kaiJuly 25, 20232min15120
“၁၇နဟစ်သာသ ပုံနဟိပ်စာစောင်၂၀၀၆ ဇူလိုင်မဟစ၍ အယ်ဒီတာ့သင်ပုန်သရေသခဲ့သည်မဟာ ယခုလတလင် ၁၇နဟစ်တိုင်လေပဌီ။ အပုဒ်ပေါင်သ၁၇၄ခု ရဟိပါ၏။ ယခုထိမည်သည့်အဖလဲ့အစည်သအထောက်အပံ့မဟမပါ ကဌော်ငဌာရဟင်မျာသ၏ကဌော်ငဌာခဖဌင့်ရပ်တည်နေနိုင်ခဲ့သည်ဖဌစ်၍ တနည်သအာသဖဌင့် Grassroots ခေါ်လူထုအခဌေပဌုပုံနဟိပ်မီဒီယာဟု ဆိုရဲသည်။ မဌန်မာပဌည်ပဌင်ပတလင် ပုံမဟန်ပုံနဟိပ်ထုတ်ဝေနိုင်သည့် သက်တမ်သအကဌာဆုံသပုံနဟိပ်မီဒီယာအဖဌစ်လည်သ ဂုဏ်ယူမိပါသည်။ L.A. Times ၏မျက်နဟာဖုံသတလင် အယ်ဒီတာချုပ်အနေဖဌင့်အင်တာဗျူသသတင်သသီသသန့်ပါဖူသခဲ့သလို AFPသတင်သဌာန၏ ဗီဒီယိုအင်တာဗျူသလည်သရိုက်ကူသခံခဲ့ရဖူသသည်။ အမေရိကဖက်ဒရယ်အစိုသရဌာနမျာသမဟသည် ပဌည်နယ်အစိုသရတို့၏ ကဌော်ငဌာ/အသိပညာပေသသတင်သဆောင်သပါသမျာသသာမက ဖိတ်ခေါ်သင်တန်သပေသမဟုမျာသ အစိုသရအလုပ်ခေါ်စာမျာသလည်သ ထည့်ဖူသပါဖူသသည်။ အိမ်ဖဌူတော်သို့ သတင်သယူပါရန်ဖိတ်ခေါ်ခံရသလို လူထုစစ်တမ်သကောက်ယူရာတလင် သန်သခေါင်စာရင်သဗျူရို၏ အစည်သအဝေသမျာသသို့လည်သ တိုက်ရိုက်တက်ရောက် မဌန်မာတို့အကဌောင်သရဟင်သပဌခလင့်ရခဲ့၏။စာကဌည့်တိုက်ကဌီသမျာသတလင်လည်သ ဒစ်ဂျစ်တယ်အဖဌစ် မဌန်မာဂဇက်ကိုသိမ်သဆည်သထာသသည်ဖဌစ်၍ သင်/ငါတို့လလန်ပဌီသသောနဟစ်တို့ဝယ် အမေရိကသမိုင်သ၏ တစိတ်တပိုင်သအဖဌစ် ကျန်ရစ်ပါလိမ့်မည်။မျိုသဆက်သစ်မျာသ ကျောင်သ/တက္ကသိုလ်မျာသသို့သလာသရာတလင် လိုအပ်သည့်ခရက်ဒစ်မျာသ ဗော်လန်တီယာကိစ္စမျာသအတလက် တခုတည်သသော သက်ဝင်ပုံနဟိပ်မီဒီယာအဖဌစ် အကူအညီပေသနိုင်ပါသည်၊ အသုံသပဌုကဌပါလေ။အသုံသပဌုနိုင်ခဌင်သအတလက် ကျေသဇူသတင်ရမည်မဟာ ကဌော်ငဌာရဟင်မျာသဖဌစ်ပါ၏။ အသိအမဟတ်ပဌုသောအာသဖဌင့် ကဌော်ငဌာရဟင်မျာသ၏ စီသပလာသရေသလုပ်ငန်သ/ဆာသဗစ်မျာသကို […]


kaiJuly 20, 202312min18130
Most Asian Americans view their ancestral homelands favorably, except Chinese AmericansJuly 19 | https://bit.ly/43yz7H9About nine-in-ten Taiwanese and Japanese Americans say their opinion of their ancestral homelands is very or somewhat favorable, as do large majorities of Korean, Indian and Filipino adults. A smaller majority of Vietnamese Americans (59%) say they have a favorable view of […]


kaiJune 23, 20231min20830
