဲ့အချိန်၊ Credit card လျှောက်ထားတဲ့အချိန်၊ ကြော်ငြာတစ်ခုကို click နှိပ်လိုက်တဲ့အချိန်၊ MP3 သီချင်း တစ်ပုဒ်ကို online မှာနားထောင်တဲ့အချိန်၊ YouTube video တစ်ခုကို comment လုပ်လိုက်တဲ့အချိန် စသည့်အချိန်တိုင်းမှာ သင်ဟာသင့်ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက်တွေကို တိရစာ္ဆန်ကြီးတစ်ကောင်ကို ကျွေးလိုက်သလိုမျိုးဖြစ်နေတာ သင်သတိထားမိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ သင့်အချက်အလက်များကို ပုံစံမျိုးစုံ ပြောင်းလဲပြီး ထပ်ဆင့်ရောင်းချနေတာကိုလည်း သင်သတိထားမိမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအချက်အလက် Personal data များကို ကြော်ငြာလုပ်ငန်းရှင်များ၊ ဈေးကွက်ရှာဖွေသူများ၊ social network တည်ထောင်သူများ၊ website […]
black chawဒီပို့စ်က ကျွန်တော့် ရဲ ့ ၂၀ဝ မြောက်ပို့စ်ပါ…။ အထိမ်းအမှတ် တစ်ခုအနေနဲ့ ဇူလိုင်လရဲ ့ မိုးအေးအေးမှာ ချိုပေါ့ကျ လေးနဲ့ အေးရာအေးကြောင်းနှပ်လို့ရအောင် စီစဉ်ပေးလိုက်ပါတယ်ဗျာ…။ ဘလက် စင်ရော် ငှက် တစ်ကောင်အကြောင်း လေးလေးစားစား ပြောခွင့်ပြုပါဗျာ…။ ယောနသံ ဆိုတဲ့ စင်ရော် ငှက်ကလေး …။ အဲဒီ ငှက်ကလေး တစ်ကောင်က ကျွန်တော့် စိတ်ကို အကြီးအကျယ် လွှမ်းမိုးထားနိုင်ခဲ့တယ် ဆိုတဲ့ အကြောင်းပါ…။ ယောနသံစင်ရော် ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ကျွန်တော် စကြားဘူးခဲ့တာ ကိုင်ဇာ ရဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်ထဲမှာပါ…။ သီချင်းနာမည်က နေဆီပျံမယ့်ငှက် တဲ့။ သီချင်းရေးပေးတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်က နိုင်မြန်မာ ပါ…။ ကိုင်ဇာ ဆိုပြီးအောင်မြင်ခဲ့တဲ့ နိုင်မြန်မာရေးတဲ့ သီချင်းတွေက အများကြီးပါ။ ဒီသီချင်းကတော့ […]