maungmoenyo“ခင်ဗျားအဒေါ်ပေါ့ဗျာ၊ ကျွန်တော့ကိုဒေါ်စုနဲ့မိတ်ဆက်ပေးတာ”… ဆရာတင်မိုးမဆုံးမှီနှစ်ကLAဘက်တွင်ကျင်းပသော(အမျိုးသားနေ့ကိုလည်းကြိုဆိုသော)စာပေဟောပြောပွဲတခုသို့မောင်မိုးညိုရောက်သွားပါသည်။ မှတ်မှတ်၇ရယင်းကားဆရာ့ကိုနောက်ဆုံးအကြိမ်တွေ့ခွင့်ရလိုက်ခြင်းပင်။ ခမ်းမထဲများလှစွာသောလူအုပ်ကြောင့်ငြီးစီစီရှိဟန်တူသောဆရာကတံခါးပေါက်သို့နားမောင်မိုးညိုကိုခေါ်သွားပြီးသူအမေရိကားကိုရောက်လာပုံကိုဖေါက်သည်ချပါသည်။ “ခက်တယ်ဗျာ။ ဗမာတွေမညီညွတ်ကြဘူး။ နယ်စပ်ရောက်တုံးကလည်းကျောင်းသားချင်း၊ကျောင်းသားနဲ့ဝန်ထမ်းချင်းကြားပြဿနာရှိကြလို့ကြားဝင်ရင်းတခါတခါကိုယ်ပါတရားခံဖြစ်လို့နောက်ကိုအသာရှောင်ရတယ်။ သူများတိုင်းပြည်ရောက်လို့အနေအထိုင်လည်း မဆင်ခြင်ကြဘူး”….ဆရာ့၏စိတ်ပျက်ငြီးငြူသံကိုကြားရောင်မိသည်။ လနတ္တော်နှင့်စာပေဟောပြောပွဲကား ရှေးစာဆိုအသီးသီးကအမွှန်းတင်ရေးခဲ့သောရာသီနှင့်ပွဲလိုက်ဖက်ညီလှပေ၏။ မောင်မိုးညို၏အဒေါ် တော်သူဒေါ်ခင်မိမိ နှင့်ဆရာတင်မိုးတို့ကား ပြည်လမ်း (လိပ်ခုံးနောက်ကျောရှိ)ဘီအိုစီကောလိပ်ဟောင်း အဆောက်အဦတွင်တည်ရှိသောတက္ကသိုလ်ဘာသာပြန်နှင့်စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးဌာနတွင်အတူတွဲ၍နှစ်များစွာလုပ်ခဲ့ဘူးသောလုပ်ဖေါ်များပင်။ အဒေါ်လုပ်သူကားဆေးကျောင်းတွင်လာတက်သောမောင်မိုးညို တို့ညီအကိုနှစ်ယောက်လုံးကိုနေ့စဉ်သူ့ဆီလာထမင်းစားစေသည်။ အပျိုကြီးတဦးဖြစ်သည်နှင့်အညီစည်းကမ်း ကြီးလှသောအဒေါ်ဖြစ်သူကပြောဆိုဆုံးမမှုတွေလုပ်တိုင်းမျက်စောင်းထိုးစားပွဲတွင်ထိုင်အလုပ်လုပ်သောဆရာတင်မိုးကလှမ်းကြည့်ပြီးပြုံးပြတတ်သည်ကိုကောင်းစွာမှတ်မိမိသည်။ ဆရာနှင့်အတူတဌာနထဲလုပ်ကြသူ အချိုး့ကိုမှတ်မိပါသည်။ ဆရာဦးတက်တိုးနှင့်ဒေါ်နုယဉ်တို့၏သားကိုမြင့်အောင်၊ ပြီးတော့ စာရေးဆရာကြီး ဦးသိန်းဖေမြင့်၏ဇနီးဒေါ်ခင်ကြည်ကြည်ကားဌာန၏အကြီးအကဲဖြစ်မည်ထင်ပါသည်။ အခြားစာရေးဆရာ၊ စာပေပညာရှင်များလည်းရှိကြေ ာင်းသိရသဖြင့်စာပေပညာရှင်များကျက်စားကျင်လည်ရာအရပ်ဟုဆိုရမည်။ ဆရာမရှိမှဆရာ့ကိုလွမ်းမိသလိုဆရာ၏ကဗျာနှင့်အဟောလေးတွေပြန်တမ်းတမိပေမဲ့အခါကနှောင်းခဲ့ပြီ။ ဆရာ့ဆီကအိမ်လိပ်စာတောင်းသောအခါ Alhambra မြို့ ကိုမြန်မာလိုရေးပြီးမြန်မာမှုပြုထားသောလိပ်စာကို ဆရာကမှတ်မှတ်၇ရရေးပေးပါသည်။ ခုထိရှိတုန်းပင်။ အင်္ဂလိပ်စာနှင့်မြင်နေကျစာကိုမြန်မာမှုပြုထားသည်ကို မြင်ရတော့ထူးဆန်းပေမဲ့၊ကျက်သေ၇ရှိသည်ဟုထင်ရသည်။ အော်..စာသမားပေသမားကိုး။ မောင်မိုးညိုတို့ဆေးတက္ကသိုလ်လိပ်ခုံးတွင်မှိုင်းရာပြည့်လှုပ်ရှားမှုပြီးခါစစာပေဟောပြော်ပွဲကိုအမှတ်ရမိသည်။ စီစဉ်ကြသူတွေကဆရာတင်မိုးကိုလက်လွတ်မခံရအောင်ဖိတ်ကြသည်။ ကဗျာနှင့်ကျောင်းသားကားကင်း၍မရ သောမိတ်ဖက်များတည်း။ ကဗျာကြောင့်နှစ်ကိုယ်ရေးကိစ္စအဆင်ပြေသွားကြသည်များရှိသကဲ့သို့၊ ကဗျာကဖန်တီးဖြေရှင်းပေးသောကိစ္စများလဲများစွာပင်။ အတိတ်နမိတ်ကိုပေးသည်ကားကဗျာ။ ရင်ထဲကခံစားချက်ကိုလှစ်ဟပေးသည်ကားကဗျာ။ စာလုံးဝါကျတိုတိုနှင့်အလွန်ထိရောက်ပပေစွ။ ကဗျာနှင့်ကင်းနိုင်သူမရှိတော့ဆရာ့ကိုတက္ကသိုလ်လောကကသိကြသည်။ လေးစားကြသည်။ ဆရာနှင့်အတူ (ထိုစဉ်က)အောင်ဆန်းသူရိယလှသောင်းကျောင်း(ပြည်လမ်းကြံတောနှင့်မျက်နှာချင်းဆိုင်)မှဆရာမောင်စွမ်းရည်ကိုလာမဖြစ်မနေဖိတ်ရသည်။ ၊ […]