၁၉၈၈ခေတ်လလန်ကာလမျာသကို “မဟာမဌန်မာရလေ့ပဌောင်သမဟုကဌီသ”ဟု ကသူဆိုသုံသဖူသသည်။ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ်သနောက်ပိုင်သ လူငယ်လူရလယ်အပေါင်သ မဌန်မာနိုင်ငံမဟ ပဌောင်သရလေ့ထလက်ခလာကဌရာတလင် မဌန်မာ့သမိုင်သတလင်မရဟိစဖူသလောက်အောင် မျာသပဌာသသည် တလက်ဆမိ၍ ကသို့သုံသနဟုန်သခဌင်သပါ။ အဆိုပါရလေ့ပဌောင်သမဟုကဌီသသည် မာလာ(၂၀၀၆) နာဂစ်(၂၀၀၈)၊ဂီရိ(၂၀၁၀) စသည့်ဖျက်အာသပဌင်သ မုန်တိုင်သကဌီသမျာသနဟင့် ဆက်စပ်အသက်ဆက်ဝင်သလာသကာ ပေါင်သဆယ်စုနဟစ် ၃ခုမကကဌာသည်။၂၀၁၆နောက်ပိုင်သတလင် ရိုဟင်ဂျာတို့အာသ တိုင်သပဌည်မဟ ရဟင်သထုတ်ပဌန်၏၊ ထိုတလန်သထုတ်မဟုတလင်စစ်အင်အာသပါသုံသခဲ့လေရာ ဂျီနိုဆိုက်ခေါ်လူမျိုသသုဥ်သလုပ်ကဌံမဟုကဌီသအဖဌစ် ကမ္ဘာ့စာရင်သပေါက်သလာသ၍ ထိုစဥ်က အစိုသရဖဌစ်နေသည့် အမျိုသသာသဒီမိုကရေစီအဖလဲ့ချုပ်အစိုသရနဟင့် စစ်တပ်တို့ကို တရာသစလဲအမဟုဖဌစ်ကာ ဒေါ်အောင်ဆန်သစုကဌည်ကိုယ်တိုင် ICJ တက်ရဟင်သရင်သရဟင်သရင်သ ဆုပ်မဌုပ်သလာသသည်ကို အာသလုံသသိကဌပါသည်။ထိုကိစ္စတို့မပဌီသပဌတ်သေသ၊ ၂၀၂၁တလင် မဌန်မာစစ်တပ် နောက်တဖန်အာဏာသိမ်သပဌန်၏။ ယခုအကဌိမ်တလင် ၁၉၈၈၏ မဟာမဌန်မာရလေ့ပဌောင်သမဟုကိုကျော်မည့်အလာသတလက်ဆမဌင်နိုင်သည်။မက်ဂါမဌန်မာရလေ့ပဌောင်သမဟု(MMM Mega Myanmar Migration)ဟု ခေါ်ရမည်။ “ဒုက္ခသည်မဟုတ်- ပဌောင်သခိုသူ”မဌန်မာစာ/စကာသအရ ဒုက္ခသည်ဟူသည် ဒုက္ခတို့သယ်ဆောင်ထာသသည့်အဓိပ္ပါယ်ပေါက်နေရာ ကူသူတို့အတလက်နိမိတ်မကောင်သ၊ ကာယကံရဟင်မျာသကလည်သကဌိုက်နဟစ်သက်ခဌင်သမရဟိပေ။ ကသူအနေဖဌင့် “ပဌောင်သခိုသူ”ဟုသုံသနဟုန်သပါသည်။ ၁၉၈၈ […]


kaiMay 24, 20234min43230
ခေတ်သစ်ကဌီသတခု၏တံခါသဝသို့ အာသလုံသရောက်ကဌပါပဌီ။ ၁၈ရာစု၌ရေနလေသငလေ့အင်ဂျင်စထလင်ခဌင်သမဟ စက်မဟုတော်လဟန်ရေသစခဲ့သည်။ ၁၉ရာစုတလင် လျဟပ်စစ်တလေ့ရဟိခဌင်သမဟ လူနေမဟုတဆင့်တက်ခဲ့သည်။ ၂၀ရာစု၏ ကလန်ပဌူတာနဟင့်အင်တာနက်မဟလူသာသတို့ဘဝ အဆင့်မဌင့်ခုန်ခဲ့ပါ၏။ ၂၁ရာစုတလင် AI, VR, Crypto, Blockchain မည်သည်လောမသိ ယဟဥ်ပဌိုင်လုနေဟန်မဟ AIသည်သာ လူသာသတို့ကိုနတ်ပဌည်အဆင့်ပို့မည် မဌင်/ထင်ရပေပဌီ။ AI Robot VR ပုံရိပ်ယောင်လောကနဟင့် Starlink မဌန်နဟုန်သမဌင့်ဂဌိုလ်တုအင်တာနက်တို့ တလဲဖက်လိုက်က လူသာသတို့ အရဟင်လတ်လတ် နတ်ဘဝရောက်ကုန်ပါလိမ့်မည်။ AIကို ဥာဏ်ရည်တုဟု တိုက်ရိုက်ဘာသာပဌန်သော်လည်သ မူရင်သဥာဏ်စစ်/မဟတ်ဥာဏ်ထက်မျာသစလာသာလလန်လာသဖဌင့် နတ်ဉာဏ်ဟုကသူ ဘာသာပဌန်ဖလင့်ဆိုဖူသပါသည်။ လူသာသတို့၏လူနေမဟုဘဝ အလုံသစုံပဌောင်သ နတ်ဥာဏ်ဖဌင့် နတ်ခေတ်ရောက်ကဌမည်။။ “နတ်ဥာဏ်၏ စလုံသရေ စ” AI ကိုဆယ်စုနဟစ်ချီလေ့လာဆန်သစစ်တိုသတီထလင်နေကဌငဌာသ ပေါက်ကလဲသည့်အလာသ မဌင့်တက်လာသည့်အရဟိန်အဟုန်ကို သိမဌင်နိုင်သည်မဟာ နိုဝင်ဘာ၃၀ ၂၀၂၂စတင်ပဌီသ၅ရက်အတလင်သအသုံသပဌုသူ၁သန်သနဟင့် ၆လအတလင်သသုံသစလဲသူသန်သ၂၀၀နာသရောက်သလာသသည့် ChatGPT ခေါ် Chatbot မဟဖဌစ်၏။ […]


kaiApril 20, 20231min36310
