Stop AAPI Hate နဲ့ AAPI Equity Alliance ထုတ်ပြန်ချက်များ – Stop the Hate Newsletter Vol VIII

Stop AAPI Hate နဲ့ AAPI Equity Alliance တို့ ရဲ့ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများအကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်များ။

Stop AAPI Hate သည် Stop AAPI Hate’s data  အသစ်များကို ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ၁ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ AAPI ကွန်မြူနတီမှလူများကို လူမျိုးရေးခွဲခြားခြင်း နှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရခြင်းမျိုးစုံကို ၎င်းတို့၏ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းအပြုအမူများခွဲခြားထားခြင်းအသစ်တွင်ဖော်ပြထားခဲ့သည်။ အဓိကအချက်များမှာ ၁။ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းသည် လူတယောက်နဲ့တယောက် ကြား အပြန်အလှန်အပြုအမူမျိုးကိုသာ ကန့်သတ်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ လူုမှုဝန်းကျင်တခုလုံးမှာပေါက်ပွားကာတည်ရှိနေတတ်သည်။ ၂။ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းသည် ပြင်ပသို့ပွင့်အံလာခြင်းသာမကဘဲ အတွင်းကြိတ်ပုန်းအောင်းနေခြင်းမျိုးလည်း ရှိတတ်သည်။ အတွင်းကြိတ်ပုန်းအောင်းနေသောရန်လိုရွံမုန်းခြင်းမျိုးကို သိရှိရန်ခက်ခဲသော်လည်း အပြင်ကိုပွင့်အန်မလာသောရန်လိုရွံမုန်းခြင်းက ပိုပြီးပျံ့နှံ့လွယ်ကာပိုအန္တရာယ်ရှိသည်။ ၃။ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းဖြစ်ရပ်ကျုးလွန်သူများမှာ တဦးချင်းစီသာမက Instituations အဖွဲ့အစည်းများအလိုက်နှင့်  Instituations များ၏ကိုယ်စားလှယ်များလဲ ပါဝင် တတ်သည်။  Institutional hate အဖွဲ့အစည်းအလိုက်ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းအတွက် နိုင်ငံသားတဦး၏ရပိုင်ခွင့် ကဲ့သို့သော ဖြေရှင်းနည်းများရှိပါသည်။

ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများကို ဆွေးနွေးရာ၌ အများပြည်သူနှင့် ပညာရပ်ဆိုင်ရာပိုင်းတွင် ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းရာဇဝတ်မှုများကိုသာ အဓိကအာရုံပြုကြသော်လည်း Stop AAPI Hate ကို သတင်းပေးတိုင်ကြားခြင်းတွင် Hate crimes (ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းရာဇဝတ်မှုများ) အပြင် Hate acts (ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းမြောက်သောအပြုအမူများ) များပါဝင်နေရာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်များကို Stop AAPI Hate က ယခုလို ခွဲခြားရှင်းပြထားခဲ့သည်။ HATE ACT (OR ACT OF HATE)- လူတဦး(သို့) လူအုပ်စု၏ အမှန်တကယ်(သို့) လက်ခံထားသောဝိသေသ (များ)ကို ဆန့်ကျင်ပြီး ထိုလူတဦး(သို့) လူအုပ်စုကို ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းရာဇဝတ်မှုများနှင့်ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းဖြစ်ရပ်များအပါအဝင် အန္တရာယ်ဖြစ်စေသော အတွင်းကြိတ်ပြီးဖြစ်စေ၊ အပြင်ကိုထုတ်ပြီးဖြစ်စေ ဘက်လိုက်မှု(သို့) မလိုမုန်းထားခြင်းဖြင့် လှုံ့ဆော်သော မည်သည့်ဖြစ်ရပ်မဆိုကိုခေါ်သည်။
HATE CRIME – လူမျိုး၊ အသားအရောင်၊ ဘာသာ၊ ဇစ်မြစ်နိုင်ငံ၊ လိင်တိမ်းညွှတ်မှု၊ လိင်အမျိုးအစား၊ လိင်အမျိုးအစားဝိသေသခံယူမှု၊ သို့မဟုတ် မသန်မစွမ်းခြင်းများကို တိုက်ခိုက်ဆန့်ကျင်ပြီး ဘက်လိုက်မှုဖြင့်လှှုံ့ဆော်သော ရာဇဝတ်မှု။
HATE INCIDENT (ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းဖြစ်ရပ်)- ရာဇဝတ်မှုမမြောက်ဘဲ၊ အကြမ်းဖက်မှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုပစ္စည်းများထိခိုက်စေခြင်းများမပါဘဲ မလိုမုန်းထားခြင်းအပြုအမူများ။
CIVIL RIGHTS VIOLATION (နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု)- တသီးတသန့်သောပါဝင်မှုမျိုးမှာ(ဥပမာ- ပညာရေး၊ အလုပ်အကိုင်၊ နေအိမ်) ကာကွယ်ထားပြီးသော ဝိသေသ(ဥပမာ- လူမျိုး၊ လိင်၊ ဘာသာ၊ နိုင်ငံသားအခြေအနေ)များကိုအခြေခံပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ထားသော Civil rights laws ဥပဒေများကိုချိုးဖောက်သော ဘက်လိုက်မှု(သို့) မလိုမုန်းထားခြင်းများကလှုံ့ဆော်သောဖြစ်ရပ်။ အဆိုပါ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းအဖြစ်အပျက်၄ခုဖြစ်ပွားမှု သည် တခုနှင့်တခုဆက်စပ်နေပြီး HATE ACTS က HATE CRIMES နှင့် HATE INCIDENTS များကိုဖြစ်ပွားစေကာ HATE INCIDENTS က CIVIL RIGHTS VIOLATIONS နှင့် အခြားသော ဥပဒေနှင့်မငြိစွန်းသော HATE INCIDENTS များကို ဖြစ်ပွားစေပါသည်။

Stop AAPI Hate သည် ဇန်နဝါရီ ၁၊ ၂၀၂၀မှ ဒီဇင်ဘာ ၃၁၊ ၂၀၂၂ထိ US တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော Hate acts များထဲမှ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းက အသိပေးတိုင်ကြားလာသောအချက်အလက်များကို ယူပြီး Data များထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Hate acts ဟုဆိုရာ၌ Stop AAPI Hate က ရာဇဝတ်မှုမြောက်သောရန်လိုရွံမုန်းခြင်းဖြစ်နိုင်ချေရှိသော Hate crimes များနှင့် ရာဇဝတ်မှုမမြောက်သော hate incidents များပါ ပါဝင်ကြောင်းဆိုသည်။ Stop AAPI Hate ကို အသိပေးတိုင်ကြားလာသော Hate acts ပေါင်းမှာ ၂၀၂၀ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ခုနှစ်ထိ ၁၁, ၄၀၉ ခု ရှိပြီး ၂၀၂၀ခုနှစ်တွင် ၄,၄၀၉(၃၈.၆%) ၊ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် ၅, ၆၇၉(၄၉.၈%) ၊ နှင့် ၂၀၂၂ခုနှစ်တွင် ၁, ၃၂၁(၁၁.၆%) ရှိခဲ့သည်။ Stop AAPI Hate သို့ တိုင်ကြားမှုများမှာ ၂၀၂၀နှင့်၂၀၂၁ခုနှစ်များတွင် အများဆုံးဖြစ်ပြီး ထိုကာလများမှာ Stop AAPI Hate သည် COVID-19 ကပ်ရောဂါကာလနှင့် 2021 Atlanta spa သေနတ်ပစ်မှုကဲ့သို့သော အချို့သောအဖြစ်အပျက်များမှာ မီဒီယာများမှာ သတင်းပါဝင်မှုကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဖော်ပြပါ Data များမှာ Stop AAPI Hate သို့ တဦးချင်းတိုက်ရိုက်သတင်းပေးတိုင်ကြားမှုများကို ထည့်သွင်းရေတွက်ထားခြင်းဖြစ်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတခုလုံးမှာဖြစ်ပွားနေသော Hate acts များကို လုံလောက်ခြင်းမရှိပါ။

https://stopaapihate.org/key-findings-2023/
https://stopaapihate.org/explore-our-data/