“ဒီမိုကရေစီ” ဆိုတဲ့ဝေါဟာရအဓိပ္ပါယ် ကို “အများပြည်သူရဲ့သဘောဆန္ဒကိုအလေးဂရုပြုလိုက်နာခြင်း” လို့ဘဲ မောင်မိုးညိုက ရိုးသားစွာ နားလည်သဘောပေါက်မိပါတယ်။ မနေ့က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံတော်အေးချမ်းသာယာရေးနဲ့ဖွံ့ဖြိုးရေးကောင်စီ အမည်ခံ စစ်အစိုးရက ကြေငြာချက် (၃) ခုကို ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေကိုယ်တိုင် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး နေပြည်တော် နဲ့ ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းဒေသကြီးအသီးသီးမှာ လွှတ်တော်အသီးသီးကို ဒီဇင်ဘာ (၃၁) ရက်မှာ ကျင်းပကြဘို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့တာကိုဖတ်လိုက်မိပါတယ်။ ထုံးစံအတိုင်းလူထုအများက စစ်အစိုး၇ရဲ့ လုပ်နေကျလှည့်ကွက် လုပ်ဇာတ်တွေကိုသိပြီးမို့ သိပ်အလေးမထားကြပါဘူး။ ဒါတွေဖြစ်လာမဲ့အရေးကိုသိပြီးဖြစ်နေတဲ့နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းကလည်း စစ်အစိုး၇ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ရှုတ်ချတာ၊ အပြစ်တင်တာတွေကလွဲလို့သိပ်လုပ်နိုင်တဲ့အနေအထားမတွေ့ရပါဘူး။ မြန်မာရဲ့အဓိကမိတ်ဖက်တွေဖြစ်တဲ့ တရုတ်နဲ့အာဆီယံ နိုင်ငံတွေကလည်းစစ်အစိုး၇ရဲ့လုပ်ရပ်တွေကို ကွယ်ရာမှာတိုးတိုးတိပ်တိပ်လက်တို့သတိပေးပေမဲ့ သူတို့ရဲ့အကြံပေးချက်၊ မေတ္တာရပ်ခံချက်တွေ အားလုံးလိုလိုကလဲ အဟောသိကံ ဖြစ်ပေါင်းမနဲတော့တာ အဲ့ဒီနိုင်ငံတွေကလဲသိပြီးသားပါ။ အမျိုးသားညီလာခံကစပြီး ခုလွှတ်တော်တွေခေါ်ယူတဲ့အချိန်အထိ သွားတဲ့ လမ်းပြမြေပုံ (၇)ချက်မှာ (နိုင်ငံတကာစံနှုန်းနဲ့) တိုင်းတာတဲ့ဒီမိုကရေစီဆိုတဲ့ အနှစ်သာရကိုဖေါ်ဆောင်တဲ့ […]
ဟောင်းနှစ် ကအညစ် မကောင်းသမျှ၊ အဖြစ်သနစ်တွေကို ကောင်းချက်အချိူ့ နဲ့ သင်ပုန်းချေလို့၊ စိတ်သစ်ကိုမွေး။ ဆယ်စုတခုရဲ့အစ (၂၀၁၁) မှာ သားသမီးဘုစုခရု နဲ့ ခင်ပွန်းကညာ၊ ဖိုးဖိုးဇွားဖွား အပြင် မျိုးဆွေသင်္ဂဟာ အပေါင်းပါမကျန်။ စိတ်ကိုယ် နှစ်ဖျာ ကျန်းမာရွှင်လန်းကြပါစေလို့။ ချွေဆုတောင်းလိုက်ပါရဲ့…။ ထိုမှတဖန်….ကမ္ဘာတဝှမ်းကျားမကြီးငယ်မရွေး၊ သတ္တဝါအပေါင်းပါမကျန်၊ ကလေးမိန်းမတွေအလေးထားလို့ ခံစားဝေဒနာ နဲ့ ဆင်းရဲမှုအပေါင်းက လွတ်မြောက်စေကြောင်း…။ မန္တလေးဂေဇက် မိးသားစုဝင်အားလုံးကလည်း…. များများတွေး..များများရေးပြီး မျာများလည်းငြင်းနိုင်ကြပါစေလို့… စာပေတင့် ပြီး လူမျိုးမြင့်စေကြောင်း.. တောင်းဆုကိုချွေ….။
ယနေ့ USA Today မှ ထုတ်ပြန်သော အမေရိကန်လူထုက တန်ဘိုးထားဂုဏ်ယူရသော ကမ္ဘာ့အထင်ကရစာရင်းတွင် ဒေါ်စုလည်း ယခင်သမ္မတကတော်များဖြစ်သော Laura Bush နှင့် Barbara Bush တို့နှင့်အတူ၇ရှိသွားကြောင်းသိရပါသည်။ သမ္မတ Obama နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Clinton တို့ကထိပ်ပိုင်းမှ၇ရှိကြပါသည်။
ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်များ – (၁) ဆေးရုံ/ခန်း (သို့)စမ်းသပ်စစ်ဆေးဓါတ်ခွဲကုသမှုအပါအဝင်ခွဲစိတ်ကုသမှုအားလုံးအတွက် approval (သို့) authorization များကိုအနဲဆုံး ၃နှစ်မှ၅ နှစ်အထိထိမ်းသိမ်းပါ။ (၂)အရေးပေါ် Emergency Room (ER) သွားတိုင်း co-payment ပေးပါ။ ဆေးရုံကမတောင်းလျင်လဲမိမိ၏ insurance ID card ကိုပြပြီးယင်းကျသင့်ငွေကိုပေးပါ။ (၃)ခွဲစိတ်မှုအပါအဝင် အခြား procedures အားလုံအတွက်approval/authorization တောင်းပါ။ ဆေးခန်းဝန်ထမ်းများကို မိမိ insurance coverage ဖြင့်သာကုသခံမည်ဖြစ်၍ coverage သေချာအောင်လုပ်ဘို့အထပ်ထပ်သတိပေးပါ။ (၄) အောက်ပါတို့ကိုကွဲပြားသိရှိယုံမကကျန်မိသားစုဝင် (သားသမီးကအစ) နားလည်ကြပါစေ။ PCP (Primary care Physician) – မိမိအမြဲပြသနေကျ မိသားစုဆရာဝန် (ဤနေရာတွင်အထူးကုနှင့်PCP ကွဲပြားသိရန်လိုသည်) PCP နှင့်တကြိမ်ပြပြီးအထူးကုနှင့်အကြိမ်မည်မျှပြသည်ဖြစ်စေ၊ ကိစ္စရှိတိုင်းမူရင်း PCP ထံသိုသာပြန်ပြရမည်ဆိုသည်ကိုသတိချပ်ပါ။ Health insurance […]
