၁၉၈၈ခေတ်လွန်ကာလများကို “မဟာမြန်မာရွေ့ပြောင်းမှုကြီး”ဟု ဤသူဆိုသုံးဖူးသည်။ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ်းနောက်ပိုင်း လူငယ်လူရွယ်အပေါင်း မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြောင်းရွေ့ထွက်ခွာကြရာတွင် မြန်မာ့သမိုင်းတွင်မရှိစဖူးလောက်အောင် များပြားသည် တွက်ဆမိ၍ ဤသို့သုံးနှုန်းခြင်းပါ။ အဆိုပါရွေ့ပြောင်းမှုကြီးသည် မာလာ(၂၀၀၆) နာဂစ်(၂၀၀၈)၊ဂီရိ(၂၀၁၀) စသည့်ဖျက်အားပြင်း မုန်တိုင်းကြီးများနှင့် ဆက်စပ်အသက်ဆက်ဝင်သွားကာ ပေါင်းဆယ်စုနှစ် ၃ခုမကကြာသည်။၂၀၁၆နောက်ပိုင်းတွင် ရိုဟင်ဂျာတို့အား တိုင်းပြည်မှ ရှင်းထုတ်ပြန်၏၊ ထိုတွန်းထုတ်မှုတွင်စစ်အင်အားပါသုံးခဲ့လေရာ ဂျီနိုဆိုက်ခေါ်လူမျိုးသုဥ်းလုပ်ကြံမှုကြီးအဖြစ် ကမ္ဘာ့စာရင်းပေါက်သွား၍ ထိုစဥ်က အစိုးရဖြစ်နေသည့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်အစိုးရနှင့် စစ်တပ်တို့ကို တရားစွဲအမှုဖြစ်ကာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုယ်တိုင် ICJ တက်ရှင်းရင်းရှင်းရင်း ဆုပ်မြုပ်သွားသည်ကို အားလုံးသိကြပါသည်။ထိုကိစ္စတို့မပြီးပြတ်သေး၊ ၂၀၂၁တွင် မြန်မာစစ်တပ် နောက်တဖန်အာဏာသိမ်းပြန်၏။ ယခုအကြိမ်တွင် ၁၉၈၈၏ မဟာမြန်မာရွေ့ပြောင်းမှုကိုကျော်မည့်အလားတွက်ဆမြင်နိုင်သည်။မက်ဂါမြန်မာရွေ့ပြောင်းမှု(MMM Mega Myanmar Migration)ဟု ခေါ်ရမည်။ “ဒုက္ခသည်မဟုတ်- ပြောင်းခိုသူ”မြန်မာစာ/စကားအရ ဒုက္ခသည်ဟူသည် ဒုက္ခတို့သယ်ဆောင်ထားသည့်အဓိပ္ပါယ်ပေါက်နေရာ ကူသူတို့အတွက်နိမိတ်မကောင်း၊ ကာယကံရှင်များကလည်းကြိုက်နှစ်သက်ခြင်းမရှိပေ။ ဤသူအနေဖြင့် “ပြောင်းခိုသူ”ဟုသုံးနှုန်းပါသည်။ ၁၉၈၈ […]

ကမ္ဘာသုံး ဂရီဂိုးရီးယန်းပြက္ခဒိန်မှာ နေမင်းကြီးအားကမ္ဘာကတပါတ်ပတ်သော ၃၆၅ ရက် ၆ နာရီ၁၂ မိနစ် ၃၆ စက္ကန့်ကိုအခြေခံပြက္ခဒိန်ဖြစ်သည်။ မြန်မာတို့၏ပြက္ခဒိန်မှာမူ လမင်းကိုအခြေခံသော ပြက္ခဒိန်ပါ။စကြဝဌာတွင်းရှိ နက္ခတ်တို့အရ ၁၂ရာသီခွင် (မိဿ၊ ပြိဿ၊ မေထုန်၊ ကြကဋ်၊ သိဟ်၊ ကန်၊ တူ၊ ဗြိစ္ဆာ၊ ဓနု၊ မကာရ၊ ကုံ၊ မိန်) ကို ၃၀ဒီဂရီစီပိုင်းခြားထားသည်။ ရှေးက နေကကမ္ဘာကိုပတ်သည်ယူဆကြ၍ နေမင်းကြီးသည် အဆိုပါ ၁၂ရာသီခွင်များသို့ဝင်ထွက် လှည့်ပါတ်နေသည်ဆို၏။ မြန်မာတို့သည် ထိုသို့ရာသီခွင်အပြောင်းရက်ဖြစ်သော