၂၀၁ဝ လူဦးရေသန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူခြင်း နှင့် အိုင်ဒီ (မောင်မိုးညို)

၁၉၇ဝ ပတ်ဝန်းကျင် (၁၉၇၄) ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ မရေးဆွဲမှီ) ကမြန်မာနိုင်ငံတဝှမ်းလုံးတွင် လှည်းနေ လှေအောင်းမြင်းဇောင်းမကျန် လုဦးရေစာရင်းကောက်ယူခြင်းကို အတော် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။  လေ့လာမိသလောက် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ယင်းစစ်တမ်းကောက်ယူခြင်းသည် မြန်မာ့သမိုင်းတွင်အကျယ်ပြန့်ဆုံးနှင့်အထိရောက်ဆုံးတခုဖြစ်ခဲ့သလို ယနေ့ယခုမြန်မာနိုင်ငံ၏ လူဦးရေကိုအခြေခံသော စီးပွားရေး၊လူမှုရေး နှင့်အုပ်ခုျပ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စ အတော်များများကိုများစွာအထောက်အကူပြုခဲ့ကြောင်းတွေ့ရပါ သည်။

ယခုအခါ စစ်အစိုးရကစီစဉ်ထားသော လာမည့် ၂ဝ၁ဝ ရွေးကောက်ပွဲအတွက်ကြို တင်ပြင်ဆင်သည့်အနေဖြင့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေး ကပ်ပြားများကို အသစ်တဖန်ပြန်လည်ထုတ် ပေးနေကြောင်းသိရသည်။ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာမွေး၍ ကိုယ့်နိုင်ငံသားအဖြစ်ပြန်လည်လျှောက်ယူရခြင်းမှာ မဖြစ်စကောင်းသောကိစ္စပင်မဟုတ်ပါလား။ မိမိမွေးရင်းဒေသတိုင်းရင်းသား(ဝါ)နိုင်ငံသားအဖြစ်မှ နှုတ်ပယ်နိုင်သောအခွင့်အာဏာဟူသည်မည်သူ့ထံတွင်၌မရှိပါ။ နိုင်ငံတော်ကိုသစ္စာဖေါက်ဖြိုခွဲရန်ကြံစည်ခြင်း မှတပါး ယင်းမွေးရာပါအခွင့်အရေးကိုမည် သည့်အာဏာပိုင်ကမျှ ရုတ်သိမ်းခြင်းနှုတ်ပယ် ခြင်းမပြုနိုင်ပါ။ မြန်မာနိုင်ငံနယ်နမိတ်အတွင်းမွေး ဖွားသူတိုင်းရင်းသားအပေါင်းတို့သည် ဘယ်နိုင် ငံဘယ်ဒေသရောက်ရောက်၏ဘယ်လောက် ပင်ကြာကြာ၊ဘာတွေပင်ဖြစ်ဖြစ် မုရင်းမြန်မာ နိုင်ငံသားများပင်ဖြစ်ကြလေသည်။

ယခုအခါတွင် အစိုးရကိုဆန့်ကျင်သူများသည် ယင်းမွေးရာပါ အခွင့်အရေးများကြက်ပျောက်ငှက်ပျောက် ဖြစ်ကြလေကုန်သည်။ မောင်မိုးညိုတို့အပါအဝင် ပြည်ပရောက်မြန်မာတွေအားလုံးကား ယခုအချိန် တွင်မြန်မာနိုင်ငံသားအဖြစ်မှအလိုအလျောက် စာရင်းထုတ်ပစ်ခြင်းခံနေကြရပြီးဖြစ်ပါသည်။ အခိုျ့ကမိမိတို့တရိုတသေသိမ်းဆည်းထားသော မူလလက်ဟောင်း (၃)ခေါက်ခိုျးမှတ်ပုံတင်ကပ်ပြားများ၊ ၁၉၈၈ အထွေထွေသပိတ်ပြီးနောက်ထုတ်ဝေသောရောက်ရှိနေထိုင်ရာ မြို့နယ်/ပြည် နယ်နှင့်တိုင်းကိုအခြေခံသောနိုင်ငံရေဒစိစစ်ရေးကပ်ပြားများကို တရားဝင်ဆဲဟုထင်မှတ်ကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံသို့အလည်ပြန်ရောက်ရှိကြသူများကယင်းကပ်ပြားများကို အသုံးပြုမိရာမှ အတိဒုက္ခ ရောက်ကြ၇၊ငွေကြေးအကုန်အကျခံပြီးဖြေရှင်း ကြရသောပုံပြင်များကြားသိရပါသည်။ အခိုျ့လက်လှမ်းမှီကြသူတွေ(နိုင်ငံရေးပရောဂကင်း သူများသာ/ဗိုလ်ခုျပ်ကြီးများဖြင့်အလွမ်းသင့်လိုကြသူများ)ကလည်း ‘ခါတော်မှီ’နိုင်ငံရေးစိစစ် ရေးကပ်ပြားများ ကြောက်ကြောက်နှင်ငွေ ကုန်ကြေးကျခံကာ ပုန်းလိုျးကွယ်ရှိုးဖန်တီးကြ လေသတတ်။ ယင်းသို့မြန်မာနိုငံတွင်ပြုလုပ်ခဲ့သောစစ် တမ်းများသည်တကယ်တော့ ရွေးကောက်ပွဲ များနှင်စီမံအုပ်ခုျပ်ရေးသက်သက်အတွက် စိတ်တိုင်းကျချယ်လှယ်နိုင်ရန်အလို့ငှာ ရည်ရွယ် သောလုပ်ရပ်များသာဖြစ်နေကြောင်းထင်ရှားလှပေသည်။