ဒုတိယရဲ့အစ မကြာခင်ကဘဲစစ်ကိုင်းတိုင်းကလေးမြီု့မှာNLD အပါအဝင်အဓိကနိုင်ငံရေးအတိုက်အခံများ (NCGUBအပါအဝင်ပြည်ပအတိုက်အခံများ) အားလုံးကသဘောတူခဲ့တဲ့ပင်လုံညီလာခံကျင်းပရေးကိစ္စဟာ အသစ်ချတ်ချွတ်ပေါ်ထွက်လာမဲ့ စစ်အစိုးရကိုစိန်ခေါ်လိုက်ပါပြီ။ စစ်အစိုးရကခုချိန်ထိရေငုံနှုတ်ပိတ်နေပေမဲ့၊ အဲ့ဒီသမိုင်းဝင်မဲ့ဖြစ်ရပ်ကိုရင်ထိတ်စွာနဲ့မျက်ခြေမပြတ်ကြည့်နေပြီဆိုတာသေချာပါတယ်။ အရင်ကပဌမ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမျိုးစေ့ချခဲ့တဲ့တိုင်းရင်သေားသွေးစည်းညီညွတ်ရေးဟာလွယ်လွယ်နဲ့ရခဲ့တဲ့ညီညွတ်မှုမဟုတ်ပါဘူး။ ပင်လုံညီလာခံကိုသမိုင်းပညာရှင်အချို့ကချွတ်ယွင်းအားနဲချက်တွေရှိတယ်ဆိုပေမဲ့အဲ့ဒီအချိန်က ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ၊ တမျိုးသားလုံးကတောင့်တပြီးအရေးတကြီးလိုအပ်နေတဲ့လွတ်လပ်ရေးအတွက်တခု တည်းသောထွက်ရပ်လမ်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ တနည်းဆို၇ရင်ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကိုပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရလည်း ယုံကြည်ကြတာပါတဲ့အတွက်တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေကသဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြတာပါ။ ပြည်နယ်များကသင့်တော်တဲ့အချိန်မှာ၊ ပြည်မကြီးကနေခွဲထွက်ခွင့်ကိုနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေကမလိုလားခဲ့ပေမဲ့၊ ကိုယ်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးခွင့်ကိုအာသီသပြင်းထန်တဲ့တိုင်းရင်းသားတွေကအဲ့ဒိအချက်ကိုလက်ဆုပ်လက်ကိုင်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်လိုဘဲဖြစ်ဖြစ်အဲ့ဒီအချိန်ကထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေအားလုံးကတညီတညွတ်ထဲ သဘောတူစာချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိသဘောတူညီချက်စာတမ်းကိုဘိလပ်မှာတင်ပြနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက်၊ နန်းရင်းဝန် အက်တလီကစာချုပ်ဖို့သဘောတူခဲ့ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံကိုတနှစ်အတွင်းလွတ်လပ်ရေးပေးဘို့လိုက်လျောခဲ့ရပါတယ်။ လုံးဝလွတ်လပ်ရေးကိုဗိုလ်ချုပ်ကဦးတည်ခဲ့ပေမဲ့နောက်ပိုင်းမှာနိုင်ငံထူထောင်ရေး၊ရပ်တည်ရေးေ၇ရှည်အကျိုးအတွက်”ဒိုမီနီယံ”စနစ်ကသူ့စိတ်ဆန္ဒမှာရှိခဲ့ကြောင်းသူ့ရဲ့လွှတ်တော်နဲ့ကက်ဘိနက်မိန့်ခွန်းတွေမှာပြဆိုထားပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်တို့လုပ်ကြံခံရပြီးတော့တိုင်းရင်းသားတွေကလှုပ်လှုပ်ရွရွဖြစ်လာလို့၊ သခင်နုကဘဲအက်တလီနဲ့နောက်ထပ်စာချုပ်ပြီးအရင် အောင်ဆန်းအက်တလီစာချုပ်ကိုအားဖြည့်ခဲ့ရပါတယ်။ သမိုင်းနဲ့တည်ခဲ့တဲ့လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုပယောဂဟာဒီနေ့အထိမီးမသေသေးပါဘူး။ (၁၉၄၇) ဖွဲ့စည်းပုံမှာ ပြည်နယ်ခွဲထွက်ခွင့်ကိုခွင့်ပြုခဲ့ပေမဲ့၊ (၁၉၇၄)အခြေခံဥပဒေမှာဖေါ်ပြခြင်းအလျင်းမပြုခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ခု (၂၀၀၈)ဖွဲ့စည်ပုံမှာတော့ “ခွဲမထွက်၇”ဆိုတဲ့ဥပဒေနဲ့အတိအကျပြဌာန်းပြီးပိတ်ပင်လိုက်တယ်။ အဲ့ဒါစနက်တခုပါဘဲ။ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ခံစားချက် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရေးဆွဲခဲ့တဲ့ဥပဒေကသူကိုလေးစားမှုယုံကြည်မှုပေါ်မှာအခြေခံပြီးတိုင်းရင်းသားတွေက လက်ခံထားတာပါ။ ခုဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေကလက်တဆုပ်စာစစ်ဗိုလ်ချုပ်များကလွဲရင်သန်း(၆၀)သောလူထုကသ ဘောမတူတဲ့အပြင်အစိုးရကိုလဲအယုံအကြည်မရှိပါဘူး။ ရှမ်းပြည်ပဒေသရာဇ်တွေအာဏာစွန့်ဘို့ဘယ်လောက် အထိခက်ခက်ခဲခဲလုပ်ခဲ့ရလဲဆိုတာကိုမှီတဲ့သူတွေဖြစ်တဲ့ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရမှာပါတဲ့တော်လှန်ရေးကောင်စီဝင် များ ကောင်းကောင်းကြီးသိပါတယ်။ နောက်လူတွေကတော့ကြားဘူးရင်ကြားဘူးမှာပါဘဲ။ ဗိုလ်စန်းယု၊ဗိုလ်သောင်းကြည်၊ ဗိုလ်ကြည်မောင်၊ ဗိုလ်အောင်ကြီးတို့ကကောင်းကောင်းသိခဲ့ပါလိမ့်မယ်။ ကရင်နီနဲ့ကရင်တွေကလည်းသူတို့ကိုဗမာတွေကခုထိတန်းတူမဆက်ဆံဘူးဆိုတဲ့ခံစားချက်ရှိနေဆဲပါ။ လူမျိုးရေးစိတ်ပြင်းတဲ့နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တချို့ကြောင့်လဲပါပါတယ်။ ချင်းတောင်တန်းဒေသဟာတကယ်ပြော၇ရင်နယ်ချဲ့မြန်မာနိုင်ငံဝင်ရောက်စဉ်ကသိမ်းပိုက်ခံရတဲ့အဆင့်အထိမရောက်ခဲ့ပါဘူး။ […]
