🌊 အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ ဆူနာမီ (နိုဝင်ဘာ ၂၀၂၅) ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိန်ပြီးနောက် တဖြည်းဖြည်း ရေချိန်တက်လာခဲ့သည့် သမ္မတထရမ့်၏ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဆိုင်ရာ ပေါ်လစီများသည် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် (သောကြာနေ့) မှစ၍ ရုတ်တရက် ဆူနမိလို ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ သမ္မတထရမ့်၏ ဒုတိယအုပ်ချုပ်ရေးလက်ထက်တွင် အမေရိကားရောက် နိုင်ငံခြားသားများ၊ Refugee/ပြောင်းခိုသူများ၊ Asylee/ခိုလှုံခွင့်ရှာသူများနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအပေါ် လျင်မြန်စွာ သက်ရောက်လာသည့် ဖိအားပေးမှုများကို လက်ဝှေ့စကားဖြင့် ဆိုရလျှင် “ဘယ်ညာ ဝိုက်လက်သီး၊ ပင့်လက်သီး၊ ဖြောင့်လက်သီး၊ ကန်ကြောက်၊ ဖိထောင်း” ဟုပင် တပ်နိုင်ပေသည်။ ကြို၍ရေးထားသည်လော? နှင့် သူ၏ပေါက်ကြားမီမို ၂၀၂၅ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် (သောကြာနေ့) တွင် USCIS […]

မြေရှားသတ္တုတွဲများသည် ကမ္ဘာ့အဓိကအာဏာ/ပါဝါ ဗဟိုချက်ဖြစ်လာခဲ့ပေပြီ။ ဤခေတ်သစ်တွင် ရုပ်ကျွင်းလောင်စာ ရေနံသည် ကမ္ဘာ့စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် အရေးကြီးဆဲဖြစ်သော်လည်း AI သုံး GPU, ချစ်ပ်များ၊ လက်နက်စနစ် (ဥပမာ- Neodymium နှင့် Dysprosium သုံးသော ဒုံးပျံလမ်းညွှန်စနစ်)၊ ဘက်ထရီများနှင့် ကွန်ပျူတာချစ်ပ်များတွင် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော မြေရှားသတ္တုတွဲများ (Rare Earth Minerals – REMs) သည် ကမ္ဘာ့အာဏာ/ပါဝါ၏ ခေါင်းကိုင်အဖြစ်သို့တက်ရောက်လာသည်။ချိုင်းနားနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့မြေရှားသတ္တု ထုတ်လုပ်မှု၏ ၇၀% နီးပါး နှင့် သန့်စင်ထုတ်လုပ်မှု၏ ၉၀% ကျော် ကို ချုပ်ကိုင်ထားရာ၊ ၎င်းတို့ဖြင့် အမေရိကား၏ ကုန်သွယ်စီးပွားစစ်၌ တန်ပြန်ကစားနေခြင်းသည် လွန်စွာ ထိရောက်နေလေသည်။ အထူးသဖြင့် အောက်တိုဘာလကုန် သမ္မတဒေါ်နယ်လ် ထရမ့်၏ လက်ရှိ အရှေ့တောင်နှင့် အရှေ့အာရှခရီးစဉ်က ဤအခြေအနေကို […]

“လူဖြူ၊ အနောက်တိုင်း ယဉ်ကျေးမှုဓလေ့ထုံးတမ်းနှင့် ပရိုတက်စတင့်” လူတစ်သိန်းနီးပါး တက်ရောက်ခဲ့သော ချာလီ ကာ့ခ်၏ အောက်မေ့ဖွယ် အခမ်းအနား (State Farm Stadium, AZ) သည် ရိုးရှင်းသော ဝမ်းနည်းပူဆွေးသတိရခြင်းပွဲမျှ မဟုတ်ခဲ့ဘဲ သမ္မတထရမ့်ဦးဆောင်သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံရေး လမ်းကြောင်းသစ်ကို ထင်ရှားစွာ ပြသလိုက်သော နိုင်ငံရေး ကြေညာချက်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ အနက်ရောင်/ဝမ်းနည်းခြင်းကို ဝတ်စားဆင်ယင်မှု နည်းပါးသည့် ဤပွဲတွင် ထူးခြားချက် သုံးခုကို တွေ့ရ၏။ ၁။ အံ့ဩဖွယ်ရာ “ခွင့်လွှတ်ခြင်း” ပထမဆုံးနှင့် အထင်ရှားဆုံးမှာ ခွင့်လွှတ်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ကွယ်လွန်သူ ချာလီ၏ ဇနီး အဲရီကာ ကာ့ခ်သည် လူသတ်သမားကို ခွင့်လွှတ်ကြောင်း လူသိရှင်ကြား ကြေညာသည်။ သေဒဏ်ကို အလိုရှိနေကြသော မာဂါ (MAGA) အများစု၏ ဆန္ဒနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော […]