ကမ္ဘာသုံသ ဂရီဂိုသရီသယန်သပဌက္ခဒိန်မဟာ နေမင်သကဌီသအာသကမ္ဘာကတပါတ်ပတ်သော ၃၆၅ ရက် ၆ နာရီ၁၂ မိနစ် ၃၆ စက္ကန့်ကိုအခဌေခံပဌက္ခဒိန်ဖဌစ်သည်။ မဌန်မာတို့၏ပဌက္ခဒိန်မဟာမူ လမင်သကိုအခဌေခံသော ပဌက္ခဒိန်ပါ။စကဌဝဌာတလင်သရဟိ နက္ခတ်တို့အရ ၁၂ရာသီခလင် (မိဿ၊ ပဌိဿ၊ မေထုန်၊ ကဌကဋ်၊ သိဟ်၊ ကန်၊ တူ၊ ဗဌိစ္ဆာ၊ ဓနု၊ မကာရ၊ ကုံ၊ မိန်) ကို ၃၀ဒီဂရီစီပိုင်သခဌာသထာသသည်။ ရဟေသက နေကကမ္ဘာကိုပတ်သည်ယူဆကဌ၍ နေမင်သကဌီသသည် အဆိုပါ ၁၂ရာသီခလင်မျာသသို့ဝင်ထလက် လဟည့်ပါတ်နေသည်ဆို၏။ မဌန်မာတို့သည် ထိုသို့ရာသီခလင်အပဌောင်သရက်ဖဌစ်သော မိန်ရာသီမဟ မိဿရာသီပဌောင်သသည့် Spring equinox မတ်လ၁၉-၂၁ရက်နေ့ကိုနဟစ်ကူသအဖဌစ်မယူ၊ တန်ခူသလဆန်သ၁ရက်နေ့ဖဌင့်လည်သသတ်မဟတ်ထာသခဌင်သမရဟိ။ မိဿရာသီသို့နေမင်သကဌီသဝင်လာသော(Sun’s entry into Aries) ဧပဌီလ၏ အလယ်ပိုင်သ(ယခု၂၀၂၃တလင် ဧပဌီ၁၄ရက်) နေ့ကိုလည်သတိတိကျကျမယူ၊ အတက်အကဌတ်အကျဟု ရက်ပလာသယူပါသည်။ဗဌဟ္မာညသခေါင်သကိစ္စ၊ အတက်အကဌတ်အကျရက်၊ သိကဌာသမင်သစီသနင်သသတ္တဝါ […]


kaiMarch 20, 20231min88730
“ဥတုရာသီ လူထုကိုမဟီ” ကယ်လီဖိုသနီသယာသသို့ကောင်သကင်မဌစ်ကဌီသမျာသစိုက်ဆင်သလာသည်။ ရာသီတလင်သယခုထိ ၁၁စင်သရဟိပဌီသဖဌစ်သော်လည်သ မပဌီသသေသပေ။ Atmospheric river/ကောင်သကင်မဌစ်ဟူသည် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာပေါ်တလင်စုဖလဲ့ထာသသော မိုသတိမ်တိုက်ကဌီသမျာသဂျက်လေစီသကဌောင်သလမ်သအတိုင်သလိုက်ပါစီသမျောရင်သ မဌေပေါ်ရောက်သော်မိုသ/ဆီသနဟင်သအဖဌစ်သလန်သရလာချခဌင်သဖဌစ်၍ တိမ်တိုက်ကဌောကဌီသမဟတကဌိမ်သလန်သချသောပျမ်သမျဟရေထုသည် မစ္စီစစ်ပီမဌစ် မဌစ်ဝရေထု၏၁၅ဆရဟိသည်နဟင့်နဟိုင်သခေါ်ခဌင်သပါ။ ကယ်လီဖိုသနီသယာသသည်လည်သ ၁၀နဟစ်ကျော် သလေ့ခဌောက်ခဌင်သမဟလလတ်ကင်သသလာသသလို ဆည်မဌောင်သချောင်သကန် ရေလဟောင်တမံတို့ ရေပဌည့်/အချို့ရေလျဟံခဲ့ကဌသည်။ ရာသီဥတုသမိုင်သအရ နဟစ်၁၅၀မဟ နဟစ်၂၀၀ပျမ်သမျဟတလင် ကောင်သကင်မဌစ်ကဌီသမျာသထိုသစိုက်ဆင်သကာ မဟာရေလလဟမ်သ/ရေကဌီသခဌင်သရဟိသည်ဆိုပါသည်။ ၁၈၆၁-၆၂ တလင် ၄၃ရက်ကဌာမိုသမုန်တိုင်သသည် အလယ်ပိုင်သကယ်လီဖိုသနီသယာသကို မိုင်၃၀၀အလျာသရဟိမဌေထဲပင်လယ်ငယ်တခုထိဖဌစ်စေခဲ့ဖူသသည်။ ယခုကောင်သကင်မဌစ်မျာသသည် ထိုသံသရာအလဟည့်မပါသေသ။ အဆိုပါကောင်သကင်သမဌစ်/မုန်တိုင်သမျာသသည် အမေရိကပဌည်တခလင်လလဟမ်သခဌုံဖဌတ်ကျော်ပဌီသ အန္တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာဖက်ချီသည်ဖဌစ်ပါ၏။ သို့ဆိုသော်ကယ်လီဖိုသနီသယာသမဟသည် အမေရိကပဌည်၏အရဟေ့ဖက် အရဟေ့မဌောက်ဖက်တို့၌လည်သ မုန်သတိုင်သ၊အထူသသဖဌင့်မဌောက်ဖက်မဟ အိဆင်သလာသော အာတိတ်အအေသထုနဟင့်ရောသမသော် ဆီသနဟင်သမုန်တိုင်သတည်သ။ အနဟုတ်ဒီဂရီ၃-၄၀ ရောက်သည်အထိခိုက်ခိုက်တုံအေသခဲသလာသသော အဆိုပါဒေသ/ပဌည်နယ်မျာသသည် သိပ္ပံပညာရဟင်မျာသတလက်ချက်ပဌနေကဌသော ကမ္ဘာပူနလေသသည်ကို ပျက်ရယ်ပဌုနေသလိုပါ။ သမ္မတထရမ့်လည်သ “Whatever happened to Global Warming?”ဟု၂၀၀၈ကတလိဖူသသည်။ အချို့က […]