ဒုတိယရဲ့အစ မကြာခင်ကဘဲစစ်ကိုင်းတိုင်းကလေးမြီု့မှာNLD အပါအဝင်အဓိကနိုင်ငံရေးအတိုက်အခံများ (NCGUBအပါအဝင်ပြည်ပအတိုက်အခံများ) အားလုံးကသဘောတူခဲ့တဲ့ပင်လုံညီလာခံကျင်းပရေးကိစ္စဟာ အသစ်ချတ်ချွတ်ပေါ်ထွက်လာမဲ့ စစ်အစိုးရကိုစိန်ခေါ်လိုက်ပါပြီ။ စစ်အစိုးရကခုချိန်ထိရေငုံနှုတ်ပိတ်နေပေမဲ့၊ အဲ့ဒီသမိုင်းဝင်မဲ့ဖြစ်ရပ်ကိုရင်ထိတ်စွာနဲ့မျက်ခြေမပြတ်ကြည့်နေပြီဆိုတာသေချာပါတယ်။ အရင်ကပဌမ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းမျိုးစေ့ချခဲ့တဲ့တိုင်းရင်သေားသွေးစည်းညီညွတ်ရေးဟာလွယ်လွယ်နဲ့ရခဲ့တဲ့ညီညွတ်မှုမဟုတ်ပါဘူး။ ပင်လုံညီလာခံကိုသမိုင်းပညာရှင်အချို့ကချွတ်ယွင်းအားနဲချက်တွေရှိတယ်ဆိုပေမဲ့အဲ့ဒီအချိန်က ဒီသဘောတူညီချက်ဟာ၊ တမျိုးသားလုံးကတောင့်တပြီးအရေးတကြီးလိုအပ်နေတဲ့လွတ်လပ်ရေးအတွက်တခု တည်းသောထွက်ရပ်လမ်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ တနည်းဆို၇ရင်ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းကိုပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရလည်း ယုံကြည်ကြတာပါတဲ့အတွက်တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေကသဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြတာပါ။ ပြည်နယ်များကသင့်တော်တဲ့အချိန်မှာ၊ ပြည်မကြီးကနေခွဲထွက်ခွင့်ကိုနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေကမလိုလားခဲ့ပေမဲ့၊ ကိုယ်ကြမ္မာကိုယ်ဖန်တီးခွင့်ကိုအာသီသပြင်းထန်တဲ့တိုင်းရင်းသားတွေကအဲ့ဒိအချက်ကိုလက်ဆုပ်လက်ကိုင်ပြုခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်လိုဘဲဖြစ်ဖြစ်အဲ့ဒီအချိန်ကထိပ်တန်းနိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေအားလုံးကတညီတညွတ်ထဲ သဘောတူစာချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိသဘောတူညီချက်စာတမ်းကိုဘိလပ်မှာတင်ပြနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက်၊ နန်းရင်းဝန် အက်တလီကစာချုပ်ဖို့သဘောတူခဲ့ပြီး၊ မြန်မာနိုင်ငံကိုတနှစ်အတွင်းလွတ်လပ်ရေးပေးဘို့လိုက်လျောခဲ့ရပါတယ်။ လုံးဝလွတ်လပ်ရေးကိုဗိုလ်ချုပ်ကဦးတည်ခဲ့ပေမဲ့နောက်ပိုင်းမှာနိုင်ငံထူထောင်ရေး၊ရပ်တည်ရေးေ၇ရှည်အကျိုးအတွက်”ဒိုမီနီယံ”စနစ်ကသူ့စိတ်ဆန္ဒမှာရှိခဲ့ကြောင်းသူ့ရဲ့လွှတ်တော်နဲ့ကက်ဘိနက်မိန့်ခွန်းတွေမှာပြဆိုထားပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်တို့လုပ်ကြံခံရပြီးတော့တိုင်းရင်းသားတွေကလှုပ်လှုပ်ရွရွဖြစ်လာလို့၊ သခင်နုကဘဲအက်တလီနဲ့နောက်ထပ်စာချုပ်ပြီးအရင် အောင်ဆန်းအက်တလီစာချုပ်ကိုအားဖြည့်ခဲ့ရပါတယ်။ သမိုင်းနဲ့တည်ခဲ့တဲ့လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုပယောဂဟာဒီနေ့အထိမီးမသေသေးပါဘူး။ (၁၉၄၇) ဖွဲ့စည်းပုံမှာ ပြည်နယ်ခွဲထွက်ခွင့်ကိုခွင့်ပြုခဲ့ပေမဲ့၊ (၁၉၇၄)အခြေခံဥပဒေမှာဖေါ်ပြခြင်းအလျင်းမပြုခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ခု (၂၀၀၈)ဖွဲ့စည်ပုံမှာတော့ “ခွဲမထွက်၇”ဆိုတဲ့ဥပဒေနဲ့အတိအကျပြဌာန်းပြီးပိတ်ပင်လိုက်တယ်။ အဲ့ဒါစနက်တခုပါဘဲ။ တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ခံစားချက် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရေးဆွဲခဲ့တဲ့ဥပဒေကသူကိုလေးစားမှုယုံကြည်မှုပေါ်မှာအခြေခံပြီးတိုင်းရင်းသားတွေက လက်ခံထားတာပါ။ ခုဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေကလက်တဆုပ်စာစစ်ဗိုလ်ချုပ်များကလွဲရင်သန်း(၆၀)သောလူထုကသ ဘောမတူတဲ့အပြင်အစိုးရကိုလဲအယုံအကြည်မရှိပါဘူး။ ရှမ်းပြည်ပဒေသရာဇ်တွေအာဏာစွန့်ဘို့ဘယ်လောက် အထိခက်ခက်ခဲခဲလုပ်ခဲ့ရလဲဆိုတာကိုမှီတဲ့သူတွေဖြစ်တဲ့ဗိုလ်နေဝင်းအစိုးရမှာပါတဲ့တော်လှန်ရေးကောင်စီဝင် များ ကောင်းကောင်းကြီးသိပါတယ်။ နောက်လူတွေကတော့ကြားဘူးရင်ကြားဘူးမှာပါဘဲ။ ဗိုလ်စန်းယု၊ဗိုလ်သောင်းကြည်၊ ဗိုလ်ကြည်မောင်၊ ဗိုလ်အောင်ကြီးတို့ကကောင်းကောင်းသိခဲ့ပါလိမ့်မယ်။ ကရင်နီနဲ့ကရင်တွေကလည်းသူတို့ကိုဗမာတွေကခုထိတန်းတူမဆက်ဆံဘူးဆိုတဲ့ခံစားချက်ရှိနေဆဲပါ။ လူမျိုးရေးစိတ်ပြင်းတဲ့နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တချို့ကြောင့်လဲပါပါတယ်။ ချင်းတောင်တန်းဒေသဟာတကယ်ပြော၇ရင်နယ်ချဲ့မြန်မာနိုင်ငံဝင်ရောက်စဉ်ကသိမ်းပိုက်ခံရတဲ့အဆင့်အထိမရောက်ခဲ့ပါဘူး။ […]
မောင်မိုးညိုကတော့ဒီလိုတွက်မိပါတယ်… (၁) အမျိုးသားလွှတ်တော်နဲ့ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်၊ ပြည်နယ်နဲ့တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်အဆင့်တွေမှာဝင်အရွေးခံတဲ့ ကြံ့/ဖွံ့ပါတီဝင်တွေကမဲအပြတ်အသတ်နိုင်ပါလိမ့်မယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့မဲလိမ်လို့သိပ်အဆင်ပြေလို့ပါ။ (၂) ခရိုင်၊နဲ့အထူးသဖြင့်မြို့နယ်နဲ့ရပ်ကွက်ကျေးရွာတွေမှာရှိတဲ့ကြံ့/ဖွံ့တွေကတော့အခက်အခဲနဲနဲပါးပါးရှိမယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့မဲလိမ်ရင်လဲပေါ်တင်ကြီးဖြစ်နေမှာမို့ပါ။ (၃) ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့သံတမန်နဲ့ကုလသမဂ္ဂနဲ့စာနယ်ဇင်းတွေကိုဖိတ်ကြားပြီးဖြစ်လို့သူတို့ကိုလုပ်ဇာတ်တိုက်ထားပြီးဖြစ်တဲ့မဲရုံတွေမှာ၊ စစ်တပ်နဲ့ကြံ့/ဖွံ့ကကြည်ခြေနီ/မီးသတ်ဝတ်စုံတွေခါတော်မှီလဲထားကြတဲ့လံကြုတ်တွေနဲ့မဲထဲ့တာကိုပြပြီးအတင်းဓါတ်ပုံတွေရိုက်ခိုင်းပါလိမ့်မယ်။ မဲထဲ့တာတွေ၊ မဲဆန္ဒရှင်တွေကိုငွေမြက်မြက်ကလေးပေးပြီး “လွတ်လပ်ပြီးတရားအမျှတဆုံးမဲထဲ့ရလို့ဂုဏ်ယူပါတယ်”ဆိုတာပြောခိုင်းပါလိမ့်မယ်။ ပြုံးပြုံးရွှင်ရွှင်ရယ်မောတဲ့ပုံတွေဓိတ်ပုံရိုက်ခိုင်းပါလိမ့်မယ်။ မဲရေတွက်တာ၊ မဲပုံးကိုသွန်မှောက်ပြတာတွေဓါတ်ပုံရိုက်ခိုင်းပါလိမ့်မယ်။ ပြီးတော့သူတို့အသင့်ပြင်ထားပြီးတဲ့သတင်းကိုထဲ့ခိုင်းပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့အခြားမဲရုံတွေကိုတော့သံဝန်ထမ်းအပါအဝင်စာနယ်ဖင်းသမားတွေသွားခွင့်ရမယ်မဟုတ်ပါဘူး။ အကြောင်းပြချက်ကတော့ရှင်းပါတယ်။ မဲဆန္ဒရှင်တွေရဲ့လွတ်လပ်စွာမဲပေးခွင့်ကိုမထိခိုက်စေရဆိုတဲ့ဥပဒေနဲ့ကိုင်ပေါက်ပါလိမ့်မယ်။ (၄)နောက်တနေ့သတင်းတွေမှာကြံ့/ဖွံ့ကအပြတ်အသတ်နိုင်ကြောင်းတွေ့ရပေမဲ့၊ ဗိုလ်သိန်စိန်အပါအဝင်ထိပ်တန်းရွေးကောက်ပွဲဝင်ဗိုလ်ချုပ်များရဲ့မျက်နှာမှာသိပ်ထူးခြားတဲ့စိတ်လှုပ်ရှားမှုတွေတွေ့ရမယ်မထင်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့သူတို့ကအလိုအလျောက်နိုင်ပြီးသားဆိုတာအပိုင်စီစဉ်ထားပြီးဖြစ်သလို၊ အလိုအလျောက်ရခွင့်ရှိတဲ့အခွင့်အရေးလို့သူတို့ကိုယ်သူတို့သတ်မှတ်ထားကြလို့ပါ။ အောက်ပိုင်းအဆင့်မှာနဲ့ဒေသတွေမှာအရွေးခံကြသူတွေသာအောင်ပွဲခံကြမှာပါ။ (၅) ရွေးကောက်ပွဲဝင်တဲ့အခြားအတိုက်အခံပါတီများကတော့ရွေးကောက်ပွဲရလာဒ်များကိုကန့်ကွက်ကြောင်း၊တရားရုံးမှာတင်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ ကော်မရှင်ကိုကန့်ကွက်မှာဖြစ်ကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂနဲ့နိုင်ငံတကာကိုတိုင်မှာအသိပေးမှာဖြစ်ကြောင်းအသံသေးအသံကြောင်တွေနဲ့ထအော်ကြရင်းကြာတော့မောသွားပါလိမ့်မယ်။ ရွေးကောက်ပွဲပြီးတာနဲ့ရုံပုံငွေကိုင်တွယ်တဲ့ကိစ္စတွေနဲ့စကားစများကြပါလိမ့်မယ်။ အနစ်နာခံကြသူတွေအချင်းချင်းကွဲကြပြဲကြဖြစ်ကြပါလိမ့်မယ်။ သူတို့ရဲ့နိုင်ငံရေးလုပ်ကွက်တွေကသူတို့ရဲ့နောက်ကြောင်းနိုင်ငံရေးကြိုးပမ်းအားထုတ်ချက်အားလုံးကိုဖျက်ဆီရာရောက်သွားစေမှာပါ။ ပြီးတော့တပ်မတော်လုံခြုံရေးကညဘက်လာတံခါးခေါက်တဲ့ဒုက္ခကိုစတင်ကြုံကြိုက်ကြရပါလိမ့်မယ်။ (၆) နယ်စပ်တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာတော့စစ်ဗိုလ်ချုပ်များနဲ့စီးပွားရေးအလွမ်းသင့်ပြီးသားတွေလဲမဲနိုင်ကြပါလိမ့်မယ်။ ယှဉ်ပြိုင်ဘက်တွေမရှိတာလဲပါပါတယ်။ (၇) လုံခြုံရေးကြောင်းရွေူကောက်ပွဲမလုပ်တဲ့ပြည်နယ်ေးသတွေမှာစစ်တပ်ကကိုယ်စားပြုတဲ့စစ်ဗိုလ်တွေကအလိုအလျောက်ကိုယ်စားလွယ်တွေဖြစ်ကြပါအုံးမယ်။ (၈) ဒေါ်စုလွတ်မြောက်လာပြီး၊လူထုနဲ့နီးစပ်ခွင့် ရက်(၉၀)လောက်တော့ရပါလိမ့်မယ်လို့ထင်ပါတယ်။ထင်ပါတယ်။ မသေခြာ(၅၀/၅ဝ % ပါ) ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ရက်(၉၀)အတွင်းမှာအစိုးရဖွဲ့ရမှာမို့၊ စစ်အစိုးရကနိုင်ငံတကာကိုနောက်တကြိမ်သဘောထားကြီးကြောင်းပြဘို့လိုပါတယ်။ (၉) နောင်တက်လာတဲ့ အစိုးရကို(ရက် ၉ဝ အကြာမှာ) ကုလသမဂ္ဂနဲ့နိုင်ငံတကာ(မြောက်ကိုရီးယား၊အီရန်။တရုတ်စတဲ့နိုင်ငံတွေကစပြီး)ကဝမ်းမြောက်ကြောင်းသဝဏ်လွှာတွေသတင်းစာတွေမှာနေ့စဉ်ရက်ဆက်ထဲ့တာတွေ့ရမါလိမ့်မယ်။ (၁၀) […]
မနေ့ကပြီးသွားတဲ့ mid-term election မှာ Republican Party ကကွန်ဂရက်မှာနေရာအပြတ်အသတ်နဲ့နိုင်လိုက်တဲ့အတွက် အောင်ပွဲတွေနဲ့ပျော်နေကြပါပြီ။ သမ္မတ Obama ကလဲလူထုရဲ့ဆန္ဒကိုအသိမှတ်ပြုယုံမက”တိုက်ရိုက်”တာဝန်ရှိသူအဖြစ်မိမိကိုယ်ကိုယူဆကြောင်းဝန်ခံလိုက်ပါတယ် (ဒို့မြန်မာနိုင်ငံကစစ်ဗိုလ်ချုပ်များနဲ့တော့ကွာပ။)။ Tea Party လို့ခေါ်တဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအတွက်တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့အင်အားစု (ကြည့်ရတာ Republican ပါတီဘက်တော်တော်ယိမ်းပုံရပါတယ်။ နောင်”လူမျိုးကြီးဝါဒ”အခြေပြုတဲ့အဖွဲ့အဖြစ်ကူးပြောင်းမသွားဘို့မျှော်လင့်ပါတယ်။) က Republican Party ဝင်တွေကိုအပျော်မလွန်ကြဘို့နဲ့နောင်သက်တမ်း(၂)နှစ်အတွင်းမှာတိုင်းပြည်ကကြုံတွေ့နေရတဲ့စီးပွားရေးပြဿနာကိုမရှင်းနိုင်ရင်၊ အခုမဲရှုံးကြသူများနောက်ကိုလိုက်ကြရမှာဖြစ်ကြောင်းသတိပေးလိုက်ပါတယ်။ သမ္မတ Obama တက်လာစဉ်ကတည်းကသူ့မနှစ်မြို့နိုင်တဲ့ congress နဲ့စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးများကလက်ရှိမဲအဆုံးအဖြတ်အခြေအနေကိုကြည့်ပြီးဝမ်းသာလုံးဆို့နေကြတာတော့အမှန်ပါ။ သမ္မတ Bush လက်ထက်က budget deficit ရဲ့ဆိုးမွေကိုလက်ခံယူရတဲ့လက်ရှိသမ္မတဟာသူစွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့အင်အားထဲကအတတ်နိုင်ဆုံးလုပ်သွားတာတွေအများကြီးရှိတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ ဥပမာ- သမ္မတဖြစ်တဲ့နေ့မှာတင် အရွယ်မရောက်သူကလေးလူငယ်တွေရဲ့ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအခမဲ့ချက်ချင်း၇ရှိရေး၊ အဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်ပညာရေးငွေကြေးအထောက်အကူ၇ရှိရေးကိုအစိုး၇ရဲ့ကြီကြပ်မှုအောက်သို့ပြောင်းလဲတာဝန်ယူရေး၊ လစဉ် mortgage မပေးနိုင်တဲ့အိမ်ပိုင်ရှင်များအတွက်အရေးပေါ်ထုတ်ချေးငွေ၇ရှိရေးအတွက်အစီအမံများချမှတ်ခြင်း၊ လူလတ်တန်းစားမိသားစုဘဝလုံခြုံချောမွေ့ရေးအတွက်စီမံချက်များချမှတ်ခြင်း၊ စသည်တို့ကိုဆက်တိုက်ဆောင်ရွက်ခဲ့တာတွေတွေ့ရပါတယ်။ “I have a dream..” ဆိုတဲ့ကြွေးကြော်ချက်နဲ့အနှိမ်ခံလူမဲများအပါအဝင်ဆင်းရဲသားလူနဲစုဘဝကိုအသိမှတ်ပြုခံရဘို့တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့တဲ့ Dr Marin Luther King Jr ဟာ(၁၉၆၈) […]