မိန်ရာသီမှ မိဿရာသီပြောင်းသည့် Spring equinox မတ်လ၁၉-၂၁ရက်နေ့ကိုနှစ်ကူးအဖြစ်မယူ၊ တန်ခူးလဆန်း၁ရက်နေ့ဖြင့်လည်းသတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိ။ မိဿရာသီသို့နေမင်းကြီးဝင်လာသော(Sun’s entry into Aries) ဧပြီလ၏ အလယ်ပိုင်း(ယခု၂၀၂၃တွင် ဧပြီ၁၄ရက်) နေ့ကိုလည်းတိတိကျကျမယူ၊ အတက်အကြတ်အကျဟု ရက်ပွားယူပါသည်။ဗြဟ္မာဦးခေါင်းကိစ္စ၊ အတက်အကြတ်အကျရက်၊ သိကြားမင်းစီးနင်းသတ္တဝါ […]

“ဥတုရာသီ လူထုကိုမှီ” ကယ်လီဖိုးနီးယားသို့ကောင်းကင်မြစ်ကြီးများစိုက်ဆင်းလာသည်။ ရာသီတွင်းယခုထိ ၁၁စင်းရှိပြီးဖြစ်သော်လည်း မပြီးသေးပေ။ Atmospheric river/ကောင်းကင်မြစ်ဟူသည် ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာပေါ်တွင်စုဖွဲ့ထားသော မိုးတိမ်တိုက်ကြီးများဂျက်လေစီးကြောင်းလမ်းအတိုင်းလိုက်ပါစီးမျောရင်း မြေပေါ်ရောက်သော်မိုး/ဆီးနှင်းအဖြစ်သွန်းရွာချခြင်းဖြစ်၍ တိမ်တိုက်ကြောကြီးမှတကြိမ်သွန်းချသောပျမ်းမျှရေထုသည် မစ္စီစစ်ပီမြစ် မြစ်ဝရေထု၏၁၅ဆရှိသည်နှင့်နှိုင်းခေါ်ခြင်းပါ။ ကယ်လီဖိုးနီးယားသည်လည်း ၁၀နှစ်ကျော် သွေ့ခြောက်ခြင်းမှလွတ်ကင်းသွားသလို ဆည်မြောင်းချောင်းကန် ရေလှောင်တမံတို့ ရေပြည့်/အချို့ရေလျှံခဲ့ကြသည်။ ရာသီဥတုသမိုင်းအရ နှစ်၁၅၀မှ နှစ်၂၀၀ပျမ်းမျှတွင် ကောင်းကင်မြစ်ကြီးများထိုးစိုက်ဆင်းကာ မဟာရေလွှမ်း/ရေကြီးခြင်းရှိသည်ဆိုပါသည်။ ၁၈၆၁-၆၂ တွင် ၄၃ရက်ကြာမိုးမုန်တိုင်းသည် အလယ်ပိုင်းကယ်လီဖိုးနီးယားကို မိုင်၃၀၀အလျားရှိမြေထဲပင်လယ်ငယ်တခုထိဖြစ်စေခဲ့ဖူးသည်။ ယခုကောင်းကင်မြစ်များသည် ထိုသံသရာအလှည့်မပါသေး။ အဆိုပါကောင်းကင်းမြစ်/မုန်တိုင်းများသည် အမေရိကပြည်တခွင်လွှမ်းခြုံဖြတ်ကျော်ပြီး အန္တလန်တိတ်သမုဒ္ဒရာဖက်ချီသည်ဖြစ်ပါ၏။ သို့ဆိုသော်ကယ်လီဖိုးနီးယားမှသည် အမေရိကပြည်၏အရှေ့ဖက် အရှေ့မြောက်ဖက်တို့၌လည်း မုန်းတိုင်း၊အထူးသဖြင့်မြောက်ဖက်မှ အိဆင်းလာသော အာတိတ်အအေးထုနှင့်ရောသမသော် ဆီးနှင်းမုန်တိုင်းတည်း။ အနှုတ်ဒီဂရီ၃-၄၀ ရောက်သည်အထိခိုက်ခိုက်တုံအေးခဲသွားသော အဆိုပါဒေသ/ပြည်နယ်များသည် သိပ္ပံပညာရှင်များတွက်ချက်ပြနေကြသော ကမ္ဘာပူနွေးသည်ကို ပျက်ရယ်ပြုနေသလိုပါ။ သမ္မတထရမ့်လည်း “Whatever happened to Global Warming?”ဟု၂၀၀၈ကတွိဖူးသည်။ အချို့က […]