နိုင်ငံတကာ (အထူးသဖြင့် အမေ ရိကားကဲ့သို့သောနိုင်ငံများတွင်) ထုံးစံအရ ဆယ်စုနှစ်တခုလျင် သန်းခေါင်စာရင်းစစ်တမ်း တကြိမ်ပြုလုပ်လေ့ရှိကြပါသည်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ-တိုးပွားပြောင်းလဲနေသော လူဦးရေနှင့်လိုက်လျောမည့် ဒေသအလိုက်ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်အရေအတွက်၇ရှိရေး၊ ကျန်းမာရေး၊စီးပွားရေး၊လူမှုရေး၊ပညာရေး၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ်မှုကုန်သွယ်မှု မျှတစွာ၇ရှိရေးသာမက၊ ဗဟိုနှင့်ပြည်နယ်အစိုးရမှထောက်ပံ့ ကြေးများအခိုျးကျမျှတစွာ ၇ရှိရေးအတွက်လွန်စွာအရေးပါလှပေသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင်မူဤသန်း ခေါင်စာရင်းကောက်ယူခြင်းလုပ်ငန်းကို ဆောင်ရွက်ရန်အခြေခံဥပဒေကပင်သတ် မှတ်ပြဌာန်းထားလေသည်။ နယ်မြေဒေသအလိုက်ကိုယ်စားပြုကိုယ်စားလှယ်ဦးရေသတ် မှတ်မှုမမျှတ ခြင်းသည်ယင်းဒေသအကိုျးခံစားဖြစ်ထွန်းမှုကိုဟန့်တားစေသည်သာမကလူ တန်းစားခွဲခြားမှုပြုရာပင်ကျကြောင်း လူမှုစီးပွား ရေးဥပဒေအဖွဲ့အစည်းများကထောက်ပြတောင်း ဆိုထားကြပေသည်။ ထို့အပြင်ဗဟိုနှင့်ပြည်နယ်အစိုးရတို့၏ ဘတ်ဂျက်ခွဲဝေထောက်ပံ့မှု (ခန့်မှန်းခြေဒေါ်လာသန်း ၄ဝဝဝ)ကိုလည်း မမျှတစေကြောင်းဆိုကြလေသည်။ (2010.census.gov) တွင်အသေးစိတ်ကိုလေ့လာပါ)ဤသည်ကိုကြည့်ပါက အမေရိကန်နှင့်မြန်မာနိုင်ငံတိုနှစ်နိုင်ငံတို့အကြားလူဦးရေသန်းခေါင်စာရင်း ကောက် ယူခြင်း၏ကွဲပြားခြားနားသောရည်ရွယ် ချက်များကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်ပါသည်။ ပြည်သူလူထု၏အကိုျးစီးပွားကိုရည်ရွယ်သောလုပ်ရပ် ဟုတ်မဟုတ်ကို ဤခြားနားချက်များကသက် သေထူနေပေသည်။