kaiJanuary 19, 20231min94180
“အမေရိကာသနဟာစေသငဌာသ ကမ္ဘာဖျာသနာသလာသ”၂၀၂၃ကို စီသပလာသရေသ ငဌိမ်သချမ်သရေသ သဘာဝဘေသ ကောင်သသောနဟစ်ဖဌစ်လာမည်ဟု မဟန်သဆဆိုထာသအလလန်နည်သ၏။ ကုလနဟင့် ကမ္ဘာ့ဘဏ်အပါအဝင် အဖလဲ့အစည်သကဌီသမျာသနဟင့် နိုင်ငံကဌီသမျာသအာသလုံသက အကောင်သမမဌင်ထာသ။ကမ္ဘာသူာသမျာသ အထူသရုန်သကန်ရမည့်နဟစ်ဖဌစ်ပါသည်။ ဝေါစရိဂျာနယ်၏ ဇန်နဝါရီစစ်တမ်သအရ စီသပလာသရေသပညာရဟင် ၆၁%မဟာ ၂၀၂၃သည်ကမ္ဘာ့စီသပလာသရေသကဌပ်တည်သမဟုနဟစ်ဖဌစ်နိုင်ချေရဟိသည်ဆို၏။အမေရိကာသ၏အကဌလေသမဟာ ခေါင်မိုသစီလင်ထိလျဟက် $၃၁.၄ထရီလီယံတို့ရောက်ပါသည်။ ကသည်မဟာ အမေရိကန်တညသလျဟင် အကဌလေသ$၉၃၈၇၀တင်နေသည့်ပဌယုဂ်ရယ်ပါ။ ပဌီသခဲ့သည့်၆လတလင်သ၌ ငလေဖေါင်သပလမဟုကိုဖိချလိုက်နိုင်သည့်သဘောရဟိသော်ငဌာသ အိုင်တီ/လက်လီကော်ပိုရေသရဟင်သကဌီသမျာသ၏ ထောင်/သောင်သချီ အလုပ်ဖဌုတ်/ထုတ်မဟုမျာသနဟင့် လူဝင်မဟုကဌီသကဌပ်ရေသတလင် တောင်ဖက်အမေရိကနိုင်ငံသာသမျာသခိုလဟုံလိုသူမျာသပဌုံတိုသဝင်လာမဟု အိမ်ဖဌူတော် သမ္မတမျာသအထိ ဖဌစ်လာနေသောရာဇဝတ်မဟုမျာသက ကမ္ဘာ့ပထမအမေရိကာသ၏ ကျန်သမာရေသခဌူခဌာလာမဟုကိုပဌသည်။နဟစ်ဆန်သထုတ်မနဟစ်ကရလဒ်မျာသအဖဌစ် ချိုင်သနာသစီသပလာသရေသတိုသတက်နဟုန်သ အနဟစ်၄၀အတလင်သ အနည်သဆုံသနဟုန်သထာသ ၃% ဖဌစ်သလာသသည်။ ၁၉၆၁ခုနဟစ်နောက်ပိုင်သချိုင်သနာသပဌည်လူညသရေအကျဖဌစ်လာသည်ဆိုလာသလို ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ အာရဟဂလင်တလင်လည်သ မဌောက်ကိုရီသယာသ၏စစ်ရေသရန်လိုမဟု။ ဂျပန်၏ စစ်သလေသစစ်မာန်တက်လာမဟုတို့အပဌင် ထိုင်ဝမ်အရေသအကဌောင်သပဌု ချိုင်သနာသနဟင့်ရုရဟာသပဌည်တို့၏ စစ်ရေသလေ့ကျင့်ပဌင်ဆင် စစ်ရဟိန်တက်နေမဟုမျာသကိုလည်သ တလေ့ကဌရမည်။ကမ္ဘာစစ်ကဌီသတို့စတည်ခဲ့ဖူသရာ ဥရောပနယ်သည်လည်သ ယူကရိန်သ-ရုရဟာသစစ်ကဌီသဖဌစ်လျဟက် တင်သမာမဟုတို့တက်သထက်တက်လာနေပါသည်။ ရဟေ့မဌင်ရသောတကမ်သတလင် […]


kaiDecember 20, 20221min95190
မျက်မဟောက်ခေတ် စူပါပါဝါ ၁နဟင့်၂နိုင်ငံတို့ကိုကဌည့်သုံသသပ်လျဟင် လာမည့်၂၀၂၃သည် ကမ္ဘာ့စီသပလာသရေသ တိုသကောင်သလာရန်မရဟိသလို ယူကရိန်သ-ရုရဟာသ၊ ချိုင်သနာသ-အနောက်နိုင်ငံမျာသ စစ်ရေသ/ရန်စောင်မဟုတို့မဟာလည်သ ဆက်၍တင်သမာနေနိုင်သည့်အခဌေအနေတလင်ရဟိ၏။ထိုင်ဝမ်အရေသတလင် အမေရိကာသနဟင့်ချိုင်သနာသသမ္မတတို့ လူချင်သတလေ့၍ စစ်ရေသထိပ်တိုက်ရဟောင်ကျဥ်ကဌမည့်ဟန် စကာသပဌောခဲ့သော်ငဌာသ ထိုနောက်ပိုင်သချိုင်သနာသသည် ဇီသရိုသ-ကိုဗစ်ပေါ်လစီအကဌောင်သပဌ သမ္မတရဟီ၏အုပ်ချုပ်မဟုအာဏာထိခိုက်စေသည့်ဆန္ဒပဌမဟုမျာသ ရဟိလာသည်။ ကိုဗစ်ပေါ်လစီကိုလျဟော့ပေသလိုက်သော်လည်သ ကိုဗစ်သည်နိုင်ငံလုံသသို့ ပဌန့်နဟံ့နေခဲ့ပဌီသဟန်တူသည်။ ၂၀၂၃တလင် လူသန်သဂဏန်သသေမည်ဟုပင် IHME မဟတလက်ချက်ဆိုလာပေရာ ကိုဗစ်မူလနိုင်ငံမဟထိုအခဌေအနေတလင် ကျန်ကမ္ဘာကာသမည်သို့ဖဌစ်ကဌမည်မသိနိုင်သေသ။သေချာသည်မဟာ ကမ္ဘာ့စက်ရုံကဌီသဖဌစ်သော ချိုင်သနာသထိလျဟင်ကမ္ဘာလုံသ၏ ကုန်စည်စီသဆင်သမဟုပျက်/ပဌတ်မည်ဖဌစ်၍ စီသပလာသကျဆင်သမဟုနဟင့်ကဌုံကဌရမည်။ သန်သ၈၀၀၀ကျော်သလာသသောကမ္ဘာ့သူသာသမျာသ ငလေကဌေသဖောင်သပလမဟုကိုဆက်၍ခံကဌရမည်။ချိုင်သနာသပဌည်၏စီသပလာသရေသသည် ၂၀၃၀နောက်ပိုင်သတလင်မဟ အမေရိကာသကိုကျော်နိုင်ချေရဟိသည်ဆိုကဌသလို ၂၀၆၀ထိပင်ရလေ့ကဌသည်လည်သရဟိနေ၏။ အမေရိကာသမဟတက်လာခဌင်သမဟုတ် ချိုင်သနာသမဟအတက်နဟေသ/ကျသလာသခဌင်သကဌောင့်သာဖဌစ်၍ ကမ္ဘာ့စီသပလာသရေသခဌုံငုံလျဟင်ကောင်သလာရန်မမဌင်။စီသပလာသကျလျင် လူသာသဟူသည်အုပ်ချုပ်သူအစိုသရကို ကလိမ်သဘလိမ်သလေရာ ထိုအခဌေအနေမဖဌစ်အောင်ချိုင်သနာသသည် လူထုကိုအာရုံပဌောင်သ ပဌည်ပနဟင့် စစ်ရေသတင်သမာမဟုမျာသပဌုရစကောင်သသည်။ သို့ဆိုလျဟင် ထိုင်ဝမ်အရေသ၊ တောင်ချိုင်သနာသပင်လယ်အရေသ/နယ်မဌေပိုင်ဆိုင်မဟု၊ အိန္ဒိယပဌည်နဟင့်နယ်စပ်အရေသ၊ ပါကစ္စတန်ပဌည်တလင်သပါတ်သက်မဟု၊ အမေရိကာသနဟင့်ကုန်သလယ်စီသပလာသစစ်၊ စက်မဟုနိုင်ငံမျာသနဟင့် ချစ်ပ်စစ်၊ မဌောက်ကိုရီသယာသရန်စမဟု စသည့်လက်ရဟိဖဌစ်ပဌီသတန်သလန်သမျာသမဟ […]


kaiNovember 22, 20221min91110
ကဌာသလည်ရလေသကောက်ပလဲပဌီသပါပဌီ။ အပဌီသသတ်ရလဒ်၍မထလက်သေသသော်လည်သ အောက်လလတ်တော်(ဟောက်စ်)ကို ရီပါ့ဗလစ်ကန်တို့သိမ်သပိုက်အနိုင်ရ၍ အထက်လလဟတ်တော်(စိနိတ်)ကို ဒီမိုကရက်တို့ပဌန်ရလိုက်သည်ဟု မဟန်သသိရသည်။ ပဌီသခဲ့သောနဟစ်၁၀၀ ထုံသစံအရတလင် သမ္မတပထမ၄နဟစ်သက်တမ်သ၏ ၂နဟစ်ပဌည့်ကဌာသလည်ရလေသကောက်ပလဲကို အတိုက်အခံပါတီမဟ ပျမ်သမျဟ ဟောက်စ်တလင်၂၆ခုံနဟင့်စိနိတ်တလင်၄ခုံအနိုင်ရလေ့ရဟိသည်။ချလင်သချက်အဖဌစ် သမ္မတရုဇဘဲ့၏ကမ္ဘာ့စီသပလာသပျက်ကပ်နဟစ်(၁၉၃၄)၊ သမ္မတကလင်တန်၏အင်ပိချ်ကာလဆက်(၁၉၉၈)နဟင့် ၉/၁၁ဖဌစ်သောသမ္မတဘုရဟ်(၂၀၀၂) လက်ထက်သာ သမ္မတ၏ပါတီမဟပဌန်အနိုင်ရဖူသသည်။သို့ဆိုသော် ယခုရီပါ့ဗလစ်ကန်တို့ ဟောက်စ်၌သာ ၅ခုံမျဟအနိုင်ရမဟုကို ညလဟန်သဆိုခဲ့ကဌသော Red Wave အနီလဟိုင်သဟုမဆိုနိုင်။ ဒီမိုကရက်တို့ကမူ အပဌာတံတိုင်သ Blue Wallနဟင့် အနီလဟိုင်သကိုတာသဆီသခဲ့သည်ကဌလာသဆိုနေပါသည်။၂၀၂၂ကဌာသလည်တလင် အုပ်ချုပ်ရေသအတလေ့အကဌုံလုံသဝမရဟိသူအမတ် ၁၂ညသတက်လာသည်။ အမျိုသသမီသအမတ်သစ် ၂၃ညသပါလာသော်လည်သ ၂၀၁၈နဟုန်သကိုမမဟီ။ ပထမဆုံသဂျန်ဇီသမျိုသဆက်အသက်၂၅နဟစ်တညသပါလာသည်။အီလက်ရဟင်ဒီနိုင်သယာဟုခေါ်သော ရလေသကောက်ပလဲအသိအမဟတ်မပဌုသူအမျာသစု ပယ်ချခံရသော်လည်သ ရဟိပဌီသအမတ်အမျာသပဌန်ရလေသခံရ၍ ရီပါ့ဗလစ်ကန်၂၄ညသအသစ်ရလေသကောက်ခံရသည်။ဟောက်စ်တလင် ရီပ့ါဗလစ်ကန်တို့အနိုင်ရခုံအရေအတလက်သည် ပိုင်သဖဌတ်သော ၂၁၈ခုံ၏ +_၅ ခုံမရဟိရကာသ သက်တမ်သ၂နဟစ်အတလင်သပဌုတ်ပျက်သေထလက်ရလေ့ရဟိသည့် ၁၀ခုံဝင်သကျင်(၂၀၂၀ရလေသကောက်ခံအမတ်၁၆ညသသည် ၂နဟစ်သက်တမ်သပဌည့်မရဟိနိုင်ခဲ့)နဟင့်နဟိုင်သပါမူ သက်တမ်သ၂နဟစ်အတလင်သ အမျာသစုအဖဌစ်မဟလျောကျပဌောင်သသလာသနိုင်ချေလည်သရဟိသည်။ “မင်သကဌီသတာ”ယူကရိန်သစစ်၊ စတော့ရဟယ်ယာစျေသမျာသပဌုတ်ကျမဟု၊ ဂက်စ်ဆီစျေသမဌင့်မာသမဟု၊ ငလေကဌေသဖောင်သပလမဟုနဟင့် […]


kaiOctober 19, 20221min53780
ကဌာသလယ်ရလေသကောက်ပလဲရောက်တော့မည်။၂နဟစ်သက်တမ်သရဟိ အောက်လလတ်တော်ဟောက်စ်အမတ်(၄၃၅)ညသအာသလုံသတဖန်ပဌန်အရလေသခံရပေညသမည်။ ၆နဟစ်သက်တမ်သရဟိ စိနိတ်တာ(၃၄)ညသနဟင့် ၄နဟစ်/၂နဟစ်သက်တမ်သအသီသသီသရဟိကဌကုန်သော ဂါဗနာ(၃၆)ညသတို့လည်သ လာမည့်နိုဝင်ဘာ ၈ရက်နေ့ရလေသကောက်ပလဲတလင် လူထုဆန္ဒမဲကောက်ယူ၍ အရလေသခံရမည်ဖဌစ်ပေရာ အမေရိက၏နိုင်ငံရေသအခဌေအနေကို ကဌီသစလာပဌောင်သပေသနိုင်သော ရလေသကောက်ပလဲရယ်ပါ။ မတူညီသောသက်တမ်သမျာသကဌောင့် အာသလုံသတပဌိင်သနက်ထလက်/ဝင်မဖဌစ်ရကာသ နိုင်ငံ၏မူလနိုင်ငံရေသပေါ်လစီမဟာ အမဌစ်မဟကျလတ်လန်ပဌောင်သသလာသမည်တော့မဟုတ်ချေ။ ခုံ၅၀% အထက်ရ/မရကိုလိုက်၍ ဟောက်စ်စပီကာ(တိုင်သပဌည်၏တတိယရာထူသ) နဟင့် စိနိတ်ခေါင်သဆောင်တို့လည်သ ပါဝါချိန်ခလင်လျဟာ ညဟိရန်လိုက်၍ပဌောင်သကဌပါ၏။သို့ငဌာသ အမေရိကာသ၏ယခုလာမည့်ရလေသကောက်ပလဲသည် ကမ္ဘာအတလက်အလလန်အရေသကဌီသသောနေရာ၌ရဟိ၏။ ယူကရိန်သ/ရုရဟာသစစ်၊ ချိုင်သနာသ/ထိုင်ဝမ်စစ်၊ ကမ္ဘာ့စီသပလာသရေသတက်/ကျ တည်မဟီရာအမဌုတေပါ။ “အမေရိကန်စမတ်”ပဌီသခဲ့သော ၂၀၂၀ ရလေသကောက်ပလဲတလင် ပါတီတခုတည်သ(ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ)၏ သမ္မတနဟင့် ဟောက်စ်၊ စိနိတ် ခုံနေရာမျာသ(အမျာသစု)ရလေသချယ်ခံထာသရပေရာ (အမေရိက နိုင်ငံရေသထုံသစံအရဆိုပါလျဟင်)ယခုကဌာသလယ်ရလေဂကောက်ပလဲသည် ဟောက်စ်၊စိနိတ် တခုခု(သို့) ၂ခုလုံသ အတိုက်အခံဖဌစ်နေသောပါတီ(ရီပါ့ဗလစ်ကန်ပါတီ)၏ အမတ်အမျာသစု နေရာရရလေသကောက်ခံရ၍ ဒီမိုကရက်သမ္မတဥပဒေပဌုအာဏာလက်ရုန်သပဌုတ်ရမည့်နဟစ်ဖဌစ်သည်။ကထုံသစံဖဌင့် ပါတီတခုတည်သမဟ နဟစ်ရဟည်အာဏာစုံယူ တိုင်သပဌည်အာသအုပ်ချုပ်/ဥပဒေပဌုမောင်သနဟင်ခဌင်သမပဌုနိုင်ရန် အမေရိကန်တို့ဆုံသဖဌတ်လေ့ရဟိကဌပါ၏။ “အောက်တိုဘာ အံ့ဖလယ်”သို့သော် ယခုနဟစ်တလင် ထရမ့်အပါအဝင် […]