အေးရှားအမေရိကန်နှင့်ပစိဖိတ်ကျွန်းဇာတိနွယ်များတန်းတူညီမျှရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့ (AAPI Equity Alliance) သည်လည်း Los Angeles တွင် ၂၀၂၃ခုနှစ်အတွင်းဖြစ်ပွား ခဲ့သော ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းအခြေအနေကို နိုဝင်ဘာ၁၇၊ ၂၀၂၃က ထုတ်ပြန်ကြေငြာခဲ့သည်။ ၂၀၂၁ခုနှစ်တွင် Los Angeles Countyတွင် ဖြစ်ပွားသောရန်လိုရွံမုန်းခြင်းရာဇဝတ်မှုများသည် ၂၀၂၀ခုနှစ်နှင့် ယှဉ်လျှင် ၂၃% တက်လာခဲ့ပြီး ၂၀၀၂မှစပြီး တောက်လျှောက်တက်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀ရာစုနှောင်းပိုင်းတွင် Los Angeles ၌ဖြစ်ပွားခဲ့သော ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပွားသောရာဇဝတ်မှုပေါင်း သည် တနိုင်ငံလုံး၏ ၂ဆ ရှိနေခဲ့သည်။ သမိုင်းတလျှောက် ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းကြောင့် ရန်လုပ်ခံရသူများမှာ လူမှုရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးကဏ္ဍများမှာ တန်းတူညီမျှမှုမရှိဘဲ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရသောသူများဖြစ်ကြသည်။ the Los Angeles basin တွင်နေထိုင်ကြသော ဌာနေတိုင်းရင်းသား Gabrielino-Tongva များရွှေ့ပြောင်းခြင်းမှစပြီး California မှ ၂သန်းပမာဏရှိသေူမက်ဆီကန်အမေရိကန်များကို ၁၈၄၀ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၃၀ထိ ၎င်းတို့တိုင်းပြည်သို့ ပြန်ပို့ခြင်းများ၊ US သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံးလူအစုလိုက်အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်ခြင်းဖြစ်သော ၁၈၇၁ Chinese Massacre တွင် Chinese ၁၈ဦး သတ်ဖြတ်ခံရခြင်း၊ ၁၉၄၃ခုနှစ်၊ ဇွန်၃မှ၈ရက်ထိ Los Angeles တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော Zoot Suit riots အထိကရုဏ်း၊ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်-အမေရိကန်များကို နယ်မြေကန့်သတ်နေထိုင်စေခြင်း၊ ၁၉၆၅ခုနှစ် Watts Rebellion တွင် Los Angeles Police Department and National Guard တို့၏လက်ချက်ဖြင့် လူမည်းအမေရိကန်၂၃ဦးသေဆုံးရခြင်းတို့အထိပါဝင်ပြီး ၂၁ရာစုမှာတော့ ထင်ရှားသောဖြစ်ရပ်များမှာ 9/11 အပြီးနှင့် Covid-19 ကပ်ရောဂါအပြီးမှာ ဖြစ်ပွားသော ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းဖြစ်ရပ်များပင်ဖြစ်သည်။ တကယ်တော့ မတူကွဲပြားသောလူမျိုးစုံနေထိုင်နေသည့် Los Angeles မှာ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းကိစ္စများသည် အသစ်အဆန်းမဟုတ်ပါချေ။ သမိုင်းဘီးတပတ်ပြန်လည်ခြင်းကိုရပ်ဖို့ ကျွန်ုပ်တို့သည် ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းဟာ ကိုယ့်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကို ဘယ်လောက်ရိုက်ခတ်မှှုရှိနေသလဲဆိုတာကို နားလည်ရမည်ဖြစ်သည်။