ဤနေရာတွင်အိုင်ဒီ(ဓါတ်ပုံပါကိုယ်ရေး ဖေါ်ပြချက်ကတ်) နှင့် အမိုျးသားမှတ်ပုံ တင်ကတ်ပြား(ခေါ်)နိုင်ငံသားစိစစ်မှုကတ်ပြား တို့၏ကွာခြားမှုကိုသိသင့်ပါသည်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် national ID ခေါ်နို်င်ငံသားမှတ်ပုံတင်ကတ်ပြား ပြုလုပ်သင့်မသင့်ကိုယခုအထိ ငြင်းခုန်နေကြသည်မှာ ရာစုနှစ်ခုကျော်၍သုံးစုပင်ရောက်ပြီ။ အခြေခံဥပဒေကပေးထားသော အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးကိုထိခိုက်နိုင်မည့် အစိုးရအာဏာပိုင်နှင့်အခြားအဖွဲ့အစည်းများ၏ တားဆီးနှောက်ရှက်မှုကိုမလိုလားကြသဖြင့်ယနေ့အထိအကောင်အထည်ပေါ်မလာသေးပါ။ photo ID (သို့) ယာဉ်မောင်းနှင်ခွင့်လိုင်စင်များကသာ နေရာယူဆဲပင်။ စာရေးသူတို့မြန်မာနိုင်ငံတွင်ကား မွေးရာပါနို်င်ငံသားဖြစ်တည်မှုကိစ္စကို ကာယကံရှင်ပင်မသိလိုက်ရဘဲ ဆိုင်မပါဘုံမ ဆင့်နှုတ်သိမ်းခြင်းကို အမိုျးကောင်းသားသမီးတို့ခံစားနေကြရသည်မှာ လွတ်လပ်ရေးရပြီးဆယ်နှစ် ကျော်လောက်ကပင် ကတည်းကပင်ဖြစ်သည်။ အံ့ဩဝမ်းနဲဘွယ်ကောင်းပေစွ။

ထိုမှတဖန် ပြည်ပရောက်နေသည်ဟူသောအကြောင်းပြ ချက်ဖြင့် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံပိုင်ခွင့်သာ မက မဲပေးခွင့်ကိုပါတားဆီးခံကြရပြန်သည်။ ပြည်ပတွင်ရောက်ရှိနေထိုင်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသူတွေမှာ တမဟုတ်ခြင်း ‘ပြည်ပဩဇာခံ/သစ္စာခံများ’ဖြစ်သွားကြလေသည်။

စာရေးသူတွေ့ကြုံခဲ့ရသောအဖြစ်မှာ- လွန် ခဲ့သောငါးနှစ်ခန့်ကအမေရိတန်နိုင်ငံသားအဖြစ် ကျမ်းကြိမ်ခံယူခဲ့သောမြန်မာတစ်ဦး အမေရိကန်ပတ်စပို့ဖြင့်ပြည်တော်ပြန်စဉ်ကအဖြစ် ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာသံရုံးတွင်ပြည်ဝင်ဗီဇာ လျှောက်သောအခါ မြန်မာနိုင်ငံတွင်(၂၈)ရက်ထက်ပို၍နေခွင့်မရဟူသောပညတ်သာမက၊ ကန့်သတ်ထားသောဒေသများအပါအဝင်၊ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ကိုပင်တားဆီးသော ယင်းဗီဇာ (ယင်းမှာ standard ပညတ်ချက်ဟုဆိုပါသည်) ကိုထုတ်ပေးပါသည်။ (လျှောက်လွှာနှင့်အတူ ဒေါ်လာ ၂ဝ အသစ်ဂျပ်ချွပ်တရွက်ကိုစာအုပ်ကြားညှပ် လျက်အပါအဝင် standard ဟုဆိုပြန်ပါသည်) လသားပင်မပြည့်သေးသော ထိုအမေရိကန်နိုင်ငံသား (မြန်မာပြည်ဖွားစစ်စစ်) ရန်ကုန်ရောက်၍အမေရိကန်ကောင်စူလိတ်တွင်သတင်းပို့ သောအခါ ထိုသူ့ထံမှဆက်သွယ်ရန်လိပ်စာ/ဖုံးနံပါတ်သာမက အခက်အခဲဒုက္ခရောက် ပါကဆက်သွယ်ရန်အချက်အလက်နှင့် ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်ဆေးခန်း/ရုံစာရင်းများကိုပါ ကျကျနမှာကြားလိုက်ပါသည်။
တည်းခိုရာမိသားစုနှင့်နေထိုင်ပြီးမကြာမှီပင်ရပ်ကွက်ကောင်စီ (‘ရအဖ’ဟုခေါ်ဆိုပါသည်) ကအလှူငွေလာကောက်စဉ် သူတို့ထံဧည့်စာရင်းမတိုင်ရကောင်းလားဟူ သောပုဒ်မဖြင့်ဒါဏ်ရိုက်သည်သာမက ‘အလှူ ငွေ’အဆမတန်ကိုပင်တိုး၍ကောက်ခံသွားပါ သည်။ နောက်တနေ့တွင်လည်း ဧည့်စာရင်းစစ် ရန်ဟူသောအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ရောက်လာကြ ပြီးမေးခွန်းများမေးမြန်းကာ အတွင်းခန်းများကိုပါ မျက်စိကစားသွားကြကြောင်းပြောပြပါသည်။ အမေ ရိကန်နိုင်ငံသားအဖြစ်တစ်လပင်မပြည့်သေး သူထိုမြန်မာပြည်ဖွားစစ်ကိုမွေးရပ်နိုင်ငံမှပြုမူ ဆက်ဆံပုံကားအော့နှလုံးနာပေစွ။
မွေးရင်းမိရပ် မြေမှဆက်ဆံပုံနှင့်မွေးစားနိုင်ငံမှဆက်ဆံပုံတို့၏ ကွာခြားသောသရုပ်သကန်ကိုထင်ရှားစွာမြင် နိုင်ပါသည်။