ပုဂံပြည်၏နောက်ဆုံးမင်း နရသီဟပတေ့ (၁၂၅၆-၁၂၈၇)သည် မွန်ဂိုတာတာခေါ် တရုတ်တို့၏ မြို့သိမ်းဘေးရန်မှထွက်ပြေးရခြင်းကြောင့် “တရုတ်ပြေးမင်း”ခေါ်သည်ဟု မှန်နန်းရာဇဝင်တွင်ရှိကာခေတ်ပြိုင် မာကိုပိုလို၏ မှတ်တမ်းလည်းရှိသည်။ သမိုင်းအထောက်အထားများအရ “တရုတ်”ဟူသည် စိန့်တိုင်းခေါ် ဂန္ဓလရာဇ်ပြည်(ယခု China)နှင့် လားလားမှမဆိုင်။ ပထမမြန်မာနိုင်ငံ အနော်ရထာမင်းလက်ထက်ကထဲက ဟန်လူမျိုးများကို စိန့်တိုင်းသား(ဂန္ဓလရာဇ်ပြည်သား) ဟု ကွဲပြားစွာအခေါ် အဝေါ်ရှိပြီးလည်းဖြစ်သည်။ပုဂံပြည်ကိုဝင်သိမ်းခဲ့သူများမှာ ထိုခေတ်က ယူနန်ပြည်ကိုသိမ်းပိုက်ထားသော မွန်ဂိုဧက္ကရာဇ်ကူဘလိုင်ခံ၏ မြေး Esen-Temür နှင့် သူ့တပ်များဖြစ်ရာ Turk, Tatar နှင့် Yi လူမျိူးစုတပ်သားများပါလာသဖြင့် မြန်မာတို့က လွှမ်းခြုံ၍ “တတာရုတ်”များအား “တရုတ်”ဟု ခေါ်ဆိုလိုက်ခြင်းသည် သင့်လျှော်ပါသည်။ ထိုမှသည် ငါးစီးရှင်ကျော်စွာ(၁၃၄၄-၁၃၅၀)ရေးသော မြင်စိုင်းဘွဲ့ ကာချင်းတွင်ထည့်စပ်၍ ပါသော “တရုတ်လာသည်၊ ရိုင်ရိုင်လော၊ ရိုင်ရိုင်။ မြားမိုးရွာသည်၊ ဖြိုင်ဖြိုင်လော၊ ဖြိုင်ဖြိုင်။” တရုတ်သည်လည်း စိန့်တိုင်းသား/Han Chinese […]

အမေရိကားတွင် သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်အာဏာရလာပြီးနောက် တကမ္ဘာလုံးသို့ ရည်ရွယ်ဦးတည်သော ကုန်သွယ်စစ်များပြုခဲ့သည်။ မိတ်ဖက် စစ်ရေးမဟာမိတ်များ၊ အိမ်နီးချင်းများပင်မချန်သော ကုန်သွယ်စစ်များ၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ Make America Great Again နှင့် The Golden Age of American ဟုဆိုပါသည်။“အထူးကုန်ခွန်လက်နက် ထရမ့်စက်”ဇူလိုင် ၂၇ ရက်တွင် သမ္မတထရမ့်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ(EU)ကော်မရှင်နာမင်းကြီးဗွန်ဒါ လိုင်ယန် တို့ EU နှင့် US ကုန်သွယ်အထူးခွန် သဘောတူညီချက် ရယူနိုင်ခဲ့သည်။ ဥရောပသမဂ္ဂတွင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၇နိုင်ငံပါသည်။ အဓိကပို့ကုန်တို့မှာ ဆေးဝါး၊ စက်ပစ္စည်းကြီးများနှင့် ယာဉ်နှင့်ကားပစ္စည်းများပါ။ဥရောပသည် အမေရိကထွက်ကုန်များကို “သုည” ရာခိုင်နှုန်းနှင့်လက်ခံကြရမည်ဖြစ်ပြီး အမေရိကားမှာမှု ဥရောပထွက်ကုန်များကို ၁၅% ချနိုင်သည်ဟုဆိုသည်။ ထိုအထဲတွင် အလှူမီနံနှင့် စတီးလ်အထူးနှုန်း ၅၀%မပါသေး။ ရင်းနှီးမြုတ်နှံမှု ဘီလီယံ၆၀၀အထက်ပြုကြရဦးမည်။ထိုနှုန်းအတိုင်းထပ်တူမျှပင် ဂျပန်ကိုလည်း ပြုနိင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ဇူလိုင် […]