“ကဗျာတပုဒ်၊ ထုတ်လုပ်ရန်ကွယ်၊ ဟိုကြံသည်တွေး၊ ကာရံတွေရွေးမိတယ်၊ မတည်တဲ့အတွေး၊ မရဲတဲ့အရေးကြောင်း၊ ရေးရင်းခြစ်ရင်း၊ အသစ်ရေးရင်း၊ အနိစ္စသဘော….စောကြောမိတယ်။” ဟိုလွန်ခဲ့တဲ့အနှစ်(၃၀)လောက်ကဆေးတက္ကသိုလ်(၁)၊ရန်ကုန်ရဲ့လက်ကမ်းစာစောင်တခုမှာဖေါ်ပြဘို့မောင်မိုးညိုကတောင်းဆိုခဲ့လို့၊ ကဗျာရှင်ဒေါက်တာခင်သူဇာစိုးကရေးပေးခဲ့တဲ့ကဗျာလေးတပုဒ်ပါ။ (မြန်မာစာကော်မီရှင်မှ ဦးစိုး၇ရဲ့မြေးဖြစ်မယ်ထင်ပါတယ်။) ခုချိန်သူဘယ်ရောက်နေလဲတော့မသိပါ။ ဒါပေမဲ့အဲ့ဒီကဗျာလေးကတက္ကသိုလ်လောကမှာထင်ရှားခဲ့ကြောင်းပါခင်ဗျား။
မြန်မာပြည်မှာဘာတွေစတင်သင့်ပြီလဲ တွင်ရောက်နေ ပေပြီ။ အရေးပါသောအချိန်အခါဖြစ်သလိုတာဝန်ရှိသောအစိုးရအနေဖြင့်ပြည်သူတိုင်းအတွက် ေ၇ရှည်အကျိုးပြုမည့်အလုံးစုံသောကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအစီအစဉ်များကိုခုကတည်းကပြင်ဆင်ေရေးဆွဲပြဌာန်းရန်အရေးကြီးနေပေပြီ။ သို့သော်လက်ရှိနိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲအတွက်တာစူနေသောစစ်အစိုးရ၏မအားလပ်မှုများက ဤကျန်းမာရေးဆိုင်ရာေ၇ရှည်အစီအမံများကိုနှောင့်နှေးသွားစေသည်သာမကကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုအနိမိ့ဆုံအဆင့်ကိုပင်အများလူထုကခံစားခွင့်မရှိတော့ပါ။ မြန်မာတို့၏ဆိုရိုးဖြစ်သော “ကျန်းမာရေးသည်လာဘ်ကြီးတပါး”ဟူသောစကားသည်သွေးထွက်အောင်မှန်သည်ဆိုသောအချက်ကိုစာရေးသူကိုယ်တိုင်ဆေးရုံရောက်မှသိရတော့သည်။ လက်ရှိဦးတည်ရာမဲ့သွားနေသောျမြန်မာနိုင်ငံ၏ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းကိုလမ်းကြောင်းတည့်ပေးရန်ကားယခုအချိန်အရေးကြီးသောအချိန်သို့ရောက်နေသည်သာမက၊ သင့်လျော်သောအစီအမံများအစပျိုးရန်ကောင်းသောအချိန်အခါကောင်းဆိုလျင်မှားမည်မထင်ပါ။ လက်ရှိနိုင်ငံတကာနှင့်အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုစနစ် (healthcare system) ကိုစနစ်တကျလေ့လာပြီး၊ မိမိနိုင်ငံ၏ရေမြေသဘာဝနှင့်ကိုက်ညီမည့်ခေတ်မှီသောကျန်းမာရေးအစီအမံများ ချမှတ်ရေးဆွဲရန်အထူးလိုအပ်နေချိန်ပင်။ သတင်းစာနှင့် media တို့တွင်ဖေါ်ပြကောင်းရုံရှိသော”ဟန်ပြ”လုပ်ရပ်များရပ်တန်းကရပ်ကြဘို့လိုပါပြီ။ ဆင်းရဲချမ်းသာမရွေးပြည်သူတရပ်လုံးကိုလွှမ်းခြုံသည့်၊ ကာကွယ်ရေးကိုအခြေခံသောကျန်း မာရေးစောင့်ရှောက်မှုအာမခံစနစ် ကို အကောင်အထည်ဖေါ်ရန်၊ (universal preventive-based healthcare insurance coverage) ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုလုပ်ငန်းများဖြစ်သည့်ဆေးကုသမှုနှင့်အခြားဆေးဘက်ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများ (services)၊ ဆေးပညာသင်ကြားရေး၊ သုတေသန နှင့်တိုင်းရင်းဆေးပညာတို့တွင်အစိုးရကတိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်သောအခန်းကဏ္ဍကိုအပြီးတိုင်ဖျက်သိမ်းရန်၊ ယင်းဖျက်သိမ်းသောဌာနများကိုပုဂ္ဂလိကသို့စနစ်တကျလွဲပြောင်းပေးပြီးသင့်တင့်သောကျန်းမာရေးစံ နှုန်းထားများသတ်မှတ်ထားသောဥပဒေသတ်မှတ်ချက်ဖြင့်ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခွင့်ရှိသောအခွင့်အလမ်းများပေးရန်၊ ဗဟိုအစိုးရမှယင်းလုပ်ငန်းများအဆင့်မြင်ရှင်သန်နိုင်ရေးအတွက်ဘဏ္ဍာငွေခွဲဝေ ချထားခြင်းနှင့်ကြိ ကြပ်ကွပ်ကဲခြင်းမှအပ၊ ကျန်းဝန်ထမ်းရေးရာ၊စီမံခန့်ခွဲရေးရာ၊ ကိစ္စအဝဝကို လွတ်လပ်စွာဆောင်ရွက်ခွင့်ရှိစေရန်၊ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာမှတ်တမ်းများကိုဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုစနစ် (computerized medical data keeping and exchange system) ဖြင့်အစားထိုးပြောင်းလဲရန်။ ယင်းမှတ်တမ်းများလုံခြုံရေးအတွက်ဥပဒေကာကွယ်မှုများပြုလုပ်ရန်။ […]