မိမိနိုင်ငံမှထွက်ပြေးလာကြရသော refugees များဆိုလျင်ဆိုဘွယ်မရှိ။ ထိုနိုင်ငံမဲ့တိုင်းရင်းသားများ၏အဖြစ်ကား ရင်နင့်ဘွယ်ပင်။ မိဘမျိုရိုး စဉ်ဆက်နေထိုင်ကြီးပြင်းနေထိုင်ခဲ့ကြသောနေရင်းဒေသမှအဓမ္မနည်းဖြင့်နှင်ထုတ်ခြင်းခံကြ၇ရုံမက ဆွေမိုျးသားချင်းများကိုနှိပ်စက်သတ်ဖြတ်ကြသည်အထိဒုက္ခတွေပေးကြသည်။ ထိုနိုင်ငံ‘မဲ့’များဤနိုင်ငံရောက်ရှိ၍ မကြာမှီပင် ID ကတ်ပြားများ၇ရှိကြသောအခါဝမ်းသာအားရဂုဏ်ယူ ကြပုံကိုတွေ့ရတော့အံ့ဩဝမ်းသာဝမ်းနဲဖြစ်မိ သည်။ ရိုးသားစွာဝန်ခံရလျင်သူတိုတတွေ IDလိုချင်ကြောင်းသူတို့ရောက်စကပြောတော့သူတို့ ရင်တွင် ခံစားနေကြရသည်တို့ကိုမမှန်းဆမိပါ။ မိမိတို့ဘဝတသက်တွင်အသိအမှတ်ပြုခြင်းမခံခဲ့ကြရသူတို့ ယင်း ID များရကြသောအခါပျော်မဆုံး ဂုဏ်ယူနေကြပုံကိုမြင်ယောင်မိပါသည်ထိုမှတဖန် Green Cards လျှောက်ပြီးရကြပြန်သောအခါ  မိတ်ဆွေအိမ်နီးချင်းများကိုပင်ဖိတ်ခေါ်ဧည့်ခံ ကျွေးမွေးကြပြန်လေသည်။ နိုင်ငံမဲ့များဘဝမှသည် အသိအမှတ်ပြုခံနိုင်ငံသားများဘဝအဖြစ်ရကြသောအခါ သူတို့ဝမ်းသာကြသည်မှာရေးသားဖေါ် ပြ၍မရသောဝမ်းသာပီတိဖြစ်ပြီးမျက်ရေများပင်လည်မိပါသည်။ သူတို့ရင်ထဲခံစားကြရသည်တို့ကို သူတို့မျက်နှာတွင်မဖုံးနိုင်မဖိနိုင်အောင်တွေ့ရပါတော့သည်။