“All persons born or naturalized in the United States and subject to the jurisdiction thereof, are citizens of the United States,” အမေရိကဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံကျမ်း (United States Constitution) အရ အမေရိကပိုင်နက်မြေတွင်မွေးဖွားသောမည်သူမဆို အမေရိကန်အလိုအလျှောက်ဖြစ်သွားစေခြင်း birthright citizenship အတွက် အာမခံထားချက်ဖြစ်သည်။ ပြည်တွင်းစစ်(1861-1865)အပြီးတွင် ကွန်ဂရက်မှ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံကျမ်းတွင် ဖြည့်စွက်ပြင်ဆင်ချက် ၁၄ (14th Amendment) အဖြစ် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများ၊ တူညီမျှမှုများ တို့ကိုပါ တစ်ပါတည်းထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းခဲ့ခြင်းတည်း။ မူရင်းအကြောင်းချက်မှာ ထိုစဉ်က အာဖရိကန်လူမည်းများ ကျွန်ဖြစ်ခဲ့သူများပါ ပါဝင်စေလိုရင်းဟု ဆိုသည်။ “Jus soli နှင့် Jus […]

“In America, our origins matter less than our destination, and that is what democracy is all about.” – Ronald Reagan အမေရိကသို့ပြောင်းခိုလာမည့်သူများအတွက် သမ္မတရော်နယ်ရေဂင်၏ ကမ္ဘာကျော်အသိပေးမိန်မှာချက်တခုဖြစ်သည်။ ဤသို့လျှင် အမေရိကားသည် ပြောင်းခိုသူများအားနွေးထွေးစွာ ကြိုဆိုလက်ခံ၍ တစိုက်မတ်မတ် ကမ္ဘာ့နံပါတ်တစ်စူပါပါဝါအဖြစ်တိုးတက်ရပ်တည်နေနိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါ၏။သမ္မတရေဂင်သည် (Immigration Reform and Control Act of 1986 – IRCA) ကို အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်း၍ ထိုစဉ်က တရားမဝင် ဝင်ရောက်နေထိုင်သူ ခန့်မှန်းခြေ ၂.၇ သန်းအား လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးကာ အမေရိကနိုင်ငံသားအဖြစ်သို့ တရားဝင်လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ဖူးသည်။ အပြန်အလှန်အားဖြင့် အမေရိကပြည်ထောင်စုတွင် ပြောင်းရွှေ့အခြေချသူများသည်လည်း မိမိတို့အခြေချရာနိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားကို […]

“ဆေးခါးကြီးသို့ ရက်၁၀၀” ပြည်တွင်းနှင့် ပြည်ပမိတ်ဖက်နိုင်ငံများသို့ တပြိုင်ထဲတိုက်လိုက်သော ကုန်သွယ်စီးပွားခွန်/ဆေးခါးကြီး၏အကျိုးဆက်ကြောင့် အမေရိက၏ ဂျီဒီပီသည် ၂၀၂၅ ပထမ၃လတွင် ၀.၃% သို့ ရှုံ့ ကျသည်။ ထရမ့်သည် နယ်မြေချဲ့ထွင်ရေးဝါဒဖြင့် ပနားမားတူးမြောင်း၊ ဂရင်းလန်းဒ်ကျွန်း၊ ကနေဒါ နိုင်ငံတို့ကို အမေရိကပိုင်နက်မြေအဖြစ်သိမ်းသွင်းမည်လည်း ဆိုခဲ့သည်။ ယခုလပိုင်းအထင်ကရနိုင်ငံများ၏ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်များကို ကြည့်လျှင် အမေရိကပထမပေါ်လစီကိုဘက်ပြန်ကန်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အစိုးရဖွဲ့/ဖြစ်ကုန်သည်ကိုတွေ့ကြရ၏။ ဥရောပ၏ ဂျာမဏီတွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ နာဇီဂျာမဏီအခြေခံသည့် AfD ပါတီ ဒုတိယသို့တက်လှမ်းနိုင်ငြား အစိုးရဖွဲ့နိုင်ခြင်း/ပါနိုင်ခြင်းမရှိ။ အိမ်နီးချင်းကနေဒါ၏ ဧပြီ ၂၈ရက်နေ့ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ သမ္မတထရမ့်နှင့် ထိပ်တိုက်အတိုက်အခံလုပ်မည့် ဝန်ကြီးချုပ် မတ်ခ်ကားနီ ၏ LPC လစ်ဘရယ်ပါတီ အစိုးရပြတ်သားစွာအနိုင်ရသည်။ မေလ ၃ရက် ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်အရ သြစတေးလျှတွင် မူလဝန်ကြီးချုပ်အန်သနီအဲဘနိစ့်၏ ဘယ်ယိမ်း […]