Obamacare….ဘက်တစေ့တစောင်း ဤနေရာတွင်လက်ရှိကြုံတွေ့နေရသောနှစ်ဦးကပြဌာန်းလိုက်သည့် healthcare reform ဖြစ်သည့် အများခေါ် Obamacare အကြောင်းလေ့လာကြဘို့လိုပါသည်။ ကျွန်တော်တို့အားလုံး၏အနာဂါတ်ကျန်းမာရေးစောင့် ရှောက်စနစ်အတွက်အရေးပါသောအခန်း ကဏ္ဍသို့ရောက်လာသည်။ နောင်ပြောင်းလဲလာမည့် healthcare coverage ကလူတိုင်း၏ကျန်းမာရေးအာမခံနှုန်းကိုတို့မြှင့်လိုက်မည်ဆိုသည်ကိုကား၊ဗေဒင်မေးစရာ ပင်မလိုတော့ပါ။ ကိုယ်ပေးနေကျ လစဉ်ကြေး premium တိုးလာမည်ဆိုကတည်းက ‘တီကောင်ကိုဆားနှင့် တို့သကဲ့သို့’ ပြည်သူ (အထူးသဖြင့် – Republican လူနဲစုပါတီက) မကြေနပ်သံများညံနေအောင်ထွက်ပေါ်လာ သည်။ သမ္မတကို ဆိုရှယ်လစ်စနစ်သို့ခေတ်နောက်ပြန်ဆွဲသည်ဟူသောသမိုင်းနှင့်ချီသည့်အမုန်းတရား ဝါးလုံးရှည်နှင့်ရမ်းကြသည်။ ဆိုရှယ်လစ်ဆိုသည်နှင့် ကျွန်တော်တို့မြနိမာတွေကလဲအပြင်းအထန်ကန့်ကွက်ကြ သည့်အထဲဝင်ပါခဲ့သည်။ အကယ်စင်စစ်လေ့လာကြည့်ပါက ဆိုရှယ်လစ်စနစ်ကိုပုံဖေါ်သည့် healthcare reform ကိုသမ္မတကတင်သွင်းသောဥပဒေကြမ်းတွင်မည်သည့်နေရာမှာမှမတွေ့ရပါ။ သမိုင်းစဉ်ဆက် healthcare coverage မရှိခဲ့ဘူူူးသောနေh ဆင်းရဲသူလူတန်းစားသန်းနှင့်ချီ၍အကျိုးခံစားခွင့်များရှိလာမည့်အပြင်၊ ယခင်ကမူလရောဂါအရင်းခံကြောင့်ဆေးကုသခွင့်ငြင်းဆိုခံခဲ့ရသောအဖြစ်ဆိုးများပယ်ပြောက်သွားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ဆေးရုံပေါ်ထိုင်ရင်း၊ရောဂါဝေဒနာကိုပင်ပမ်းကြီးစွာဒုက္ခခံစားရင်း insurance company များနှင့် တယ်လီဖုံးပေါ်တွင်ငြင်းရခုန်ရသောဒုက္ခများမှသိသိသာသာကြီးလျော့သွားမည်။ ယင်းအဖြစ်များကိုမလိုလားကြသူတွေကား – လက်ရှိ premium သက်သက်သာသာနှင့်ပေးနေကြသူများ […]
ဟစ်ပိုကရေတိစ်ကပြောသော…”သမား”ဆိုသည်မှာ မောင်မိုးညိုသိရသလောက်ဆရာဝန်ဘွဲ့ယူကြသူတိုင်း(ကမ္ဘာတဝှမ်း) ဟစ်ပိုကရေတိ (Hippocrates Oath) ကျမ်းကိုကျိန်ကြရပါသည်။ ဟစ်ပိုကရေးတီစ်ဆိုသူကားဂရိလူမျိုးဆေးသမားတို့ဖခင်ဖြစ်သည်။ “ဂီလာနဆောင်ဝေဒနာရှင်အပေါင်းတို့အား၊ ဆင်းရဲချမ်းသာမရွေး၊အချိန်အခါမရွေး ၊မိမိတို့တတ်အပ်သောပညာဖြင့် အစွမ်းကုန်ပြုစုကုသပါမည်”ဟုကျမ်းကျိမ်ဆိုချက်တွင်ပါပါသည်။ ယနေ့မြင်နေရသည်မှာမြန်မာနိုင်ငံတွင်သာမက ကမ္ဘာတဝှမ်းတွင်ကျန်းမာရေးအာမခံမရှိသူတို့ကအလုံးစုံအိပ်စိုက်ငွေပေးချေကုကြရပြီး၊ အာမခံရှိသူတို့ကလည်း သူတို့အာမခံ coverage သက်သေမထူနိုင်သရွေ့ ဘယ်ဆရာဝန်၊ သူနာပြုတို့ကမျှလက်ဖျားနှင့်မတို့ကြတော့ပါ၊ ဟစ်ပိုကရေတိ ကိုပြန်အသက်သွင်း၍ယင်းဖြစ်ရပ်တွေလက်ညှိုး ထိုးပြရတော့မည့်အဖြစ်ပင်။ coverage မရှိသောလူနာစမ်းသပ်မိသူအပေါင်းမှာလဲဒုက္ခရောက်ကြ သည်ဟုကြားဘူးသည်။ ဒီကြားထဲ (HIPAA)ခေါ်ကာယကံရှင်၏ကျန်းမာရေးဆိုင်အတွင်းရေးအချက်အလက် များလျှို့ဝှက်ကာကွယ်ရေးဥပဒေ (၁၉၉၆ တွင်အမေရိကန်၌အတည်ပြုသောဥပဒေ)ကလူနာနှင့်လူနာရှင်များ အကြားအကျနေရာဝင်ပြီးယူနေ ပေပြီ။ တလောကကိုယ်အကိုအရင်းခေါက်ခေါက်၏ကျန်းမာရေးတိုးတက်မှုအခြေအနေကိုမေးမြန်းမိသော မြန်မာဆရာဝန်တယောက်အဖြေမရယုံမကယင်းHIPAA နှင့်ကိုင်အပေါက်ခံခဲ့ရသည်ကိုကြားဘူးပါသည်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာ စကားကိုရေလည်အောင်မပြောတတ်ကြသောစာရေးသူတို့မြန်မာများမှာယင်းHIPAA ဝဲဩဂတွင်ဘာအဖြေ မှမသိရဘဲ၊သောကပွားကြရသည်မှမနဲပြီ။ တလောကလဲပြောင်းခိုလာသူ တိုင်းရင်းသားrefugee အမျိုးသမီး တဦးဆေးရုံအရေးပေါ်တက်ရ၍ဆေးရုံကဆင်းလာပြီးရက်အနဲငယ်ကြာမှ သူ့မကိုဘာခွဲစိပ်ပေးလိုက်ကြောင်းသိရ မှခြုံးပွဲချငိုရသည့်အဖြစ်ကိုနဖူးတွေ့ဒူးတွေ့ကြုံခဲ့ရသည်။ အဖြစ်မှာ ထုံးစံအတိုင်းဆေးရုံကခင်ပွန်းကိုပင်ဆေးရုံပေါ်တက်ခွင့် မပေးဘဲ (ဆေးရုံမှပြောသမျှဘာမှနားမလည်သဖြင့် အရေးပေါ်တွင်သာကျန်ရစ်ခဲ့၇) မြန်မာစကားပြန်နှင့်ဖုံးပေါ် တွင်အမေးအဖြေလုပ်ပြီးခွဲခန်းထဲသွင်းသွားပါသည်။ ဆေးရုံဝန်ထမ်းတို့မသိသည်မှာမြန်မာတိုင်းရင်းသားတိုင်းမြန်မာစကားနားလည်ကြသည်မဟုတ်ဆိုသည်ကိုပင်။ ထိုကိစ္စကိုrefugee များနှင့်ပါတ်သက်သောဌာန […]