ယခုလာမည့်မတ်လ ၂ဝ၁ဝ တွင်စတင်တော့မည့် census 2010 နှင့် ပါတ်သက်၍ အမေရိကန်ရောက် မြန်မာမိသားစုအားလုံးကိုတိုက်တွန်းလိုက်ပါသည်။ စာတိုက်မှပေးပို့လာမည့် မေးခွန်းလွှာပုံစံတွင် Burmese ဟုဖြည့်စွက်မိအောင် အမိုျးသား ရေးစိတ်ဖြင့်နှိုးဆော်လိုက်ရပါသည်။ စာတိုက်မှ (သို့) အိမ်တိုင်ရာရောက်စာရင်းကောက်ခံလာပါ က ပုံစံများကိုမပျက်မကွက်ဖြည့်စွက်ပေးပို့ရန်လည်းတိုက်တွန်းလိုက်ပါသည်။

လိုအပ်သောအခြားအချက်အလက်များအပြင် အောက်ပါအတိုင်း ဖြည့်စွက်ပေးကြပါရန်လည်း အရေးအထူးကြီး ကြောင်းသိစေလိုပါသည်။
Question #9 (each and every person): What is person’s race? Mark (X) one or more boxes. Select and check “Other Asian” box (X) and write “BURMESE (MYANMAR)”
မေးခွန်းနံပါတ် (၉) “အခြား Asian” နေရာတွင် BURMESE (MYANMAR) ဟုဖြည့်စွက်ရန်လိုပါသည်။

၇ရှိလာနိုင်မည့်အကိုျးထူးများမှာ

_ အခြားလူမိုျးခြားများဖြစ်သော ဗီယက်နမ်၊ လော၊ အာရပ်၊ ကမ္ဘောဒီးယားများကဲ့သို့ အဓိကလူမိုျးအဖြစ်သတ်မှတ်ခြင်းခံရမည်။
_  အရေးကြီးမှတ်တမ်းနှင့်အစိုးရစာတမ်းခံစားခွင့်များနှင့်ပါတ်သက်၍ မြန်မာဘာသာပြန် အဖြစ်သတ်မှတ်ပြန်ဆိုပေးနိုင်သည်။
_ ဘတ်ဂျက်ထောက်ပံ့ကြေးနှင့်ခံစားခွင့်များအတွက် သီးသန့်သတ်မှတ် ပြဌာန်းချက်များရှိလာပါမည်။
_ ပညာရေး၊ကျန်းမာရေးနှင့်လူမှုရေး၊ယဉ် ကျေးမှုကိစ္စတို့တွင် မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့်လိုက်လျောမည့် သီးသန့်စီစဉ်မှုများရှိလာပါမည်။
_ ဥပဒေပြုမှုကိစ္စနှင့် စည်းမျဉ်းပြောင်းလဲမှုများတွင် မြန်မာ့လူနေမှုစနစ် နှင့်ကိုက်ညီလိုက်လျောမည့် အချက်များကိုထဲ့ သွင်းစီစဉ်လာနိုင်ပါမည်။
_ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့်ဆိုင်သောလေ့လာသုတေသနပြုမှုနှင့် မြန်မာနိုင်ငံကိုလူသိများစိတ်ဝင်စားလာကြပါမည်။
_ Burma Town ကဲ့သို့သောမြန်မာရပ်ကွက်များလျင်မြန်စွာဖန်တီးပေါ်ထွက်လာနိုင်ပါသည်။ မြန်မာကိုကမ္ဘာကသိစေနိုင်ရုံသာမကကျန် ကမ္ဘာ့မိသားစုဝင်နိုင်ငံကြီးတခုအဖြစ်ရပ်တည်ခွင့်ရလာနိုင်မည့်ဤအခွင့်ရေးကိုကျွန်ုပ်တို့အားလုံးကမရမနအရယူကြရန် “အမိုျးသားရေးကိစ္စ” အဖြစ်သတ်မှတ်ကြပါစို့ဟူ၍ နှိုးဆော်ဆိုက် တွန်းရေးသားလိုက်ရပါသည်။   ။

မှတ်ချက်။   ။ ဖေဖေါ်ဝါရီလထုတ် မန္တလေးဂေဇက်တွင် ပုံနှိပ်ဖေါ်ပြပြီးဖြစ်သည်။ သတင်းစာတွင်မူ ဖြည့်စွက်ရမည့်ဖေါင်ပုံစံနှင့် တိုက်တွန်းချက်တချို ့ပါ ယှဉ်တွဲဖေါ်ပြထားသည်။