“When written in Chinese, the word ‘crisis’ is composed of two characters—one represents danger, and the other represents opportunity.”- John F. Kennedy “နေပြည်တော် (သို့)ငလျင်ကြောပေါ် ကမြို့တော်”၂၀၀၂၏တနေ့သ၌ နအဖဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးသန်းရွှေသည် မင်းကြီးညိုရာဇဝင်စာအုပ်ထဲမှ ဗျာဒိတ်အရဆိုကာ နေပြည်တော်ကို တိုတောင်းသော အချိန် ၃နှစ်ကျော်အတွင်း အမြန်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီး ၂၀၀၅ နိုဝင်ဘာ ၆ ရက်နေ့တွင် ညကြီးမင်းကြီး ထရပ်ကားထောင်ချီတန်းများနှင့် ရန်ကုန်မြို့မှ ရုံး/အစိုးရဝန်ထမ်း ပရိဘောဂများတင်ဆောင်၍ မြို့ကို ထ, အသက်သွင်းခဲ့သည်။ မြို့အပြီးပြောင်းရွေ့ချိန်ကို ၄၈ နာရီသာပေးခဲ့၏။ ထိုနောက်ကာလက မြို့အဝင်အထွက်ကိုထိန်းချုပ်ထားခဲသဖြင့် လူသူကားရှင်းလင်းနေသော ၆လမ်းသွားလမ်းမကြီးများနှင့် မီးထိန်ထိန်နေပြည်တော်ကို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများတွင်ပဟေဋိမြို့ […]

ယူကရိန်း-ရုရှားစစ် ၃နှစ်ပြည့်သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅ တွင် ဥရောပခေါင်းဆောင်များနှင့် ကနေဒါဝန်ကြီးချုပ်တို့ ကိဗ်မြို့ရောက်ရှိခဲ့ကြသည်။ သမ္မတထရမ့်မပါချေ ။ အမေရိကားသည် ရုရှားကိုယ်စားလှယ်များနှင့်လည်း ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံတွင် ယူကရိန်း/အီးယူမပါပဲ ၁၈ရက်နေ့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးဖြစ်သည်။ ဆွေးနွေးပွဲ၏ သဘောတူညီချက်များ ထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိပါ။ “လက်နက်နဲ့ သယံဇာတလဲလှယ်ပွဲ” ယူကရိန်းသယံဇာတများ၏ ၅၀ စစ်စရိပ်အဖြစ်ယူမည်၊ အတိုး၁၀၀ နှုန်းထား ၁ဒေါ်လာညီ လက်နက်တန်ဖိုးကို ၂ဒေါ်လာညီ သယံဇာတနှင့် ပြန်ပေးရမည် ထိုဒေသများ၏ လုံခြုံရေးအဖြစ် အမေရိကန်တို့ ဝင်ရောက်မည် ဟု ဆိုခကာ ထိုကိစ္စကို စာချုပ်ချုပ်မည်ဟု သမ္မတထရမ့်မှဆိုခဲ့သည်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ဂြိုဟ်ကြီး၇လုံးတန်းသောနေ့တွင် ယူကရိန်းသမ္မတဇယ်လန်စကီသည် လက်နက်နှင့် သယံဇာတလဲလှယ်စာချုပ်လက်မှတ်ထိုးရန်ဟူ၍ အိမ်ဖြူ‌တော်သို့ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့မီဒီယာများအားလုံးရှေ့ဝယ် သမ္မတနှစ်ဦးတို့ ကတောက်ကဆဖြစ်ကြပြီး စာချုပ်ချုပ်ဆိုရေးပွဲပျက်သွားလေသည်။သမ္မတထရမ့်မှ ဇယ်လန်စကီးအား “မင်းက တတိယကမ္ဘာစစ်နှင့် လောင်းကြေးထပ်ကစားနေတယ်”ဟုဆိုလိုက်ခြင်းသည် […]