AAPI Equity Alliance သည် ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ၁၆တွင် ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများရပ်တန့်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးပွဲတခုကိုကျင်းပခဲ့ရာ LA County Human Relations Commission and LA vs Hate ၏ Executive Director ဖြစ်သူ Robin Toma တက်ရောက်ပြီး သူ၏ Los Angeles တွင် ဖြစ်ပွားသည့် ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းနှင့်ပတ်သက်သည့် သူ၏အမြင်ကို မျှဝေခဲ့သည်။ ‘ နှစ်တွေမှာ ရရှိတဲ့ data တွေအရ ပစ်မှတ်ထားခံရတဲ့အုပ်စုတွေ အပေါ်ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းအခြေအနေတွေဟာ ခုထိကို အလွန်ပဲအနှောက်အယှက်ဖြစ်ရတယ်။” ဟုပြောခဲ့ပြီး County အရာရှိများကို အရင်းအမြစ်များပိုပြီးများပြားအောင်စီစဉ်ပေး သည့်အတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်းနှင့် ကွန်မြူနတီလူ့အသိုင်းဝိုင်းနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတည်ဆောက်ပြီး ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများများပြားနေခြင်းကို ပြောင်းပြန်လှန်ပေးနိုင်ဖို့ ဦးဆောင်ရန်ပြောကြားခဲ့သည်။

Kiran Bhalla, Project Director for the Stop The Hate grant program at AAPI Equity က ယခုအစည်းအဝေးနှင့်သတင်းထုတ်ပြန်ချက်သည် Los Angeles ၏ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းသမိုင်းဖြစ်စဉ်များကို အာရုံစိုက်ဖော်ပြထားပြး ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများကိုရပ်တန့်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်၏တန်ဖိုးအနှစ်သာရနှင့် အရေးကြီးပုံကို ဌာနေရှိအလုပ်လုပ်နေသူများ ပွင့်လင်းစွာဆွေးနွေးကြရန်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများကိုရပ်တန့်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်လုပ်နိုင်ရေး၊ ကုန်ကျစားရိတ်နှင့် ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးကြရေးသည် အဓိကအရေးကြီးကြောင်းကို ပြောကြားခဲ့သည်။ သူက ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများရပ်တန့်ရေးအစီအစဉ်သည် လက်ရှိရင်ဆိုင်နေရသည့်ရန်လိုမုန်းတီးခြင်းများကိုရပ်တန့်ဖို့အစွမ်းကုန် ကြိုးစားနေသော်လည်း လက်ရှိ စိန်ခေါ်မှုများဖြစ်သည့် ကွန်မြူနတီအဖွဲ့အစည်းများမှာ တိုက်ရိုက်ဝန်ဆောင်မှုများရရှိဖို့ အရင်းအမြစ်များရရှိရန်လိုအပ်မှုများများပြားနေခြင်း၊ မတူကွဲပြားသော လူမျိုးစုံကွန်မြူတီများအတွက် အတားအဆီးများ ဖြစ်သော အစိုးရနှင့် Law enforcement များ၏တုန့်ပြန်မှုများ ကင်းမဲ့ခြင်း၊ ဘာသာစကားအခက်အခဲနှင့် စိတ်ဒဏ်ရာများအကြောင်းကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပွားသောတိုက်ခိုက်ခံရခြင်းအဖြစ်အပျက်များကို သတင်းယူသည့်အခါ အချက်အလက်များတန်းတူညီမျှရှိရေးပိုမိုများပြားဖို့နှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိဖို့ကိုလဲ Kulkarni နှင့်အခြားဟောပြော သူများက ဆွေးနွေးအကြံပေးခဲ့သည်။

California ပြည်နယ်သည် ပြည်နယ်တွင်းဖြစ်ပွားနေသော ရန်လိုရွံမုန်ခြင်းများကိုတားဆီးရပ်တန့်စေရန် California Department of Social Services အပါအဝင် အစိုးရဌာနများ၊ အစိုးရမဟုတ်သော အဖွဲ့အစည်းများပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ AAPI Equity Alliance နှင့် Stop AAPI Hate သည် အာရှအမေရိကန်များကို ရန်လိုရွံမုန်းခြင်းများကို တားဆီးရပ်တန့်ရန် ရှေ့တန်းမှပါဝင် ဆောင်ရွက်နေသောအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည်။