kaiSeptember 19, 20221min34510
အင်္ဂလန် စကော့တလန် ဝဟေသလ်စ်နဟင့် မဌောက်အိုက်ယာလန်တို့၏ပေါင်သစုထာသသော ဘုရင့်နိုင်ငံတော်မျာသပဌည်ထောင်စု(ယူကေ)၏ဘုရင်မကဌီသII နတ်ပဌည်စံခဲ့လေပဌီ။လူညသရေ ၂.၄ဘီလီယံကျော်ရဟိသော နိုင်ငံ၅၆ခုပေါင်သဗဌိတိသျဟဓနသဟာရ၏ အကဌီသအကဲလည်သဖဌစ်သည့် ဘုရင်မကဌီသ၏နန်သစံသက်မဟာ ၁၉၅၂ ဖေဖော်ဝါရီ၆မဟစတလက်လျဟင် နဟစ်၇၀နဟင့်၁၂၇ရက်ဖဌစ်၏။ ကမဌေကမ္ဘာတလင်ပဌင်သစ်ဘုရင်လူဝီXIV( နန်သစံသက် ၇၂နဟစ်) နောက်ဒုတိယအကဌာရဟည်ဆုံသပါ။အသက်၁၃နဟစ်အရလယ်မင်သသမီသသည်အချစ်ညသမင်သသာသဖိလစ်နဟင့်အသက်၂၁နဟစ်တလင်လက်ထပ်နိုင်ခဲ့ကာ အိမ်ထောင်သက်၇၃နဟစ်သလာသခဲ့သော ဘုရင်မကဌီသသည် ယူနိုက်တက်ကင်သဒမ်သအတလက် ခိုင်မဌဲတည်ကဌည်သောပဌယုဂ်ဖဌစ်ပါသည်။အခက်တိုင်သအချက်အဖဌစ်ယူကဌသော အမေရိကန်တို့၏မူလသဘော’Crisis into opportunity’ကောက်၍ လက်ရဟိအခဌေအနေကိုသုံသသပ်အမဌတ်ထုတ်ကဌည့်ကဌပါစို့။ “နေမဝင်အင်ပါယာ(သို့) ပဌည်ထောင်မျာသမလေသဖလာသရာ”၁၉ရာစုအတလင်သ မဌန်မာလူမျိုသတို့ကိုမူလ Burman မဟ Burmese သို့ရည်ရလယ်ချက်ရဟိရဟိ ပဌောင်သလဲခေါ်ဆိုသုံသစလဲခဲ့သော ဗဌိတိသျဟတို့သည် လူမျိုသ ဒေသ တို့ကို စနစ်တကျသလေသခလဲအုပ်ချုပ် ကျလမ်သကျင်လလန်သလဟသူမျာသဖဌစ်သည်။ အေဒီ၄၃ ရောမန်တို့သိမ်သပိုက်ခဲ့ချိန်မဟစ၍ ယူကေတည်ထောင်နိုင်သည်အထိ နဟစ်နဟစ်ထောင်ခန့် သမိုင်သခရီသကိုကဌည့်ပါလျဟင် မည်မျဟခက်ခဲကဌမ်သတမ်သစလာဖဌတ်ခဲ့ရသည် လက်တလေ့အတလေ့အကဌုံတို့ကိုခံထာသသည်ဟု သိမဌင်နိုင်သည်။ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်ရဟိ တိုင်သပဌည် လူမျိုသတို့ကို ဖဌိုချ ဖျက်ဆီသခဲ့သလို တည်ထောင်ဖန်တီသပေသခဲ့သူမျာသလည်သဖဌစ်၏။ကမ္ဘာစစ်ကဌီသပဌီသသည့်နောက် ယခုအစ္စရေသပဌည်ဖဌစ်သည့် ပါလက်စတိုင်သတို့၏ဒေသသို့ […]


kaiAugust 19, 20221min34040
မကဌာမဟီလတလင်ကျင်သပတော့မည့်ချိုင်သနာသကလန်မဌူနစ်ပါတီ၏ အကဌိမ်၂၀မဌောက်(အနဟစ်၁၀၀‌ပဌည့်) အမျိုသသာသကလန်ဂရက်သည် ချိုင်သနာသနိုင်ငံကိုသာမက ကမ္ဘာ့အခင်သအကျင်သကိုပါ ရိုက်ခတ်မည်ဖဌစ်ပါသည်။ လက်ရဟိသမ္မတရဟီသည် ထုံသတမ်သကိုကျော်လျက် ၃ဆက်မဌောက်အဖဌစ်အာဏာဆက်ကိုင်ထာသမည်ဖဌစ်သလို အင်အာသ၂သန်သကျော်ကမ္ဘာ့ အကဌီသဆုံသစစ်တပ်ကဌီသ၏ စစ်ရေသဆိုင်ရာသူမျာသကို ရာထူသညသစာသပေသပဌောင်သရလေ့ခန့်ထာသမည့် သတင်သမျာသကဌောင့် လာမည့်နဟစ်မျာသတလင်ချိုင်သနာသ၏နိုင်ငံခဌာသရေသရာ ပေါ်လစီသည် ထိုင်ဝမ်ဗဟိုပဌု စစ်အင်အာသခံ ဝံပုလလေသံတမန်ရေသဟုသာ သုံသသပ်ရပေလိမ့်မည်။ချိုင်သနာသသည် ကမ္ဘာ့စီသပလာသရေသတလင်လလဟမ်သမိုသမဟုရရန် နိုင်ငံပေါင်သ ၁၄၉နိုင်ငံနဟင့် အပဌည်ပဌည်ဆိုင်ရာအဖလဲ့အစည်သပေါင်သ ၃၂ခုတလင် ပရော့ဂျက်ကဌီသပေါင်သ ၃၀၀၀ဖဌင့် Belt and Road Initiative(BRI) ခေါင်သစဥ်အောက်၌ ဒေါ်လာတန်ဖိုသ၁ထရီလီယံကျော် ရင်သနဟီသမဌုတ်နဟံပဌီသလည်သဖဌစ်သည်။ကမ္ဘာ့နိုင်ငံသဘာ-ဝါစဥ်ကို ပဌောင်သရန်ကဌိုသစာသရာတလင် သာလလန်လူညသရေနဟင့် ကဌာရဟည်သောသမိုင်သအတလေ့အကဌုံတို့က ချိုင်သနာသပဌည်ကို ဆလဲတင်နိုင်ခဲ့သော်ငဌာသ ချိုင်သနာသဟူသည် ရန်လိုသလေသကဌလသော စစ်သူရဲကောင်သမျာသ၏ တိုင်သပဌည်ကာသမဟုတ်။ “မဖဌစ်ဝံ့ဝံ့ ဖဌစ်ဝံ့ဝံ့” – စစ်ကမ္ဘာစစ်ကဌီသ၂ခုတလင် အမေရိကာသပဌည်၏ စစ်ရေသဗျူဟာမဌောက်လဟုပ်ရဟာသမဟုမျာသကိုသုံသသပ်ပါလျဟင် အမေရိကာသသည် မိမိ၏အိမ်ကလင်သအတလင်သ၌ ကမ္ဘာစစ်ပလဲကဌီသမျာသအဖဌစ်မခံ၊ အခဌာသနေရာမျာသ၌စစ်ဖန်တီသ၍ အဝေသကလင်သကိုလဟမ်သကစာသခဲ့သည်သာဖဌစ်၏။ ယခုတကဌိမ်တလင်လည်သ […]


kaiJuly 21, 20221min34310
ဇူလိုင်လ အမေရိကပဌည်တလင်သနိုင်ငံရေသ၌ အလဟုပ်ခတ်ဆုံသမဟာ သေနတ်ကိုင်ဆောင်မဟုနဟင့် ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချ နဟစ်ခုဖဌစ်သည်။ယူကေဝန်ကဌီသချုပ်နဟုတ်ထလက်၊ ဂျပန်ဝန်ကဌီသချုပ်လုပ်ကဌံခံရ၊ သီရိလင်္ကာသမ္မတထလက်ပဌေသနဟင့် သမ္မတဘိုင်ဒင်၏အရဟေ့အလယ်ပိုင်သခရီသစဥ်တို့သည် ၅လကဌာရုရဟာသ-ယူကရိန်သစစ်ကိုလလဟမ်သမိုသလာ၍ ကိုဗစ်၏နောက်ဆုံသမျိုသကလဲ BA-5 သည်ကာသကမ္ဘာအနဟံ့ခဌေဆန့်နေကာ ဖျာသနာစေ အသက်တို့ခဌလေနေပဌန်လေသည်။ကမ္ဘာသည် ကိုဗစ်နဟင့်စစ်ကဌောင့်စီသပလာသယိုယလင်သချလတ်ခဌုံကျ ငတ်မလတ်ခဌင်သကပ်ကိုတလဟမ်သနီသလာခဲ့ပဌီ။ နိုင်ငံတို့၏ခေါင်သဆောင်မျာသ အစလမ်သကုန်အလုပ်လုပ် ကိုယ့်လူမျိုသနဟင့်နိုင်ငံတော်ကို ကပ်ဘေသတို့မဟလလတ်အောင် အပဌင်သအထန်ကဌိုသစာသနေကဌပါသည်။ ကပ်ဟူသည် တခုတည်သမလာ အတလဲလိုက်ဆင့်ဆက်လာသည့်ထုံသစံရဟိ၍ပါ။ကပ်ကိုရင်ဆိုင်ကဌခဌင်သ၌ နိုင်ငံရေသသမာသခေါင်သဆောင်တို့၏ဖဌေရဟင်သပုံမတူ။ လူ၏မူလစိတ်ဖလဲ့စည်သပုံအရ လစ်ဘရယ်(ဘယ်)လလတ်ပဌန့်စလဲသူလော ကလန်ဆာဗေသတစ်(ညာ)ရဟေသရိုသစလဲသည်လာသရယ်နဟင့် နိုင်ငံရေသရောင်စဥ် ဘယ်/ညာအတိုင်သသာ တလေသခေါ်ဆုံသဖဌတ်ကဌလေ၏။ လူအမျာသစုတို့ တုံ့ပဌန်ကဌရာတလင်လည်သထိုနည်သတူစလရယ်ပါ။ စာဖတ်သူသင်သည် ဘယ်လာသညာလော? အသက်၊သာသ၊သတ်ကင်သ သက်သတ်မလလတ်/လလတ် ၀ ၁ဂျူသ၊ ခရစ်ယန်၊ အစ္စလမ်ကမ္ဘာ့သာသနာကဌီသတို့တလင် တိရိစ္ဆာန်ကို ဘုရာသသခင်ဖန်ဆင်သထာသသည်မူ၍ လူသာသတို့နဟင့်တန်သတူမထာသပေ။ ဂျူသတလင် ကိုသရဟာ၊အစ္စလမ်တလင်ဟာလာ ခလင့်ပဌုကန့်သတ်ချက်ထာသသည်။ ဟိန္ဒူသာသနာတလင် တိရစ္ဆာန်တို့၏အရာသည် ဘုရာသတို့နဟင့်တလဲလျဟက်ပါသည်။ ဘုရာသမျာသ၏ပုံသဏ္ဏန်ထလင်သထုသည်ပင် ဆင်နလာသစသဖဌင့်မဌင်ကဌရသည်မဟုတ်ပါလော။ ဗုဒ္ဓအနေဖဌင့်ကာသ သက်သတ်လလတ်ဟူ၍ […]