၂၀၂၅သည် စိတ်လှုပ်ရှားခြင်းများစွာနှင့်အတူ အမေရိကားသို့ ဆိုက်ရောက်လာသည်။ သဘာဝဘေးနှင့် လူလုပ်ဘေးရှိရာတွင် မြန်မာတို့အဆို ရန်သူမျိုးငါးပါး (ရေ၊မီး၊မင်း၊ခိုးသူ၊ မချစ်မနှစ်သက်သောသူ) တို့ကို သတိရဖွယ်ဖြစ်၏။Lunar နှစ်သစ်မှာလည်း ဇန်နဝါရီ ၂၉ တွင်ကျရောက်ပြီး ယခုနှစ်သည် မြွေနှစ်ဖြစ်သည်။ နှစ် ၆၀ တွင်တခါလာသော သစ်သားမြွေ ဖြစ်သတဲ့။ အကောင်၁၂မျိုးတွင် မြွေသည် နားလည်ရ အခက်ဆုံးတဲ့။ အသိဉာဏ်ပညာ ၊ စိတ်ရှည်ခြင်း နဲ့ ထူးဆန်းသောအဖြစ်အပျက်များ၊ အသစ်ဖန်မွေးဖွားခြင်း အချစ်ရေးအထူးသဖြင့်ကောင်းမွန်ခြင်းတို့ကို ကိုယ်စားပြုပါသတဲ့။ ထို့အပြင် နာဆာ၏အဆိုအရ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ တွင် ဂြိုဟ်ကြီး ၇လုံး (Mars, Jupiter, Uranus, Venus, Neptune,  Saturn, Mercury တို့ တတန်းထဲစီသွားကာ နက္ခတ်တို့စုံလင်မည်။ “ဘုရားသခင်တို့၏ စစ်ပွဲလောက” ယခုခေတ်ကမ္ဘာကြီးကို […]

နှစ်တခုကုန် နှစ်ကူးပါပြီ။ သင်္ကန္တဆိုသည် ကူးပြောင်းခြင်းမို့ ခရစ်နှစ်သင်္ကြန်ကျပြီဆိုချင်ဆို။ သင်္ကြန်စာ မဟုတ်မူလည်း အချက်အလက်တို့ အရကောက်၍ ဖြစ်ခဲ့ပြီးနှင့် ဖြစ်လာနိုင်ခြေတို့ကို ချရေးပါမည်။Baba Vanga ၏ ၂၀၂၅ အတွက်ခန့်မှန်းမှုမှာ ဥရောပသို့စစ်မီးကူးစက်လာမည်။ ငလျင်ကြီးများလှုပ်မည်။ တတိယကမ္ဘာစစ် မဖြစ်သေး။အခြားကမ္ဘာမှလူသားများနှင့်အဆက်အသွယ်ရမည်။Nostradamus အရမူ ၂၀၂၅သည်စိန်ခေါ်မှုများနှင့်ဖြစ်သည်။ ဉက္ကာပျံကမ္ဘာမြေကိုဝင်စောင့်နိုင်ချေရှိခြင်းနှင့် ရှေးပလိပ်ရောဂါကဲ့သို့ ကူးစက်ရောဂါ UK တွင်ဖြစ်နိုင်သည်။ အမေဇုံသစ်တောဒေသတွင် မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုကြီးဖြစ်နိုင်သည်။ ကင်ဆာပျောက်ဆေးကဲ့သို့ ‌ဆေးသစ်အသစ်တွေ့ အောင်မြင်မည်ဟူသတတ်။ “အမေရိကစီးပွားရေး”ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးသည် ထင်သလောက်မဆိုး အကောင်းဖက်ဦးတည်တက်ခဲ့သည်။ အမေရိကားစီးပွားရေးမှာမူ စတော့စျေးကွက် DJIA ( အမြင့်ဆုံး ၄၅၀၁၄.၀၄ ( ဒီဇင်ဘာ ၄ ၂၀၂၄) နှင့် S&P 500 အတက် ဖြင့် စံချိန်သစ်များပင် တင်ကာ 401k ပင်စင်စုဆောင်းငွေဖြင့်သန်းကြွယ်ဖြစ်နေသူများပင် ဦးရေ၆သိန်းဝန်းကျင်ရှိနေသည်။ […]